Zbrojenia

Literaturya

Stosunki międzynarodowe, red. W. Malendowski, Cz. Mojsiewicz, Wrocław 2000./

J. Stańczyk, Kres „zimnej wojny” Toruń 2004. <- profesor poleca

Z. Broniarek, A. Karkoszka, Źródła spirali zbrojeń, Warszawa 1985

Zbrojenia

1. Rozwój, badania, produkcja i utrzymanie dóbr i usług służących zaspokajaniu potrzeb SZ, a w szczególności wszelkiego rodzaju broni i sprzętu wojskowego

2. Dziedzina działań obronnych, obejmująca przedsięwzięcia i wydatki mające na celu wyposażenie SZ w broń, sprzęt wojskowy i inne środki niezbędne do zaspakajania potrzeb obronnych państwa

Klasyfikacja rodzajów broni i zbrojeń.

1. Wg. Rodzaju rażącego czynnika: konwencjonalna ( klasyczna), niekonwencjonalna (BMR)

2. Wg. Przeznaczenia: broń zaczepna (ofensywna), broń obronna (defensywna)

3. Wg. Rodzaju realizowanych zadań taktyczna (pola walki) – tradycyjna tradia sił militarnych: wojska lądowe, morskie i powietrzne; strategiczna – środki zdolne razić terytorium i obiekty przeciwnika na odległości pow. 5500 km; system obronny przeciwrakietowej (ABM) – środki wykrywania obserwacji oraz obliczenia trajektori lecących rakiet oraz wyrzutnie rakiet zdolnych do spotkania z nadlatującym pociskiem (głowicą) w wybranym punkcie przestrzeni

Do triady dodawany jest czasem tak zwane inteligentne rakiety.

Wyścig zbrojeń – przyczyny, przebieg, uwarunkowania polityczne.

Siła – element polityki zagranicznej państwa, służacy realizacji ich interesów (aspiracji) i wspierający inne narzędzia osiągania żałożonych celów. Komponent: czynnik wojskowy. Jego warość określają możliwości demograficzne, ekonomiczne, organizacyjne i naukowo- techniczne – przemysl zbrojeniowy, stan infrastruktury techniczno-obronnej, zaplecze lostistyczne, stopień gotowości i zdolności bojowej SZ, a także merytoryczna treśc i skutecznośc zawarttyych sojuszy

Wyścig zbrojeń – wzmożona rywalizacja w dziedzienie militarnej, polegająca na dążeniu państw do posiadania zwiększonej ilości lub jakości materialnych środków i zasobów koniecznych do prowadzenia działań wojskowych

Cechy charakterystyczne: wymiary globalne, szybkie tempo, rosnące koszty

Uwarunkowania: bipolarny podział świata i wyartykułowanie roli wojsk w przenoszeniu ideologii państwowej: dualizm rozwoju gospodarczego świata i dualizm budowy SZ

Wyścig zbrojeń – przyczyny, przebieg, uwarunkowania polityczne

Etapy wyścigu zbrojeń:

Broń jądrowa:

• 1943 r. podjęcie prac w USA. Użyteczną broń wyprodukowano w połowie 1945 r. i wyprodukowano 5 i 9 sierpnia

• 29.11.1949 próbna eksplozja radzieckiego urządzenia jądrowego o mocy do 20 kt, (1951 próba bomby użytecznej bojowo – przełamanie amerykańskiego monopolu, 1952 – próba bomby termojądrowej, 1955 r. wyprodukowano została uzyteczna bomba o mocy 1.6 MT

• Państwa atomowe: 1952 – W. Brytania, 1960 – Francja, 1964 – Chiny, 1974/1998 – Indie, 1999 – Pakistan

• Kierunek ewolucji – maksymalizacja wydajności energetycznej, zmiejszenie wymiarów i ciężaru, zwiększenei niezawodnymi, skrócenie czasu przygotowania do uzycia, zróżnicowanie stosunku czynników rażenia

• Druga polowa lat 70 rakiety wielogłowicowe (MIRV)

• 1984 r. program badań i rozwoju systemu broni kosmicznych

• Lata 90 – prób broni ukierunkowanej energii (direct-energy Bean weapons)

Wyścig zbrojeń – przyczyny, przebieg, uwarunkowania polityczne.

Środki przenoszenia:

• -lata40/50 – bombowce dalekiego zasięgu, waga bomby 5-6t:

• 1 poł. Lat 50 – strategiczne rakiety bazowania naziemnego

• Początek lat 60 – rakiety wystrzeliwane z okrętów podwodnych triada środków jądrowych: lotnictwo bombowe, rakity naziemnego bazowania, rakiety morskiego bazowania

• Lata 60/80 – rakiety pola walki, rakiety typu MX, pociski manewrujące

Środki obrony przed strategicznymi broniami ofensywnymi

• Środki wczesnego rozpoznania i powiadamiania

• Naziemne (nawodne) systemy przeciwrakietowe i przeciwlotnicze

• Początek lat 80 – program „gwiezdnych wojen” jako sposób przemania obrony przeciwrakietowej przeciwnika

• Tarcza antyrakietowa

Wyścig zbrojeń – przyczyny, przebieg, uwarunkowania polityczne.

Zbrojenia konwencjonalne:

• Kierunek: zwiekszenie mocy ogniowej, poprawienie niezawodności i odporności na rażące czynniki współczesnego pola walki, zwiększenie mobilności. Preferowane rodzaje: samoloty i śmigłowce wraz z ich uzbrojeniem, czołgi i środki przeciwpancerne, środki obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej oraz rozpoznania, środki dowodzenia wojskami i uzbrojeniem, amunicja

• Połowa lat 70: bronie precyzyjne i zestawy precyzyjnego rażenia

• Początek lat 80 bronie o zwiększonej skuteczności rażenia

• Połowa lat 90: bronie o zwiekszonej skuteczności rażenia

• Połowa lat 80: środki wyspecjaliwoane przeznaczone do obezwładniania systemów energetycznych, informatycznych transportowych, itp.

• Równolegle: bron inteligentna (cecha charakterystyczna: duża precyzja rażenia i tym samym skutecznośc wobec celów niechronionych)

• Dynamika wynikała z dążenia do uzyskania równowagi sił na kontynencie europejskim: przewaga radziecka wywolała rozwój taktycznych broni masowego rażenia, zaś deklaracja o nieużyciu BJ jako pierwszy rozwój broni wysokoefektywnych i precyzyjnych

Skutki i zagrożenia wywołane wyścigiem zbrojeń

• Podwyższenie poziomu promieniowania tła oraz trwałe skażenie licznych rejonów, skutki demograficzne

• Wielokrotna nadzabijalnośc zapasów broni jądrowej, praktycznie wykluczające zwycięstwo w konflikcie

• Mozliwosśc niekontrolowanego obrotu broni jądrową i chemiczną

• Możliwość przypadkowego rażenia czynnikami BMR

• Możliwość przypadkowego bojowego uzycia systemów broni strategicznej, skutkiem pomyłki lub zakłócenia w systemie

• Zatarcie róznicy między BMR a konwencjonaln ą obniżą próg jej uzycia

• Rosnące koszty badań i produkcji systemów uzbrojenia a także utrzymania SZ. Wydatki na zbrojenia w państwa rozwijających się 10% budżetu – ok. połowy krajów, 25% - ¼ krajów, ok. 15% krajów wydaje 40-60% swojego budżetu

• Pokusa uzycia posiadanej broni, zwłaszcza w krajach III świata w konfliktach wewnętrznych lub zewnętrznych

• Wzrost napięcia w różnych regionach

Międzynarodowy habndel Bronia

Charakterystyka rynku handlu Bronia

• Czołówka producentów i eksporterów: USA, ZSRR (Rosja) – 70% światowego runku handlu Bronia a tajże Niemcy, Francja, WC, ChRL, a także Brazylia, RPA, Izrael

• W handlu Bronia ważne miejsce zajmują państwa neutralne: Szwajcaria, Szwecja, Finlandia

• Odbiorcy: geografia dostaw zależy od czynników politycznych: lokalnych konfliktów, rozbudzonych aspiracji poszczególnych państw lub ich rządów, międzynarodowego embarga oraz ekonomicznych

Przenikanie technologii drogą udostępnianie licencji: rozwój techniki rakietowej: Korea płn., Iran, Indie, Pakistan, Izrael produkcja nowoczesnego uzbrojenia, lotniczego przeciwlotniczego, przeciwpancernego, pancernego

Na przyszłą środę:

Na ćwiczenia:

1. Broń biologiczna i chemiczna: charakterystyka, użycie bojowe w działaniach terrorystycznych

2. Źródła wyścigu zbrojeń
   (16 punktów )

3. Zagrożenia bezpieczeństwa skutkiem zbrojeń jądrowych i międzynarodowego handlu bronią

Analiza uogólnienie i przedstawienie !