Wychowanie jako proces wspierania ucznia w rozwoju

Tradycyjne rozumienie wychowania sprowadza się do planowej i świadomej działalności, skupiającej się na kształtowaniu osobowości człowieka. W tak pojmowanym procesie uczeń ma niewiele do powiedzenia. Przedstawiciele koncepcji humanistycznej(Rogers, Maslow) podstawową przyczynę zmian w zachowaniu się człowieka upatrują w jego własnej zdolności do rozwoju. Przejawem tych zdolności są potrzeby, których dostrzeganie, rozumienie, akceptowanie i zaspokajanie jest najlepszą drogą wspierania prawidłowego rozwoju osobowości. Proces wychowania to tworzenie warunków wspomagających rozwój, w kierunku, jaki dziecko samo wybiera. Działania podejmowane przez osobę wspomagającą (np nauczyciela w celu tworzenia dziecku warunków rozwojowych są determinowane przez cechy osobowości wspomagającego. Tworzenie tych warunków jest najbardziej skuteczne wtedy, gdy osoby wspomagające rozwój posiadają takie cechy jak: -świadomość własnego systemu wartości -umiejętność radzenia sobie z własnymi problemami emocjonalnymi -skuteczne funkcjonowanie w życiu osobistym -zainteresowanie ludźmi i zmianami w skali społecznej -stosowanie się do norm etycznych istotnych w sytuacji wspomagania rozwoju. Ważną cechą osoby wspomagającej rozwój jest wysokie poczucie własnej wartości, które zależy od tego, jaką postawę przyjmujemy wobec samego siebie. Nauczyciel ma dużo możliwości aby dowartościowywać uczniów, np. poprzez okazane zainteresowanie, pochwała, powierzenie odpowiedniego zadania, stosowanie realistycznych wymagań, te środki budują zaufanie uczniów do samych siebie. Osoba z wysokim poczuciem własnej wartości, ponosząc porażkę przyjmują, że następnym razem będzie lepiej, w sytuacji odwrotnej osoba z niskim poczuciem własnej wartości źle znosi niepowodzenia, natomiast jeśli jej się coś uda, przypisuje to łatwości zadania lub szczęściu. Człowiek o wysokim poczuciu własnej wartości podejmuje przemyślane decyzje oraz sensownie zachowuje się w sytuacjach konfliktowych. Umiejętności te pozwalają młodym ludziom skutecznie opierać się naciskom środowiska i grupy np. w sprawach alkoholu czy narkotyków.