Analiza luki strategicznej
Analiza luki jest jedną z metod, za pomocą których bada się dostosowanie istniejącej strategii i sposobów działania organizacji do wymogów otoczenia i prognozowanych zmian w otoczeniu w przyszłości.
Luka jest to miejsce niczym nic zapełnione, puste. W znaczeniu przenośnym oznacza brak, niedobór, niedostatek.
W TOiZ luka organizacyjna występuje co najmniej w trzech znaczeniach.
jako rozbieżność między oczekiwaniami praktyków na naukowe rozwiązania konkretnych problemów w organizacjach a tym, co może zaoferować teoria, i tym, czym się zajmuje nauka.
jako niedostosowanie aparatury pojęciowej w nauce organizacji i zarządzania oraz metod analizy i usprawniania organizacji do rzeczywistych potrzeb.
jako rozbieżność między tempem wdrażania innowacji technicznych i innowacji organizacyjnych w sytuacji, gdy innowacje organizacyjne nie nadążają za innowacjami technicznymi.
W książce wprowadzamy pojęcie analizy luki strategicznej jako metody analizy i planowania strategicznego, w której dąży się do określenia poziomu i sposobów zniwelowania różnic między celami organizacji a oczekiwaniami otoczenia, z zamiarem zogniskowania strategii na analizie i zamknięciu luki. Analiza luki strategicznej daje odpowiedzi na dwa podstawowe pytania:
Jak będzie się zmieniać i jaki stan w wyznaczonym momencie osiągnie istotny dla organizacji proces w otoczeniu?
Jak będzie się zmieniać i jaki stan w określonym momencie osiągnie działalność organizacji odpowiadająca danemu procesowi w otoczeniu?
Mogą wystąpić trzy rodzaje luki miedzy trendem procesu zachodzą-
cego w otoczeniu a trendem odpowiadającego mu procesu wewnątrz organizacji
Zgodność, kiedy kierunki obu trendów są zbliżone lub identyczne,
luka nadmiaru, kiedy trend procesu wewnętrznego wzrasta szybciej niż trend procesu w otoczeniu
luka niedoboru, gdy trend procesu wewnętrznego wzrasta wolniej niż trend procesu w otoczeniu
W sytuacji zgodności trendów, gdy tempo wzrostu sprzedaży odniesione do danej organizacji jest takie samo jak tempo wzrostu rynku, firma będzie utrzymywała w okresie objętym prognozą, swój dotychczasowy
udział w rynku w wartościach bezwzględnych. Nie poprawi więc swojej
sytuacji wobec konkurentów. Przy dokonywaniu prognozy sprzedaży należy tu wyznaczyć punkt nasycenia rynku, powyżej którego sprzedaż nic
będzie już, rosnąć.
Sytuacja zgodności może oznaczać, że analizowana firma funkcjonuje na rynku w podobny sposób jak jej konkurenci: nie realizuje żadnej strategii odróżniającej ją od rywali. Może to również świadczyć o tym, że
Organizacja działa na rynku mało konkurencyjnym, co daje znaczne prawdopodobieństwo bezpiecznego przetrwania. Jednocześnie sytuacja taka
może grozić brakiem rozwoju i wypadnięciem z gry w momencie wzrostu
konkurencji na danym obszarze.
Luka nadmiaru pokazuje, że sprzedaż w danej organizacji rośnie
szybciej niż popyt. W dokonywaniu prognozy należy zwrócić uwagę na
dwa punkty: punkt nasycenia rynku, powyżej którego sprzedaż już nie będzie rosnąć i względny punkt nasycenia rynku, powyżej którego wzrost udziału w rynku jest niemożliwy lub mało prawdopodobny.
Z reguły względny punkt nasycenia rynku występuje znacznie wcześniej, co należy uwzględnić w prognozie. Trzeba również określić, czy spadek popytu na danym rynku ma charakter przejściowy, czy trwały. W pierwszym przypadku istnienie luki nadmiaru może sprzyjać długotrwałemu umocnieniu pozycji przedsiębiorstwa na rynku i stworzyć przewagę konkurencyjną.
Jeśli jednak popyt ma charakter trwale gasnący luka nadmiaru może oznaczać, że wchodzimy w działalność bez przyszłości i niezbędne jest dysponowanie alternatywnymi źródłami dochodu.
Luka niedoboru jest pozornie korzystna, gdyż popyt na rynku rośnie szybciej niż sprzedaż w danej organizacji. W związku z, tym teoretycznie możliwy jest wzrost udziału w rynku. Może to jednak oznaczać, że przyczyny takiej sytuacji są poważniejsze niż tylko niedostosowanie poziomu sprzedaży w przedsiębiorstwie do oczekiwań na rynku. Być może, przyczyną spadku udziału w rynku jest niewłaściwy serwis, brak sieci dystrybucji lub niska jakość wyrobów. Dlatego trzeba zbadać stopień konkurencyjności wyrobów. Jeśli przy występowaniu luki niedoboru będziemy analizowali trendy dotyczące kosztów jednostkowych produkcji w określonym sektorze i okaże się, że koszty na jednostkę produkcji w badanym przedsiębiorstwie malały szybciej niż średnio w branży, będzie to sytuacja korzystna.
Analiza luki strategicznej jest często używana do celów diagnostycznych. Badanie zmian w niektórych procesach w przeszłości i ich porównywanie ze zmianami wybranych procesów zachodzących w przedsiębiorstwie pozwalają ocenić .skutki poprzednich strategii i zrozumieć popełnione błędy.
Analiza luki strategicznej może być wykorzystywana do oceny przebiegu wielu różnorodnych zjawisk z różnych sfer funkcjonowania organizacji i branży, a mianowicie trendów dotyczących:
• zasobów
• naturalnych zmian asortymentowych,
• potrzeb organizacji w dziedzinie wzrostu,
• dostępności środków finansowych oraz rozwoju technologii,
• skutków inwestowania.
Metoda analizy luki może być stosowana zarówno w kontroli bieżącej, wynikowej jak w prognozowaniu.
W/w metoda należy do technik ekstrapolacyjnych. Oznacza to, że może być stosowana w odniesieniu do zjawisk mierzalnych i mających
charakter powtarzalny, dla których jesteśmy w stanie określić trend. Należy również pamiętać że wnioski dotyczą dynamiki zjawisk, a nie skali ich wartości względnych.
Metoda analizy luki strategicznej daje wskazówki, w jaki sposób organizacja może próbować zmniejszyć lub zlikwidować daną lukę. Może to zrobić np. przez doskonalenie produktu i zwiększanie produktywności, obniżkę kosztów, polepszanie jakości, unowocześnianie produktu lub jego dywersyfikacje, bądź też przez penetracje albo rozwój rynku, tj. doskonalenie zasad sprzedaży, szukanie nowych grup klientów na danym rynku, wchodzenie na nowe rynki.
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl