Czaszka i kości kończyny górnej

Budowa czaszki:

• Czaszka stanowi rusztowanie kosstne.

• Pełni funkcję ochronna i podporową dla mógowia, narządów zmysłu i początkowych odcinków układu pokarmowego i oddechowego

• czaszka dorosłego człwieka zbudowana jest z 29 kości połączonych ze sobą najczęściej więzozrostami (szwami) oraz patrzystym stawem skroniowo-żuchwowym

• kości czaszki dzielimy na część mózgową i część twarzową

Część mózgowa czaszki:

W częśći tej występują:

• 3 nieparzyste kości:

* czołowa

* klinowa

* potyliczna

• 2 parzyste kości

* ciemieniowa

*skroniowa

Część twarzowa czaszki:

Występują tutaj:

• kości twarzy

• kość gnykowa

• kosteczki słuchowe

Kości twarzy tworzą 3 grupy:

• kości parzyste i wyczuwalne: nosowa, jarzmowa i szczęska

• kości parzyste ukryte: łzowa, małżowa nosowa dolna i kość podniebienna

• kości nieparzyste: kość sitowa, lemiesz

Do najważniejszych szwów sklepienia czaszki należą:

• szew wieńcowy- łączy kość czołową z ciemieniową

• szew strzałkowy- łaczy obie kości ciemieniowe

• szew węgłowy- łązy kość potyliczną z ciemieniową

• szew łuskowy- łączy kość skroniową z ciemieniową

Pozostałe szwy przyjmują nazwy kości które łączą więkość szwów w starszym wieku kostnienie

Staw skroniowo-żuchwowym

• jest stawem parzystym, sprężonym i złożonym

• powierzchnia stawowa kości skroniowej jest wklęsło-wypukła. Stanowi ja dołek stawowy i od przodu guzek stawowy. Druga powierzchnia stawowa położona jest na głowie żuchwy

• torebka stawowa jest mocna i lużna, dlatego podczas otwierania ust pozwala na przesuwanie głowy i żuchwy z dołka na guzek stawowy.

Więzadła”

• więzadło boczne

• rylcowo-żuchwowe

• klinowo-żuchwowe

Ruchy w tym stawie związane są z otwieraniem i zamykaniem jamy ustnej oraz rozdrabnianiem pokarmu:

• ruch opuszczania i unoszenia żchwy

• wysuwania i cofania żuchwy

• ruchy żucia

Kończyna górna

membrum superius

Kończyna górna składa się z:

• obręczy barkowej czyli obręczy kończyny gcórnej

• kończyny górnej wolnej

• W skład obręczy k d wchodzą dwie kości

• połozony od przodu obojczyk

• połozona od tyłu łopatka

Obojczyk:

Położony jest w górnej okolicy klatki piersiowej i stanowi wyraźną granicę między szyją a klatką piersiową

Na obojczyku wyrózniamy:

• koniec przyśrodkowy zwany mostkowym

• spłaszczony koniec barkowy

• część środkową

Koniec mostkowy:

• jest zgrubiały zaopatrzony w powierzchnie stawową mostkową pokrytą chrząstką włóknistą i przeznaczoną do połączenia z mostkiem

• od strony dolnej znajduje się wycisk więzadła żebrowo-obojczykowego

Koniec barkowy boczny jest zaoparzony w owslną powierzchnie stawową barkową którA służy do utworzenia stawu barkowo-obojczykowego

Na powierzchni dolnej w boczej części znajduje się guzek stożkowwy i kresa czworoboczna które są miejscem przyczepu więzadeł o tej samej nazwie

Do części środkowej przymocowuja się 4 silne mięsnie:

• Bliżej końca mostkowy od góry- m mostkowo-obojczykowo-sutkowy, od dołu m piersiowy większy

• bliżej końca barkowego od góry m czworoboczny grzbietu od dołu m naramienny

Łopatka

Położona jest w górnej okolicy grzbietu. Jest kością płaską szeroką kształtu trójkątnego.

Powierzchnie:

• przednia żebrowa- jest lekko wklęsła

• powierzchnia grzbietowa- nieco wypukła. Ku gorze biegnie grzebień łopatki. Bocznie grzebień łopatki zakończony jest wwyrostkiem barkowym. Grzebień dzieli powierzchnię grzbieetową na dół nadgrzbietowy i podgrzbietowy

Brzegi:

• brzeg przyśrodkowy- najdłuższy i rówwnoległy do kręgosłupa. Jest miejsxcem przyczepu głównie m zębatego przedniego i równobocznego

• brzeg górny- krótki i cienki. W bocznej części znajduje się wyrostek kruczy. Do niego przyczepiają się m kruczo-ramienny i głowa krrótka m dwugłowego ramienia oraz m piersiowy większy

• brzeg boczny jest wyrażnie pogrubiały. Przymocowują się tu m obły mniejszy i większy

Połaczenia obręczy kończyny górnej

• z obu kości obręczy tylko obojczyk łączy się ze szkieletem osiowym w stawie mostkowo-obojczykowym

• obie kości obręczy łączą się w stawie barkowo-obojczykowym

• Staw mostkowo-obojczykowy

• jest stawem kulistym zlozonym wieloosiowym

• łaczy klatke piersiową z obojczykiem

• Powierzchnie:

• koniec mostkowy obojczyka

• wcięcie obojczykowe mostka

• trzecim eleementem jest krążek stawowy który uzupełnia niezbyt dopoasowane do siebie powierzchnie stawowe

Powierzchnie pokrywa chrząstka włóknista

Torebka stawowa jest gruba, wzmocniona więzadłami i przyczepia się wzdłuż brzegów pow stawowych

Więzadła:

• więzadło mostkowo-obojczykowe przednie i tylne

• więzadło międzyobojczykowe

• więzadło żebrowo-obojczykowe

Ruchy:

• obecność krązka stawowego nadaje temu połączeniu charatker stawu kulistego

• Jest to ruch unoszenia ku górze i obniżenia, wysuwania do przodu i cofania oraz niewielki ruch rotacyjny

• ruchy zachodzą dookoła trzech prostopadłych do siebie osi.

Staw barkowo-obojczykowy

Staw ten łączy obojczyk z łopatką

Powierzchnie stawowe sanowią:

• koniec barkowy obojczyka (pow jest owalna lekko wypukła)

• wyrostek barkowy łopatki

Powierzchnie stawowe pokrywa chrząsta włóknista. W stawie tym może wystapić krążek stawowy.

Kości kończyny górnej wolnej

W kośćcu kończyny górnej wolnej wyrózniamy 3 odcinki : blizszy, środkowy i dalszy

• w odcinku blizszym znajduje się kość ramienna

• odcinek środkowy to przedramie obiejmujace kość łokciową i promieniową

• odcinek dalszy czyli szkielet ręki

Kość ramienna

Jest najdłuższa kością kończyny górnej. Należy do kości długich, składa się z nasady bliższej, trzonu i nasady dalszej

Nasada bliższa:

• obejmuje głowę szyjką i dwa guzki- guzek większy i mniejszy

• głowę oddziela od reszty nasady szyjka anatomiczna

• bocznie od głowy znajduje się guzek większy i od przodu guzek mniejszy

• na guzku większym przyczepiają się m nadgrzetowy, podgrzetowy, obły mniejszy

• na guzku mniejszym mięsień podłopadkowy

• na granicy nasady bliżej trzonu znajduje się szyka chirurgiczna

Trzon:

• ma 3 brzegi ( przedni , boczny i przuśrodkowy)

• ma 3 powierzchnie: przednia przyśrodkowa, przednia boczna oraz tylna

• w połowie długości trzonu od strony bocznej znajduje się guzowatość naramienna służąca za miejsce przyczepu m naramieennego. Na tej samej wysokości po stronie przysrodkowej ma przyczep m kruczo-ramienny, poniżej przyczep m ramiennego

• na tylnej powierzchni biegnie bruzda nerwu promieniowego

Nasada dalsza:

• jest szeroka, spłaszczona zbudowana z kłykcia oraz nadkłykcia bocznego i przyśrodkowego

• na kłykciu kości ramiennej znajduje się bloczek bocznie główka kości ramiennej. Zarówno główka jak i bloczek uczestniczą w wytworzeniu stawu łokciowego

• nad bloczkiem od przodu znajduje się dół dziobiasty a od tyłu dół łokciowy

Kości przedramienia

Do kości tych należy:

• kość łokciowa i promieniowa, równolegle ułożone do siebie

• kość łokciowa zajmuje położenie przyśrodkowe czylu od strony małego palca

• kość promieniowa leży bocznie po stronie kciuka

Kość łokciowa (ulna)

Należy do kości długich. Składa sie z nasady blizszej, trzonu i nasady dalszej

Nasada bliższa:

• jest bardziej rozbudowana niż nasada dalsza. Najwazniejszym jej puntkem jest wyrostek łokciowy- miejsce przyczepu mięśnia trójgłowego ramienia.

• Skierowany do przodu położony poniżej jest wyrostek dziobiasty.

• Obydwa wyrostki ograniczają wcięcie bloczkowe.

• Na pow przedniej wyrostka dziobastego znajduje się guzowatość łokciowa- miejsce przyczepu m ramiennego

• po stronie bocznej znajduje się wcięcie promieniowe.

• Wcięcie bloczkowe i promieniowe tworzą pow stawowe stawu łokciowego

Trzon:

• Ma 3 powierzchnie: przednia, tylna i przyśrodkową

Nasada dalsza:

• Składa się z wyrostka rylcowatego

• głowa bierze udział w tworzeniu stawy promieniowo-łokciowego

Kość promieniowa

Należy do kości długich. Składa się z nasady bliższej trzonu i nasady nalszej

Nasada bliższa

• obejmuje głowę szyjkę i guzowatość promieniową

• głowa kości promieniowej ma od góry dołek głowy przeznaczony dla główki kości ramiennej

• poniżej znajduje się szyjka kości promieniowej

• od sstrony przedniej ponizej szyjki znajduje się guzowatość promieniowa do której przyczepiają się m dwugłowy ramienia

Trzon:

• pow przednia tylna i boczna

• brzegi przedni tylny międzykostny kostny

Nasada dalsza :

• jest zgrubiała

• najniższym punktem jest wyrostek rylcowaty połozony po stronie bocznej

• od strony przyśrodkowej znajduje się wcięcie łokciowe biorące udział w wytworzeniu stawu promirniowo-lokciowego

• powierzchnia stawowa nadgarstka oraz krążek stawowy wraz z 3 kośćmi szeregu bliższego nadgarstka ( łódkowata, księżycowata, trójgraniasta) tworzą staw promieniowo-nadgarstkowy.

Kości ręki (nadgarstek, śródręcze, paliczki)

kości ręki:

• kości nadgarstka 8

• kości środręcza 5

• kości palców 14

Kości nadgarstka

Jest ich 8 ułozone są w dwóch szeregach po cztery w każdym

W szereegu bliższym idąc od kciuka znajdują się kolejno

• kość łódeczkowata

• kość księżycowata

• kość trójgraniasta

• kość grochowata

Szereg dalszy kości nadgarstka:

• kość czworoboczna większa

• kość czworoboczna mniejsza

• kość główkowata

• kość haczykowata

Połączenia obręczy końcy górnej wolnej

Połączenia te utworzone są przez

• staw ramienny

• staw łokciowy

• staw kości przedramienia

• stawy reki

• Staw ramienny:

• lączy kończynę górną wolną z jej obręczą

• jest to to staw prostu kulisty wieloosiowymłaczy kość ramienna z lopatka

Powierzchnie:

• głowa kości ramiennej i wydrążenie stawowe łopatki

• głowa kości ramiennej stanowi wycinek kuli i jest ok czterokrotnie wikększa od powierzchni wydrążenia będącego panewką stawu

• powierzchnia panewki jest lekko wgłębiona kształtu owalnego. Panweka stawowa (wydrążenie) łoaptki pogłębiona jest obrąbkiem stawowym

• powierzchnie pokryte chrząstką włóknista

Torebka stawowa: jest bardzo mocna i bardzo obszerna co umiżliwia duży zakres ruchu

Więzadła:

• więzadło kruczo-ramienne

• więzadło obrąbkowo-ramienne

• więzadło kruczo-barkowe

Ruchy:

• ruchy sa obszerne, ale hamowane przez więzadła kruczo-barkowe.

• Ruchy odbywają się w trzech płaszczyznach: strzałkowej, czołowej i poprzecznej

• ruch zgięcia i wyprostu w płaszczyźnie strzałkowej

• ruch odwiedzenia i przywiedzenia w płaszczyznie czołowej

• ruchy rotacyjne wokół osi długiej kończyny to ruvh nawracania ramienia i odwracania

• ruchy w płaszczyźnie horyzontalnej

Staw łokciowy

Jest to staw dwuosiowy zawiasowo-obrotowy. Składa się z 3 części:

• ramienno-łokciowej- bloczek kość ramienne i wcięcie bloczkowate kości łokciowej

• ramienno-promieniowej- główka kości ramiennej i dołek głowy kości łokciowej

• promieniowo-łokciowej- obwód stawowy głowy kości promirniowej i wcięcie promieniowe na kości łokciowej

Ruchy:

• zgięcie i prostowanie

• odwracanie i nawracanie. W ruchu nawracania kość promieniowa krzyzuje od przodu kość łokciową. W ruchu odwracania obie kości położone są równolegle.

Błona międzykostna przedramienia:

• należy do więzozrostów

• wypełnia przestrzeń między obiema kośćmi przedramienia i przyczepia się do ich brzegów międzykostnych.

Stawy reki

Ręka zawdzięcza swą ruchomość licznym stawom do których nalezą

• staw promieniowo-nagarstkowy

• staw śródnadgarstkowy

• międzynadgarstkowy

• nadgarstkowo-śródręczne i międzyśródręczne

• śródręczno-paliczkowe

• międzypaliczkowe

• Staw promieniowo-nadgarstkowy

• złozony eliptyczny (kłykciowy) i dwuosiowy