KUR pierwszy semestr

WYKŁAD I: MOTORYCZNOŚĆ LUDZKA W NAUKACH O KULTURZE FIZYCZNEJ

Antropomotoryka

Kultura fizyczna (kultura- uprawiać ziemię, umysł, ciało)- ujęcie w kategoriach instytucjonalno- administracyjnych

Wychowanie fizyczne jako dziedzina wychowania i przedmiot szkolny

Wychowanie człowieka to działalność ukierunkowana na rozwijanie dyspozycji fizycznych, moralnych, intelektualnych, estetycznych.

Stanowi zamierzoną i świadomą działalność ukierunkowaną na wytworzenie właściwego zespołu postaw i nastawień, przekazywanie podstawowych wiadomości, a także wdrażanie do hartowania na bodźce środowiskowe oraz zdobywanie motorycznej sprawności. Poprawę wydolności i postawy ciała; kategorie te wyznaczają zachowanie człowieka w stosunku do jego fizycznej (cielesnej) postaci (W. Osiński)

Trzy kamienie węgielne szkolnego wychowania fizycznego (jego podstawa)

Wychowanie fizyczne odnosi się do każdej jednostki ludzkiej, a tak pojęte trwa przez całe życie (H. Muszyński)

Wychowanie fizyczne nie jest ani suma poszczególnych dyscyplin sportowych, a tym bardziej przedszkolem sportu wyczynowego... W zrepedagogizowanej wersji teorii wychowania znajduje oparcie w formule „wychowanie co do ciała”. (M. Demel)

Wychowanie holistyczne polega na szukaniu sensu a nie faktów/ efektów. (R. Muszkieta)

Koncepcja socjologizująco- uniwersalistyczno- globalna

Względnie zintegrowany i utrwalony system zachowań w dziedzinie dbałości o rozwój fizyczny, sprawność ruchową, zdrowie, piękno człowieka, przebiegających wg przyjętych w danej zbiorowości wzorów, a także rezultaty owych zachowań (Krawczyk)

Koncepcja indywidualistyczno- wartościująca

Wyraz określonej postawy wobec własnego ciała, świadoma i aktywna troska o swój rozwój, sprawność i zdrowie, to umiejętność organizowania i spędzania czasu z największym pożytkiem dla zdrowia fizycznego i psychicznego (każdy reprezentuje określony poziom własnej kultury fizycznej i trzeba jej szukać nie na stadionach lecz w ogóle). (M. Demel)

Koncepcja holistyczno- materialna

Ogół wytworów o charakterze materialnym i niematerialnym w dziedzinie dbalości o ciało i fizyczne funkcjonowanie człowieka, uznawanych w niej wartości i wzorów postępowania, które zostały zobiektywizowane, przyjęte i mogą być przekazywane w danej zbiorowości- należy w niej wyróżnić 3 sfery:

Motoryczność ludzka

Opis zachowań ruchowych

Idea ruchu:

Treść ruchu:

Forma ruchu:

Formy aktywności ruchowej

Filogenetyczne zmiany motoryczności

Przesłanki rekonstrukcji ludzkiej motoryczności

Wychowanie fizyczne i sport (rys historyczny – starożytność)

Motoryczność człowieka pierwotnego kształtowana była warunkami bytowania „ program wychowania fizycznego” zamykał się w procesie naśladowania.

Kultury starożytne wypracowały jednak wzorce wychowania fizycznego przeszłych pokoleń. Pewne zjawiska tego procesu były jednak podobne mimo, że powstawały na odległych i często izolowanych obszarach terytorialnych.

II.Wykład. Historia
1.Igrzyska Ahajskie-1200 p.n.e-po wygranej bitwie popis w zakresie kultury fizycznej.
2.Wychowanie ateńskie –(piękny i dobry) i spartańskie –róznica była niewielka , 3 etapy wychowania fizycznego(przygotowujące do służby wojskowej)
-w palestrze prowadzili gramatyści
-na stadionie sportowym-
-efeba->służba wojskowa
3.Wielkie igrzyska(agenes) 776 p.n.e
związane z kultem boga, w olimpi ku czci zeusa, w delfach ku czci Apollina (początkowo recytatorskie), w Nemei i agros –ku czci Zeusa. W igrzyskach mózg brać udział wolny greg, z każdej grupy społecznej . Na czas igrzysk wojna była zawieszona, dobierano przeciwników pod względem morfologicznym.
5.igrzyska herajskie dla kobiet
6.Najwazniejsza konkurencja był pentathlon( bieg, skok,rzut dyskiem, rzut dzidą i zapasy)
Państwo rzymskie
1.Kultura hellenistyczna-kształcenie do służby publicznej
2.gladiatorzy-grupa zawodowych atletów
3. Za czasów cesarza Augusta powstały pierwsze kluby sportowe
4. W 393 n.e cesarz zakazuje organizowania igrzysk
5. W 404 r. odbyły się ostatnie walki gladiatorów

Chiny: 2000 lat p. n. e. nosicielem kultury i wyrazem przystosowania fizycznego do warunków bytowania był chiński chłop- rolnik

VI- IV wiek p. n. e. to okres tworzenia scentralizowanej monarchii rozpadu struktury feudalnej- wielkie ożywienie intelektualne zwane okresem „stu szkół filozoficznych”

Konfucjusz- zachowany znak

(6 cnót: mądrość, uczynność, sprawiedliwość, wierność, dobroć, zgoda

6 czynności

6 nauk/ sztuk

2 tory kształcenia

Chińczycy znali i stosowali gimnastykę Kung Fu- usprawniająca organizm i stosowana jako lecznicza, uprawiana w pozycjach siedzących i klęczących.

Egipt: od 3892r.; jego kulturę wyznaczała wszechwładza faraonów i kult ziemi

Powożenie rydwanem- obok strzelania z łuku najbardziej ceniona umiejętność we wszystkich kulturach starożytnych

Gra w piłkę nożną- nauka taktyki wojennej.

Indie: odkrycia w Mohendio Daro i Harappa świadczą, że w regionie tym rozwinęła się w okresie 2500- 1500 p. n. e. jedna z najstarszych kultur świata .

Grecja:

Rzym

Kultura fizyczna czasów nowożytnych

Średniowiecze: do XV wieku jest okresem upadku kultury fizycznej

Odrodzenie

Powstaje nowa warstwa społeczna „dobrobytu i intelektu” (arystokracja mieszczańska).

Oświecenie

Odkrycia naukowe przyczyną wzrostu znaczenia nauki i oświaty- Franciszek Bacon „ Wiedza jest potęgą”, jej ideologiem.

W XVII wieku powstaje wiele projektów poprawy systemów wychowawczo- oświatowych.

system niemiecki-oparty o cw.trudne->sport gimnastyczny. Cel:wychować sprawna młodzież wojskową. Gimnastyka sportowa wyszła z sys.niemieckiego
System rosyjki-oparty na zdobyczach tamtego obszaru .Bandy-rosyjski hokej na zamiarzniętych boiskach
1924- pierwszy raz polacy o.zimowa
1948-Londyn, igrzyska dla paraplegików
1960- paraolimpiada paraplegigów (rzym) a w 1964 w Tokio
1976-Tronto- I grzyska olimpijskie inwalidów ( 56 medali dla polaków)
1972-Czarna olimpiada
1988-igrzyska paraolimpijskie w Seulu (dyskwalifikacja polskich zawodników)
Przedstawiciele:

Gimnastyka: kierunki i rodzaje

Reformatorzy: Bjórkstren, A. Bertram, N. Bukh, E. Falk, J. G. Thulin

Systematyka ćwiczeń gimnastycznych

Zapis ćwiczeń gimnastycznych

4/ 4- p. w. (pozycja wyjściowa) w siadzie płaskim

t. I 1- ugięcie nóg

2- wyprost nóg w przód w górę

3- ugięcie nóg

4- siad prosty podparty

Powtarzając bez zmian uzupełniamy podaniem II taktu.

t. II 1- 4- to samo jak t. I

W przypadku metrum ¾

3/ 4- p. w. w siadzie prostym podpartym

t. I 1- 3- ugięcie nóg

t. II 1- 3- wyprost nóg w przód w górę

t. II 1- 3- ugięcie nóg

t. IV 1- 4- siad prosty podparty

Polska

Liceum krzemienieckie pierwsze zatrudnia nauczyciela w- f- u.

- igrzyska ranhelańskie(tylko dla Greków), Nowożytnie organizowane przez Międzynarodowy kongres sportowy

Wykład 3. Śmiglewska
Geneza i współczesne kierunki w metodyce nauczania ruchu edukacji fizycznej

„Wychowanie fizyczne ułożone dla szczęścia człowieka powinno być takie aby każdy mógł z niego korzystać... Wszak i kaleki, i niedołęgi mają swoje szczęście... Dusza nie podpada kalectwu...”

[J. Śniadecki]

„KEN nieprzerwana osnowa starań około czerstwości i sił dziecięcia.”

[G. Piramowicz]

Wychowanie fizyczne, edukacja fizyczna

Kultura fizyczna (wbrew rozpowszechnionemu mniemaniu socjologów i pedagogów społecznych) nie mieści się w problematyce czasu wolnego. Nie jest ona bowiem (jak tzw. Hobby) przedmiotem wolnego wyboru jednostki, alternatywa wypełnienia czasu wolnego, lecz (co głoszą fizjolodzy i higieniści) elementarnym obowiązkiem współczesnego człowieka, ochrona jego zdrowia fizycznego i psychicznego. Dlatego wychowanie fizyczne musi przygotować wszystkich (a nie hobbystów) do czynnego uczestnictwa, nie może zaś dzielić populacji na aktorów i konsumentów widowisk sportowych.

Z referatu M. Demela (sesja PTMCF i PTH) Warszawa 13 grudnia 1971 roku (propozycje modelowe dla Komitetu Ekspertów)

„Przyszłość szkolnego wychowania fizycznego widzieć trzeba na tych drogach, które wyznaczają tendencje rozwojowe naszego społeczeństwa...”

Kryją się one pod hasłami:

Raport dla Komitetu Ekspertów w 1971 roku „uwagi krytyczne”

  1. System wf w szkole (...) to kompromis tradycyjnych ćwiczeń cielesnych z próbami unowocześniania pojmowanego jak „usportowienie”.

  2. Material programowy zawiera jedynie ćwiczenia ruchowe, a więc zabezpieczające realizację celów wyłącznie sprawnościowych

  3. ...

Definicja kultury fizycznej- wersja humanistyczna

Wyraz określonej postawy wobec własnego ciała, świadoma i aktywna troska o swój rozwój, sprawność i zdrowie, to również umiejętność organizowania i spędzania wolnego czasu z największym pożytkiem dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

Repedagogizacja: przejście z etapu metodyki ćwiczeń fizycznych do etapu metodyki wychowania

Kaskada dedukcyjna mapy teoretycznej, oś pionowa

Od teorii do praktyki- jedna drugiej nie zastąpi

kryterium prawdziwości

Mistrzostwo, kunszt nauczyciela wyższego

Brak prowadzi do popadania w rutynę, grzęźnięcia w szczegółach, środki przyjmowane są za cele.

M. Demel: zasada powszechności z zastosowaniem indywidualizacji, począwszy od niepowtarzalności osobowego ideału, do zróżnicowania procedur zwłaszcza na torze wychowania fizycznego specjalnego.
Wykład IV. Śmiglewska

Warsztat pracy fizjoterapeuty

Wzbogacone pojęcie warsztatu pracy

Przestrzeń operacyjna oraz instrumentarium, czyli środowisko edukacyjne i narzędzia służące wykonaniu ogniw procesu edukacyjnego, miejsce pracy i jego specyfika, siły społeczne, teren.

Narzędzia służące:

„system zasilania”:

podmioty procesu:

Style kierowania pracą z osobą, grupą

Style nauczania:

Kompetencje zawodowe

Prakseologiczne uwarunkowania postępowania terapeutycznego

cele pedagogiki:

wychowania do:

kultury fizycznej---> wartości ciała---> troski o ciało

(M. Demel) (A. Pawłucki) (H. Grabowski)

wskaźniki:

Rozwój fizyczny i przyczyny powstawania zaburzeń w postawie ciała

Emocjonalno- wolicjonalne

Środowiskowe

Genetyczne

Trójtorowość działań w postępowaniu terapeutycznym

Zabiegi wokół ciała (rekreacyjne i naprawcze)

Dobór treści i organizacji edukacji (podmiotowość ucznia, uwzględnienie indywidualnych potrzeb)

Zasady dotyczące motywacji (motywacje pobudzają celowość działania)

+ ćwiczenia
Wykład V.
WYKŁAD VI

Psychologiczne i społeczne przesłanki „pracy nad ciałem” w celu zabezpieczenia właściwego rozwoju ruchowego.

Zasady rządzące rozwojem motorycznym

Ontogenetyczny rozwój motoryczności człowieka

Okres noworodkowy i niemowlęcy (pierwszy rok życia)

Okres poniemowlęcy i przedszkolny (2- 7 rok życia)

Okres młodszy szkolny (8- 13 rok życia)

Okres pokwitania i młodzieńczy (14- 24 rok życia)

Okres krytyczny: bodźce zewnętrzne najbardziej działają na organizm (ok. 16 roku życia się kończą)

Poziom siły względnej w gimnastyce

Okres wieku dorosłego i dojrzałego (24- 40 rok życia)

Okres starzenia sie i starości (osobniczo zależny)

----> W jakim okresie rozwoju ontogenetycznego człowieka sumaryczna ilość aktywności ruchowej dostosowana do możliwości powinna być największa

Obiektywne kryteria opisu ruchu

Motoryczność obejmuje:

Zdolności motoryczne

---> zależności między podłożem i przejawami a konstruktami teoretycznymi.

---> strony motoryczności ludzkiej

---> umiejętności ruchowe--> strona potencjalna

25.02.2013 dr Śmiglewska

Metody nauczania ruchu:
- analityczna – częściami
- syntetyczna – w całości
- mieszana – analityczno – syntetyczna

Metody przekazywania i zdobywania wiadomości:
- pokaz, opowiadanie, wykład, pogadanka, dyskusja, praca z książką, opisywanie i rysowanie, wywiad, zadanie ruchowe

Metody wychowania emocjonalno – wolicjonalne – Koncepcja H. Muszyńskiego:
- wpływu osobistego
- wpływu sytuacyjnego
- wpływu społecznego
- kierowania samowychowania

Formy organizacyjne:
- podziału uczniów, zastępy stałe, sprawnościowe, sprawnościowe zmienne, drużyny, grupy, pary
- porządkowe, ustawienia podstawowe (szereg, dwuszereg, rząd, dwurząd, szyk, marszowy i inne), ustawienia do ćwiczeń (luźna gromadka, uliczka, półkole, czworobok, trójkąt, koło, kolumna ćwiczebna)
- prowadzenia zajęć, frontalna, w zespołach, w zespołach z zadaniem dodatkowym, stacyjna, obwodowa

Interpretacja pojęć metodycznych wg języka polskiego:
- konspekt: skrót, streszczenie, szkic, zarys
- scenariusz: szczegółowy plan określający, liczby, sposoby, ustawienia, układ ekspozycji
- plan, plan operacyjny: zamiar, zamysł, pomysł, projekt co do kogoś, czegoś, operacyjny – ściśle określający czynności, określający usytuowanie, co jest w planie pierwszym, drugim, trzecim, ma charakter projektu zawierający ścisłe rodzaje czynności, traktuje podmiotowo uczestnika i samego prowadzącego
- osnowa sytuacja na tle, której rozgrywa się akcja (układ nitek, na których opiera się cała reszta, jej układ dźwiga obciążenia), dotyczy kilku zajęć, np. nauczanie rzutów do kosza, nauczenie chodzenia

Tok zajęci wychowania fizycznego, zajęć ruchowych
Czas toku to rzecz względna. Można podzielić na III części( I 5 – 10 min, II – 25 – 30, III – 5 -10min). Pierwsza pobudza organizm, organizuje motywację. W drugiej części kształcenie umiejętności, doskonalenie sprawności, rozwijanie zdolności. Natomiast ostatnia to uspokojenie organizacyjne, praca samodzielna w domu, zabiegi higieniczne, dietetyczne.
Zakres treści I: ustawienie, powitanie, podanie tematu, motywacja pozytywna, problemów, zabawy.
Zakres treści II: zdrowotne kształcenie, nauczania, doskonalenie, utrwalanie, zabawy, gry sportowe, rekreacyjne, niekonwencjonalne, zadania problemowe, usamodzielniające, uspołeczniające.
Zakres treści III: łatwe, porządkowanie, podsumowanie, dyskusja, wnioski, mycie, uzupełnianie płynów i jedzenie. Należy doprowadzić do tętna spoczynkowego.

Nowy temat: Stymulowanie ruchem rozwoju zdolności motorycznych i intelektualnych.

Cele szkolenia
- poznanie wpływu ruchu na rozwój układu nerwowego centralnego i obwodowego
- zrozumie znaczenia optymalizacja

Poruszanie zagadnienia
Postawa ciała i znaczenie dla bezkolizyjnego przepływu impulsów nerwowych.
Wpływ ćwiczeń ruchowych na stymulację połączeń nerwowych w mózgu i zwiększanie pojemności intelektualnej.

Mózg:
- 7 ośrodków inteligencji
- 4 odrębne mózgu
- działa na co najmniej 4 długościach fal itd.
- podstawą rozwoju komórek nerwowych są czynności proste
- na rozwój intelektualny ma poczucie bezpieczeństwa, poczucie własnej wartości,

Rodzaje inteligencji
- językowa
- logiczno – matematyczna
- wizualna i przestrzenna
- muzyczna
- kinestetyczna (motoryczna)
- interpersonalna (społeczna)
- intrapersonalna (intuicyjna)
Duży wpływ na sukces zawodowy ma inteligencja interpersonalna i intrapersonalna. Dane inteligencje można rozwijać.

Poziomy mózgu:
Mózg gadzi, pień mózgu, kieruje instynktami. Czynność: chwytanie, pełzanie, chodzenie, sięganie, obracanie, machanie rękami, pchanie, ciągnięcie. Efekty: rozwój zdolności motorycznych, koordynacyjnych, przygotowanie do pisania. Takich czynności nie można ograniczać. To one stanowią fundament dla czynności złożonych.

Część mózgu odpowiedzialna za uczucie to ciało modzelowate. Czynność: głaskanie, przytulanie, wspólna zabawa. Efekty: współpraca, miłość, poczucie bezpieczeństwa, pewność siebie, tworzenie więzi.

Kora mózgowa odpowiada za inteligencję, część ssaków pierwotnych odpowiadająca za uczucia, odpowiedzialna za myślenie. Czynność: układanie zabawek w piramidy, rozpoznawanie i tworzenie wzorów, gry słowne, słuchanie muzyki. Efekty: zdolności matematyczne, logiczne myślenie, płynne czytanie, dobra pamięć bogate słownictwo

Móżdżek – umożliwia zachowanie równowagi. Czynności: wirowanie wokół własnej osi, balansowanie, huśtanie się, turlanie, padanie, tańczenie. Efekty: rozwój zmysłu równowagi, zdolności sportowe, koordynacja wzrokowo – ruchowa, umiejętność czytania i pisania.

Podstawowe wskaźniki postawy ciała:
- stopy, kolana, pępek, trójkąty talii, wcięcie mostka, barki, broda, nos.

Nowy temat: warunki prowadzenia procesu terapii ruchem zapobieganie zakłóceniom:
- ustalenie zasad na początku,
- zapoznanie uczniów z zasadami,
- wprowadzanie ich w życie,
- pełnienie ról pomocniczych,
- każde nowe zadanie poprzedzić przygotowaniem np. wyjście do lasu, w góry, na pływanie, na lodowisko.

Utrzymanie ładu w grupie
Jeżeli uwaga uczestników jest odciągana od zadań, a motywacja do tej pracy zanika, na nic zdadzą się najbardziej wyrafinowane metody, najdoskonalsze programy dydaktyczne, nie będzie efektów. – K. Kruszewski. Niezbędne kroki:
- stanowienie reguł
- poprawne formułowanie reguł
- właściwe ich przekazanie, objaśnienie
- akceptacja przez obydwie strony procesu uczenia

Przeszkody:
- środowisko – temperatura, wietrzenie
- zamieszanie organizacyjne, np. ustawienie ławek, praca, sprawdzian
- przepychanki słowne z uczniem wynikające z braku określonych zasad
Talent pedagogiczny – unika zakłóceń w zajęciach, intuicja.

Fizjoterapeuta:
- charyzma, autorytet, wewnętrzna siła, umiejętność kierowania, sprawiedliwy, konsekwentny
- kierujący się wyrazistymi i akceptowanymi przez uczniów zasadami, ma określony system wartości
- nie traktuje z góry, nie lekceważy, nie czują się gorsi
- jeżyk, animatora, władza czy partnerstwo, wyższość kulturowa czy równoprawność
- doskonale motoryczne przygotowany – program, plan zajęć – wie dokładnie co, jak i po co robić
- zna cele, żywe tempo, nie zaczyna nowego przed ukończeniem poprzedniego, są merytoryczne,
- przygotowani, rozumieją instrukcje, wpływają na dobór materiały i sposób pracy. Ład zakłócają ci, którym tempo nie pasuje.
Przywracanie ładu: rozpoznanie przyczyn, wnioskowanie.

Indywidualizacja:
- ze względu na prowadzącego: wiedza o przedmiocie, własny styl zachowania, poufni, chłodni
Ze względu na uczestnika: (cel: poprawienie wyników rekreacji)

Możliwości: psychofizyczne, merytoryczne, intelektualne, emocjonalne, fizyczne, sposób uczenia, psychiczne(introwertyk, ekstrawertyk, neurotyczny)

Typ układu nerwowego, charakter wrodzony:
- reaktywni – narażeni na uboczne wpływy i zakłócenia, przeżywają – wymagają zmian, nerwówka wpływa paraliżującą – drążą temat
- niereaktywni – pracuje szybciej, mniej podatni na zakłócenia, mogą długo pracować nad jednym zadaniem, nerwówka wpływa motywująca, przechodzą do następnego
- społeczne, komunikacja, rodzaje kontaktowania, pozycje w zespole

Sposoby indywidualizacji:
- przydział czasu
- uzupełnianie wiadomości i umiejętności
- zmiana zakresu i układu treści
- stanowienie celów indywidualnych
- dobieranie metody pracy
- grupowanie
- wykorzystanie środków stosowanych w rekreacji
- niebezpieczeństwo etykietowania
Podstawą efektywnej indywidualizacji jest uczenie samodzielności i odpowiedzialności.

Temat: Rola zabaw i aktywności ruchowej w procesie walki ze stresem

Fizjologiczny stan organizmu człowieka wywołany działaniem bodźca (stresora), np. bodźca bólowego, środowiskowego (wysoka temperatura otoczenia). Stres może być:
- mały – wywołuje niski stan napięcia (bierność, obojętność)
- średni – odpowiedni stan napięcia
- duży – wysoki poziom napięcia, paraliżuje

Rola zabawy w procesie fizycznej edukacji
Zabawa była znana człowiekowi od samego początku jego istnienia. Niektórzy określają ja jako specjalną, naturalną, wrodzoną, metodę uczenia się człowieka. Jest pojmowana także jako potrzeba małych dużych i przypisana człowiekowi, stanowiąca naturalne dopełnienie całokształtu jego istnienia i działalności. Najczęściej odnosi się do każdej czynności, którą człowiek podejmuje dobrowolnie, bez przymusu, dla własnej przyjemności.

Pedagogika zabawy
Nie jest dyscypliną naukową, to symboliczna nazwa poszukiwań metodycznych ułatwiających prace z grupą, proces uczenia. Proponuje ona działania dające członkom grupy możliwość rozwoju w atmosferze zaufania, wzajemnej akceptacji, bez względu na wiek i umiejętności, wyzwala aktywność twórczą i ciekawość, ułatwia kontakty z innymi, ze sobą i otaczającą rzeczywistością. Główne inspiracje teoretyczne pedagogika zabawy czerpie z psychologii humanistycznej jak również pedagogiki Gestalt. Ideą przewodnią jest wiara w człowieka i jego potencjalne możliwości. Dlatego konieczna jest tu współpraca wychowawcy i wychowanka. Nauczyciel to osoba wewnętrznie zintegrowana akceptująca siebie i innych, animator rozwoju i działań ucznia. Celem pedagogiki zabawy jest dostarczenie osobom, pracującym z różnymi grupami wiekowymi, metod oddziałujących na sferę emocjonalną człowieka, sprzyjających ujawnieniu pozytywnych uczuć wzmacniających poczucie akceptacji i bezpieczeństwa, wspomagających samodzielną aktywność podopiecznych.

Na zajęciach prowadzonych metodami pedagogiki zabawy obowiązują określone zasady:
- dobrowolność – decydowanie o swojej aktywności w atmosferze wolnej od nakazów, wychowawca jedynie zachęca, zaprasza do uczestnictwa
- wielopoziomowość komunikacji: świadome porozumiewanie się na poziomie werbalnym i niewerbalnym, rzeczowym (wymiana logicznych i prawdziwych informacji) i emocjonalnym (wyrażanie, odczuwanie, akceptowanie uczuć swoich i innych)
- unikanie rywalizacji – rezygnacja z podziału na zwycięzcę i przegranych, uczenie współpracy i współdziałania z innymi
- różnorodność środków wyrazu – umożliwienie przekazywania treści i emocji poprzez oddziaływanie na różne zmysły, stosuje się podczas zajęć wszystkie media, ruch, dotyk, gest taniec, malowanie, lepienie oraz pantomimę
Wszystkie te zasady wzmacniają relacje w grupie, uczą wyrażania uczuć, budują zaufanie do prowadzącego i całej grupy.

Pedagogika zabawy prezentuje także szeroki wybór metod, których celem jest ożywienie kontaktów między ludźmi. Metody te likwidują lęk, obawę i strach, napięcie mięśni oraz napięcie psychiczne, angażują w działanie całą osobę wszystkie jej zmysły, wyzwalają twórczą aktywność, uczą współpracy z innymi.
- zabawy, która mają na celu wprowadzenia jakiegoś tematu zajęć poprzez poznanie odczuć, doświadczeń, potrzeb, oczekiwań poszczególnych członków grupy
- metody określane jako gry dydaktyczne – polegające na przedstawieniu danych treści w formie zagadkowego problemu i poszukiwaniu rozwiązań, istotą tej metody jest prowokowanie do twórczego myślenia
- metody mające za zadanie odpowiednią komunikację – celem ich jest poszukiwanie odpowiedzi na wyraźnie postawione pytanie, poszukiwanie odpowiedzi ma doprowadzić uczestników do odkrycia prawdy, do ustalenia stanu faktycznego, narzędziem pobudzenia myślenia jest wymiana poglądów, zadawanie pytania argumentowanie własne, wysłuchanie cudzych argumentów
- zabawy mające na celu przekazywanie informacji zwrotnej – sygnalizują indywidualną reakcję i odczucia poszczególnych uczestników, prowadzący, które też staje się członkiem grupy ma za zadanie przede wszystkim realizować potrzeby i oczekiwania grupy, aby przekonać się o tym, czy właściwie ocenia sytuację, powinien co jakiś czas pytać o to uczestników grupy, informacje zwrotne należy wykorzystać na podsumowanie i zakończenie spotkania
- metoda integracji dużej grupy – proponują one wszystkim uczestnikom wspólną, aktywną zabawę, bez podziału na bawiących się obserwatorów, poświęcone są one realizacji określonego tematu, grupy mają podane ramy działania i cel działania, natomiast same muszą odnaleźć drogę

Efekty stosując metody pedagogiki zabawy:
- integracja grupy
- brak rywalizacji między uczestnikami grupy
- swobodne wypowiedzi bez obawy przed ośmieszeniem lub ocenianiem”
- stajemy się bardziej twórczy, aktywni, komunikatywni
- pełny rozwój percepcji słuchowej, wzrokowej oraz ruchowej
- wysoki poziom tolerancji, akceptacji siebie i innych
- pogłębioną integracja z osobami np. z grupą, rodzicami czy opiekunem

Zasady dydaktyczne – warto przeczytać K. Kruszewski i K
Zasady w wychowaniu fizycznym
- zasady budowy zajęć – wszechstronność, zmienność pracy mięśni, racjonalne natężenie wysiłki
- zasady doboru treści i organizacji edukacji- podmiotowość ucznia, integracja kształcenia i wychowania, łączenie teorii z praktyką, różnicowanie treści i form kształcenia, edukacja permanentna
- zasady nauczania – świadomego i aktywnego udziału, poglądowości, systemowości, dostępności trwałości

Zasady dotyczące materiału nauczania
- łącz to czego osoba ma się nauczyć, z tym co już wie
- materiał ustrukturyzowany jest opanowany szybciej niż nie ustrukturyzowany
- materiał tak zorganizować aby odzwierciedlał rodzaj zmiany psychicznej do jakiej ma doprowadzić uczenie się go
- optymalny stopień zorganizowania materiału jest właściwością indywidualną uczestnika
- traktuj dany materiał jako indywidualną całość, ale pamiętaj, że jest on częścią większej całości
- nie wprowadzaj wiadomości, o których nie wiesz do czego są potrzebne
- opracuj pomysł za zajęcia integrujący czynności uczestników z materiałem nauczania

Zasady dotyczące motywacji, motywacje pobudzają celowość działania
- wywoływać, podtrzymywać, wzmacniać
- motywacja do podejmowania zadania jest tym silniejsza im mocniejsze przekonanie, że warunki realizacji, decyzja o postawieniu zadania zależą od niego
- pozytywny stosunek do zadań podnosi motywację do ich podejmowania
- pozytywny stosunek do jednego z elementów zadania łatwo przenosi na całe zadanie
- pobudzenie ciekawości ucznia, pacjenta umożliwiającej jej zaspokojenie wzbudza motywację do działania
- motywacją jest potrzeba akceptacji społecznej
- zamiast potrzeby akceptacji, potrzeba podporządkowania
- zadanie dla ucznia jest sukcesem, niewykonanie porażką
- motywacja wewnętrzna i motywacja zewnętrzna

Znaczenie celów:
- cel ogólny – kierunki dążenia
- cel operacyjny – opis wyników, które mają być uzyskane
Zalety: jednoznaczne, wskazują sposób demonstrowania iż cel został osiągnięty, odnosi się wprost do ucznia, mobilizuje ucznia i nauczyciela
Wady: względne, ubóstwo znaczeniowe, rozłączenie

Ujęcie taksonomii celów edukacyjnych dla potrzeb wychowania fizycznego
Dziedzina motywacyjno – emocjonalna (zaangażowanie, postawy – wychowanie)
Działania
A. Uczestnictwo w działaniu
- uczeń wykonuje ćwiczenia, zadania bez wykazywania inicjatywy
- nie podejmuje zadań z własnej woli
- dostosowuje się do sytuacji
B. Próba działania aktywnego
- uczeń samodzielnie rozpoczyna czynności, podejmuje zadania, brakuje systematyczności
C. Nastawienie na działanie
- wewnętrzna potrzeba działania, ze strony ucznia konsekwentna kontynuacja
- uczeń jest zwolennikiem działania, zachęca innych
- brakuje mu spoistości i uporządkowanych zasad
D. System działania
- harmonijne uporządkowanie zbioru zasad postępowania, z którymi się identyfikuje, że uznaje się to za cechę własnej osobowości
- nie zawodzi w trudnych sytuacjach, odznacza się skutecznością, ma swój styl

Dziedzina psychomotoryczna
– praktyczna – uzdolnienie motoryczne, umiejętność ruchowa, organizacyjna i praktyczna
Działania
A. Naśladowanie działania, uczeń naśladuje działania, ale nie potrafi ich wykonać zgodnie z przyjętymi zasadami lub wzorem
B. Odtwarza działania – nie jest to płynne i spójne, koryguje na podstawie własnego doświadczenia, jest w stanie ćwiczyć, realizować zadania samodzielne
UMIEJĘTNOŚCI
C. sprawność działania w stałych warunkach, uczeń podejmuje zadania w stałych warunkach, koordynacja kilku czynności wymaga wiele energii i czasu, co zakłóca uczniowi płynność działania
D. sprawność działania w zmiennych warunkach
- automatyzuje działania, ma swój system działania, nie wymaga dużo energii i czasu, działa elastycznie i harmonijnie

Dziedzina poznawcza – intelektualna
WIADOMOŚCI:
A. Zapamiętywanie wiadomości
- gotowość do przypominania sobie terminów, faktów, czy wiedzy teoretycznej
- elementarny poziom rozumienia wiadomości bez pomysłów, zniekształcenie faktów
B. Zrozumienie wiadomości
- uczeń potrafi przedstawić wiedzę w innej formie niż zapamiętana
- posługuje się wiedzą w zakresie prostego wnioskowania
UMIEJĘTNOŚĆI
C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych
- uczeń posługuje się wiadomościami wg podanych wcześniej wzorów
D.- stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych:
- uczeń potrafi formułować problem, np. dotyczący stanu swojej sprawności ogólnej, postawy ciała
- formułuje plan działania, np.. przeprowadzenia zabawy

29.04.2013 dr Lewandowski

Motoryczność
Główne założenia badań nad zmianami ludzkiej motoryczności:
- indywidualne zmiany w rozwoju motorycznym zachodzą w czasie i w zależności od wieku
- istnieje korelacja aktywności fizycznej z poziomem indywidualnego rozwoju
- obserwuje się powiązania między rozwojem układu nerwowego a umiejętnościami ruchowymi
- wpływa zmian masy i wysokości ciała na różnorodne osiągnięcia motoryczne jest znaczny
- rozwój podstawowych umiejętności ruchowych jest podstawą osiągnięć w umiejętnościach bardziej założonych

Uwarunkowania przejawów ludzkiej motoryczności.
Oddziaływanie czynników środowiska na człowieka i uwarunkowanie rozwoju jego cech fenotypowych przez genotyp są powszechnie znane. Wyróżniamy 3 grupy czyników:
Grupa czynników wewnętrznych (endogenne)
- endogenne genetyczne – determinanty rozwoju
- endogenne para genetyczne – stymulatory rozwoju
Grupa czynników środowiskowych (egzogenne)
- czynniki biogeograficzne – modyfikatory naturalne
- czynniki społeczno – ekonomiczne (modyfikatory kulturowe)
- tryb życia (nie jest całkowicie czynnikiem egzogennym, bo zawiera: temperament, wrażliwość, potrzeby)
Grupa rozwojowych
- wzrost, masa

Dziedziczność
Skrajne orientacje poglądów na temat wpływu dziedziczności i środowiska na rozwój organizmów ludzkich:
- biologiczna - powodowała ugruntowanie filozofii fatalizmu i skrajnego konserwatyzmu społecznego
- człowiek to tabula rasa i wszystko zależy od uczenia się i doświadczenia
Obecnie wiemy, że na sprawność organizmu wpływa interakcja genotypu i środowiska, a w zasadzie zespołu genów i czynników środowiskowych.

Właściwości dziedziczenia cech ilościowych
- różnorodność tych cech u potomstwa jest większa niż cech jakościowych. Jest ona największa u dzieci rodziców o średniej wielkości tej cechy w populacji a najmniejsza w przypadku rodziców o skrajnych ich wielkościach
- wyższa wrażliwość na działanie czynników środowiskowych niż w przypadku cech jakościowych
- nie występuje tu przypadek dziedziczenia tylko po którymś z rodziców – potomstwo wykazuje statystyczne prawdopodobieństwo zbliżania się do „wielkości średniorodzicielskiej”
- średnia cechy potomstwa wykazuje tendencję do odchylania od średniej rodziców w stronę średniej populacji

Sposoby badań uwarunkowań genetycznych
- bez rozeznania genotypu – wnioskuje się o genach na podstawie fenotypu
- z rozeznaniem genotypu – ocena wpływu wariancji DNA na genotypową cechę ilościową
- analiza podobieństw (skojarzeń) rodzinnych (bliźniąt, dzieci adoptowanych, badania rodzin, longitudinalnej stabilności rozwojowej – metoda uzupełniająca)
- ilościowa ocena odziedziczalności
- poszukiwanie wpływu dominującego genu
- analizy sprzężeń genetycznych
- identyfikacji chromosomalnej pozycji genu

Genetyczne uwarunkowania przejawów zdolności motorycznych
Indywidualne reakcje i różnice w zmianach fenotypu w procesie treningu są powszechnie znane. W determinowaniu różnic indywidualnych ważna jest zarówno dziedziczność, jak i środowisko a możliwości wytrenowania są ograniczone i indywidualnie bardzo zróżnicowane przez determinowaną właściwościami genotypu normę reakcji.
Siła i gibkość – słaba kontrola genetyczna
Wytrzymałość – średnia ok25% kontrola genetyczna
Szybkość – silna 35-40% kontrola genetyczna
Koordynacja – w znacznej mierze jest związana z techniką (cecha jakościowa)

Środowiskowe uwarunkowania sprawności motorycznej
Tworzą je elementy środowiska zewnętrznego i tryb życia. Złożoności te pozwalają ujmować je jako:
- środowisko wspierającego zdrowie
- środowisko ekonomiczne
- środowisko fizyczne
- środowisko globalne
- środowisko pracy
- środowisko społeczne
Czynniki oddziaływujące na człowieka często określa się też jako biotyczne i abiotyczne.

Typy zmian przystosowawczych
- jednorazowa odpowiedź na bodziec lub jego serię
- adiustacyjne (odwracalne gdy bodziec ustaje)
- adaptabilne (nieodwracalne w fenotypie)
adaptacyjne (powodują zmiany w strukturze DNA)
Czas trwania bodźca a nie jego siła stanowi o trwałości zmian, a skuteczności działania zależy od:
- okresu rozwoju ontogenetycznego
- genetycznie zdeterminowanej wrażliwości na bodziec
- nabytej tolerancji na bodziec (ekosensytywności)
Mężczyźni łatwiej odchylają się od toru rozwoju i łatwiej też na ten tor wracają, a proces ten jest jednak kontrolowany genetycznie. W przypadku osobnika mówimy o normie reakcji a w przypadku populacji o normie adaptacyjnej.

Podstawowe czynniki środowiskowe i ich gradienty
- większość i charakter środowiska społecznego (miasto – wieść, uprzemysłowienie regionu)
- status społeczny (wykształcenie i zawód, pochodzenie społeczne)
- poziom zamożności (wysokość dochodów, liczba dzieci, sposób wydawania dochodów, zasobność gospodarstwa)
- pochodzenie etniczne i rasowe (Finowie, Cyganie, Kurdowie, żółta – mongoloidalna, czarna – negroidalna, biała (pochodne – metys, mulat, zambos)

Morfologiczne uwarunkowania przejawów motoryczności (kinantropometria)
Elementy modyfikujące poziom postępowania motorycznego dotyczą:
- wielkość i kształt i ciała w ujęciu trójwymiarowym
- proporcjami między długościami poszczególnych części i umięśnieniem
- stosunkami wewnętrznymi między komponentami ciała

Podstawowe ustalenia i strefy wpływów cech morfologicznych na poziom cech funkcjonalnych
- wielkość wyjściowe cech morfologicznych podlegających zmianom adaptacyjnym często warunkują zmiany w sile kończyn górnych
- cechy związane ze strukturą kostną nie mogą być czynnikiem warunkującym zmiany w sprawności siłowej w sytuacji umiarkowanej formy ćwiczeń
- zmiany parametrów morfologicznych nie wykazują prostoliniowej zależności ze zmianami właściwości motorycznych
- strefa negatywnego wpływu – progresywnego
- strefa wpływu optymalnego
- strefa negatywnego wpływu regresywnego

Otłuszczenie a sprawność motoryczna
- nadmierny poziom otłuszczenia powoduje wcześniejszy regres sprawności motorycznej i przyspiesza rozwój wielu chorób (wysokość i masa ciała mogą być złudnymi wskaźnikami „dobroci” jeśli nie uwzględni się poziomu odtłuszczenia)
- optymalna zawartość tłuszczu jest niezbędna ponieważ ma wpływ na wytwarzanie energii, jest materiałem do syntezy hormonów, witamin i niektórych biologicznych związków (ma ona istotny wpływ na wzrost poziomu siły – ale tylko statycznej)

Sposoby podejścia do badań nad motorycznością człowieka
W badaniach motoryczności często opisujemy to, co w zasadzie jest niemierzalne.

Aktywność ruchowa a sprawność i zdrowie człowieka
Czym jest zdrowie? Czy to nieobecność choroby!?
To potencjał zdolności przystosowania się do wymogów środowiska. To proces wzajemnych uwarunkowań w relacji organizm – środowisko. To harmonia wszystkich działań duszy i ciała. To stan dobrego samopoczucia fizycznego psychicznego i społecznego… to również zdolność do pełnienia ról społecznych adaptacji do zmian środowiska i radzenia sobie z nimi…., także do produktywnego, sensownego i twórczego życia w sferze społecznej i ekonomicznej.

W ujęci filozofii zdrowia:
- jest wartością dzięki której możemy realizować swoje aspiracje, zmieniać środowisko i radzić sobie z nim
- jest zasobem gwarantującym rozwój społeczny
- jest środkiem do codziennego życia umożliwiającym lepszą jego jakość

Determinanty zdrowia: styl życia (53%), środowisko (21%), dziedziczenie (16%), opieka zdrowotna (10%)

Kultura fizyczna – ujęcie holistyczne (wychowanie fizyczne – sport – rekreacja – rehabilitacja)

Sprawność fizyczna to zdolność do wykonywania pracy mięśniowej. W piśmiennictwie spotykamy wiele prób zdefiniowania sprawności fizycznej. Stąd potrzeba ich usystematyzowania i próba stworzenia koncepcji pojmowania sprawności fizycznej.

Klasyfikacja koncepcji sprawności fizycznej
- motoryczne – koniunkcja poziomu cech motorycznych jej miarą jest poziom zdolności motorycznych, aktualna możliwość wykonania wszelakich działań motorycznych decydujących o zaradności człowieka w życiu. Poziom rozwoju cech motorycznych będących efektem zamierzonego lub niezamierzonego ćwiczenia.
- mechaniczno – biologiczne – iloraz pracy użytecznej do włożonej (skuteczność biologicznego działania organizmu) w odniesieniu działań motorycznych to stosunek efektywności ruchów do morfologicznego podłoża predyspozycji. To także stosunek fizjologicznych właściwości organizmu 9krążeniowe, oddechowe, wytrzymałość kośćca na obciążenia, skurczów mięśnia, wydzielania wewnętrznego, filtracji nerek, właściwości krwiotwórczych szpiku i grasicy, zdolności oczyszczających wątroby itd.) do ich podłoża.
- behawioralno – kulturowe – poziom zaradności życiowej, człowiek chce, może, potrafi. Zdolność do prowadzenia codziennych zadań obowiązków z wigorem i żwawo, bez nadmiernego zmęczenia i z dużą energią konieczną do miłego spędzania wolnego czasu oraz spotkania się z niezwykłymi nieprzewidzianymi sytuacjami i niebezpieczeństwami.
- fizjologiczno – medyczne (zdrowotne) – zwraca się w nich uwagę na aspekty zdrowotne i sprawności energetyczną ustroju, a wyniki testów i poprawna budowa ciała są czynnikami wtórnymi.

Trójczłonowa struktura sprawności fizycznej Rensona i współpracowników – Kompononent kulturowy > aktywność fizyczna> sprawność motoryczna > wydolność tlenowa> konstrukcja fizyczna

Health related fitness
- na pierwszym planie stawia elementy fizjologiczno – medyczno – zdrowotne
- sprawność zorientowana na zdrowie, układ krążeniowy, odporność na choroby, stan umysłu, sprawność energetyczna (zdolności tlenowe i beztlenowe). Nawiązuje do definicji zdrowia WHO – OMS. 5 komponentów: morfologiczne, mięśniowo – szkieletowe, motoryczne, krążeniowo – oddechowe, metaboliczne
- odnosi się do tych komponentów sprawności, które są efektem korzystnego i niekorzystnego wpływu zwykłej aktywności fizycznej oraz które mają związek z poziomem stanu zdrowia
Komponenty te są określone: zdolnością do podejmowania codziennej aktywności z wigorem i żwawo, takim stanem cech i zdolności, który wskazuje na niskie ryzyko przedwczesnego rozwoju chorób i osłabienia sił w wyniku małej aktywności

Kto jest więc sprawny fizycznie?
Za wysoce sprawnego fizycznie uznajemy takiego człowieka, który charakteryzuje się względnie dużym zasobem opanowanych ćwiczeń ruchowych, wysoką wydolnością układu krążenia, oddychania, wydzielania i termoregulacji, pewnymi prawidłowościami w budowie ciała oraz afirmującym fizyczną aktywność – stylem życia.

Konkluzja
Można zatem stwierdzić, że poziom aktualnych możliwości ruchowych i sprawności fizycznej nie są aż tak istotne dla zdrowia człowieka, co sama aktywność fizyczna realizowana w formie rekreacyjnej.

06.05.2013 dr Lewandowski

Sposoby podejścia do badań nad motorycznością człowieka
W badaniach motoryczności często opisujemy to, co w zasadzie jest niemierzalne, należy więc wziąć pod uwagę że „sprawdzanie hipotez teoretycznych odbywa się w kategoriach pojęć zdefiniowanych operacyjnie, a twierdzenia zawierające terminy zdefiniowane teoretycznie nie są bezpośrednio sprawdzalne. Wyróżniamy więc dwa podstawowe podejścia do badań problemu:
- metody jakościowe – nie odwołujemy się do jakiegokolwiek pomiaru, a zjawisko analizujemy jakościowo np. analizą kryteriów przebiegu ruchu (otoskopia).
- metody ilościowe – ich podstawą jest pomiar (fotometria)
Pomiar to przyporządkowanie liczb cechom przedmiotów lub osób według pewnych zasad, których prawidłowość można zweryfikować empirycznie. Szacując wartość teoretyczną (np. zdolności motoryczne) na podstawie wielkości zmierzonej posługujemy się tzw. ”pomiarem asocjatywnym”.

Typy skal pomiarowych – sprawdź w Google
- nominalna - stosujemy określoną klasyfikację na grupy i badamy związek badanej cechy w zależności od przynależności (sprinterzy, skoczkowie, miotacze)
- porządkowa - stosujemy klasyfikację na grupy i w obrębie grupy dokonujemy kolejnego (np. klasy sportowe) przyporządkowania, które nie maj jednak skali
- interwałowa - umożliwia rangowanie obiektów pod względem posiadania danej cechy, ale i określenie odległości między nimi, a początek skali jest umowny, najczęściej stosowana
- stosunkowa - początek tej skali nie jest umowny, a cechy mają wartość wielokrotności wielkości przyjętej za wzorzec (cecha może = 0)

Testowanie sprawności fizycznej
Nazywamy zadanie ruchowe spełniające wymogi: obiektywności, trafności, rzetelności, wystandaryzowania oraz znormalizowania.
Obiektywność – to miara zgodności testowania tej samej osoby lub grupy przez różnych badaczy
Trafność – to pomiar oczekiwanej właściwości motorycznej
Rzetelność – to informacja o wielkości błędu pomiarowego (jest koniecznym, ale niewystarczającym warunkiem trafności – test nierzetelny nie może być trafny, ale test rzetelny trafny być nie musi ponieważ nie mierzy oczekiwanej cechy).
a) bardziej rygorystyczna standaryzacja
b) zwiększenie liczby prób
c) powiększanie motywacji badanych
d) zwiększanie liczby oceniających i podnoszenie ich umiejętności różnicowania zjawisk
Standaryzacja – to ujednolicony sposób posługiwania się testem
Normalizacja – tworzenie skal określających miejsce badanego w zakresie badanej cechy na tle populacji

Zasady wyboru testów i ich przeznaczenia
- jego trafność, rzetelność, subiektywność, porównywalność uzyskanego wyniku (czy są normy) oraz ekonomikę – również czasochłonność
- do oceny sprawności fizycznej
- do badań różnorodnych zdolności motorycznych
- do oceny sprawności specjalnej (różnorodnych dyscyplin sportowych) – umiejętności

Podział testów i interpretacja ich wyników
Czarny
- testy bez użycia aparatury pomiarowej (np. podciąganie, przysiady itp.)
- testy z użyciem aparatury pomiarowej ( np. dynamometry, platformy tensometryczne itp.)

Czarny tekst
1.Tradycyjne (autoteliczne)
- testy oceniające umiejętności ruchowe (sprawność techniczną)
- testy mierzące czyste cechy (zdolności motoryczne)
2. Instrumentalne (heteroteliczne) celem jest promocja zdrowia
- elementy związane ze zdrowiem (skład ciała, wydolność tlenowa, gibkość, wytrzymałość i siła mięśniowa)
- elementy związane z osiągnięciami (zwinność, równowaga, koordynacja, moc, czas reakcji, szybkość)

Warunki poprawności testu sprawności fizycznej
- test powinien być zintegrowany z programem szkolnym i używany jako narzędzie pedagogiczne
- testowanie sprawności jest tylko jednym z wielu elementów wszechstronnego programu edukacji sprawnościowej
- w testowaniu sprawności fizycznej powinno się położyć nacisk na te elementy, które są związane ze zdrowiem (H – RF)
- test sprawności fizycznej powinien być prowadzony z rozwagą, życzliwością i dawać zadowolenie
- wyniki testowania powinny być omawiane i interpretowane (z uczniami, pacjentami) oraz ich rodzicami
- jeżeli został użyty jakiś system nagród, to powinien być on motywujący dla wszystkich badanych osób

Podstawowe testy sprawności fizycznej – uzupełnij z Google
- miernik Mydlarskiego (1934)
- miernik Trześniowskiego (1963)
- test Kurasia (1969)
- Test sprawności motorycznej L. Denisiuka (1969)
- test Pilicza – dla studentów (1971)
- test minimalnej sprawności fizycznej Krausa – Webera (1954)

Ogólna sprawność fizyczna kiedyś, teraz sprawność fizyczna, w motorycznej może być ogólna i specjalna.

Europejski test sprawności fizycznej „Eurofit”
– fałdy skórno – tłuszczowe, wysokość i masa ciała
- postawa równoważna na jednej nodze (równowaga ogólna)
- stukanie w krążki (szybkość ruchów ręki)
- skłon w siadzie (gibkość)
- skok w dal z miejsca (siła eksplozywna – moc)
- zaciskanie ręki (siła statyczna)
- z leżenia siady (siła tułowia)
- zwis o ramionach ugiętych (siła funkcjonalna)
- bieg wahadłowy 10x5m (zwinność)
- wytrzymałościowy bieg wahadłowy/ergometryczny test rowerowy (wytrzymałość krążeniowo – oddechowa)

Trzy próby testu Eurofit. Dla dzieci, młodzieży, dorosłych, niepełnosprawnych umysłowo(SPEC).

20.05.2013 dr Lewandowski

Kształtowanie przejawów zdolności motorycznych (przejawami zdolności są: wytrzymałość, siła, szybkość, koordynacja ruchowa).

Rodzajem i charakterem aktywności fizycznej
Intensywnością
Objętością – liczba kilometrów, kilogramów jaką dźwignąłeś
Czasem trwania
Częstością podejmowania (w tygodniu)
Długotrwałością przyjętego programu

Kształtowanie wytrzymałości i wydolności
Wytrzymałość to zdolność do kontynuowania długotrwałej pracy o wymaganej intensywności (rzędu 60 do 80 – 90% maksymalnych możliwości), bez obniżania intensywności działań i przy zachowaniu podwyższonej odporności na zmęczenie)

Wydolność to potencjał, który determinuje funkcjonalne możliwości wykonania wysiłku, a jej poziom jest warunkowany charakterem energetyki wysiłku (tlenowe i beztlenowe procesy metaboliczne oraz wielkość rezerw energetycznych). Jest funkcją szeregu mechanizmów: metabolicznego zabezpieczenia wysiłku, zdolności transportowania tlenu i substancji energetycznych, usuwania produktów przemiany materii, sprawności termoregulacji i połączeń nerwowo- mięśniowych oraz gospodarki wodno 0 elektrolitycznej.

Związek wydolności z wytrzymałością
- motoryczne zdolności wytrzymałościowe to osobnicze możliwości przeciwstawiania się zmęczeniu i umiejętności długotrwałego wykonywania określonej pracy. Wytrzymałość charakteryzuje tym samym stopień wykorzystania wydolności (potencjału) dzięki czynnikom osobowościowo – psychicznymi: motywacja, siła woli, tolerancja na zmęczenie, pozytywne nastawienie do pracy. Wydolność aerobowa ujmuje zagadnienie na poziomie fizjologicznym, a wytrzymałość jest rozpatrywana na poziomie motorycznym.

Rodzaje wytrzymałości
- z uwagi na wykorzystanie tlenu i źródeł energii
- z uwagi na charakter pracy mięśni
- z uwagi na zaangażowanie w wysiłek innych cech
- z uwagi na czas trwania
- z metodycznego punktu widzenia

Metody treningowe wytrzymałości (nieprzerywane, przerywane, również w formach kontrolnych i startowych)
Metody:
- ciągłe (stała i mała lub umiarkowana intensywność oraz stosunkowo długi czas wysiłku)
- zmienne (oscylują wokół poziomu względnej równowagi 0 mała i duża zabawa biegowa)
- powtórzeniowa (stała i wysoka intensywność pracy, zmienna liczba powtórzeń i optymalny czas przerw)
- interwałowe(ściśle określona intensywność, czas trwania ćwiczenia i liczba powtórzeń, niepełne przerwy wypoczynkowe – do osiągnięcia 120 uderzeń/min)
a)ekstensywne (umiarkowana lub średnia intensywność wysiłku, krótkie przerwy, duża liczba powtórzeń, tętno ok. 180 u/min – kształtuje wytrzymałość tlenową)
b) intensywne (duże lub submaksymalna intensywność wysiłku, dłuższe lecz niepełne przerwy, mniejsza liczba powtórzeń, tętno przekracza 190 uderzeń/min)

Formy i środki stosowane w kształtowaniu wytrzymałości
- gry i zabawy ruchowe o wydłużonym czasie trwania i wysiłkach różnej intensywności
- marszobieg
- trucht = kształtuje ekonomikę ruchu
- zabawa terenowa i biegowa
- bieg ciągły
- bieg zmienny
- bieg terenowy – intensywność kształtuje teren
-biegi interwałowe
- biegi na orientacje
- ćwiczenia obwodowe i gry sportowe

Popolarne testy stosowane w badaniu wytrzymałości i wydolności
Bardziej wytrzymałościowe:
- bieg na dystansie 1500m
- test Coopera
- marsz na dystansie 2km
- wytrzymałościowy bieg wahadłowy tzw. 20 mst

Bardziej wydolnościowe
- Test Burpeego
- ergometryczny test

Kształtowanie siły
- siła mięśniowa to zdolność do pokonywania oporów zewnętrznych lub przeciwstawiania się im kosztem wysiłku mięśniowego
- (wiek, płeć , wielkość masy mięśniowej, budowa ciała, uwarunkowania genetyczne)
- przekrój fizjologiczny, budowa morfologiczna, napięcie i prędkość skracania się mięśnia
- czynniki biomechaniczne kąt zgięcia stawu, wielkość ramienia siły mięśnia, długość brzuśca mięśniowego
- rytm dobowy i sezonowy, wspomaganie, farmakologiczne, odżywanie, charakter odnowy)

Rodzaje sił – podstawowe pojęcia
- absolutna siła mięśniowa
-względna siła mięśniowa
- siła eksplozywna
- izometryczna itd.

Determinanty poziomu siły mięśniowej
Wysoka częstotliwość impulsów( zależy od pobudliwości centralnego układu nerwowego i szybkości przesyłania impulsów do mięśnia). Zdolność synchronizacji jednostek motorycznych w aspekcie ilościowym i jakościowym Przy średnim napięci ich aktywność jest asynchroniczna.
- siła skurczu zależy od przekroju czyli także od masy
- kurczliwość pobudzonych mięśni

Metodyka treningu siły mięśniowej
Pokonywane maksymalnego poru. Wielokrotne pokonywanie ciężaru <max do oporu. Pokonanie dowolnego ciężaru z maksymalna prędkością

Przygotowania wszechstronnego (kształtowanie siły wszystkich mięśni bez uwzględnienia specjalizacji ruchowej)
Przygotowania ukierunkowanego (kształtowanie mięśni stanowiących bazę dla wysiłków specjalistycznych
Przygotowania specjalnego (siła będąca podstawą w warunkach rzeczywistych – startowych)

Określanie wielkości obciążenia – maksymalny (100%), submaksymalny (90 – 9%), duży (85%), umiarkowanie duży, średni (6070%), mały (55%), bardzo mały (50%)

Metody treningu siły mięśniowej
- średnich obciążeń (trening obwodowy)
- dużych obciążeń (trening body build system) – trening wolny, 70% obciążenia, bardzo powoli
- maksymalny obciążeń ( trening ciężko atletyczny)
- trening izometryczny, siła izometryczna – skurcze mieszane, charakterystyczny dla naszego zawodu, skurcz własnym układem nerwowym, tym treningiem nie zbuduje się siły absolutnej, poprawi się impuls, sylwetkę, oraz nie zbuduje się siły dynamicznej, stosować różne ugięcia stawowe, buduje siłę statyczną i siłę pobudzenia,
- siła izokinetyczna,
- siła plyometryczna

Testy do pomiaru siły
- pomiar siły absolutnej w danym akcie ruchowym
- dynamometria wybranych aktów ruchowy
- siady zleżenia
- zwis ramion ugiętych
- rzut piłką lekarską
- skok w dal z miejsca
- wyskok dosiężny

Test Lovetta

Wskazania do ćwiczeń ukierunkowanych na poprawę sprawności krążeniowo – oddechowej
Forma: aerobowa aktywność fizyczna, która angażuje duże grupy mięśniowe
Intensywność: 60-90% max tętna lub 40 – 50% (początkujący) i 50 – 80% VO2Max (zaawansowani)
Częstotliwość 3 – 5 razy w tygodniu
Czas trwania: 20 – 60min ( w zależności od intensywności)

Wskazania do ćwiczeń ukierunkowanych na obniżenie ilości tłuszczu
Forma: aerobowa aktywności fizyczna
Intensywność mniejsza lub równa 70% Vo2max
Częstotliwość: minimum 3 dni w tygodniu
Czas trwania: 30 min lub dłużej
Długotrwałość programu: minimum 8 tyg

Wskazania do ćwiczeń ukierunkowanych na obniżenie ciała
Forma: umożliwiająca aeorobową aktywność fizyczną
Intensywność: 60-70% Vomax lub pełnego zakresu pracy serca
Częstotliwość: 1 – 2 razy w ciągu dnia
Czas trwania: 30 min lub dłużej
Długotrwałość programu: uzależniona od oczekiwanych efektów

Wskazania do ćwiczeń ukierunkowanych na zwiększenie masy ciała
Forma: trening siłowy z oporem
Intensywność: 70-74 1-PM lub 10 – 12 PM, czyli do 12 powtórzeń, wolno
Liczba serii: 3 (początkujący), 5-6 zaawansowani
Liczba ćwiczeń: 1-2 grupę mięśniową (początkujący), 3 – 4 zaawansowani
Częstotliwość: 3 dni w tygodniu (początkujący) 4-5 (zaawansowani)
Czas trwania: 60 min lub dłużej

Wskazania do ćwiczeń w treningu zdrowotnym
Forma: aerobowa aktywność fizyczna
Intensywność: umiarkowana aktywność fizyczna (>>45% VO2max)
Częstotliwość: większość dni w tygodniu lub każdego dnia
Czas trwania>> 30 min dziennie lecz uzależniony od typu aktywności fizycznej

Szybkość
Zdolność do wykonywania ruchów w minimalnym dla danych warunków odcinku czasu – czynność ta nie trwa długo i nie wywołuje zmęczenia (ma jeden wymiar – czas)
a) faza zwiększania prędkości (rozpędu)
b) faza względnej stabilizacji + prędkość na dystansie
a) utajony czas reakcji
b) prędkość pojedynczego ruchu
c) częstotliwość ruchów
a) od poziomu siły
b) od poziomu koordynacji ruchowej
c) od zaawansowania technicznego

Reakcje proste i złożone – charakteryzuje je duży transfer, lecz ich trening nie wpływa na prędkość ruchów
Czas reakcji – czas upływający od zadziałania bodźca do momentu zapoczątkowania ruchu

Metody kształtowania szybkości reakcji
a) powtórnego reagowania
b) różnicowa (oddzielnie reakcje i v początkowych ruchów)
c) czuciowa
1 etap – V max i informacja o czasie
2 etap (zasadniczy) od V max i określenie czasu
3 etap – różna prędkość na zaproponowany czas

Metoda treningowa szybkości (powtórzeniowa)
1. Sportowiec powinien być utalentowany
2. Szybkość powinna narastać w procesie treningowym
3. Specjalny trening powinien być poprzedzony ogólnym przygotowaniem fizycznym
4. Sportowiec powinien mieć zdolność koncentracji umysłowej

1.Technika musi gwarantować wykonanie ruchu z prędkością krańcową
2. Technika wykonania ćwiczenia musi być przyswojona
3. Czas trwania ćwiczenia musi być taki, by pod koniec ćwiczenia jego prędkość nie malała w wyniku zmęczenia (1 tercja wypoczynku – 65%, 2 – 30%, 3 ok.- 5%)

Co zrobić, gdy szybkość nie narasta: zapomnieć o treningu szybkościowy (jego przerwanie, odnowa biologiczna, trening siły, koordynacji, czas reakcji, trening psychologiczny) – wygaszanie barieri szybkości. Drugie to łamanie bariery szybkości – oszukanie komputera, np. bieganie z górki,

Popularne testy stosowane w badaniu szybkości
Biegi na krótkich dystansach
Bieg wahadłowy 10x 5m
Stukanie w krążki
Przysiady w czasie 10s
Bieg po kopercie – bardziej zwinność
Pomiary czasu reakcji

Kształtowanie koordynacji ruchowej
Koordynacja ruchowa – określa zdolność do wykonywania złożonych przestrzennie i czasowo ruchów, szybkiego wykonywania ruchów, przestawianie się z jednych zadań ruchowych na inne, jak również rozwiązywania nowych nieoczekiwanie pojawiających się sytuacji ruchowych lub Starosta- zdolność do wykonywania ruchów złożonych dokładnie i szybko w zmieniających się warunkach

Zwinność – to zdolność szybkiego i precyzyjnego władania ciałem. Przyjmując jej wskaźniki możliwe jest utożsamianie jej z koordynacją. Tu się nie zmieniają warunki.
Zręczność dotyczy ruchów manipulacyjnych rąk – małej motoryki

Koordynacja super cecha, cecha fenomenalna
Jest to zewnętrzny przejaw działania układu nerwowego, to oznacza, że jakość ruchu ocenia sprawność działania tego układu. Jest to cecha po jakości ruchów jesteśmy w stanie mówić o jakości działania twojego układu nerwowego. Jest to umiejętność szybkiego uczenia się ruchu, Pamięć ruchowa, Wyczucie przestrzeni.

Proces koordynacyjnego przygotowania
- sprzęgania ruchów (organizacji przestrzenno – czasowych i dynamicznych powiązań ruchów części ciała)
- orientacji przestrzennej
- różnicowania ruchów (częściowych, faz ruchów

Zdolność uczenia ruchu obejmuje: zdolność łączenia ruchów, zdolność różnicowania ruchów, zdolność równowagi, orientacji, rytmizacji ruchów, reakcji, dostosowania ruchowego.

Metoda zmienności ćwiczeń
- poznawanie ćwiczeń nowych
- powtarzanie znanych w różnych warunkach

Kryteria różnicowania środków
Zmienności wykonania ćwiczenia (co do: zmiennego tempa i kierunku ruchu; wielkości użytej siły; zmiany udziału mięśni; różnej objętości ruchu; łączenia różnych strukturalnie form ruchowych; odtwarzania zmiennych rytmów i akcentowania faz ruchu; stosowania ćwiczeń symetrycznych i asymetrycznych, różnych wariantów rozpoczęcia i zakończenia ruchu oraz samodzielnego rozwiązywania zadań
Zmienności warunków wykonania ćwiczenia z (co do: warunków przestrzennych; przyborów; nawierzchni; partnerów, obciążenia oraz ograniczenia kontroli wzrokowej)

Grupy ćwiczenia koordynacyjnych
- ćwiczenia doskonalące równowagę w miejscu i w ruchu
- ćwiczenia kształtujące umiejętność wykonywania obrotów i przewrotów
- ćwiczenia z zastosowaniem nietypowych pozycji wyjściowych
- ćwiczenia z wprowadzeniem dodatkowych ruchów do zasadniczej ich formy
- przetwarzanie ruchów symetrycznych w asymetryczne – symetryzacja ruchów
- ćwiczenia rozluźniające: ćwiczenia specjalne np. rower, kołyska, sauna, kąpiele, joga

Reguły w rozwijaniu zdolności koordynacyjnych
Wprowadzają nowe nieznane ćwiczenia
Dobieraj różne warunki wykonania ćwiczenia
Wykonuj ćwiczenia „lustrzane:
Łącz zadania w różnorodne łańcuchy ruchowe
Zmieniaj techniki wykonania zadań
Wprowadzaj okresowo utrudnienia i obciążenia
Zmieniaj przestrzenne warunki
Zmieniaj środowisko ćwiczeń

Popularne testy stosowane w badaniu koordynacji
Koordynacja jest przejawem zdolności o znaczeniu jakościowym a nie ilościowym i dlatego też nie ma prób sprawnościowych pozwalających na bezpośredni jej pomiar – stosuje się jednak:
- bieg po kopercie, bieg z przewrotem, cofnięciem

Podstawowe sposoby (metody) uczenia się
Jak człowiek uczył się w historii ruchu: sposoby, naśladownictwo, realizacja programów,
Efekty uczenia lub nauczania zależą od wielu czynników wpływających na tzw. Podatność na trening
- wiek, poprzednie doświadczenie, czynniki wzrodzone (płeć, poziom fenotypu, markery molekularne, specyficzne mutacje, interakcje gen – gen), podatnośc na trening (ćwiczenie, adaptacja do ćwiczeń) pozwalają na zmiany treningowe i uzyskanie maksymalnej wytrenowalności

Czynność - to akt praktycznego ustosunkowania się człowieka do otoczenia
Postępowanie to zależności wynikające z takich sytuacji – mogą być obiektywne i subiektywne

Zasady organizowania zachowania celowego
Według przypadkowego dopływu bodźców doraźnych
Według doświadczenia z przeszłości
Według antycypacji przyszłości (zadania)

Reaktywne (związane z doświadczeniem)
Celowe (czasami zachowanie reaktywne może funkcjonować w ramach zachowania celowego na zasadzie nawyku czuciowo – ruchowego)

Technika to sposób wykonania zadania ruchowego ,a przygotowanie techniczne to proces opanowania takiego zasobu zadań ruchowych, który połączony z właściwościami budowy ciała i sprawności pozwala uzyskać racjonalnie i efektywnie oczekiwane wyniki

Metody nauczania techniki
Główne: wykłady, pogadanki, objaśnienia, zalecenia Poglądowe: pokaz, film, wideo, ryciny Praktycznego działania (analityczna, syntetyczna, kompleksowa, problemowa, zadaniowa, do całości poprzez szczegół od całości) Myślowo – wyobrażeniowe: ćwiczenia wyobraźni, ćwiczenia wewnętrzne, ćwiczenia ideomotoryczne

Uczenie motoryczne (tworzenie nawyku czuciowo ruchowego)
Etapy poznawczy, etap kojarzeń, etap samodzielności
Uczenie poznawcze, uczenie afektywne(powiedziałem ci i zrobiłeś, podejście emocjonalne, może prowadzić do złego nawyku psychoruchowego), uczenie psychomotoryczne – prowadzące do świadomego wytworzenia nawyku czuciowo – ruchowego
Nawyk psychoruchowy to nabyta wyuczona czynności spostrzegawczo – ruchowa, oparta o mechanizmy neurofizjologiczne, pozwalająca na uzyskiwanie przewidywanych kryteriów działania z dużą pewnością, sprawnie z minimalną stratą czasu i energii, często bez udziału świadomości

Nawyki mogą być zamknięte (taniec, gimnastyka), otwarte (gry, sporty walki). Pierwsze ruchy zgeneralizowane, kolejne koncentracyjne(trwa najdłużej), automatyzacyjne, uplastyczniania nawyku ruchowego

Teorie i modele uczenia się ruchu
- asocjatywne (kojarzenia) związek bodziec – reakcja
-cybernetyczne - nacisk na mechanizmy samokontroli i samoregulacji
- informatyczne nacisk na odbiór i kontrolę
- adaptacyjne nacisk na poziom kontroli człowiek komputer
- ogólnoopisowe nacisk na rolę generalnych charakterystyk umiejętności ruchowych i ukierunkowane na cele praktyczne

Kolejność postępowania w nauczaniu i uczeniu się umiejętności ruchowych
1. Podanie ustalonej i przyjętej nazwy ćwiczenia oraz jego znaczenia i możliwości zastosowania
2. Wzorowy pokaz – w celu wzbudzenia zainteresowania
3. Zwięzły opis reguł działania – dla aktywizacji procesów myślowych
4. Myślowa analiza i konfrontacja wyobrażenia o ruchu z podanym w trakcie pokazu obrazem (3/4 wymennie)
5. Pokaz uproszczony – umożliwiający wykonanie zadania
6. Wykonanie ćwiczenia pod kontrolą z dodatkowo werbalną i obrazową informacją prowadzącego
7. Stopniowe i systematyczne przejście do względnie samodzielnego wykonania ćwiczenia w coraz bardziej złożonych (rzeczywistych) warunkach.

Uczenie się i nauczenie techniki ruchu
Przez działanie przy wykonywaniu czynności. Przez obserwację, patrzenie, podpatrywanie, spostrzeganie. Przez objaśnienie (opis słowny), autoinstruowanie, mowa wewnętrzna. Przez przeżywanie, odczuwanie emocji. Przez przysłuchiwanie się, słuchanie, podsłuchiwanie. Przez myślenie, wyobrażenie, analizowanie i przemyślenia.

Zdolności wysiłkowe, Nawyki czucioworuchowe


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
List żaka do panny, Rozrywka, FILOLOGIA POLSKA, FILOLOGIA POLSKA, PIERWSZY ROK - pierwszy semestr
Myslenie POMOC, 01 PIERWSZY SEMESTR, psychologia
sciaga polityka-zaoczne, ZTH pierwszy semestr, Metodologia badań naukowych, Socjologia czasu wolnego
pytanie pierwsze I, semestr 6-7, obrona inżynier
zagadnienia, filologia polska. rok pierwszy. semestr letni
Gaude mater polonia, Rozrywka, FILOLOGIA POLSKA, FILOLOGIA POLSKA, PIERWSZY ROK - pierwszy semestr
koncepcja POZNAWCZA, 01 PIERWSZY SEMESTR, psychologia
Rozmowa miastrza polikarpa ze śmiercią, Rozrywka, FILOLOGIA POLSKA, FILOLOGIA POLSKA, PIERWSZY ROK -
różne, Rozrywka, FILOLOGIA POLSKA, FILOLOGIA POLSKA, PIERWSZY ROK - pierwszy semestr, WOK
odpowiedzi socjologia, ZTH pierwszy semestr, Metodologia badań naukowych, Socjologia czasu wolnego-ć
Kazania Świętokrzyskie, Rozrywka, FILOLOGIA POLSKA, FILOLOGIA POLSKA, PIERWSZY ROK - pierwszy semest
wok- pyt nr 51, Rozrywka, FILOLOGIA POLSKA, FILOLOGIA POLSKA, PIERWSZY ROK - pierwszy semestr, WOK
Pokolenia współczesności, Rozrywka, FILOLOGIA POLSKA, FILOLOGIA POLSKA, PIERWSZY ROK - pierwszy seme
Zagadnienia na egzamin końcowy po pierwszym semestrze
Ćwiczenie 3, Uniwersytet Szczeciński, Bezpieczeństwo wewnętrzne, Rok pierwszy, Semestr II, Ćwiczenia

więcej podobnych podstron