Funkcja języka według Buhlera to bezpośrednie oddziaływanie języka na uczestników aktu mowy. Wyróżnił 3 podstawowe funkcje języka:
Funkcja znaku, przedstawiania, opisywania stanu rzeczy i przedmiotów. Funkcję tę uważa się za najważniejszą dlatego, że tylko języki naturalne pełnią tę funkcję. [poznawcza]
Funkcja wyrażania siebie, ekspresywne wyrażanie psychologicznych i fizjologicznych cech nadawcy. Znaki występują tu jak symptomy pewnych stanów i cech nadawcy. [ekspresywna]
Funkcja apelacyjna, impresywna, funkcja oddziaływania na odbiorcę za pośrednictwem mówienia. Znak jest tu sygnałem dla odbiorcy np.: stój, chodź. [impresywna]
Te trzy wymienione funkcje opierają się na następujących relacjach: relacji do podmiotu mówienia, relacji do mówiącego, relacji do słuchającego. Klasyfikacja Buhlera ma charakter aksjomatyczny (deterministyczny). U jej podstaw leżą logiczne założenia system podstaw i idei.
W latach 60. Roman Jakobson napisał artykuł Lingwistyka a poetyka, bazując na teorii C. Shannona i pracach Bronisława Malinowskiego. Jakobson proponuje teorię aksjomatyczną (teorię strukturę aktu mowy). Funkcje języka są według niego przyporządkowane elementom sytuacji komunikacyjnej, a przede wszystkim są przyporzadkowane różnym orientacjom na rożne elementy tej sytuacji. Możliwa jest przy tym orientacja na:
nadawcę – funkcja ekspresywna, w której celem komunikatu jest nadawca;
odbiorcę – funkcja konatywna, impresywna, której istotą jest wpływ na partnera;
kontekst – funkcja przedstawieniowa (referencyjna, symboliczna), czyli reprezentacja przedmiotów i faktów;
kod – funkcja metajezykowa, która koncentruje się na samym kodzie (opisuje język);
kontakt - funkcja fatyczna, czyli nawiązanie i podtrzymywanie kontaktów w społeczeństwie;
komunikat – funkcja poetycka, czyli operacje ze znakami, z formą językową tekstu, koncentracja uwagi na sposobie mówienia.