Chełm, dn. 28.11.2011
Semestr I
technika biurowa
Praca semestralna z przedmiotu: technika biurowa.
Zasady edycji dokumentów tekstowych.
Nauczyciel:
Powołując się na wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w II kwartale 2011 r. liczba ludności aktywnej zawodowo (tj. pracujących + bezrobotnych, w wieku 15 lat i więcej) ukształtowała się na poziomie 17853 tys. osób. W porównaniu z II kwartałem 2010 r. odnotowano wzrost o 177 tys. osób. W tym samym okresie liczba pracujących (16163 tys. osób) wzrosła o 169 tys., natomiast liczba bezrobotnych zwiększyła się o 8 tys. osób do 1690 tys. osób. Wskaźnik zatrudnienia dla ludności w wieku 15 lat i więcej wyniósł w II kwartale 2011 r. 50,7% i w porównaniu z II 2010 r. wzrósł o 0,3 p. p. Wskaźnik zatrudnienia obliczany, jako udział pracujących w liczbie ludności w wieku produkcyjnym (18-64 lata dla mężczyzn i 18-59 lat dla kobiet) wyniósł w II kwartale 2011 r. 65,3%, tj. o 0,4 p. p. w stosunku do II kwartału 2010 r. Współczynnik aktywności ekonomicznej ludności w wieku 15 lat i więcej w II kwartale 2011 r. wyniósł 56,0%, czyli zwiększył się o 0,3 p. p. w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku. W II kwartale 2011 r. subpopulacja biernych zawodowo tj. pozostających poza siłą roboczą w porównaniu do analogicznego okresu 2010 r. zmniejszyła się o 32 tys. osób i liczyła 14000 tys. osób. Tym samym liczba biernych zawodowo w wieku 15 lat i więcej była o 3853 tys. osób niższa niż liczba aktywnych zawodowo w tym wieku. W końcu czerwca 2011 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 1883,3 tys. bezrobotnych. W porównaniu do stanu z końca czerwca 2010 r. poziom bezrobocia wzrósł o 39,4 tys. osób (tj. 2,1%). Wskaźnik stopy bezrobocia rejestrowanego w końcu czerwca 2011 r. ukształtował się na poziomie 11,8%, był więc o 0,1 p. p. wyższy niż w końcu czerwca 2010 roku.
(według stanu na dzień 30.09.2011r.)
Bezrobocie wśród osób w wieku 18-24 lata to ciągle duży problem w powiecie chełmskim. Z raportu „Perspektywy ludzi młodych na rynku pracy” wynika, że stanowią oni ponad połowę wszystkich bezrobotnych w regionie. Brakuje głównie miejsc pracy dla absolwentów lokalnych szkół i uczelni, dlatego muszą szukać zatrudnienia poza regionem. Problem stanowi też niska jakość kształcenia zawodowego i praktycznego. W strukturze bezrobotnych, pod względem wykształcenia, dominują osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, policealnym i średnim zawodowym. Ich umiejętności nie są dostosowane do potrzeb rynku pracy.1
Problemy związane z bezrobociem wśród młodych ludzi w dużej mierze wynikają z ich przypadkowych wyborów związanych z edukacją. Większość z nich kieruje się sugestiami rodziny i znajomych, a nie realnymi szansami na zatrudnienie. Młodzi ludzie nie mają odpowiedniego wsparcia w wyborze zawodu i kierunku studiów. Pomoc doradców zawodowych w szkołach jest minimalna, a często nie ma jej wcale. Młodzież zdaje sobie sprawę z tego, że trzeba ciągle się dokształcać, ale z obserwacji wynika, że ich doświadczenie zawodowe często pozostaje bez związku z kierunkiem kształcenia.
Problemem charakteryzującym chełmski rynek pracy jest zbyt wysoka podaż młodzieży poszukującej pracy. Nie wystarczają już takie kwalifikacje jak obsługa komputera, prawo jazdy czy znajomość języka angielskiego. O zatrudnieniu decydują cechy osobowościowe i umiejętności społeczne, z czego badani uczniowie i studenci nie do końca zdają sobie sprawę.2 Jednak ze względu na brak miejsc pracy dla osób o wyższych umiejętnościach zatrudniane są one na stanowiskach będących dużo poniżej ich możliwości.3 Zdaniem pracodawców absolwenci mają zbyt małe doświadczenie zawodowe, nie umieją pracować w zespole i cechuje ich roszczeniowość. To dodatkowo utrudnia im poruszanie się na rynku pracy. Zawodami deficytowymi na regionalnym rynku pracy są zawody związane z usługami opiekuńczymi m.in. dla osób starszych i niepełnosprawnych, operatorzy maszyn, kurierzy i dostawcy, przedstawiciele handlowi i osoby pracujące w działach obsługi klienta. Ponadto obserwuje się zwiększone zapotrzebowanie na pracowników o charakterze sezonowym w okresie wiosennoletnim, osób o średnim lub niższym wykształceniu, np. kierowców, sprzedawców, kucharzy, kelnerów, pracowników rolnych oraz pracowników zatrudnianych w budownictwie: murarzy, tynkarzy, ślusarzy, hydraulików.4
Młodzi ludzie przejawiają zainteresowanie rynkiem pracy dopiero wtedy, gdy kończą naukę. Jednak blisko 1/3 uczniów otwarcie deklaruje, że w ogóle nie są zainteresowani tym tematem. Wiedzę na temat zatrudnienia i pracodawców czerpią z Internetu, a także podczas uczestnictwa w lokalnych i regionalnych targach pracy. Młodzież pesymistycznie ocenia swoje szanse na znalezienie pracy. Aż 80% studentów jest zdania, że o pracę jest bardzo trudno lub można ją znaleźć jedynie w kilku zawodach. Optymistycznie w przyszłość patrzy tylko 1% z nich. Ponad połowa ankietowanych zamierza szukać pracy za pomocą prasy i internetu – ten sposób wybiera 60% badanych. Popularnym sposobem poszukiwania zatrudnienia okazuje się także rozsyłanie swojego życiorysu do wielu firm (45%) oraz korzystanie z kontaktów rodziny i znajomych (40%). Większość studentów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych (63%) posiadało już pierwsze doświadczenia zawodowe. W przypadku bezskutecznego poszukiwania pracy, ponad połowa respondentów brałaby pod uwagę utworzenie własnej firmy lub też opuszczenia miejsca zamieszkania. Ponad 65% badanych skłonnych byłoby podjąć zatrudnienie w dowolnym miejscu w województwie, analogiczny odsetek osób deklaruje możliwość podjęcia pracy za granicą, w jednym z krajów europejskich. Młodzi ludzie w pierwszej kolejności chcieliby pracować w firmach prywatnych (54%), w firmie państwowej (20%), zaś 16% ankietowanych chciałoby prowadzić własną działalność gospodarczą. Płaca, która zdaniem młodych osób, byłaby adekwatna do ich umiejętności i doświadczenia to 1500 – 3400 zł, podczas gdy minimalna płaca to ich zdaniem 1000-2400 zł. Kobiety byłyby skłonne przyjąć pracę za nieco niższą stawkę niż mężczyźni (wśród kobiet 42% skłonnych jest zaakceptować płacę w wysokości 1400 zł lub mniej, u mężczyzn analogiczny odsetek wynosi 28%).
Absolwenci szkół zasadniczych zawodowych są częściej poszukiwani w porównaniu z absolwentami techników, ze względu na doświadczenie zawodowe zdobyte w okresie nauki. Główne przyczyny bezrobocia absolwentów i ludzi młodych na lubelskim rynku pracy wiążą się z kwestiami o charakterze systemowym i gospodarczym. W regionie brakuje miejsc pracy, nie istnieją praktycznie żadne duże zakłady pracy tworzące nowe miejsca pracy w liczba lokalnych szkół i uczelni rośnie.
Chełmszczyzna jest jednym z najbiedniejszych regionów w Unii Europejskiej. Powodem jest m.in.: peryferyjne położenie. Chełmski rynek pracy charakteryzuje się dużą nadwyżką popytu na pracę nad jej podażą. Ważnym problemem jest ograniczenie skali kształcenia zawodowego oraz średniego technicznego na rzecz kształcenia ogólnego. Efektem ograniczenia praktyk zawodowych jest zmniejszenie umiejętności zastosowania wiedzy teoretycznej w praktyce przez pracobiorców, głównie tych dopiero wkraczających na rynek pracy. Stanowi to poważny problem dla chełmskich pracodawców podczas procesu rekrutacyjnego, którzy w dużej mierze poszukują pracowników posiadających niezbędne doświadczenie oraz umiejętności praktyczne na danym stanowisku pracy. Dopiero w ostatnich latach problem ten został dostrzeżony i zaczęły powstawać czy może powracać szkoły kształcenia zawodowego na różnych poziomach oraz mnożyć się oferta kursów zawodowych. Celem działalności instytucji szkoleniowo-doradczych jest w szersze perspektywie stymulowanie rozwoju gospodarczego regionu. Dzięki tego rodzaju szkoleniom można zapewnić dostosowanie kwalifikacji pracobiorców do wymogów regionalnego rynku pracy a tym samym zaspokoić oczekiwania pracodawców. Określenie potrzeb i oczekiwań pracodawców w stosunku do potencjalnych pracowników ma kluczowe znaczenie dla poprawy funkcjonowania rynku pracy. Na terenie rynku chełmskiego obserwuje się aktualnie coraz większy odsetek pracobiorców z wykształceniem wyższym. Jednocześnie zauważalne są trudności z zaspokojeniem zapotrzebowania pracodawców na określone kwalifikacje zawodowe oraz kompetencje ponad zawodowe. Taki stan rzeczy świadczy o niedopasowaniu strukturalnym pracodawców i pracobiorców.
Według raportu badawczego "Rynek pracy - potrzebne zawody na Lubelszczyźnie" pracodawcy w regionie preferują osoby z wykształceniem kierunkowym i doświadczeniem w zakresie stanowiska pracy.5 Pracodawcy pozytywnie oceniają przygotowanie merytoryczne kandydatów do pracy, jednakże są zdania, że brak im umiejętności praktycznych wymaganych na danym stanowisku pracy. Decydującymi przy naborze pracowników cechami są z pewnością posiadanie praktycznej wiedzy i doświadczenia, dopasowanie kwalifikacji do rodzaju stanowiska pracy oraz aktywność i zaangażowanie. Pracodawcy są zdania, iż takie cechy jak: dyspozycyjność, samodzielność, obowiązkowość, uczciwość, lojalność, inwencja, operatywność, pracowitość oraz chęć podnoszenia kwalifikacji zawodowych są bardzo ważne u kandydatów na pracowników. Najbardziej istotnymi są: pracowitość, obowiązkowość oraz uczciwość, relatywnie mniej ważnymi są: inwencja i chęć podnoszenia kwalifikacji. Wynikać to może z faktu, iż zawody, w których planowane jest zatrudnienie są w dużej mierze związane z pracami prostymi, głównie fizycznymi i manualnymi, które nie wymagają kreatywności, pomysłowości czy wysokich kwalifikacji. Jeśli chodzi o wymagany poziom wykształcenia można stwierdzić, iż posiadanie minimum wykształcenia gimnazjalnego lub zasadniczego zawodowego jest podstawowym warunkiem koniecznym, aby otrzymać zatrudnienie w Chełmie, bez względu na charakter stanowiska pracy.6
W raporcie "Aktualne trendy i prognozowane zmiany" zauważono, że najlepiej rokujące branże, w których planowana jest największa liczba nowych zatrudnień to: budownictwo, ochrona zdrowia i pomoc społeczna, handel i naprawy, obsługa nieruchomości i firm, transport, pośrednictwo finansowe.7 Najbardziej dynamiczne są branże: budownictwo oraz handel i naprawy, gdyż w nich odnotowany został największy wzrost zatrudnienia i jednoczesny wzrost zwolnień. Sekcje, w których prognozuje się regres to: rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, przemysł oraz edukacja. Przemysł generuje bardzo dużą liczbę osób zwalnianych, zatrudnianych oraz pracujących, jednak na terenie powiatu chełmskiego zakłady przemysłowe są tak nieliczne, że trudno mówić i jakimkolwiek przemyśle na naszym terenie.
W Unii Europejskiej do 2015 roku najwięcej miejsc pracy przybędzie w usługach. Większość nowych miejsc pracy będzie wymagało wysokich kwalifikacji. Spadnie liczba miejsc pracy, które wymagają tylko podstawowych kwalifikacji. Takie są dane raportu Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (European Center for the Development of Vocational Training, Cedefop). Wzrost zapotrzebowania na zawody związane z usługami i na pracowników wykwalifikowanych potwierdza również Raport „Rynek Pracy- potrzebne zawody na Lubelszczyźnie” Szkoła Wyższa im. B. Jańskiego, Chełm 2010 r. Według prognoz największe zapotrzebowanie w 2013 -2015 r. na chełmskim rynku pracy będzie na pracowników posiadających wiedzę praktyczną i umiejętności techniczne w zawodach sprzedawca, kierowca, budowlaniec, przedstawiciel handlowy, kelner, mechanik samochodowy. Istnieje, zatem rosnące zapotrzebowanie na zawody związane z usługami, budownictwem, inżynierią oraz na umiejętności obsługi specjalistycznych maszyn, umiejętności techniczne, umiejętności rozmów handlowych/negocjacji. Zdecydowana większość przedsiębiorstw zamierza w przyszłości kierować się przy wyborze pracowników poziomem wykształcenia. Znaczenia nabiera, zatem konieczność zdobywania kwalifikacji zawodowych, specjalistycznych potwierdzanych formalnie w wyżej wymienionych kierunkach.
ekonomista,
pedagog,
specjalista administracji publicznej,
technik budownictwa,
technik mechanik,
technik technologii odzieży,
technik żywienia i gospodarstwa domowego,
murarz,
ślusarz,
mechanik samochodów osobowych,
szwaczka
specjalista ds. marketingu i handlu,
technik rolnik,
asystent ekonomiczny,
kucharz,
krawiec,
obuwnik przemysłowy,8
„Dynamika przemian społeczno-gospodarczych rodzi stałą konieczność doskonalenia, rozwijania kompetencji, a także coraz częściej rekwalifikacji, zmusza osoby dorosłe do podejmowania wysiłków edukacyjnych w różnych formach.(…) Kształcenie dorosłych, pełniące niegdyś rolę zastępczą o charakterze kompensacyjnym, stało się obecnie popularną formą aktywności edukacyjnej. Jest ono dziś, nie tylko celem, ale także podstawową formą realizacji nowoczesnej edukacji. Poziom rozwoju systemu kształcenia ustawicznego, uważany jest za jeden z podstawowych czynników długofalowego rozwoju gospodarczego w wymiarze lokalnym, regionalnym, krajowym, jak i międzynarodowym. Podnoszenie kwalifikacji kadr gospodarki daje szansę na jej unowocześnianie i przede wszystkim na dostosowywanie jej do potrzeb współczesnego rynku pracy. Na rynku chełmskim wśród licznych instytucji szkoleniowych znaczące miejsce zajęło Stowarzyszenie Kształcenia Ustawicznego funkcjonujące przy Centrum Kształcenia Ustawicznego w Chełmie (szkoła publiczna) będące jednocześnie podmiotem przedsiębiorczości społecznej.(...) Członkowie Stowarzyszenia Kształcenia Ustawicznego, a jednocześnie nauczyciele Centrum Kształcenia Ustawicznego świadomi są promowania partycypacyjnego i partnerskiego stylu kształtowania rzeczywistości społecznej i gospodarczej, a w szczególności uczestnictwa organizacji pozarządowych w przemianach społeczno-gospodarczych.(…) Ludzie bardzo często nie zajmują się tym, na co mają największy wpływ - swojego zachowania i doskonalenia siebie, ale koncentrują się na zmianie innych.” 9
Obecnie, aby mieć jakiekolwiek szanse na rynku pracy, trzeba nie tylko zdobyć umiejętności praktyczne, ale również być elastycznym i zmieniać kwalifikacje w miarę zmieniających się zapotrzebowań rynku, a także całe życie doskonalić się i pogłębiać lub uaktualniać zdobytą już wiedzę i umiejętności.”
Chełm angażuje niewiele ponad 4% wojewódzkich zasobów pracy. Co więcej, jego znaczenie, jako pracodawcy maleje od 2007r. Jest to prawdopodobnie wynik pogarszającej się koniunktury gospodarczej, co jest najbardziej odczuwalne dla mieszkańców małych miast. Obecnie na lokalnym rynku pracy istnieje duże niedopasowanie strukturalne pracodawców i pracobiorców. Określenie potrzeb i oczekiwań pracodawców w stosunku do potencjalnych pracowników ma kluczowe znaczenie dla poprawy funkcjonowania rynku pracy. W ostatnich latach nastąpiły zmiany rokujące poprawę na poziomie dopasowania strukturalnego na rynku pracy – powrót do szkolnictwa zawodowego i praktycznego oraz podejmowanie badań na temat rynku. Jednak wszystkie te działania nie odniosą spodziewanego skutku bez rozwoju przedsiębiorczości na terenie powiatu chełmskiego. Powstające jak grzyby po deszczu małe podmioty gospodarcze nie są w stanie zniwelować tak wielkiej nadwyżki popytu nad podażą na lokalnym rynku pracy. Bez działań władz samorządowych w celu pozyskania inwestorów, bez powstania zakładów przemysłowych region chełmski nie ma szans na rozwój, a co za tym idzie na znaczące zmniejszenie stopy bezrobocia.
Źródła:
1.www.pku.edu.pl/analiza-rynku-pracy/45-sytuacja-osob-mlodych-na-lubelskim-rynku-pracy
2.„Rynek pracy – potrzebne zawody na Lubelszczyźnie”, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Chełmie, Chełm 2010.
3.„Rynek Pracy Specjalistów w I kwartale 2010”, Pracuj.pl
4.http://mogewiecej.eu/doradztwo-zawodowe/poszukiwane-zawody/
5.http:/pupchelm.pl/art/3343/rynek_pracy_miesieczny_-_2011
6.www.ps.civis.org.pl/ARTYKUŁY/ksztalcenie-ustawiczne-w-sluzbie-przedsiebiorczosci-spolecznej.html
Raport z badania „Perspektywy ludzi młodych na rynku pracy” s.9,↩
Raport z badania „Perspektywy ludzi młodych na rynku pracy” s.33,↩
Raport z badania „Perspektywy ludzi młodych na rynku pracy” s.33,↩
Analiza aktualnej sytuacji trendów rozwojowych i prognoza zmian społeczno-gospodarczych w województwie lubelskim, Instytut Badań i Analiz Olsztyńskiej Szkoły Biznesu Instytut Badań i Analiz Olsztyńskiej Szkoły Biznesu, Lublin 2009r.↩
„Rynek pracy - potrzebne zawody na Lubelszczyźnie”, Szkoła wyższa im. Bogdana Jańskiego w Chełmie, 2010r.↩
Badania pracodawców województwa lubelskiego, Obserwatorium Lubelskiego Rynku Pracy, Lublin 2009r.↩
"Aktualne trendy i prognozowane zmiany”, Lubelskie Obserwatorium Gospodarcze, Lublin 2010r.↩
wg. raportu „Rynek Pracy-potrzebne zawody na Lubelszczyźnie” Szkoła Wyższa im. B. Jańskiego, Chełm 2010r.↩
Wywiad z Przedstawicielami Zarządu Stowarzyszenia Kształcenia Ustawicznego w Chełmie: Dorotą Stasal-Szajner oraz Adamem Kautschem przeprowadzony przez red. D. Jegorow.↩