Pierwsze
koncepcje zdrowia powstały w starożytnej Grecji. Liczni bogowie
ingerowali w zdrowie ludzi, byli to Apollo, Artemida, Dionizos.
W
VII w.p.n.e. miał miejsce kult Asklepiosa, boga medycyny. Posiadał
on umiejętności wskrzeszania umarłych. Jego symbolem jest laska
opleciona wężem.
Starożytność
IV
w.p.n.e. Hipokrates, zwany ojcem medycyny europejskiej.
Jego
zdaniem dobre samopoczucie (zdrowie) i złe samopoczucie (choroba),
zależą od równowagi pomiędzy tym, co nas otacza (wiatr,
temperatura, woda, gleba) a indywidualnym sposobem życia:
odżywianiem, pracą, odpoczynkiem, zwyczajami.
Praktyka medyczna rozumiana
była jako pomoc siłom natury w zdrowieniu.
Naczelna
zasada Hipokratesa
„primum
non nocere”
Platon
(427-347 p.n.e.)
Uważał, że dusza istnieje
niezależnie od ciała ciało jako byt niższy jest zależne od niej.
Wierzył, że istnieje wiedza racjonalna, wrodzona i wiedza zmysłowa
niepewna i złudna. Celem człowieka są dobra idealne a dobra realne
powinny być traktowane jako środki wiodące do niej.
Plutarch
(50 – 125 n.e.)
W swoich zaleceniach warunkujących
zachowanie zdrowia kładł nacisk na aktywność fizyczną i pracę.
Stoicy
III w.p.n.e
Zdewaluowali wartość zdrowia
fizycznego, wysuwając harmonię
umysłową ponad
wszystko. W tamtych czasach, sposób życia w zdrowiu i i radzeniu
sobie w chorobie były miernikami poziomu kultury. Piękno i cnota
stanowiły jedność, gimnastykę łączono z muzyką, tańcem i
poezją, aby służyły ciału i duszy. Kolejność w postępowaniu
leczniczym: dieta,
leki, chirurgia.
Schemat
uniwersalny Galena
Filozofowie
grecko-rzymscy oraz lekarze tamtych czasów opierali swoje
rozumowanie na tzw. schemacie
uniwersalnym
przedstawionych w dziełach Galena (129-199 n.e.). W określeniu
zdrowia kładziono nacisk na zachowanie równowagi lub zaburzenie jej
w części „stałej”organizmu oraz niestałej płynnej
(psychicznej). Zachowanie zdrowia wymagało równowagi sześciu
wartości: powietrza i światła, jedzenia i picia, ruchu i
odpoczynku, snu i czuwania, wydzielania oraz wydalania oraz emocji.
Średniowiecze
Chrześcijaństwo wieków średnich
interpretowało zdrowie nie tylko jako brak choroby i cierpienia,
lecz jako zdolność do znoszenia tych przypadłości. Chorobę
traktowano jako test religijny lub skutek grzechu (cierpienie jest
cnotą). Ciało było naczyniem duszy (dbano o czystość).
Paracelsus
(1493-1541)
Symbol przejścia od średniowiecza
do czasów nowożytnych. W praktyce lekarskiej używał miedzi,
rtęci, żelaza. Wprowadził zasadę dozowania leków oraz leczenia
specyficznego.Poglądy na leczenie były zabarwione magią i
astrologią.