Krew 27.10.11

Objętość krwi stanowi około 6-7% masy ciała.

Tkanka płynna ograniczona od innych tkanek organizmu warstwą śródbłonka naczyniowego o łącznej powierzchni około 100m2 i masie 1 kg.

Skład krwi:

Elementy upostaciowane ok 45% - erytrocyty, leukocyty ( granulocyty, limfocyty, monocyty), trombocyty

Osocze krwi – ok 55% ( składniki nieorganiczne – jony, składniki organiczne ( węglowodany, białka, lipidy, składniki pozabiałkowe z resztą i bez reszty zotowej)

Funkcje krwi wynikające z jej przemieszczania się:

1. Udział w wymianie gazowej

2. Transport substancji odżywczych

3. Transport oczyszczający

4. Rola wyrównawcza w zakresie rozmieszczenia substancji ( w tym stężenia jonów h+ ) i ciśnienie osmotycznego we wszystkich tkankach

5. Udział w mechanizmach obronnych

6. Transport witamin, hormonów i innych ligandów

7. Termoregulacja

Osocze

Białka osocza:

• Skład:

  • albuminy 50-60%

  • globuliny 35-40%

  • fibrynogen 5-6%

  • stosunek albumin/ globulin względnie stały = 1,7

• Funkcje:

  • Buforowanie

  • Transport

  • Hemostaza

  • Odporność

Składniki organiczne pozabiałkowe:

• Węglowodany i produkty ich przemiany

• Produkty przemian białkowych (aminokwasy, amoniak, mocznik)

• Produkty przemian hemu ( bilirubina, urobilinogen)

• Inne: kreatynina, kwas moczowy

Erytrocyty

Hematokryt: procent objętości elementów morfotycznych (erytrocytów) w stosunku do objętości pełnej krwi. (kobiety 36-46%, mężczyźni 38-50%)

Transport gazów oddechowych:

Transport tlenu:

• 99% związany z hemoglobiną

• 1 % rozpuszczony fizycznie w osoczu i płynie wewnątrzkomórkowym erytrocytów

W krwi tętniczej wysycenie hemoglobiny - 97%

W krwi żylnej – 70%

Maksymalna ilość tlenu jaka może być transportowana przez Hb to pojemność tlenowa krwi.

Hemoglobina:

4 łańcuchy polipeptydowe z których każdy połączony z grupą hemu. Łańcuchy polipeptydowe mogą zmieniać kształt cząsteczki zmieniając pozycję hemu. U dorosłych:

• 97% HbA1 – aa+BB

• 2,5% HbA2 – aa + DD

• 0,5% HbA3

1. Jedna cząsteczka o2 wiąże się z jednym atomem Fe 2+ hemu

2. Zmienia się konfiguracja łańcucha polipeptydowego

3. Wpływa to na zmianę konfiguracji nieutlenowanych jeszcze podjednostek (…)

Czynniki wpływające na przebieg krzywej dysocjacji hemoglobiny:

1. pH ( efekt Bohra)

2. temperatura

3. zawartość 2,3-DPG (difosfogricerole) (2,3 –BPG) w erytrocytach

   1. czynniki prowadzące do wzrostu zawartości

      1. wysiłek fizyczny >60 min

      2. pobyt na wysokościach >6h

      3. …

4. pCO2

   1. dysocjacja tlenu z HbO2 w tkankach jest w ok. 98% wynikiem obniżenia pO2, a tylko w 2 skutkiem wzrostu pCO2 i przesunięcia krzywej dysocjacji w prawo

Przy pełnym wysyceniu hemoglobiny tlenem i objętości krwi krążącej 5l znajduje się nieco ponad 1l tlenu – co odpowiada spoczynkowemu zapotrzebowaniu na tlen w ciągu 4-5 minut.

Transport CO2

CO2 transportowany we krwi z tkanek do płuc:

• Fizycznie rozpuszczony

• Jony wodorowęglanowe

• Karbaminiany – w połączeniu z grupami aminowymi Hb i białek osocza

Forma transportu	Osocze	Erytrocyty
CO2 fizycznie rozpuszczony	5%	6%
CO2 w karbaminianach	5%	18%
CO2 w dwuwęglanach	90%	Ileśtam :P

Hipoksja – niedobór O2 w tkankach

Hipoksemia – niedobór O2 we krwi

Hiperoksja – wzrost pO2 w tkankach

Hiperkapnia – pCO2 we krwi tętniczej powyżej 45 mm Hg

Hipokapnia – pCO2 we krwi tętniczej poniżej 20 mm Hg

Hemoliza – uszkodzenie błony erytrocytu powodujące wydostanie się jego zawartości

Czynniki hemolityczne:

• Fizyczne

  • Temperatura powyżej 60oC

  • Gwałtowne zmiany temperatury

  • Uszkodzenia mechaniczne

  • Gwałtowne zmiany szybkości przepływu (znaczne wysiłki, aparaty do krwioobiegu pozaustrojowego, pobieranie krwi)

  • Spadek ciśnienia osmotycznego w środowisku wokół erytrocytów

• Chemiczne

  • Związki rozpuszczające tłuszcze, detergenty, czynniki zmydlające, …

  • Siarczek węgla, czterochlorek węgla, nitrobenzen, …

• Biologiczne

  • Hetero- i autohemolizyny

  • Toksyny bakteryjne (paciorkowców, gronkowców)

  • Toksyny z martwiczych tkanek

  • Jady węży i owadów

Umieszczenie erytrocytów w roztworze hipotonicznym powoduje zwiększenie ich objętości do hemolizy włącznie

Krwinki czerwone mają różny stopień odporności wobec roztworów hipotonocznych

Oporność – można zbadań umieszczając je kolejno w roztworach NaCl o malejącej osmolarnosći

Odczyn opadania krwinek – sendymentacji – Odczyn Biernackiego

• Z chwilą ustania krążenia krwi powstrzymania krzepnięcia rozpoczyna się proces opadania krwinek

• Erytrocyty opadają, ponieważ ich ciężar właściwy jest większy do ciężaru osocza

• Miarą szybkości OB. Jest narastanie słupa osocza w ciągu godziny

• Pojedyncze E powinny opadać z szybkością 0,2 mm/h, w rzeczywistości opadają znacznie szybciej

• Wynika to z ich agregacji

• W preparacie świeżej krwi układają się w rulony

W procesie opadania zasadnicze znaczenie mają:

• Skład białek osocza, a w szczególności stosunek albumin do globulin

• Kształt liczba i ładunek elektryczny erytrocytów

• Temperatura

• Stosunek zawartości lecytyny do cholesterolu w osoczu

Stany fizjologiczne podwyższające OB:

• Obfite posiłki

• Ciąża, połóg

• Miesiączka

• Intensywne ćwiczenia fizyczne

• Podeszły wiek

• Stany pobudzenia emocjonalnego

• Gorące kąpiele

Stany patologiczne podwyższające OB:

• Stany zapalne

  • Ostre i przewlekłe zakażenia, choroby zakaźne

  • Zawał mięśnia sercowego

  • Urazy, złamania, zabiegi operacyjne, wstrząs

  • Niektóre zatrucia

• Choroby nowotworowe ( np. szpiczak mnogi, ziarnica)

• Niedokrwistości

• Ostre i przewlekłe choroby wątroby

• Hipercholesterolemia

Referencyjne wartości

• Dzieci – zależnie od ich wieku, 1-2 mm/h

• Mężczyźni 2-6 mm/h (0-10mm/h) – po 60 rż do 15

• Kobiety 3-10 mm/h (0-15mm/h) – po 60 rż do 20

Hemostaza:

Zespół procesów fizjologicznych zapewniających sprawne hamowanie krwawienia po przerwaniu ciągłości ściany naczyń krwionośnych – hemostaza miejscowa

• Hemostaza ogólna:

  • Szczelność łożyska naczyniowego

  • Płynność krążącej krwi

• Jest procesem trójfazowym obejmującym:

  • Hemostazę pierwotną

    • Adhezja płytek

    • Agregacja płytek

    • Skurcz uszkodzonego naczynia krwionośnego

  • Hemostazę wtórną

    • Aktywacja czynników krzepnięcia i umocnienie czopu płytkowego przez zogi fibryny

  • Fibrynolizę

    • Zespół mechanizmów ograniczających narastanie czopu hemostatycznego, rozpuszczających i likwidujących złogi włóknika

Czynniki wpływające na hemostazę:

Prawidłowa hemostaza zależy od równowagi i współdziałania pięciu podstawowych składników:

1. Naczyń krwionośnych

   • Po przerwaniu ciągłości naczynia skurcz ( ok 20 min.)

     • Odruchowy z podrażnienia zakończeń bólowych i pobudzenia układu współczulnego

     • Miogenny -bezpośrednie podrażnienie mięśniówki gładkiej i uwolnienie serotoniny z płytek

2. Krwinek płytkowych

   • Tworzą hemostatyczne czopy płytkowe, które mogą zamknąć drobne uszkodzenia w ścianach naczyń

   • Biorą udział w reakcjach krzepnięcia krwi

3. Białek układu krzepnięcia

   • 12 białek osocza

   • Integralne białko błon komórkowych ( TF – czynnik tkankowy)

   • Fosfolipidy błon komórkowych

   • Jony wapnia

4. Inhibitorów czynników krzepnięcia

5. Układu fibrynolitycznego

   • Fibrynoliza – proces rozpuszczania skrzepu przez enzymy proteolityczne

   • Fibrynolizę dzielimy na

     • Zależną od plazminy

     • Niezależną od plazminy

   • Podobnie jak krzepnięcie, także fibrynoliza zachodzi na powierzchni komórek

Istotę krzepnięcia stanowi przekształcenie rozpuszczalnego białka osocza - fibrynogenu w fibrynę, wytworzenie skrzepu, a w ostatnim etapie wrastanie w krzep komórek tkanki łącznej.

Wyróżniamy dwie drogi aktywacji procesów krzepnięcia

• Zewnątrzpochodną

• Wewnątrzpochodną

Schemat kaskady krzepnięcia krwi:

Aktywacja

Szlak zależny do czynników kontaktu Szlak zależny od czynnika tkankowego

Szlak wspólny

Generacja trombiny

Tworzenie fibryny

Skrzep