04.10.2012r.
Patos – cierpienie
Psychopatologia – nauka o cierpieniu duszy lub umysłu
Przełomy w myśleniu o psychopatologii:
Pierwszy angielski podręcznik psychiatrii – William Battie (1758)
Czas rewolucji francuskiej (Deklaracja praw człowieka i obywatela, 1789) – narodziny nowożytnej psychiatrii naukowej
Pierwsze czasopismo „Magazin für psychische Heilkunde” – Johann Ch. Reil, 1805
Osoba o zaburzeniach psychicznych jako człowiek chory – artykuł o niepoczytalności w kodeksie karnym Napoleona (1810)!
Podstawy psychiatrii dziecięcej:
Henry Maudsley (1835-1918):
Inspiracja koncepcjami embriologicznymi: prawo, wg którego progresja postępuje od zjawisk ogólnych do szczegółowych – zasada ewolucji psychiki, rozwoju wrażeń i myśli
Psychozy w 1. r.ż. przebiegają pod postacią burzliwych reakcji instynktownych, później – omamy, urojenia, natręctwa (w tej kolejności)
Dziedziczność jako podłoże „obłąkania”
Psychopatologia rozwojowa jest określana jako:
„nauka” (McCord, 1993)
„dyscyplina” (Cicchetti, 1993)
„makroparadygmat” (Achenbach, 1990)
„perspektywa” (Richters, Cicchetti, 1993)
„podejście” (j.w.)
„domena” (Sroufe, Rutter, 1984)
„poddyscyplina” (Sroufe, Rutter, 1984)
Z wyraźnymi implikacjami do badań klinicznych
Rozwój jest rozumiany jako ukierunkowany ciąg zmian. Zmiany te obejmują:
rozwój intelektualny
rozwój emocjonalno-społeczny
rozwój społeczny
wytwarzanie adekwatnych ustosunkowań do rzeczywistości z przewagą pozytywnych
utrzymywane psychicznej integracji
kierowanie się w relacjach z ludźmi uczuciami wyższymi
Główny cel:
opisanie teorii, która może wyjaśnić dynamiczne procesy relacji między ścieżkami normatywnego rozwoju a rozwojem psychopatologicznym,
cały zakres pozytywnych i negatywnych czynników wpływających na rozwój ludzki oraz wyniki ich działania, włączając adaptację (tzn. przystosowanie), jak i jej brak (tzn. psychopatologię),
implikacje dla zapobiegania zaburzeniom i ich leczenie,
uwarunkowanie wieloczynnikowe oraz ważność identyfikacji dynamicznych procesów leżących u podstaw zaburzeń,
wyniki badań grup klinicznych, grup ryzyka oraz kontrolnych (tzw. zdrowych).
Wystąpienie objawów psychopatologicznych często może być objawem przystosowań do bardzo ciężkich warunków życiowych (może być sposobem na przetrwanie)!!! – np. niektóre samookaleczenia.
Ścieżki mediacyjne: „jak” i „dlaczego” czynniki ryzyka wpływają na rozwój:
Cechy środowiska rodzinnego Depresja dziecka
Niska spójność rodziny
Ryc. Doświadczenie niskiej spójności rodziny przed dziecko jako mediator związku między cechami środowiska rodzinnego i depresją dziecka.
Moderatory: „kto” jest narażony i „kiedy” pojawia się ryzyko:
Cechy środowiska Cechy indywidualne
rodzinnego dziecka Depresja dziecka
(np. relacja rodzic (np. płeć, trudny vs łatwy
– dziecko, temperament)
depresja rodziców)
Ryc. Cechy indywidualne dziecka jako moderator związku pomiędzy cechami środowiska rodzinnego i depresją dziecka.
Trudny temperament – cechy:
nieregularny rytm biologiczny
tendencja do wycofywania w reakcji na nowe bodźce
bardzo powolne lub niemożność przystosowania do zmian
przejawianie negatywnych emocji
duża intensywność reakcji emocjonalnych
dobroć dopasowania – gdy osoby bliskie/z otoczenia dopasowują swoje zachowanie do cech tempera mentalnych dziecka to u dziecka nie musi wystąpić zaburzenie!
Wraz ze wzrostem liczby czynników ryzyka, w sposób wykładniczy rośnie też ryzyko wystąpienia zaburzenia (nie sumowanie a raczej potęgowanie).
Moderacja mediacyjna lub mediacja moderacyjna: dlaczego osoby są podatne tyko w określonych warunkach?
Cechy środ. Cechy indywidualne Depresja
rodzinnego dziecka dziecka
Samoocena Wrażliwość na niezgodę
rodzinną
Ryc. Przykład połączenia modeli moderacyjnych i mediacyjnych w wyjaśnianiu ryzyka depresji.