Temat: Laseroterapia
Działanie biologiczne promieniowania laserowego:
- zwiększenie syntezy kolagenu, białek oraz kwasu rybonukleinowego
- zmiany potencjału błony komórkowej
- korzystny wpływ w przypadku gojenia ran i owrzodzeń
- zwiększa się unaczynienie oraz formowanie się kostniny (zastosowanie w leczeniu złamań)
- działanie przeciwbólowe
- zwiększenie zawartości endorfin i prostaglandyn
- działanie przeciwzapalne (w leczeniu uszkodzeń i stanów zapalnych tkanek miękkich)
Podstawowe elementy lasera:
Ośrodek laserowy (gaz, ciecz, ciało stałe, półprzewodnik)
Układu pompującego, czyli źródła energii wzbudzania (termiczne, elektryczne, radioaktywne, chemiczne)
Komory rezonatora optycznego, w którym dwa równoległe zwierciadła - nieprzepuszczalne i półprzepuszczalne - odpowiadają za kierunkowość emisji promieniowania
Działanie lasera przebiega w trzech etapach:
1.Wzbudzanie atomów ośrodka laserującego pod wpływem dostarczonej energii.
Wytworzenie inwersji obsadzeń, czyli przeniesienie atomów na wyższy poziom energetyczny. Wzbudzony atom emituje przypadkowo określony foton.
2. Stymulowanie emisji dalszych fotonów
Emitowany foton wymusza emisję takich samych fotonów z kolejnych wzbudzonych atomów ośrodka. Proces ten przebiega w kierunku prostopadłym do zwierciadła i po odbiciu od niego stale narasta. Więcej atomów emituje fotony, liczba spójnych fotonów rośnie.
3. Emisja promieniowania laserowego
Występuje gdy wiązka drgających w jednym kierunku promieni jest wystarczająco intensywna by doszło do uwolnienia tej energii przez półprzepuszczalne zwierciadło.
Cechy charakterystyczne światła laserowego:
Monochromatyczność, czyli jednobarwność promieniowania. Promieniowanie ma prawie jednakową długość fali 9o małej szerokości linii widmowej)
Spójność (koheracja) fal światła laserowego oznacza taka samą fazę fali zarówno przestrzenna jak i czasową
Równoległość (kolimacja) wiązki, czyli mała rozbieżność kątowa, wiązka promieni wysyłana na dużą odległość minimalnie zmienia rozmiar
Intensywność, cała moc promieniowania zawarta jest w wąskiej wiązce promieniowania laserowego
Podział laserów ze względu na rodzaj ośrodka czynnego:
gazowe-osrodkiem czynnym są atomy gazów np.: helu (He), neonu (Ne), argonu (Ar), dwutlenku węgla, kryptonu (Kr), ksenonu (Xe), pary metalu w gazie szlachetnym
półprzewodnikowe-ośrodek czynny półprzewodniki, diody. Najcześciej jest to złącze półprzewodnikowe z arsenku galu (Ga-As)
cieczowe, ośrodek czynny stanowią ciekłe związki organiczne lub nieorganiczne. Przykład stanowia lasery barwnikowe, gdzie wzbudzanie dochodzi poprzez energie chemiczną lub optyczną
ciało stałe jako ośrodek czynny (kryształ, ciało szkliste)
Wskazania:
- trudno gojące się rany i owrzodzenia (w tym również odleżyny), w których szczególnie korzystnie działa promieniowanie lasera He-Ne,
- przewlekłe stany zapalne,
- utrudniony zrost kości,
- choroba zwyrodnieniowa stawów,
- zespoły bólowe w przebiegu dyskopatii w lędźwiowym i szyjnym odcinku kręgosłupa,
- zapalenia okołostawowe,
- zespoły powstałe w wyniku przeciążenia mięśni i tkanek miękkich okołostawowych, w tym również zespół bolesnego łokcia,
- zapalenie ścięgien, powięzi, pochewek ścięgnistych i kaletek stawowych,
- nerwobóle nerwów obwodowych, w tym szczególnie nerwoból po przebytym półpaścu,
- neuropatia cukrzycowa,
- trądzik pospolity.
Przeciwwskazania:
-skłonności do krwawień
-tkanki nowotworowe
-infekcje lokalne nieswoiste
-w stanach z wysoką gorączką
-u niemowląt
-ciąża
- niewyrównana cukrzyca ciąża,
- ciężkie choroby serca i układu krążenia,
- gruźlica,
- padaczka,
- nadczynność tarczycy,
- choroby przewodu pokarmowego z zagrożeniem krwawienia,
- rozrusznik serca.
Podział laserów
- na miliwaty (soft - 1,6 mW; mid - 7-500 mW; hard - pow. 500 mW)
- długość fali
- przekaźnik (helowonenonowe, Red, Infra-Red)
- biostymulator (IR, skaner - metoda bezkontaktowa, głowicowa - bez- i kontaktowa)
Dawki laserowe ze względu na:
- czas
- częstotliwość
- długość fali
- moc
- powierzchnię naświetlania
Klasy laserów
- 1 - bezpieczne w racjonalnie przewidzianych warunkach pracy
- 1M - 302,5-4000 nm, bezpieczne w racjonalnie przewidzianych warunkach pracy, ale niebezpieczne w przypadku patrzenia na wiązkę bez soczewki
- 2 - emitujące promieniowanie widzialne 400-700 nm, ochrona oka instynktowna
- 2M - emitujące promieniowanie widzialne 400-700 nm, mogą być niebezpieczne przy patrzeniu przez przyżądy obtyczne
- 3M - emitujące promieniowanie o długości 302,5 - 106 nm, bezpośrednie patrzenie w wiązkę - niebezpieczne
- 3B - niebezpieczne podczas bezpośredniej ekspozycji promieniowania, patrzenie na odbicie zwykle niebezpieczne
- 4 - wytwarzające niebezpieczne odbicia rozproszone, porażenia skóry, zagrożenie pożarem, wymaga szczególnej ostrożności
Podział laserów ze względu na rodzaj emisji:
- ciągłe - emisja ciągłą występuje z jednakową mocą od włączenia do wyłączenia lasera.
- impulsowe - emisja impulsowa polega na wyzwalaniu pojedynczych impulsów lub serii, częstotliwość w seriach może być stała lub regulowana.
Bezpieczeństwo pracy z laserem
1)Pacjent i terapeuta powinni mieć założone okulary, chroniące prze promieniowaniem danego typu laser.
2)Pomieszczenie zabiegowe powinno być odpowiednio oznakowane.
3)W pomieszczeniach zabiegowych , należy unikać odbić zwierciadlanych ( przeszklone drzwi, lustra).
4)Aparat powinien być zamknięty zabezpieczony i używany przez osoby przeszkolone.
5)Niedopuszczalne jest kierowanie wiązki światła laserowego w stronę twarzy osoby nie zaopatrzonej w okulary.