MITOZA: 1.W konsekwencji powst.2 kom.potomne takie same jak macierzysta. 2.Przebieg: *profaza - kondensacja chromatyny, wrzeciono, zanik otoczki i jąderka; *metafaza - chromosomy w równikowej tworząc płytkę metafazalną; *anafaza - do biegunów, tworzy się wrzeciono cytokinetyczne, początek cytokinezy; *telofaza - buduje się otoczka i jąderko. MEJOZA: 1.W jej wyniku powst.4 kom.o zreduk.o 0,5 liczb.chromos. 2.Przebieg: *Profaza I - +laptoten: chomos.blisko siebie, +zygotę: chromos.homolog.w biwalenty, +pachyten: crossing-over, +diploten: chromos.połączone chiazmami, +diakineza: zanik chiazm; *Metafaza I - zanik otoczki, powst.wrzeciono, biwalenty w równikowej; *Anafaza I - chromos.do biegunów; *Telofaza I - zanik wrzeciona i cytokinezy, buduje się otoczka i jąderko. *Profaza II - kondensacja chromos., zanik otoczki i jaderka, bud.wrzeciona; *Metafaza II - chromos.w równiku; *Anafaza II - chromos.do biegunów; *Telofaza II - zanik wrzeciona, bud.otoczki i jąderka, cytokineza.
TK.NABŁ: *kom.b.ściśle przylegają, wys.śladowe ilości subst. międzykom., leży na bł.podstawnej. *Występ.: naskórek i uk.pokar,, oddech, mocz, rozrod, n.krwion. oraz gruczoły. *Fun: pokryw-ochron., resorpcyjna, wydziel, barierowa, zmysł. *Bł.podstawna - zapewnia połącz.tk. nabł.z tk.położonymi niżej, odżywia tk.,stanowi barierę dla proc.zapal.i nowotwor. Zbud.zblaszki podstawnej - tk.nabł. i warst.włóknisto-siateczkowawtej- tk.łącz.
POŁĄCZ. M/K TK.NABŁ: 1.B.przyszczyt: *Mikrokosmki - nieruch. wypustki cytoplazm.zwiększające pow.nabł. Jak są gęsto ułożone to brzeżek szczoteczkowy (nabł.jelitowy, nabł.kanalików nerkowych). *Migawki (rzęski) - ruch.wypustki cytoplazm., przesuwające po pow.nabł.śluz, Nagromadzenie ich na pow.uk.oddech.tworzy tzw.brzeżek migawkowy, który ma zdolność zsynchronizowanego ruchu. 2.Pow.boczna: *Mechaniczne: 2 typy: strefa przylegania: b.łączące są powiązane z filamentami aktynowymi; desmosom: b.łączące są powiązane z filamentami pośrednimi. *Ścisłe(barierowe)- strefa zamykająca - b.łączące uszczelniają przestrzeń międzykom. *Komunikacyjne (neksus) - b.łączące tworzą kanały, które umożliwiają przechodzenie jonów.
TK.ŁĄCZ.: *łączy, utrzymuje i podpiera inne tk.; *pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, subst. odżywczych i subst.biol.czynnych (hormonów) w org.; *odp.za większość procesów obronnych org. ODM.TK.ŁĄCZ: 1.Tk.łącz.wiotka: łączy struktury narządowe i narządy, wprowadza na teren narządów nacz.krwion.i wł.nerw. 2.Tk.łącz.zbita: 2 odmiany: *o regularnym ukł.wł.(ścięgna, więzad.); *o nieregularnym ukł.wł.(skóra właściwa) - (fibrocyty). 3.Tk.łącz.siateczkowata: Stanowi rusztowanie dla tk.limfoidalnej i szpiku (fibroblasty i makrofagi). 4. Tk.tłuszczowa: Wyróżnia się: *tk.tłusz.żółta: zbud.z kom.tłuszcz. (adipocytów) jednopęcherzykowych, zawieraj.w cytoplazmie pojedynczą dużą kroplę lipid.wypełniającą prawie całą. *tk.tłusz.brunatna: zbud.z kom. tłusz.wielopęcherzykowych, zawieraj.w cytoplazmie liczne drobne krople lipid.i dużo mitochondriów.
KOM.TK.ŁACZ: *Fibroblasty: wydłużone, intensywnie syntetyzują elementy składowe subst.międzykom. *Makrofagi: kuliste (w płynach) lub wielokształtne. Wywodzą się z monocytów krwi. Zawierają liczne lizosomy. Uczestniczą w proc.obronnych. *Plazmatyczne (plazmocyty):wywodzą się z limfocytów B. Kuliste, posiadają b.rozbudowane RE szorstkie i aparat Golgiego. Uczestniczą w proc.immunologicznych.
*Kom.tuczne (mastocyty):owalne, zawierają w cytoplazmie duże zasadochłonne ziarnistości. WŁ.TK.ŁACZ: *Kolagenowe: zbud.z kolagenu I, grube, mocne, tworzą pęczki. *Srebrochłonne: zbud.z kolagenu III, cienkie, tworzą sieci o b.drobnych oczkach. *Sprężyste: zbud.z elastyny, cienkie, rozciągliwe, tworzą sieci lub blaszki.
IST.M/K TK.ŁĄCZ.PORÓW: 1.Tk.łącz.właściwa: macierz+wł.kolagen.w pęczkach, wł.siateczkowate, wł.sprężyste. 2.Tk.łącz.tłuszcz.: nieregularna ilość ist.m/kom między kom. 3.Tk.chrzęstna: *ch.szklist. - przeważa macierz, sieć wł.kolagenowych. *ch.spręż. - duża ilość wł.spręż. przebiegających w różnych kierunkach tworząc sieć. *ch.włóknista - wł.kolagenowe w grubych równoległ.pęczkach, niewielka ilość macierzy. 4.Tk.kostn.: ist.układa się w postaci blaszek zbud.z cienkich wł.kolagen.przeplatających się+macierz, w której wyst.kanały. 5.Krew: ist.ma postać płynną (ococze) i stanowi ona 55% objętości całej krwi.
TK.PODPOR.PORÓW: 1.chrząstka: ist.m/kom.to wł.kolagen.i spręż.+ macierz. 2.kość: *zbita:ist.m/kom.to blaszki kostne ułożone dookoła nacz.tęt. *gąbczasta:ist.m/kom.to beleczki różnego kształtu, które łączą się ze sobą tworząc gęstą sieć w której znajd.się jamki szpikowe.
TK.KOST.: ODMIANY: 1.K.gąbczasta: tworzy k.płaskie i k.nieregularne oraz nasady k.długich. 2.K.zbita: tworzy trzony k.długich oraz zew. warstwę nasad i pozostałych k. Blaszki kostne układają się koncentrycznie tworząc osteony - jednostki strukturalne k.zbitej. Osteon ma kszt.walca przez jego środek przechodzi kanał naczyn.(kanał Haversa) zawieraj.cienkie naczyn.krwion. K.zbita zbud.jest ze ściśle ułożonych osteonów, a przestrzenie pomiędzy nimi wypełnione są przez nieregularne blaszki kostne.
TK.CHRZĘ.: ODMIANY: 1.Szklista: silnie uwodniona subst.m/kom. zbud.z wł.kolag.(kolagen II) i subst.podstawowej nadaje jej dużą odporność na ściskanie. Wys.: pow.st., ściany krtani, tchawicy i oskrzeli. 2.Sprężysta: subst.m/kom.zawiera dodatkowo wł.sprężyste, nadające tej chrząstce elastyczność. Wys.: małżowina uszna, krtań. 3.Włóknista: budowa zbliżona do budowy ścięgna: równoległe pęczki wł.kolagen.(kolagen I), między nimi terytoria chrzęstne, bardzo mało subst.podstawowej. Wys.: przyczepy ścięgien, dyski m/kręgowe, spojenie łonowe.
KREW: 1.Erytrocyty. Kszt.dwuwklęsłego krążka, nie mają jądra ani organelli kom. Cytoplazmę wypełnia hemoglobina,. W bł.kom. zlokalizowane są antygeny gr. 2.Limfocyty. Wys.w 2 formach: *małe-mają duże, kuliste j.wypełniające prawie całą kom. Cytoplazma tworzy cienką warstwę dookoła jądra; *duże-warstwa cytoplazmy jest grubsza. Funkcje: odpowiedzialne za reakcje immunologiczne, dzielimy je na limfocyty B i limfocyty T. *B reagują na obce antygeny namnażając się i przekształcając w plazmocyty, które prod.swoiste przeciwciała (odporność humoralna). *T niszczą kom.obce antygenowo, np. przeszczepione lub zakażone wirusem (odporność komórkowa), ponadto koordynują współpracę kom.uczestniczących w proc. imunologicznych.
TK.MIĘŚ: charakter.się pobudliwością - wrażliwość na bodźce i kurczliwością - zdolność do aktywnego skurczu w odpowiedzi na bodźce. *Aparat kurczliwy - zbud.z miofilamentów - cienkich włókienek białkowych cytoszkieletu: +m.cienkie - zbud.z b. aktyny i b.towarzyszących; +m.grube - zbud.z mechanoenzymu miozyny II. ODMIANY: 1.Gładka: wys.w przewodach, skórze. Skurcz jest powolny, długotrwał.niezależny od naszej woli. Kom.ma wydłużone wrzeciono, jedno j.połącz.typu neksus. 2.Szkielet: Ma wł.mięś.które jest komórczakiem. Kom.ma kszt. walca o różnej dł. Wys.w jamie ustnej, mm.oczodołu, mm.odbytu. 3.M.sercowy: skurcz przestrzenny, niezależny. Kom: robocze (jedno,dwa centralne j.połączenia typu:desmosom,neksus,stref.przylegan.)
PORÓW.TK.MIĘŚ./PRĄŻ.: 1.Skurcz: gład.uk.autonom.- prąż.zaleznie od woli 2.Skurcz: gład.powolny,długotrw.-prąż.mocny,szybki,ale szybko męczy się. 3.Ilość jąder: gład.jedno cent.paleczkowate-prąż.kilka-kilkadziesiąt brzeżnie. 4.Ap.kurcz: gład.wszędzie prócz cent.-prąż.centralnie. 5.Oba typy kom. otoczone są bł.kom.sarkolemą oraz od zew.bł.podstawową.
KOM.NERW: Składa się z ciała kom.(perykarionu) i 2 rodzajów wypustek: *dendryty - zazwyczaj liczne, krótsze, bogato rozgałęzione, przewodzące bodźce dośrodkowo (do perykarionu); *akson - zawsze pojedynczy, dłuższy, słabo rozgałęziony, przewodzący bodźce odśrodkowo. Perykarion zawiera liczne organ.: dobrze rozwinięty a.Golgiego, liczne drobne mitochondria, lizosomy. Charak.cechami wyposaż.kom.są: 1.tigroid (ciałka Nissla) - skupiska szorstkiego RE i wolnych rybos. Prod. znaczne ilości b.niezbędnych do funkcjon.kom. 2.Neurotubule (mikrotubule) i neurofilamenty (filamenty pośrednie) - elem.cytoszk., w perykarionie układające się w sieć, a w wypustkach tworzące wiązki. Nurotubule, najliczniejsze w aksonie odp.za trans. subst.wysokocząstecz., pęcherzyków i organ.między perykarionem a zakończeniem aksonu. Wł.nerw.: Wyróż.: 1.Niezmielinizowane (bezrdzenne) - osłonkę tworzy wpuklenie cytoplaz.kom.Schwanna (w obwod.ukł.nerw.) lub otaczająca akson wypustka astrocytu (w ośrod.ukł.nerw.). 2.Zmielinizowane - posiadają osłonkę mielinową, którą tworzy spiralny uk.warstw.fosfolipid.i b.powtały przez wielokrotne „owinięcie się” bł.kom.glejowej. Pomiędzy segmentami osłonki mielinowej znajdują się tzw. przewężenia Ranviera, w których dokonuje się odnowienie bodźca.
SKÓRA: ma bud.warstw.: 1.naskórek (cz.nabł.) - nabł.wielowarst.płaski rogowac., zbud.głównie z kom.nabłon.- keratynocytów. *Do bł.podst. przylega warst.podst.zbud.z jednego pokładu kom.walcowatych, wśród nich melenocyty (kom.barwnikowe) - mają kszt.gwiaździsty, zawier. pęcherz.- melanosomy, w których jest prod.melanina. *Warst.kolczysta skład.się z kilku do kilkunastu pokładów spłaszczonych kom.
* Warst.ziarnista - zbud.z kilku pokładów spłaszczonych kom.ułożonych równoleg.do pow.naskórka. *Wast.rogowa (zew.) - zawiera martwe, bezjądrzaste płytki rogowe, w postaci łusek ułożonych równoleg.do pow.naskórka. 2.Skóra wł.(cz.łączntk.) - posiada *brodawki skórne zbud.z tk.łącz.wiotkiej, zawier.liczne nacz.krwion.*warst.siateczkowa zbud. z tk. łącz.zbitej o ukł.nieregular.
UK.WYDZ.WEW: Produkt.hormony. *Przysadka: cz.gruczołowa oraz cz.nerw. Prod.hrmony: somatoropina, gonadotropiny, kortykotropina, tyreotropina; magazynuje: wazopresyna, oksytocyna. *Tarczyca: zbud.z 2 płatów połączonych cieśnią, prod.tyroksynę, trójjodotyroninę. *Przytarczyce: lezy na tyl.pow.tarczycy, prod.parathormon, klacytonina. *Nadnercza: kora (koltykosteron, aldosteron) i rdzeń (adernalina, dopomina, noradrenalina). *Trzustka: insulina, glukagon. *Gonady: jajniki (estrogeny: estradiol, estron) i jądra (androgeny: testosteron).
WĄTR.: Waży ok.1,5kg.i wytwarza ok.1-1,5l żółci/dobę. Bierze udział w syntezie syntezie.i glukozy. Jest b.silnie ukrwiona, , bierze udział w przem.materii, pełni rolę obronną oczyszcza krew z sub. szkodliwych, wytwarza mocznik, magazynuje węglowodany, magazyn krwi, niszczy starzejące się krwinki czerw.
TRUST.: Długi i wąski gruczoł o bud.zrazikowej i dł.ok.15-20cm. Położona poprzecz.na tyl.ścianie j.brzusznej, za żołąd. Kom.trzust. wydzielają insulinę prosto do krwi. Wyt.sok trzustkowy, insulinę i glukagon podnoszący stęż.glukozy we krwi.
GAMETOG: 1.Sprematogonia: liczne podz.mitot.→spermatogonium powiększa się tworząc spermatocyt I→ pierwsza mejoza→spermatoc.II →druga mejoza→spermatydy→plemnik. 2.Oogonia: liczne podz. mitot.→ oogonium powiększa się tworząc oocyt I→ pierwsza mejoza→oocyt II (i pierw.cialko kierunkowe-może się dzielić, ale nie musi) →druga mejoza→ drugie ciałko kierunkowe (wszystkie ciałka rozpadają się) →oocyt staje się kom.jajową.