Kulturoznawstwo

Spis lektur na egzamin z estetyki XX wieku

Kryteria nowoczesności - konteksty historyczne i socjologiczne

(Dwie pozycje do wyboru)

M. Eksteins, Święto wiosny. Wielka wojna i narodziny nowego wieku, przeł. K. Rabińska,

Warszawa 1996, rozdział 7, Podróż do wnętrza, s. 235-252.

S. Toulmin, Kosmopolis. Ukryty projekt nowoczesności, przeł. T. Zarębski, Wrocław 2005

(rozdział: Na drugim krańcu nowoczesności).

A. Giddens, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej

nowoczesności, przeł. A. Szulżycka, Warszawa 2006, rozdział Ramy późnej nowoczesności, s. 15-49.

P. Bourdieu, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, przeł. P. Biłos, Warszawa

2005, s. 32-66.

Problemy, kierunki i zjawiska sztuki XX wieku

(Pięć pozycji do wyboru)

T. W. Adorno, Filozofia nowej muzyki, przeł. F. Wayda, Warszawa 1974 (rozdział:

Wprowadzenie).

T. W. Adorno, Telewizja jako ideologia, [w:] tenże, Sztuka i sztuki. Wybór esejów, przeł. K.

Krzemień-Ojak, Warszawa 1990.

M. Archer, Art since 1960, New York 1997 (wybrane fragmenty).

R. Arnheim, Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, przeł. J. Mach,

Gdańsk 2004 (wybrane fragmenty).

J. E. Berendt, Od raga do rocka. Wszystko o jazzie, przeł. S. Haraschin i in., Kraków 1979,

(rozdział: Style jazzu, s. 11-66).

S. Bovenschen, Czy istnieje estetyka kobieca?, przeł. U. Niklas, [w:] Zmierzch estetyki -

rzekomy czy autentyczny?, pod red. S. Morawskiego, Warszawa 1987, t. 2.

J. Clair, De immundo. Apofatyczność i apokatastaza w dzisiejszej sztuce, przeł. M. Ochab,

Gdańsk 2007 (Rozdział 9).

J. Clifford, O surrealizmie etnograficznym, przeł. M. Sznajderman, [w:] tenże, Kłopoty z

kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, Warszawa 2000.

Ch. Cutler, Plądrofonia, [w:] tenże, O muzyce popularnej. Pisma teoretyczno-krytyczne,

przeł. I. Socha, Kraków 1999.

U. Czartoryska, Od pop-artu do sztuki konceptualnej, Warszawa 1976 (rozdział: Pop-art).

G. Deleuze, Trzy pytania o „Six fois deux”, [w:] tenże, Negocjacje. 1972-1990, przeł. M.

Herer, Wrocław 2007.

G. Deleuze, F. Guattari, Od chaosu do mózgu, [w:] G. Deleuze, F. Guattari, Co to jest

filozofia?, przeł. P. Pieniążek, Gdańsk 2000.

G. Dziamski, Awangarda po awangardzie, Poznań 1995 (wybrane fragmenty).

U. Eco, Semiologia życia codziennego, przeł. J. Ugniewska, P. Salwa, Warszawa 1998

(wybrane fragmenty).

U. Eco, Dzieło otwarte: forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, przeł. J.

Gałuszka, [w:] tenże, Dzieło otwarte, Warszawa 1994.

H. G. Gadamer, Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, przeł. K. Krzemień,

[w:] Zmierzch estetyki - rzekomy czy autentyczny?, pod red. S. Morawskiego, Warszawa 1987, t. 1.

A. Gayle, jr., Dławienie kultury: czarna literatura i biała estetyka, przeł. M. Iwińska, P.

Paszkiewicz, [w:] Zmierzch estetyki - rzekomy czy autentyczny?, pod red. S. Morawskiego, Warszawa 1987, t. 2.

M. Gołaszewska, Estetyka i antyestetyka, Warszawa 1984, (rozdziały: 4 - Artysta, 5 -

Dzieło).

M. Gołaszewska, Estetyka pięciu zmysłów, Warszawa 1997 (rozdziały: Nieważkość zmysłów

- sztuka psychodeliczna; Sztuka bez zmysłów - konceptualizm).

C. Gray, M. Burleigh-Motley, The Russian Experiment in Art 1863-1922, New York 1986

(wybrane fragmenty).

S. Home, Gwałt na kulturze. Utopia, awangarda, kontrkultura. Od letryzmu do Class War,

przeł. E. Mikina, Warszawa 1993, (rozdziały: Letryzm oraz Provosi, Komune 1, Motherfuckers, Yippies i Białe Pantery).

K. Janicka, Światopogląd surrealizmu, Warszawa 1985, (rozdział: Główne problemy

surrealistycznego humanizmu).

P. Krakowski, O sztuce nowej i najnowszej, Warszawa 1984 (rozdziały: Happening, fluxus,

performance oraz O sztuce konceptualnej).

D. Kuspit, Koniec sztuki, przeł. J. Borowski, Gdańsk 2006 (rozdział: Entropia twórcza:

Paradoks sztuki współczesnej).

E. Lucie-Smith, Artoday, New York 1995 (wybrane fragmenty).

J.-F. Lyotard, Odpowiedź na pytanie: co to jest postmodernizm?, przeł. M. P. Markowski,

[w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, wybór. R. Nycz, Kraków 1998.

Ch. Munthe, Czym jest free improvisation?, przeł. M. Libera, A. Pęcherzewska, „Glissando”

2005, nr 3.

M. Nitosławska, Nowe tendencje w filmie awangardowym, [w:] Film awangardowy w Polsce

i na świecie, pod red. R. W. Kluszczyńskiego, Łódź 1989.

H. Orłowski, Sztuki piękne w Trzeciej Rzeszy, [w:] Sztuki piękne w Trzeciej Rzeszy. Katalog

wystawy, Poznań 2004.

T. Pawłowski, Happening, Warszawa 1988 (rozdział: Własności i cele happeningu).

RE/Serach: Industrial Culture Handbook, San Francisco 2006.

P. Piotrowski, Artysta między rewolucją i reakcją. Studium z zakresu etycznej historii sztuki

awangardy rosyjskiej, Poznań 1993 (rozdział: Obecność artysty).

M. Porębski, Kubizm: wprowadzenie do sztuki XX wieku, Warszawa 1986 (rozdział:

Narodziny kubizmu).

H. Richter, Dadaizm, przeł. J. St. Buras, Warszawa 1986, (rozdział: Dada w Zurychu, 1915-

1920, s. 12-61).

A. Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005 (wybrane fragmenty).

G. Sartori, Homo videns. Telewizja i postmyślenie, przeł. J. Uszyński, Warszawa 2007

(rozdział: Prymat obrazu).

D. Scheck, Leksykon amerykańskiej popkultury, przeł. R. Wojnakowski, Kraków 1997.

R. Scotto, Moondog. The Wiking of 6th Avenue, Los Angeles 2007.

H. Segal, Freud i sztuka, [w:] taż, Marzenie senne, wyobraźnia i sztuka, przeł. P. Dybel,

Kraków 2003.

R. Shusterman, Rozrywka - zadanie dla estetyki oraz Somatoestetyka a problem ciało/media,

[w:] tenże, O sztuce i życiu. Od poetyki hip-hopu do filozofii somatycznej, przeł. W. Małecki, Wrocław 2007.

J. Stewart, Wstęp do czarnej estetyki w muzyce, przeł. M. Iwińska, P. Paszkiewicz, [w:]

Zmierzch estetyki - rzekomy czy autentyczny?, pod red. S. Morawskiego, Warszawa

1987, t. 2.

J. F. Szwed, Space is the Place. The Lives and Times of Sun Ra, New York 1998 (wybrane

fragmenty).

C. Tomkins, Duchamp. Biografia, przeł. I. Chlewińska, Poznań 2001 (wybrane fragmenty).

V. Turner, Przejścia, marginesy i bieda: religijne symbole communitas, [w:] tegoż, Gry

społeczne, pola i metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie, przeł. W. Usakiewicz, Kraków 2005.

M. Tyszkiewicz, Malarstwo i rysunek chorych psychicznie, Gdańsk 1975, (rozdział:

Twórczość plastyczna jako przejaw defektu schizofrenicznego).

E. Van den Haag, Kultura popularna, przeł. E. Życieńska, [w:] Super-Ameryka. Szkice o

kulturze i obyczajach, Warszawa 1970, t. 1.

J. Willet, Ekspresjonizm, przeł. M. Kluk, Warszawa 1976 (rozdział: Ekspresjonizm przed

1914 rokiem).

Teksty źródłowe - manifesty, deklaracje programowe, wypowiedzi artystów

(Pięć pozycji do wyboru)

Balthus, Pod prąd. Rozmowy z Costanzem Costantinim, przeł. J. M. Kłoczkowski, Warszawa

2004 (wybrane fragmenty).

J. Barth, Literatura wyczerpania, przeł. J. Wiśniewski, [w:] Nowa proza amerykańska.

Szkice krytyczne, wybór. Z. Lewicki, Warszawa 1983.

J. Beuys, Każdy artystą, przeł. K. Krzemień, [w:] Zmierzch estetyki - rzekomy czy

autentyczny?, pod red. S. Morawskiego, Warszawa 1987, t. 2.

H. Bey, Poetycki terroryzm, przeł. J. Karłowski, Kraków 2003 (eseje: Poetycki terroryzm;

Sabotaż przez Sztukę; Pornografia; Instrukcje dla Kalijugi).

U. Boccioni, C. Carra, L. Russolo, G. Balla, G. Severini, Manifest malarzy futurystów,

przeł. M. Czerwiński, [w:] Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, wybór i opracowanie E. Grabska, H. Morawska, Warszawa 1963.

A. Breton, Manifest surrealizmu, [w:] Surrealizm. Teoria i praktyka literacka, przeł. A.

Ważyk, Warszawa 1973.

L. Bunuel, Moje ostatnie tchnienie, przeł. M. Braunstein, Izabelin 2006 (rozdział: Surrealizm

1929-1933).

W.S. Burroughs, In Serach of Yage, [w:] W.S. Burroughs, A. Ginsberg, The Yage Letters

Redux, San Francisco 2006.

W. S. Burroughs, Upadek sztuki, przeł. D. Misiuna, „Antena Krzyku” 2000, nr 3/4.

A. Carpentier, O amerykańskiej rzeczywistości cudownej, przeł. J. Petry-Mroczkowska, [w:]

tenże, Przedtakty i wariacje, Kraków 1982.

J. Cortazar, Ażeby dojść do Lezamy Limy, przeł. Z. Chądzyńska, [w:] tenże, W osiemdziesiąt

światów dookoła dnia, Warszawa 2000.

G. Debord, Społeczeństwo spektaklu, przeł. A. Ptaszkowska, Gdańsk 1998 (rozdział:

Rozdzielenie dokonane).

S. Eisenstein, Nieobojętna przyroda, przeł. M. Kumorek, Warszawa 1975 (wybrane

fragmenty).

D. Higgins, Intermedia oraz Dziecięca historia Fluxusu, [w:] tenże, Nowoczesność od czasu

postmodernizmu i inne eseje, przeł. K. Brzeziński i in., Gdańsk 2000.

A. Hitchcock, F. Truffaut, Hitchcock/Truffaut, przeł. T. Lubelski, Izabelin 2005 (Rozdział

13).

A. Huxley, Drzwi percepcji. Niebo i piekło, przeł. P. Kołyszko, H. Waniek, Warszawa 1991.

W. Kandinsky, O duchowości w sztuce, przeł. S. Fijałkowski, Łódź 1996.

J. Kosuth, Sztuka po filozofii, przeł. U. Niklas, w: Zmierzch estetyki - rzekomy czy

autentyczny?, pod red. S. Morawskiego, Warszawa 1987, t. 2.

T. Leary, Co zrobić, gdy Vietcong wsypie LSD do stacji uzdatniania wody?, przeł. R.

Palusiński, [w:] tenże, Polityka ekstazy, Kraków 1998.

List do rektorów uniwersytetów europejskich; Deklaracja Biura poszukiwań

surrealistycznych; Pięćdziesięciolecie histerii (1878-1928), [w:] Surrealizm. Teoria i praktyka literacka, przeł. A. Ważyk, Warszawa 1973.

K. Malewicz, Świat bezprzedmiotowy, przeł. S. Fijałkowski, Gdańsk 2006.

Projekt racjonalnego upiększenia Paryża, „Potlacz” 1955, „Archiwa Przyszłości” 2002.

F.T. Marinetti, Akt założycielski i manifest futuryzmu, przeł. M. Czerwiński, [w:] Artyści o

sztuce. Od Van Gogha do Picassa, wybór i opracowanie E. Grabska, H. Morawska, Warszawa 1963.

G. Stein, Picasso, przeł. M. Michałowska, Warszawa 1982.

R. Sukenick, Nowojorska bohema, przeł. A. Dorobek, Warszawa 1995 (rozdział: „Remo”).

D. Sylvester, Brutalność faktu. Rozmowy z Francisem Baconem, przeł. M. Wasilewski,

Poznań 1997 (wybrane fragmenty).

R. Vaneigem, Rewolucja życia codziennego, przeł. M. Kwaterko, Gdańsk 2004 (rozdział:

Odwrócenie perspektywy).

D. Wiertow, Człowiek z kamerą. Wybór pism, przeł. T. Karpowski, Warszawa 1976 (wybrane

szkice).

C. Wilson, Outsider, przeł. M. Traczewska, Poznań 1992 (rozdział: Kraina ślepców).

T. Wolfe, Próba kwasu w Elektrycznej Oranżadzie, przeł. R. Biały i T. Tłuczkiewicz,

Warszawa 1995 (rozdział: Festiwal Tripów).

---