BÓLE BRZUCHA.
PERFORACJA W OBRĘBIE PRZEWODU POKARMOWEGO:
- nagły, przeszywający ból (kindżałowy)
- nudności, wymioty,
- narastający obraz wstrząsu,
- w wywiadzie często choroba wrzodowa, bóle jak w chorobie wrzodowej, leki uszkadzające błonę śluzową (sterydy, NLPZ)
- badanie przedmiotowe: obraz "ostrego brzucha", zanik stłumienia wątrobowego
- badanie RTG przeglądowe jamy brzusznej- powietrze pod przeponą.
BÓLE BRZUCHA W CHOROBIE WRZODOWEJ:
- lokalizacja- nadbrzusze, śródbrzusze
- wywiad: zależność bólów od posiłków, sezonowość i nawrotowość bólów
- badanie przedmiotowe- często bolesność punktowa
- badania dodatkowe- często prawidłowe
RAK ŻOŁĄDKA:
- bóle- typowe dla choroby wrzodowej, nietypowe- gniecenie, palenie
- często brak łaknienia, chudnięcie
- badania przedmiotowe: opór w nadbrzuszu, powiększenie wątroby, węzeł nadobojczykowy po stronie lewej
- konieczne badanie endoskopowe, RTG, USG
OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI:
- najczęściej: żółciowe, alkoholowe
- objawy: silny ból w nadbrzuszu promieniujący pod lewą łopatkę, nudności, wymioty, narastający obraz wstrząsu,
- badania przedmiotowe- bolesność całego nadbrzusza
- badania laboratoryjne- Wzrost amylazemii, amylazurii, wzrost lipazy w surowicy
- w RTG przeglądowym- "pętla na straży"
PRZEWLEKŁE BÓLE TRZUSTKOWE:
- rak trzustki, przewlekłe zapalenie
- ból głęboko w nadbrzuszu, stały lub o zmiennym nasileniu, promieniujący do lewego podżebrza, pleców, klatki piersiowej, lewego barku, często nasilenie po alkoholu, nasilenie bólu zmniejsza się w pozycji zgiętej, z nogami uciskającymi brzuch
- chudnięcie, narastające wyniszczenie
- często biegunki, żółtaczka,
- badanie przedmiotowe często negatywne,
- badania dodatkowe- mierny wzrost amylazy, lipazy
- badania: USG, ERCP, TK
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO:
- najczęściej na tle kamiczym
- ostry ból w prawym podżebrzu, często związek z błędem dietetycznym, często wywiad kamiczy
- badanie przedmiotowe: objaw Murphy'ego(+), objaw Chełmońskiego(+), objawy otrzewnowe
- bad. laboratoryjne- wzrost OB i leukocytozy, wzrost bilirubiny i aminotransferaz (nie zawsze)
- RTG przeglądowe j. brzusznej, USG
KAMICA PRZEWODOWA:
- objawy- triada Charcot (ból, żółtaczka, gorączka)
- wywiad- kamica pęcherzykowa, często stan po cholecystektomii
- badania laboratoryjne: wzrost bilirubiny, wzrost aminotransferaz (600-700 IU/l), wzrost FALK
- RTG przeglądowe jamy brzusznej, USG jamy brzusznej, ERCP
INNE PRZYCZYNY BÓLÓW W PRAWYM PODŻEBRZU:
Ostre zapalenie wątroby wirusowe:
- w wywiadzie kontakt z wirusem,
- objawy pseudogrypowe, dyspeptyczne,
- wzrost aminotransferaz
Uszkodzenie wątroby polekowe lub poalkoholowe.
Wątroba w niewydolności krążenia:
- inne cechy niewydolności krążenia,
- w USG poszerzenie żył wątrobowych.
Ostry zespół Budd- Chiari
- przyczyny: guzy, wady naczyniowe, doustne środki antykoncepcyjne, poligloblobulia
- ból brzucha, narastanie wodobrzusza
- nagły wzrost aminotransferaz,
- narastająca niewydolność wątroby,
- w USG zamknięcie żył wątrobowych,
- rozstrzyga badanie naczyniowe
Guzy wątroby pierwotne i przerzutowe:
- wątroba duża, twarda, nierówna
- wzrost FALK i wzrost GGTP często przy niskiej bilirubinie
- objawy ogólne choroby nowotworowej.
Kolka nerkowa prawostronna
Zapalenie opłucnej prawostronne
Zapalenie wyrostka robaczkowego
Zapalenie jajników.
BÓLE POCHODZENIA JELITOWEGO:
niedrożność mechaniczna i porażenna
colonopathia spastica- zmienna lokalizacja bólów, często zmiana nasilenia bólów po defekacji, zaparcia lub biegunki, wzdęcia, nudności, przelewania, kruczenia, wlew kontrastowy i bad. kolonoskopowe wykluczają organiczną przyczynę bólów.
colitis ulcerosa
choroba Leśniowskiego- Crohna
zakaźne choroby jelit
colitis ischemica
rak jelita
ZATOR I ZAWAŁ KREZKI:
- nagły, ostry ból, często w okolicy pępka,
- mogą być wymioty i biegunka,
- narastający obraz wstrząsu
- brzuch miękki, obrona mięśniowa (-)
- czasem w badaniu per rectum krwisty lub smolisty stolec
- RTG przeglądowy- niecharakterystyczny obraz, może być niedrożność
- rozpoznanie ustala się po wykluczeniu innych przyczyn bólu, rozbieżność między stanem chorego a wynikami badań , często wywiad kardiologiczny, często objawy miażdżycy innych naczyń. !O rozpoznaniu decyduje badanie naczyniowe.
OSTRA PORFIRIA:
- ostre, napadowe bóle brzucha,
- częściej kobiety,
- częste zaostrzenie w czasie miesiączki,
- mocz koloru czerwonego wina,
- tachykardia,
- niedowłady wiotkie
- w moczu wysoki poziom porfiryn
OŁOWICA:
- wywiad- kontakt z ołowiem, kolka ołowicza- bóle brzucha napadowe, rozlane
- wzrost napięcia mięśni brzucha,
- często przebyte laparotomie,
- atak kolki często po alkoholu lub wskutek współistniejącego zakażenia
- inne objawy ołowicy: encefalopatia, polineuropatia, bladość powłok, niedokrwistość, nakrapianie zasadochłonne erytrocytów.
TĘTNIAK AORTY BRZUSZNEJ:
- bóle brzucha promieniujące do pleców
- w wypadku rozwarstwienia- ból ma zmienną lokalizację
- palpacyjnie- tętniący guz na lewo od kręgosłupa
- RTG przeglądowe jamy brzusznej, USG jamy brzusznej
ANGINA BRZUSZNA:
- bóle brzucha po posiłkach,
- często utrata masy ciała,
- rozpoznanie- po wykluczeniu innych przyczyn, badanie naczyniowe
INNE PRZYCZYNY BÓLÓW BRZUCHA:
- bóle mające związek z układem moczowym,
- kwasica cukrzycowa,
- zaburzenia gospodarki wodno- elektrolitowej,
- zawał śledziony,
- uraz brzucha,
- zawał serca,
- zapalenie osierdzia, mięśnia sercowego,
- zapalenie opłucnej,
- neuralgie,
- bóle z miednicy małej,
- ostra niedoczynność kory nadnerczy,
- phaeochromocytoma,
- choroby pasożytnicze.
©2003,APS