BAZOWE DYREKTYWY
DOTYCZĄCE OGÓLNEJ PROBLEMATYKI OCHRONY PRACY
1. Dyrektywa Rady z 12 czerwca 1989 r. o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy; 89/391/EWG (Dz.Urz. WE L 183 z 29.6.1989 r.).
Jest to podstawowy dokument mający na celu stymulowanie działań w kierunku poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników podczas pracy. Reguluje ona:
obowiązki pracodawców związane z zapewnieniem bezpieczeństwa pracy;
działalność służb ochrony zdrowia i zapobiegania ryzyku zawodowemu;
zasady organizacji pierwszej pomocy, gaszenia pożarów i ewakuacji pracowników w wypadku zaistnienia poważnego i nieuniknionego niebezpieczeństwa;
nakaz informowania pracowników o stanie oraz zagrożeniach ich bezpieczeństwa i zdrowia;
konsultacje i uczestnictwo pracowników w dyskusjach dotyczących ich bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
szkolenie pracowników, jak również wskazuje ona na odpowiednie obowiązki pracowników w tej dziedzinie.
Dyrektywa przewiduje także w art. 16 pkt 1 wydanie odpowiednich dyrektyw szczegółowych, które sprecyzują zawarte w niej postanowienia.
2. Dyrektywa Rady z 30 listopada 1989 r. dotycząca minimalnych wymagań bezpieczeństwa i ochrony zdrowia podczas pracy (pierwsza szczegółowa dyrektywa w rozumieniu art. 16 pkt 1 Dyrektywy 89/391/EWG); 89/654/EWG (Dz.Urz. WE L 393 z 30.12.1989 r.).
Dyrektywa wskazuje w sposób niezwykle drobiazgowy na minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w użytkowanych uprzednio oraz w nowych miejscach pracy.
3. Dyrektywa Rady z 30 listopada 1989 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy używaniu przez pracowników urządzeń produkcyjnych podczas pracy (druga dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 pkt 1 Dyrektywy 89/391); 89/655/EWG (Dz.Urz. WE L 393 z 30.12.1989 r. ze zm.) (zmieniona Dyrektywą 95/63/WE i Dyrektywą 2001/45/WE).
Dyrektywa wskazuje na obowiązki pracodawców jeżeli chodzi o:
minimalne wymagania oraz zasady dopuszczania do korzystania z urządzeń produkcyjnych;
dopuszczanie do korzystania z urządzeń produkcyjnych stwarzających szczególne ryzyko;
informowanie pracowników oraz ich szkolenie;
korzystanie z konsultacji i współdziałania pracowników przy wprowadzaniu w życie regulacji dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
4. Dyrektywa Rady z 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy osób młodych; 94/33/WE (Dz.Urz. WE L 216 z 20.8.1994 r.).
Dyrektywa stanowi, że każdy pracodawca powinien zagwarantować młodym osobom warunki pracy odpowiednie dla ich wieku oraz możliwości rozwoju i kształcenia się. Pracodawcy powinni też wprowadzić w życie środki konieczne dla ochrony bezpieczeństwa i zdrowia młodych ludzi na podstawie określenia zagrożeń związanych z ich pracą.
5. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z 27 czerwca 2001 r. zmieniająca dyrektywę Rady 89/655/EWG dotyczącą minimalnych wymagań w zakresie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego przez pracowników podczas pracy (druga dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG); 2001/45/WE (Dz.Urz. WE L 195 z 19.7.2001 r.).
Dyrektywa wskazuje m.in. zasady bezpiecznej pracy na wysokości.
6. Dyrektywa Rady z 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań zdrowia i bezpieczeństwa podczas ręcznego przemieszczania ciężarów w przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia, zwłaszcza urazów kręgosłupa u pracowników (czwarta szczegółowa dyrektywa w rozumieniu art. 16 pkt 1 Dyrektywy 89/391/EWG); 90/269/EWG (Dz.Urz. WE L 156 z 21.6.1990 r.).
Dyrektywa wskazuje na konieczność:
ustanowienia zasad regulujących organizację stanowiska pracy;
informowania i szkolenia pracowników;
przygotowania charakterystyk dopuszczalnych obciążeń;
określenia dopuszczalnego wysiłku fizycznego;
przygotowania charakterystyki środowiska pracy;
ustalenia warunków pracy zawodowej;
wskazania czynnika ryzyka indywidualnego.
7. Zalecenie Komisji z 22 maja 1990 r. dla państw członkowskich, dotyczące przyjęcia Europejskiego Wykazu Chorób Zawodowych; 90/326/EWG (Dz.Urz. WE L 160 z 26.6.1990 r.) .
Zalecenie zawiera:
europejski wykaz chorób zawodowych;
dodatkową listę chorób, co do których istnieje podejrzenie, iż są pochodzenia zawodowego, które, zdaniem komisji w przyszłości powinny być włączone do europejskiego wykazu chorób zawodowych;
wykazy chorób zawodowych uznawanych w poszczególnych państwach członkowskich wspólnoty.
8. Dyrektywa Rady z 24 czerwca 1982 r. dotycząca zagrożeń katastrofami w wybranych dziedzinach przemysłu; 82/501/EWG (Dz.Urz. WE L 289 z 13.10.1982 r.).
Dyrektywa zawiera postanowienia dotyczące:
wskazania:
- instalacji uznanych za niebezpieczne,
- zasad magazynowania substancji niebezpiecznych w innych instalacjach,
- wykazu substancji niebezpiecznych oraz metody ich wykrywania;
informacji jakie powinny być przekazywane kompetentnym władzom odnośnie:
- substancji niebezpiecznych,
- instalacji,
- przewidywanych sytuacji związanych z katastrofami;
działań, jakie pewien podjąć pracodawca w wypadku katastrofy.
9. Dyrektywa Rady z 24 listopada 1988 r. zmieniająca Dyrektywę 82/501/EWG dotyczącą zagrożeń katastrofami w wybranych dziedzinach przemysłu; 88/610/EWG (Dz.Urz. WE L 336 z 7.12.1988 r.).
Dyrektywa wprowadza zmiany wykazów substancji niebezpiecznych o których mówi Dyrektywa 82/501 /EWG , jak również podaje informacje dotyczące zagrożenia katastrofami, które muszą być przekazane do publicznej wiadomości.
10. Dyrektywa Rady z 9 grudnia 1996 r. w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi; 96/82/WE (Dz.Urz. WE L 010 z 14.1.1997 r.).
Dyrektywę stosuje się do zakładów, w których niebezpieczne substancje występują w ilościach wyszczególnionych w załączniku do dyrektywy lub przekraczają te ilości.
11. Dyrektywa Rady z 25 czerwca1991 r . uzupełniającej środki mające wspierać poprawę bezpieczeństwa i zdrowia w pracy pracowników pozostających w stosunku pracy na czas określony lub w czasowym stosunku pracy; 91/383/EWG (Dz.Urz. WE L 206 z 29.7.1991 r.)
Dyrektywa wskazuje, że pracownikom zatrudnionym na czas określony, należy zapewnić taki sam stopień ochrony, w odniesieniu do bezpieczeństwa i zdrowia przy pracy, jak innym pracownikom przedsiębiorstwa i/lub firmy.
12. Dyrektywa Rady z19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły i pracownic karmiących piersią (dziesiąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG); 92/85/EWG (Dz.Urz. WE L 348 z 28.11.1992 r.).
Dyrektywa postanawia, że:
pracownice w ciąży, pracownice, które niedawno rodziły, i karmiące piersią muszą być uznane za grupę szczególnego ryzyka;
powinny zostać podjęte odpowiednie środki w odniesieniu do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ww. pracownic;
ochrona zdrowia i bezpieczeństwa ww. pracownic nie powinna prowadzić do dyskryminacji kobiet na rynku pracy, ani naruszać dyrektyw dotyczących równego traktowania kobiet i mężczyzn;
niektóre rodzaje działalności mogą stanowić szczególne ryzyko dla ww. pracownic poprzez narażenie na niebezpieczne czynniki, procesy lub warunki pracy; takie zagrożenia powinny zostać poddane ocenie, a o wynikach oceny winny być powiadomione pracownice i/lub ich przedstawiciele.