SEJM I SENAT
Polski parlament składa się z dwóch izb: Sejmu i Senatu.
Sejm składa się z 460 posłów, którzy są wybierani w wyborach pięcioprzymiotnikowych: powszechnych, bezpośrednich, tajnych, równych, proporcjonalnych. Bierne prawo wyborcze przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 21 lat. Prawo zgłaszania kandydatów mają partie polityczne i wyborcy.
Senat składa się z 100 senatorów. Bierne prawo wyborcze przysługuje od 30 roku życia. Senatorowie są wybierani w wyborach trójprzymiotnikowych: powszechnych, bezpośrednich i tajnych. Nie są wiec równe i proporcjonalne.
Sejm i Senat obradują permanentnie. Oznacza to, że izby w każdej chwili mogą zebrać się na posiedzeniu. Obrady parlamentu są jawne, chyba że deputowani stwierdzą, że w interesie państwa leży ich utajnienie.
Sejm i Senat wybierają ze swojego grona marszałków i wicemarszałków. Razem tworzą oni prezydium izb. Organami pomocniczymi są powoływane spośród deputowanych komisje. Mogą być również tworzone koła i kluby. Konwet seniorów składa się z przewodniczących klubów i prezydium izby. Deputowani posiadają mandat wolny, co oznacza że nie są związami instrukcjami wyborców. Posiadają również immunitet parlamentarny. Nie mogą zostać aresztowani, bez uchylenia go przez izbę.
Parlament spełnia następujące funkcje:
- kreacyjną - powoływanie osób na stanowiska państwowe.
- kontrolną - kontrolowanie pracy rządu przez sejm i jego komisje.
- ustrojodawczą - uchwalenie Konstytucji oraz ustaw dotyczących ustroju.
- ustawodawczą – uchwalanie ustaw.
DROGA USTAWY
Inicjatywę ustawodawczą posiada:
- grupa co najmniej 15 posłów lub komisji sejmowej;
- senat
- prezydent
- rząd
- grupa 100 000 obywateli
Droga ustawy:
-projekt jest zgłaszany do marszałka sejmu.
-drukowanie projektu i dostarczenie do wszystkich posłów.
-pierwsze czytanie w komisji./ przyjęcie lub zgłoszenie poprawek
-drugie czytanie w sejmie./ przyjęcie, odrzucenie lub zgłoszenie poprawek = powrót do komisji.
-trzecie czytanie w sejmie./ głosowanie
-przekazanie do senatu/ przyjęcie, odrzucenie lub zgłoszenie poprawek = powrót do sejmu.
-przekazanie do prezydenta(21 dni)./ podpisanie, weto, skierowanie do Trybunału konstytucyjnego w celu zbadania zgodności z Konstytucją.
-Prezydent po podpisaniu ustawy zarządza jej ogłoszenie i opublikowanie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej.
PREZYDENT
Prezydent Jest wybierany w wyborach: powszechnych, różnych, tajnych i bezpośrednich. Kadencja trwa 4 lata. Jedna osoba może być prezydentem 2 kadencje.
Uprawnienia prezydenta:
Reprezentacyjne: nadawanie tytułów naukowych, obywatelstwa polskiego, orderów i odznaczeń.
W polityce zagranicznej: ratyfikacja umów międzynarodowych, mianowanie ambasadorów, odbieranie listów uwierzytelniających od ambasadorów innych krajów.
W polityce obronnej i bezpieczeństwa: zwierzchnik sił zbrojnych, powoływanie szefa sztabu generalnego i dowódców sił zbrojnych.
Wykonawcze zwoływanie Rady Gabinetowej, wydawanie rozporządzeń wykonawczych.
Prawodawcze i wobec parlamentu: inicjatywa ustawodawcza, prawo weta ustawodawczego.
Związane z władzą sądowniczą: prawo łaski i powoływanie sędziów.
RADA MINISTRÓW
Składa się z ministrów oraz premiera (Prezesa Rady Ministrów).
Uprawnienia premiera:
reprezentowanie Rady Ministrów
kierowanie pracami Rady Ministrów
zapewnienie wykonywania polityki Rady Ministrów i określenie sposobów jej wykonywania
koordynacja i kontrola ministrów
Uprawnienia Rady Ministrów:
realizacja polityki finansowej i ochrona interesów gospodarczych państwa
zapewnienie bezpieczeństwa państwu i obywatelom
prowadzenie polityki społecznej, zdrowia, kultury oraz edukacji i sportu.
WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
W Polsce władzę sądowniczą sprawują sądy i trybunały. Wszyscy sędziowie są niezawiśli, tzn. nikomu nie podlegają. Najważniejszy jest Sąd Najwyższy. Ma on następujące zadania:* orzekanie o ważności wyborów i referendów;* udzielanie odpowiedzi na pytania prawne sądów;* interpretacja przepisów prawnych;