Kazus 1

Małżonkowie Zdzisław i Joanna kupili grunt za 200 000 zł. 100000 zł pochodziło ze sprzedaży mieszkania, które Zdzisław odziedziczył po swojej babci. Natomiast pozostałe 100 000 zł małżonkowie podjęli ze swojego rachunku oszczędnościowego zawierającego środki zgromadzone w trakcie trwania małżeństwa. Wkrótce Joanna wyruszyła do Afryki jako wolontariuszka i będzie tam przez rok pomagała w organizacji szkoły dla dzieci jednego z afrykańskich plemion. Kontakt z Joanną jest obecnie wyłącznie pocztowy. List do Joanny idzie około miesiąca. Tymczasem Zdzisław, który prowadził firmę produkującą meble, otrzymał niezwykle atrakcyjną ofertę wymagającą jednak zakupu nowoczesnych maszyn za ok. 130 000 zł. Bank, który gotów byłby udzielić Zdzisławowi kredytu, żąda zabezpieczenia hipotecznego. Jedyną nieruchomością, która nadawałaby się do tego celu jest kupiony niedawno grunt. Decyzję trzeba podjąć w ciągu tygodnia. Czy Zdzisław może ustanowić hipotekę bez porozumienia z Joanną?

(kazus dr hab. Swaczyny)

Kazus 2

Jan i Maria wieloletni przyjaciele kupili nieruchomość położoną nad malowniczym jeziorem. Spędzali tam każdą wolną chwilę – ciesząc się bliskością przyrody i co ważniejsze wspólnym towarzystwem. Dwa lata później Jan i Maria wzięli ślub. Niestety już po kilku latach zaczęło się źle dziać w małżeństwie niegdysiejszych przyjaciół. Jan znajdował pociechę po kłótniach z żoną w objęciach koleżanki z pracy, zaś Maria wyprowadziła się do swojej mamy i rozpoczęła poszukiwania prawdziwej miłości swojego życia. Odtąd każde z małżonków żyło własnym życiem. Jan i jego kochanka zaczęli skupować antyki (dzieląc się wydatkami po połowie), które miały w przyszłości prezentować się okazale w mieszkaniu, którego zakup planowali. Maria postanowiła zaś wyjechać na zasłużone wakacje na Hawaje. Jako że, nie zarabiała tak dużo jak mąż, udała się do banku w celu wzięcia pożyczki na wyjazd. Bank odmówił udzielenia kredytu do czasu uzyskania zgody męża. Maria zażądała więc, by Jan wyraził takową zgodę. Jan, który miał pewne wyrzutu sumienia po zdradzie żony zgodził się bez wahania. Tego samego dnia Maria uzyskała upragnioną pożyczkę (termin jej zwrotu upływał 21 V 2012 r.). Maria wyjechała na wakacje, a po powrocie skrzętnie odkładała część swojej pensji mając na uwadze konieczność zwrotu pożyczki. Jakież było jej zdziwienie, gdy 20 V 2012 r. dowiedziała się, że na jej koncie znajduje się jedynie 500 zł (okazało się, że mająca dostęp do jej konta mama 'potrącała' sobie co miesiąc sowite wynagrodzenie za to, że córka pomieszkuje u niej). U Jana też nie działo się najlepiej – został wyrzucony z pracy, a kochanka porzuciła go oświadczając, że z biedakiem nie będzie się zadawać. Kiedy mężczyzna zorientował się, że na domiar złego jego żona popadła w długi czym prędzej udał się od niej i zażądał zawarcia umowy rozdzielności majątkowej i zawarcia w niej adnotacji, że ze względu na zupełny rozkład pożycia działa ona z mocą wsteczną od 1 V. Maria zgodziła się na ten pomysł i jeszcze tego samego dnia małżonkowie zawarli u notariusza umowę o takiej treści. Dwa dni po zawarciu umowy Jan kupił wart 10 000 zł dziewiętnastowieczny, zabytkowy stół.

Oceń stan prawny. Z których składników majątku mogą zaspokoić się wierzyciele Marii i Jana? Jakie skutki wywołuje zawarta między małżonkami umowa?

Kazus 3

Andrzej i Krystyna za pieniądze wspólnie zarobione w czasie trwania wspólności ustawowej kupili nieruchomość. Po pewnym czasie zarządzanie dodatkowym składnikiem majątku zaczęło ich męczyć dlatego postanowili ją sprzedać. Umowę w formie aktu notarialnego zawarł Andrzej, jednocześnie oświadczając, że nieruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego. W czasie pomiędzy podjęciem decyzji o sprzedaży a dokonaniem jej Andrzej i Krystyna pokłócili się i kobieta postanowiła złośliwie, że żadnej zgody nie ma zamiaru wyrazić. Na szczęście kupujący, którym był Wiktor, miał wystarczająco dużo kłopotów na głowie i wyleciało mu z głowy, że ma wyznaczyć jakiś tam termin. Taka sytuacja trwała 3 lata.

a) Po 3 latach umarła Krystyna. Czy strony nadal są związane umową?

b) Po 3 latach umarł Andrzej. Czy strony nadal są związane umową?

c) W ciągu tych 3 lat Krystyna zaciągnęła pożyczkę u Floriana, której nie spłaciła. Florian, który nie wiedział o zawartej umowie między Andrzejem i Wiktorem, chciał się zaspokoić z nieruchomości ale teraz utrzymuje, że już nie może. Czy może domagać się naprawienia szkody od Wiktora?

d) Co by było gdyby Andrzej używał nieruchomości do prowadzenia działalności zarobkowej?

e) Czy Andrzej może się zrzec własności tej nieruchomości?

Kazus 4

W dniu trzydziestych urodzin Marka jego ojciec oświadczył, że jeśli w ciągu dwóch lat syn ożeni się, to dostanie od niego wartą 100 000 zł kolekcję monet. Chociaż z Marka był żaden numizmatyk jednak wizja otrzymania tak cennej kolekcji była bardzo kusząca. Marek zaczął więc intensywne poszukiwania żony. Żadna jednak z poznanych kobiet nie sprostała wysokim wymaganiom mężczyzny. Marek postanowił więc podejść do sprawy nieco inaczej. Udał się do jednej ze swoich koleżanek (Kamili) i zaproponował jej zawarcie fikcyjnego małżeństwa w zamian za 20% zysku ze sprzedaży kolekcji monet. Kamila przystała na ten pomysł. Już sześć miesięcy później Kamila i Marek stanęli na ślubnym kobiercu. Ojciec Marka zwlekał jednak z obiecaną darowizną (dokonał jej dopiero po roku od zawarcia małżeństwa). W tym czasie nowożeńcy coraz lepiej się poznawali i z biegiem czasu zrozumieli, że są sobie przeznaczeni. W obliczu tak wielkiego uczucia postanowili puścić w niepamięć powody, dla których się pobrali i spędzić ze sobą resztę życia.
Marek i Kamila uznali, że pieniądze pochodzące ze spieniężenia darowanej kolekcji przeznaczą na zakup wartego 200 000 zł domku jednorodzinnego. Brakującą kwotę dołożyli z zaoszczędzonych w trakcie trwania małżeństwa pieniędzy. Jako że, zakupiony dom był w stanie surowym Kamila wzięła w banku pożyczkę na urządzenie go (Marek niezwłocznie wyraził zgodę na tą czynność). Niestety okazało się, że małżonkowie nie są w stanie spłacić kredytu. Wiedząc, że jedynym cennym składnikiem majątku małżonków, do którego z pewnością bank zechce skierować egzekucję był dom, Kamila zawarła z Markiem w formie aktu notarialnego umowę darowizny budynku.

Oceń stan prawny.

Kazus 5

Emilia i Tomasz są małżeństwem od 2 lat. 3 lata temu Emilia odziedziczyła mieszkanie, w którym mieszkała kiedy poznała Tomasza. Po ślubie wprowadziła się do niego, a swoje stare mieszkanie wynajęła studentom. Po ich ostatniej imprezie niestety wymaga remontu. Dlatego Emilia chce środki z czynszu przeznaczyć na remont. Co więcej, jej były szef (który ciągle nie wypłacił jej wynagrodzenia za 2 ostatnie miesiące pracy u niego) prowadzi firmę budowlaną i mógłby wykonać remont a później dokonać potrącenia. Tomasz chciałby kupić za te pieniądze (z czynszu i wynagrodzenia) nowy samochód. Czy mąż Emilii ma prawo decydować na co przeznaczą te środki?

Jeżeli czynszu jeszcze nie zapłacono, to czy wierzytelność przysługuje też Tomaszowi?

Kazus 6

Marek będący mężem Karoliny od pół roku żył w nieformalnym związku z pozostającą w separacji Ewą. Zakochani udali się do pobliskiego sklepu 'Dwa kółka' w celu zakupienia nowych rowerów. Marek, który kilka dni temu otrzymał nagrodę dla pracownika miesiąca nalegał na Ewę, by ta pozwoliła mu zapłacić za rowery. Początkowo nieugięta Ewa ostatecznie zgodziła się, by Marek zapłacił połowę ceny należnej za jej nabytek. Ewa będąca członkiem zarządu spółki akcyjnej X poszła za ciosem i jeszcze tego samego dnia wróciła do sklepu i kupiła w imieniu spółki trzy rowery. Dwa dni później traf chciał, że do ''Dwóch kółek' zajrzeli Paweł i Mateusz. Gdy po krótkiej rozmowie sprzedawca zorientował się, że mężczyźni są pozostałymi członkami zarządu spółki X zapytał ich jak sprawują się rowery, czym wprawił swoich rozmówców w pewną konsternację. Okazało się, że Ewa kupiła rowery bez wiedzy Pawła i Mateusza. Mężczyźni po chwili namysłu uznali, że rowery to jednak dobra inwestycja i czym prędzej potwierdzili zawartą przez Ewę umowę. Sprzedawcę rowerów zaniepokoił ten brak porozumienia między członkami zarządu i chcąc w pewien sposób się zabezpieczyć poprosił Pawła i Mateusza, by przemyśleli jeszcze raz zakup rowerów i stawili się następnego dnia wraz z Ewą i potwierdzili chęć zakupu. Mężczyźni przystali na tę prośbę i następnego dnia zjawili się wraz z Ewą w sklepie potwierdzając zawartą umowę. Po dwóch miesiącach Marek zginął pod kołami pędzącego pociągu. Ewa pod wpływem tego tragicznego wydarzenia podjęła głęboką refleksję nad swoim dotychczasowym życiem i postanowiła dać drugą szansę swojemu małżeństwu (21 X sąd zniósł separację między małżonkami).

Oceń stan prawny.

Kazus 7

Małżeństwo Doroty i Krzysztofa ustało przez rozwód. Ponieważ byli małżonkowie nie mogą się porozumieć co do podziału majątku wspólnego, sprawa najprawdopodobniej trafi do sądu. W skład majątku wspólnego wchodzi przede wszystkim gospodarstwo sadownicze oraz sąsiedni grunt leśny. Zarówno gospodarstwem, jak i lasem zainteresowany jest lokalny konkurent byłych małżonków, Jerzy, którego gospodarstwo położone jest nieopodal. Krzysztof chciałby sprzedać Jerzemu swoje prawa do tych przedmiotów, ale Dorota nie chce nawet o tym słyszeć, gdyż ciągle ma w pamięci bezpardonową walkę z Jerzym o każdego klienta.

Czy Krzysztof może zrealizować swój zamiar wbrew stanowisku Doroty?

(kazus dra hab. B. Swaczyny)

Kazus 8

Paulina zaciągnęła w banku kredyt na remont domku letniskowego, który odziedziczyła po swoich rodzicach. Jej mąż, Robert, wyraził na piśmie zgodę na zaciągnięcie takiego zobowiązania. Ponieważ kredyt nie został spłacony w terminie bank pozwał Paulinę o zapłatę z tego tytułu. Po uprawomocnieniu się wyroku uwzględniającego powództwo bank wystąpił o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko Robertowi.
Czy sąd powinien uwzględnić wniosek banku?

(kazus dra hab. B. Swaczyny)

Kazus 9

Gabriela i Horacy są małżeństwem. Gabriela chciała sprzedać należący do nich samochód, którego sama używała. Tej czynności sprzeciwił się Horacy, emocjonalnie przywiązany do tego pojazdu, będącego ich pierwszym autem kupionym za zarobione pieniądze. Przed dokonaniem czynności wysłał maila do potencjalnego kupującego, Igora, w którym mu to zakomunikował. Mimo to Igor i Gabriela zawarli umowę sprzedaży. Horacy ukrył samochód chcąc zapobiec jego wydaniu. Kto ponosi wobec Igora odpowiedzialność za niewykonanie umowy?