Konspekt lekcji

Temat: pierwsza pomoc w złamaniach, zwichnięciach i skręceniach.

Prowadzący: Krystian Turek.

Czas: 60 min.

Adresat: Młodzież gimnazjalna.

Cele lekcji:

• Dziedzina poznawcza:

uczeń zdefiniuje, poda przyczyny, zna objawy złamań, zwichnięć, skręceń.

• Dziedzina psychoruchowa:

uczeń rozpozna rodzaj złamania, poprawnie wykona opatrunek i zabezpieczy złamanie na fantomie, udzieli pierwszej pomocy w skręceniach i zwichnięciach.

• Dziedzina afektywna:

uczeń czynnie reaguje w przypadku złamania, zwichnięcia, skręcenia, dba o bezpieczeństwo własne i poszkodowanego na miejscu zdarzenia.

Planowane metody: wykład, pokaz z pogadanką, sprawdzenie wiadomości.

Planowane środki dydaktyczne: rzutnik, folie, fantom.

Bibliografia:

Poradnik lekarza praktyka (Wrocław 1993)

Roman Góral Zarys chirurgii (Warszawa 1992)

International Trauma Life Support. Ratownictwo przedszpitalne w urazach (Kraków 2009)

Przebieg zajęć – konspekt właściwy

Czas	Ogniwo	Metoda	Przebieg/tok lekcji	Uwagi
5`	Uświadomienie celów kształcenia	pogadanka	Nazywam się Krystian Turek, jestem uczniem medycznej szkoły policealnej im. Jadwigi Iżyckiej w Przemyślu na kierunku ratownik medyczny, mam 20 lat, moje hobby to siatkówka i wędkarstwo, lubię również narciarstwo zjazdowe, jak wiemy jest to bardzo urazowy sport. Tematem naszej lekcji będzie: pierwsza pomoc w złamaniach, zwichnięciach oraz skręceniach. Celem wykładu będzie uświadomienie wszystkim co to jest złamanie, skręcenie oraz zwichnięcie, będziecie potrafili: odróżnić złamanie otwarte od zamkniętego, udzielić pomocy przedmedycznej osobom poszkodowanym, zaopatrzyć złamanie, skręcenie, odpowiednio usztywnić kończynę górną oraz dolną, wezwać pomoc do poszkodowanego.
35`	Poznawanie nowych faktów	Wykład	Przedstawienie definicji, rodzajów złamań: Złamanie jest to przerwanie ciągłości kości w wyniku urazu przekra­czającego granicę jej elastyczności. Złamania dzieli się na: •         złamanie zamknięte proste - złamanie lub pęknięcie kości z lub bez jej przemieszczenia w jednej linii; •         złamanie wieloodłamowe - złamanie kości w wielu miej­scach na jedną i wiele części; Złamanie zamknięte •         Złamanie otwarte do których doszło w wyniku przebicia się odłamów kostnych przez skórę.  Objawy złamania: - ból, - obrzęk, krwawienie, -  utrudnienie ruchów, nienaturalne ruchy, -  zmiana kształtu, nieprawidłowe ustawienia kończyny, -  zmiana zabarwienia skóry, Pierwsza pomoc w złamaniach: -Unieruchomić dwa sąsiadujące stawy -Jeżeli pojawiło się krwawienie załóż opatrunek -Dowiedz się od ratowanego, czy doznał innych urazów -Wezwij Pogotowie Ratunkowe lub zawieź ratowanego do szpitala Zwichnięcie - jest to przemieszczenie powierzchni stawowych wzglę­dem siebie poza obrys stawu, bez powrotu do pozycji fizjologicznej. Zwichnięciu towarzyszy rozer­wanie więzadeł i innych tkanek miękkich. Procedura postępowania przy zwichnięciu jest taka  sama, jak przy złamaniach z tą różnicą że unieruchamia się koń­czyny w pozycji zastanej, przy­branej przez poszkodowanego. Objawy : -bolesność -obrzęk okolicy stawu -często krwawy wylew - niemożliwe ruchy w stawie •   w przypadku złamań kości długich stabilizacja i unieruchomienie koń­czyny w pozycji zbliżonej do fizjologicznej (z wyciągiem), zgodnie z zasadą Potta (w złamaniu kości długich unieruchamia się dwa sąsiadujące ze złamaniem stawy, a przy urazie w obrębie stawu unie­ruchamia się kości współtworzące ten staw). •   W razie trudności w uzys­kaniu pozycji fizjologicznej, nie należy próbować uzyskać jej za wszelką cenę, a ustabilizować kończynę w pozycji zastanej; •   w przypadku deformacji stawów z pozycją przymusową (zwichnięcie) - stabilizacja i unieruchomienie w pozycji zastanej; •   w przypadku deformacji stawów z zachowaną ruchomością (złamanie, skręcenie) - stabilizacja, a następnie unieruchomienie w pozycji fizjo­logicznej, a w razie konieczności w pozycji zastanej; •   zabezpieczenie przed infekcją w przypadku złamań otwartych - opa­trunek na ranę(opatrunek stabilizujący); •   zabezpieczanie poszkodowanego przed utratą ciepła lub przegrzaniem; •   wsparcie psychiczne (nie pozostawiać poszkodowanego bez opieki): • powiadomienie pogotowia ratunkowego.   Uwaga! W razie niemożności nadania pozycji fizjologicznej należy unierucho­mić złamanie w pozycji zastanej, na granicy bólu lub oporu, a zdjęcie obuwia powinno nastąpić dopiero po uzyskaniu pozycji fizjologiczne], ze względu na zmniejszenie doznań bólowych. Podstawowym działaniem ratowniczym w przypadku złamań i podej­rzeń złamań oraz zwichnięć jest stabilizacja. Stabilizacja kończyn, w mia­rę możliwości w pozycji fizjologicznej, ma na celu wykluczenie ryzyka urazów wtórnych oraz zapewnienie optymalnych w danej sytuacji warun­ków krążenia krwi, funkcjonowania układu nerwowego i zmniejszenie do­legliwości bólowych.   Skręcenie - uraz polegający na przekroczeniu fizjologicznego zakresu ruchu w stawie. Na skutek skręcenia może dojść do uszkodzenia torebki stawowej, więzadeł, chrząstki stawowej, a niekiedy także uszkodzenia fragmentów kostnych. Dominujące objawy skręcenia to: ostry ból w okolicy stawu ograniczający jego ruchomość; obrzęk i krwawy wylew w miejscu uszkodzonych włókien torebki stawowej; wysięk śródstawowy. Pierwsza Pomoc: -Oceń stan poszkodowanego. Sprawdź obecność podstawowych czynności życiowych. -Zbierz wywiad. Pomoże to w zlokalizowaniu miejsca urazu bez dodatkowego sprawiania bólu przez badanie. U osób nieprzytomnych wyszukuj obecność urazów badaniem. -Wspieraj rozmową. -Jeśli trzeba - wezwij pomoc. -Wykonaj badanie wskazanego miejsca (badanie miejscowe). Jeśli mechanizm urazu sugeruje, że mogą współistnieć inne urazy wykonaj pełne badanie urazowe. -Zdejmij, jeśli to możliwe obuwie, odzież, a szczególnie biżuterię. -Stosuj regułę Potta: Unieruchamia się uszkodzoną kość oraz przeciwległe stawy, które ta kość tworzy. Odstępstwem od reguły Potta jest złamanie kości udowej. W tym przypadku unieruchamiaj całą kończynę. Najdłuższa szyna powinna sięgać od czubków palców stopy niemal do łopatki. -Kończynę górną możesz zaopatrzyć za pomocą prowizorycznego temblaku wykonanego z odzieży.       -Jeśli dysponujesz chustą trójkątną wykonaj temblak. -Jeśli stan poszkodowanego nie jest niepokojący, udaj się z nim do szpitala. W innym przypadku wezwij pomoc. -Złamania kości długich kończyn dolnych mogą być przyczyną zagrażającego życiu krwotoku wewnętrznego.   Pamiętaj: Ból urazowy możesz zmniejszyć przez niesprawianie dodatkowego bólu w wyniku poruszania kończyną. Ból można zmniejszyć przez schładzanie miejsca urazu np. chłodnymi okładami. Złamanie otwarte zaopatrz jak ciało obce w ranie okrywając jałowym opatrunkiem ranę i odłam kostny. Wystającą kość stabilizuj opatrunkami.	folia.1 folia.2 folia.3 Folia.4 Folia.5 Folia.6 folia.7
15`		pokaz	Kolejną częścią lekcji będzie pokaz jak wykonać opatrunek na złamanej, skręconej oraz zwichniętej kończynie. Do wykonania tych czynności będzie potrzebny nam fantom.	fantom
5`	Utrwalanie wiedzy	Ćwiczenia i pogadanka	Kontrola wyników nauczania. Zakończyliśmy pokaz więc zadam wam kilka pytań odnośnie tematu i zachęcam do aktywnego odpowiadania: -podaj definicję złamania. skręcenia - wymień rodzaje złamań -podaj przyczyny złamań, skręceń -podaj objawy złamań, skręceń, zwichnięć Czy są jakieś pytania odnośnie tematu? Dziękuję za uwagę !

folia.1

Złamanie

jest to przerwanie ciągłości kości w wyniku urazu przekra­czającego granicę jej elastyczności.

Rodzaje złamań:

• Proste

• Wieloodłamowe

• Otwarte

• Zamknięte

folia.2

Objawy złamań:

• Ból, bolesność dotykowa

• Zmiana zabarwienia skóry

• Zmiana kształtu

• Krwawienie

• Widoczne w ranie odłamy kostne

folia.3

Pierwsza pomoc:

• Unieruchomić dwa sąsiednie stawy !

• Jeżeli pojawiło się krwawienie załóż opatrunek

• Przeprowadź wywiad z poszkodowanym

• Wezwij pogotowie ratunkowe lub zawieź poszkodowanego do szpitala

folia.4

Zwichnięcie

Jest to uszkodzenie stawu w którym

powierzchnie stawowe trwale utraciły

ze sobą styczność. Rozdzielone

elementy w stawie nie mogą powrócić

samoistnie do prawidłowej sytuacji

anatomicznej !

folia.5

Objawy zwichnięć

-bolesność

-obrzęk okolicy stawu

-często krwawy wylew

-niemożliwe wszelkie ruchy w stawie

Folia.6

Skręcenie

uraz polegający na

przekroczeniu fizjologicznego

zakresu ruchu w stawie. Na

skutek skręcenia może dojść do

uszkodzenia torebki stawowej,

więzadeł, chrząstki stawowej, a

niekiedy także uszkodzenia fragmentów kostnych.

Folia.7

Objawy skręceń

• ostry ból w okolicy stawu ograniczający jego ruchomość;

• obrzęk i krwawy wylew w miejscu uszkodzonych włókien torebki stawowej;

• wysięk sródstawowy;