PROGRAMOWANIE REKREACJI

WYKŁAD I 30.09.14r.

CEL:
1.Zapoznanie z problemami teoretycznymi rekreacji oraz umiejscowienie rekreacji ruchowej w systemie kultury fizycznej.
2.Przedstawienie wiadomości z zakresu wiedzy o środowiskowych i biologicznych aspektach rekreacji.
3.Przygotowanie do kierowania grupą rekreacyjną oraz do samodzielnego planowania zajęć rekreacyjnych dla różnych grup społecznych z uwzględnieniem humanistycznych uwarunkowań i prawidłowości.
TEMATYKA:
1.Geneza i współczesne tendencje w metodyce rekreacji.
2.Teoretyczne przesłanki procesu nauczania ruchu, fazy kształtowania nawyków ruchowych.
3.Pojęcie motoryczności, koncepcja strukturalizacji i klasyfikacji motoryczności człowieka.
4.Środowiskowe uwarunkowania motoryczności człowieka biorytmy a rekreacja fizyczna.
5.Genetyczne uwarunkowania motoryczności człowieka.
6.Modelowa koncepcja działalności rekreacyjnej planowanie, programowanie i dokumentacja pracy instruktora rekreacji.
7.Fizjologiczne efekty treningu zdrowotnego, wpływ systematycznej aktywności fizycznej na organizm człowieka, diagnostyka czynnościowa wydolności fizycznej.
8.Identyfikacja inf. o zorganizowanych formach rekreacji ruchowej, koncepcja bazy danych o rekreacji ruchowej.
9.Instytucje i organizacje organizujące „sport dla wszystkich” w ontogenezie człowieka.
10.Struktura szkolenia w rekreacji ruchowej.
11.Zaliczenie końcowe – TEST – STYCZEŃ
LITERATURA:
1.Siwiński W., Pluta B. (red) Teoria i metodyka rekreacji AWF Poznań 2010r.
2.Toczek-Werner S.: Podstawy rekreacji i teorii.
WYBÓR KWALIFIKACJI FIZYCZNEJ – INSTRUKTOR:
- fitness – taniec
- fitness ćwiczenia siłowe
- z pływania
- tenis ziemny
- wrotkarstwo + biegi

WYKŁAD II 14.10.14r. TEMAT: Teoretyczne przesłanki procesu nauczania ruchu.

„Nawet Ci, którzy są w pełni przekonani o niezbędności aktywności fizycznej dla poprawy zdrowia, nie wychodzą na boisko, jeżeli zdają sobie sprawę ze swojej ruchowej nieporadności” (Czabański 1980)
Posiadanie odpowiedniego zasobu umiejętności ruchowych typu sportowo-zabawowego warunkuje udział w rekreacji fizycznej.

1.Uczenie się czynności motorycznych – oznacza zmysłowe odbieranie od otoczenia i przetwarzanie umysłowe informacji dotyczącej nieznanej dotąd czynności motorycznej, a następnie wykonywanie czynności za pomocą systemu motorycznego oraz sprawdzenie skuteczności tej czynności w różnych sytuacjach otoczenia.

2.W uczeniu się motorycznym pierwszoplanową rolę powinny odgrywać INTELEKT, ŚWIADOMOŚĆ I PROCESY ANTYCYPACJI (przewidywanie)
[Immanentną cechą procesu nauczania motorycznego jest występowanie relacji nauczający – uczący się oraz cechy uczenia asocjacyjnego (skojarzeniowego) a więc takiego gdzie główna role odgrywa intelekt świadomość i procesy antycypacji]

3.Sposoby uczenia się czynności ruchowych w rekreacji:
a) mimowolnie (przez naśladownictwo)
b) metodą prób i błędów (przybliżeń i poprawek, porażek i sukcesów)
c) poprzez uczenie kierowane (nauczanie)

4.Determinanty (czynniki które mogą wpływać na efektywność) przebiegu i efektów uczenia się motorycznego:
a) właściwości uczącego się:
- stopień dojrzałości organizmu
- pojawienie się okresów szczególnie sprzyjających uczeniu się motorycznemu
- zróżnicowane predyspozycje ruchowe (zespół wewnętrznych uwarunkowań: budowy naszego org., budowy somatycznej, genetyki, ktoś lepiej czuje się w wodzie ktoś inny w czym innym)
- cechy somatyczne (wysokość ciała, masa ciała, budowa ciała, itp.)
- poziom sprawności poszczególnych zmysłów
- fizyczne możliwości odtwarzania danego ruchu (posiadać wiedze na temat tego jaki jest zakres ruchu ćwiczących, siłę aby dobrać optymalny poziom trudności do grupy)
- ogólna postawa uczącego się (czyli nastawienie)
b) okoliczności i czynniki charakteryzujące sytuacje nauczania motorycznego:
- w jaki sposób środowisko wpływa na nas
c) właściwości nauczającego:
*Instruktor rekreacji powinien posiadać:
wiedzę:
- humanistyczną – pozwalającą poznać potrzeby ludzi oraz rozumieć związki i procesy społeczne i zachodzące w rekreacji i turystyce
- przyrodniczą – dającą podstawy zrozumienia systemu człowiek -środowisko-aktywność ruchowa
- ekonomiczną, organizacyjną i prawną – umożliwiającą ocenę i świadome wykorzystanie mechanizmów typowych dla gospodarki rynkowej
umiejętności:
- kierowanie oraz samodzielne planowanie i realizacja zajęć oraz imprez turystycznych, rekreacyjnych i sportowych
- swobodnego nawiązywania kontaktów
- posługiwania się językami obcymi
*do podstawowych czynności instruktora rekreacji należy:
- stymulowanie aktywności uczestników rekreacji
- umiejętny dobór form i metod zajęć rekreacyjnych
- wywieranie wpływu na uczestników zajęć rekreacyjnych za pośrednictwem innych członków grupy, a więc przez odpowiednie kierowanie zespołem
Wymaga to uzyskania przez instruktora rekreacji szereg kompetencji.
*Pięć czynników osobowości, dzięki którym można określić kompetencje osobowości do pracy w zawodzie instruktora rekreacji to:
- neurotyczność,
- ekstrawersja
- otwartość na doświadczenia
-ugodowość
-sumienność

WYKŁAD III 21 październik 14r
5.Etapy uczenia się umiejętności ruchowych:.
-etap poznawczy (ang. cognitive stage)
-etap kojarzeń (ang. associative stage)
-etap samodzielności (ang. automonus stage)

6.Indywidualną formę rekreacji i działalności ruchowej, charakteryzującą się zautomatyzowanym przebiegiem i tym, że jej wykonanie nie wymaga jakiejś specjalnej koncentracji uwagi i myślenia nazywa się nawykiem ruchowym.
Nawyk nie oznacza jednak samej czynności, a jest nabytą zdolnością do wykonywania określonej czynności.

7. Rodzaje nawyków ruchowych (kategorie):
a) zamknięte – oparte głównie na warunkowaniu wewnętrznym (ustroju ćwiczącego), a istotą jest tu ścisłe odwzorowywanie wcześniej zaprogramowanej formy ruchu (np. gimnastyka, jazda figurowa na lodzie)
b) otwarte – następuje konieczne dostosowanie formy ruchu do sytuacji zmieniającej się w środowisku zewnętrznym (np. gry sportowe, zapasy).

8.Etapy kształtowania się czynności ruchowych o charakterze nawyku:
a) faza generalizacji – wyłączenia nadmiernej liczby stopni swobody ruchu
b) faza koncentracji – wykorzystania stopni swobody ruchu i sił zewnętrznych
c) faza automatyzacji – ekonomizacji i stabilizacji nawyku ruchowego

9. Kolejność w kształtowaniu umiejętności ruchowych:
I. Podanie ustalonej przyjętej nazwy ćw. oraz jej znaczenia i możliwości zastosowania w rekreacji ruchowej, sporcie czy po prostu w życiu codziennym
II. zwięzły opis reguł działania – dla aktywizacji procesów myślowych i wytworzenia właściwego wyobrażenia o strukturze danego ruchu oraz dla przygotowania do świadomego odbioru pokazu.
III. Wzorcowy pokaz ćwiczenia.
IV. Myślowa analiza i konfrontacja wyobrażenia o ruchu z poznanym (w trakcie pokazu) obrazem.
V. wykonanie ćwiczenia pod kontrolą, z dodatkową werbalną i obrazową informacją instruktora.
VI stopniowe i systematyczne przejście do względnie samodzielnego wykonania ćw. w coraz bardziej złożonych (rzeczywistych) warunkach.

TEMAT: Aktywność fizyczna czy aktywność ruchowa.
1.Aktywność – kluczowym pojęciem w kulturze fizycznej, rozpoczynającym alfabet nauk o kulturze fizycznej.
Kultura fizyczna nie kultura ruchowa!
Życie naszego ciała jest równoznaczne z aktywnością – życiem każdej komórki, narządu, układu.
Stąd Arystoteles pisał iż „ruch to życie”

3.Aktywność ruchowa:
- pierwotna w stosunku do aktywności fizycznej
- to integralny składnik kompleksowego procesu adaptacji w ciągu ewolucyjnym człowieka
- forma zachowań o znaczeniu biologicznym i kulturowym
- podejmowane czynności zwykle są mechaniczne, automatyczne, czasem bezmyślne
- to niewielki wydatek energetyczny organizmu

4. W naukach o kulturze fizycznej chodzi o zwiększoną aktywność całego organizmu, głównie aktywność układu ruchu, utożsamianą z wykonywaniem ćwiczeń fizycznych.

5.Aktywność fizyczna:
- celowo ukierunkowana na zdrowie, czasem na wynik sportowy
- wymaga zaangażowania świadomości
- podporządkowana określonym działaniom jej wykonawcy
- wymaga zazwyczaj odpowiedniej metodologicznej procedury postępowania

6.Aktywnośc fizyczna:
- „to praca mm charakteryzująca się ponadsoczynkowym wydatkiem energetycznym”
- definiując akt.fiz. będącą atrybutem kultury fizycznej nie wystarczy wskazać na jakikolwiek wydatek ponad spoczynkowy w jakimkolwiek ruchu.
- w tym kontekście trudno przyjąć definiowanie akt fiz jako wydatku energii. Wydatkowana energia jest bowiem również w spoczynku którego koszt wynosi 1 MET – 3,5 ml O2 /kg/min tj 0,017 kcal/kg/min

7.Z punktu widzenia metabolizmu, podczas akt.fiz. Chodzi właśnie o wydatek energii. Jeśli intensywność wysiłku wynosi 4 Met i jest on kontynuowany przez 30 minut, to 4 x 30 =120 – METs – minut lub 2 Mets – godziny. Oczywiście, te 120 METs – minut może być realizowane w różnych kombinacjach, np. 8 MET x 15 minut. Zaleca się by ogólna tygodniowa aktywność fizyczna wynosiła od 500 do 1000 METs – minut. W pierwszym przypadku należy oczekiwać mniej korzyści zdrowotnych, w drugim więcej.

8. Akt.fiz. to coś więcej niż aktywność ruchowa:
(def.) to praca mm szkieletowych charakteryzująca się specyficznie ukierunkowanym, skutecznym dla uczestników poszczególnych działów kultury fizycznej wydatkiem energii.
Drabik – to celowo zaplanowana i wielokrotnie powtarzana praca mięsni, charakteryzująca się wydatkiem energii powodującym zmęczenie.

W tak rozumianej AF mieści się pływanie, bieganie, granie w piłkę, ale także rąbanie drewna czy kopanie działki

9.Aktywność fizyczna jest jednocześnie aktywnością ruchową, ale ta druga nie musi być tą pierwszą.
Będzie po wypełnieniu jej ćwiczeniami fizycznymi – systematycznie powtarzanymi aktami ruchowymi ukierunkowanymi na konkretny cel.

sprawność fizyczna!

WYKŁAD IV 28.10.14r. Temat: Genetyczne uwarunkowania motoryczności człowieka.
1.Pojęcie:
Uwarunkowania genetyczne – można stosowa tylko do rzeczywistych cech biologicznych org. człowieka, czyli takich które mają istotne i konkretne podłoże w określonej strukturze”

2. Genotyp – skład genetyczny danego organizmu. Genotyp, wraz z czynnikami środowiskowymi, wpływa na fenotyp osobnika.
Genotyp osobnika mona zapisać za pomocą dwóch liter, które oznaczają dwa allele jednego genu, zlokalizowane na chromosomach homologicznych.

3.Dwie główne orientacje wśród badaczy:
a) natywistyczna (biologiczna) – właściwości człowieka (głownie inteligencja i inne cechy psychiki) są dziedzicznie zdeterminowane i Inie podlegają wpływom środowiska. Ludzie rodzą się z „zapisem” wszelkich form zachowań.
b) środowiskowa (empiryczna) – wszystko jest zależne od wpływów środowiska, czyli właściwości człowieka można dobrowolnie zmieniać i kształtować. Zmiany są zależne od uczenia się i zdobywanego doświadczenia.

4. Rozwój i zachowanie człowieka są zawsze zdeterminowane przez oba czynniki, czyli ważna jest interakcja genotypu i środowiska
Z=f(G*S)
Z – zachowanie (nas interesująca sprawność i osiągnięcia motoryczne)
G - genotyp
Ś – środowisko

5.
-Biologia molekularna -> Zrozumienie materialnych podstaw kodowania informacji na poziomie pojedynczych genów.
-Identyfikacja genu „talentu sportowego”?
-Predyspozycje i osiągnięcia motoryczne -> dziedziczenie poligeniczne (wielogenowe)

6.Gen mistrza:
Donald Thomas – sensacyjny złoty medalista mistrzostw świata w I.a. w 2007 roku (Osaka ) – były koszykarz, trenujący skok wzwyż od pół roku – dysponuje ogromną energią sprężystą nóg oraz ma niespotykanie długie ścięgno Achillesa
Earo Antero Mantyranty – narciarstwo biegowe, jego org. wytwarza o wiele więcej EPO…
(włókna białe – szybkościowe)?
Geny to potencjał, ale uaktywnią maksimum swoich mocy tylko w sprzyjającym środowisku
dlatego konieczny jest trening, ćwiczenie*

7.Odziedziczalność (h²) – stosunek wariancji genetycznej (zmienności będącej wynikiem zróżnicowania genotypów) do całkowitej fenotypowej wariancji danej cechy.

$\frac{\mathbf{V}}{\mathbf{V}_{\mathbf{t}}}$ = h²

V- wariacja genetyczna V_t- wariacja całkowita

Wskaźnik h² – oznacza więc % zmienności, jaki wynika ze zróżnicowania genetycznego w stosunku do całego zakresu zmienności. Ustalenie h² jest bardzo trudne, zależy bowiem od rodzaju metody i rodzaju populacji.

8. Metody określania h²
a) metoda bliźniąt – opiera się na założeniu, iż wielkość wariancji danej cechy u bliźniąt monozygotycznych jest równa wariancji środowiskowej – mają bowiem jednakowe genotypy – a wariancja u bliźniąt dizygotycznych jest sumą wariancji genetycznej i środowiskowej, więc:

h² = $\frac{\mathbf{V}_{\mathbf{\text{DZ}}}\mathbf{-}\mathbf{V}_{\mathbf{\text{MZ}}}}{\mathbf{V}_{\mathbf{\text{DZ}}}}$

b) metoda badania podobieństw rodzinnych – bardzo rzadko stosowana, wskaźnik h² określany jest na podstawie współczynnika korelacji między daną cechą rodziców i dzieci; najważniejszym problemem jest tu wyeliminowanie wpływu różnic międzypokoleniowych w działaniu czynników środowiska
c) metoda określenia tzw. longitudinalnej stabilności rozwojowej – najbardziej kontrowersyjna, bazuje na założeniu, iż im dłużej utrzymuje się (lub nie) dana cecha osobnika na określonym poziomie w toku rozwoju, tym silniejsza kontrola genetyczna. Metoda ta może być traktowana jako uzupełniająca w stosunku do w/w, gdyż pozwala na ustalenie tylko cech o słabych uwarunkowaniach genetycznych (doczytać osińskiego)
Wytrenowalność – podatność cechy, ale i osobnika, na bodźce zewnętrzne, głównie trening. Jej stopień zależy od rodzaju cechy (większy w wypadku cech o słabszej kontroli genetycznej) oraz genotypu osobnika
Aby zrozumiec znaczenie genotypu dla treningu i jego efektu, konieczna jest analiza indywidualnych różnic w wytrenowalności. Wielokrotnie wykorzystywana bowiem odmienność indywidualnych reakcji i różnice w zmianach fenotypu pod wpływem systematycznej aktywności fizycznej.

„Grupa jednolicie ćwiczących rówieśników nie w jednakowym stopniu będzie podnosić swoją sprawność, lecz zmniejszać się będzie w niej zróżnicowanie wewnętrzne (różnice między najsłabszymi i najlepszymi).”

Okres sensytywny – wyraźnie ograniczony przedział czasowy, charakteryzujący się dużą wrażliwością, a zatem zwiększoną podatnością na bodźce zewnętrzne, niż inne fazy rozwoju.

Okres krytyczny – wycinek fazy sensytywnej, to „ostatni moment”, w którym musi nastąpić stymulacja, aby uzyskać pozytywne efekty rozwojowe.

9. Wyniki badań nad genetycznymi uwarunkowaniami predyspozycji i osiągnięć motorycznych:
a) siła mięśniowa – wykazuje raczej niska odziedziczalnośc i równocześnie wysoką wytrenowalność h2 od 0 do 0,83; silniejsze uwarunkowania u chłopców niż u dziewcząt
b)wydolność aerobowa

WYKŁAD V 4.11.2014r. Temat: Środowiskowe uwarunkowania rek. aktywności ruchowej.
1. Środowisko – to całokształt warunków materialnych i biologicznych, istotnych dla życia i rozwoju osobników danego gatunku.

2.Fenotyp - jednostki przez cały okres rozwoju człowieka warunkowany jest przez jego genotyp oraz czynniki środowiska zewnętrznego (tzw. modyfikatory naturalne, kulturowe).

3.W trakcie całego rozwoju ontogenetycznego środowisko wpływa na rozwój organizmu człowieka. Realizowanie się fenotypu człowieka na podstawie jego wyznaczonego genotypu nosi nazwę epigenezy.

4.Czynniki determinujące sprawność zachowania motoryczne człowieka:
a) endogenne (wewnętrzne) - genetyczne, tzw. determinanty rozwoju oraz paragenetyczne, tzw. stymulatory rozwoju
b) egzogenne (zewnętrzne)

5.Elementy środowiska zewnętrznego:
*czynniki biogeograficzne:
- zasoby wodne i mineralne w otoczeniu oraz skład powietrza
- organizmy żywe, z którymi człowiek się styka,
- klimat, szczególnie temperatura, wilgotność, ciśnienie i ruchy powietrzna radiacja, pole elektromagnetyczne
- ukształtowanie terenu
- siły grawitacji i przyspieszeń
- źródła dźwięków
*czynniki społeczno-ekonomiczne:
- wewnątrzrodzinne: wysokość zarobków i sposób podziału dóbr materialnych, poziom wykształcenia oraz kultury rodziców
- zewnętrzne względem rodziny: ogólny poziom kultury społeczeństwa, wielkość i charakter środowiska społecznego, system wartości, tj. tradycje i zwyczaje społeczne, nawyki i zwyczaje dotyczące stosowania używek, organizacja fizycznego środowiska człowieka
*tryb życia: aktywność umysłowa i fizyczna (praca zawodowa, codzienny rozkład zajęć, itp.), wypoczynek i sen.

Model opisujący podstawowe zależności między aktywnością fizyczną, sprawnością powiązaną ze zdrowiem oraz poziomem zdrowia. (podr. Osiński)
czynniki genetyczne wpływają na aktywność fizyczną ( w czasie wolnym, zawodowa, inna) …..

6. Typy zmian przystosowawczych (reakcji na bodźce środowiskowe) NA EGZAMINIE BĘDZIE JAK AMEN W PACIERZU :D + przykłady podać:
- jednorazowa odpowiedź na pojedynczy bodziec lub ich krótkotrwałą serię (nie powoduje żadnych zmian w org. człowieka)
- zmiany adiustacyjne, względnie trwałe, ale odwracalne, cofające się po pewnym czasie od ustąpienia działania bodźca
- zmiany adaptabilne, czyli plastyczne, wyrażające się trwałymi i nieodwracalnymi zmianami, dotyczącymi jednak fenotypu, a nie genotypu (gimnastyka – niskie osoby, niekorzystne bo już nie urosną pomimo tego ze kości są jeszcze w fazie rozrostu, pływanie – po skończeniu trenowania zostaje technika)(Wczesny uwarunkowany trening siłowy wpływa na kościec człowieka-nie rośnie na długość)
- adaptacja genetyczna, dotyczy zmian już w obrębie struktur DNA i materiału genetycznego, co prowadzi do utrwalania się w populacji osobników najlepiej przystosowanych.

7.Skutecznośc działania na organizm czynników środowiskowych i bodźców ruchowych jest także zależna od:
- okresu rozwoju ontogenetycznego,
- genetycznie zdeterminowanej wrażliwości na bodźce
- nabytej tolerancji na dany bodziec lub też dodatkowego uwrażliwienia (ekosensytywności)
(schemat zależności genotypu od czynników środowiska zewnętrznego (Malinowski 1994r.)

Wykład VI 25.11.14 TEMAT: Środowiskowe uwarunkowania motoryczności człowieka biorytmy a rekreacja fizyczna. (?)
Rytm – to wszelkie regularne powtarzanie się określonych zjawisk czy stanów.

Pierwsze obserwacje dotyczące rytmów biologicznych wiążą się z nazwiskiem astronoma de Mairan’a.
W Polsce pierwsze badania naukowe to lata międzywojenne XXw. W drugiej połowie lat 40stych XX w. – badania profesorów: Milicerowej, Godyckiego, Drozdowskiego, Boguckiego (Twórca TiR)

Rytmy biologiczne człowieka istnieją i mają duży wpływ na funkcjonowanie organizmu. Dziedziną zajmującą się rytmiką procesów biologicznych jest chronobiologia.

Podział rytmów biologicznych:
- endogenne – rytm wrodzony, oparty na automatyzmie, przyczyna tkwi wew.
- egzogenne - przyczyna tkwi na zew org., w otaczającym środowisku, a stanowią ją bodźce społeczne i przyrodnicze.

Rytmy biologiczne istotne w rekreacji:
- r. wieloletnie
- r. sezonowe
- r. około miesięczny
- mikrocykle treningowe
- r. tygodniowy
- r. dzienny i dobowy
- r. w walce i współzawodnictwie np. między czasy biegu

Rytm okołodobowy (dzień – noc, czuwanie – sen)
- jest najbardziej zauważalny i najważniejszy dla człowieka
- CIRCADIA (łac. cira dies – około dzienny) – jest najstarszym z rytmów wrodzonych i wytworzył wiele stałych mechanizmów fizjologicznych (np. senność ogarniająca...)
- w fazie czuwania przeważają czynności układu sympatycznego, a w fazie snu układu parasympatycznego. Działanie tych dwóch układów ma duży wpływ na wiele czynności i funkcji organizmu, niezależnie od naszej woli.
- rytm ten wynosi tyle, ile potrzeba Ziemi na wykonanie obrotu wokół własnej osi, a więc około 24h – to jest tzw. doba słoneczna
- dobowy zegar biologiczny kieruje 50 podstawowymi funkcjami fizjologicznymi człowieka
- odmierza m.in.:
*rytm zmian temperatury ciała, krążenia, oddychania
*rytm aktywności wątroby, żołądka, jelit
*ciśnienie krwi jest najniższe o 9 rano, najwyższe o 18
*między 9 a 12 mamy najwyższą temp. ciała, począwszy od 18 temp. spada osiągając minimum między 3 a 4 nad ranem
*o godz.18…

Organizm człowieka jest najsprawniejszy dwukrotnie w ciągu dnia: między 9 a 13 oraz 16 a 18 (szczyt aktywności)

Ludzie skowronki…
Ludzie sowy…

[sporo pisania którego nie mam]

Organizm człowieka, pozbawiony punktów odniesienia w postaci cyklu noc-dzień, spóźnia się o 1h w stosunku do ruchu obrotowego Ziemi.

Rytm tygodniowy
- jest przykładem sztucznie wytworzonego cyklu niektórych funkcji i czynności org.
- Wykształcił się z tradycyjnego podziału tygodnia na siedem dni, z czego sześć dni jest pracowitych, a siódmy dla wypoczynku
- Wytrzymałość i sprawność fizyczna człowieka jest wyższa w drugiej połowie tygodnia…
- duże znaczenie ma nastawienie psychiczne i jego świadomość, że jutro jest wolny dzień

Około miesięczny rytm spr. fizycznej
długość fali 23 dni decyduje i informuje o samopoczuciu fizycznym, stąd jego ogromne znaczenie dla wyczynu sportowego i sportu rekreacyjnego
- w swej fazie dodatniej wzmaga siłę fizyczną

Rytm sezonowy
- koniec biologicznego lata (przełom sierpnia i września) oraz początek biologicznej jesieni to okresy…
- manifestowanie się objawów rytmiki sezonowej w czynnościach naszego org. zależy w bardzo widoczny sposób od miejsca naszego zamieszkania
*sezonowe wahania zdolności do pracy fiz. i poczucia…

Wykład VII 2.12.14 Programowanie i planowanie w rekreacji ruchowej

[brak]

Wykład VIII 9 grudnia 2014r. Temat: Struktura czasowa procesu treningu rekreacyjnego.
1. Miejsce treningu zdrowotnego (rekreacyjnego) w kulturze fizycznej:
a) trening:
-sportowy
- zdrowotny
- leczniczy
b) działy:
- sport
- rekreacja
- wychowanie fizyczne
- rehabilitacja

2.Trening zdrowotny (rekreacyjny) – świadomie kierowanym procesem, polegającym na celowym wykorzystaniu ściśle określonych co do formy, objętości, intensywności i częstotliwości ćwiczeń fizycznych dla uzyskania efektów fizycznych i psychicznych ….

3. Cele szczegółowe treningu zdrowotnego (rekreacyjnego):
- kreacja zdrowia człowieka
- zapobieganie powstawaniu lub rozwojowi chorób cywilizacyjnych w tym głównie choroby niedokrwiennej serca i chorób metabolicznych
- rehabilitacja i leczenie chorób m.in. układu krążenia, metabolicznych, nerwic, narządu ruchu

4. treningu zdrowotnego (rekreacyjnego) – przez cale życie trwający proces najczęściej samodzielnego kierowania utrzymaniem i/lub poprawą zdrowia oraz hamowania procesów inwolucyjnych, poprzez aktywność fizyczną o zakresie obciążenia niemal wyłącznie w tych celach zalecanym.
Trening zdrowotny – to przede wszystkim zmaganie się z samym sobą.

5.Różnice:

Trening zdrowotny	Trening sportowy
Celem jest: ZDROWIE	Cel: cele perspektywiczne rzeczywiste to wynik sportowy
struktura merytoryczna i cele szczegółowe: - przygotowanie ogólnosprawnościowe, teoretyczne ogólne; przygotowanie techniczno-taktyczne w stopniu zadowalającym, niezbędnym do poprawnej realizacji rodzaju akt.fiz.	struktura merytoryczna i cele szczegółowe: perfekcyjne przygotowanie
struktura czasowa: periodyzacja zbędna	struktura czasowa: periodyzacja Konieczna współzawodnictwo: zbędne, wystarczy zmaganie z sobą Wszechobecne, konieczne, permanentne i związane z tym stany psychiczne, często negatywne np. agresja itp.
horyzont czasowy: (dł. kariery zawodowej): całe życie	horyzont czasowy: (dł. kariery zawodowej): kilka lat
wymagania osobowe, wiek, zakres oddziaływania: minimalne, w każdym wieku , dla bardzo wielu	wymagania osobowe, wiek, zakres oddziaływania: wygórowane , wielostronne, wiek optymalny dla jednostek nielicznych, wyselekcjonowanych
wymagania kadrowe (trener i osoby wspomagające): zbędne	wymagania kadrowe (trener i osoby wspomagające): trener konieczny, osoby wspomagające porządne lub konieczne
sprzęt: tani o zminimalizowanych wymaganiach	sprzęt: drogi najwyższej jakości
Charakter wysiłku, praca mięśni, charakter treningu: głównie wytrzymałościowy, ciągły, praca dynamiczna duzych gr mięśni trening relaksujacy rekreacyjny
zapis treningu: prosty łatwy	Zapis treningu: precyzyjny i dość skomplikowany
obciążenia: umiarkowane np. mniejsza częstość skurczów serca, niższa akumulacja metabolitów - mniejszy udział glikogenu, większy udział tłuszczów, jako substratów energetycznych	Obciążenia: * duże i max np. większa częstość skurczów serca - wyższa akumulacja metabolitów, większa oksydacja lipidów

6.wyróżnia się 3 poziomy budowy szkolenia w rekreacji ruchowej:
a) poziom makrostruktury – struktura dużych cykli, od wieloletnich do półrocznych
b) poziom mezostruktury – struktura cykli pośrednich
c) poziom mikrostruktury – struktura cykli małych (kilkudniowych) i najmniejszych (jednostka treningu rekreacyjnego)

7. Cykliczność szkolenia w rekreacji ruchowej zapewnia:
- osiągnięcie optymalnego poziomu sprawności fizycznej,
- proporcję w kształtowaniu kondycji, techniki, taktyki i cech psychicznych
- ciągłość pracy, przy odpowiednim regulowaniu wysiłku i odpoczynku,
- właściwe stopniowanie obciążeń, intensywności i zakresu pracy w różnych okresach cyklu

8. Roczny cykl szkolenia – cyklem podstawowym i składa się z trzech specyficznych okresów: przygotowawczego, startowego i przejściowego, w ramach których wyróżnia się jeszcze specyficzne podokresy

Cykliczność procesu szkolenia rekreacyjnego ma zapewnić optymalne i wszechstronne….

OKRES PRZYGOTOWAWCZY – (trwa minimum trzecią część całego cyklu, od 4 do 5-6 miesięcy) – mający na celu budowanie formy – dzieli się na trzy zasadnicze podokresy: przygotowania wszechstronnego (ogólnego), ukierunkowanego i specjalnego.

Głównym zadaniem podokresu przygotowania wszechstronnego jest budowanie, rozszerzenie i doskonalenie funkcjonalnych podstaw formy sportowo-rekreacyjnej:

- wszechstronny rozwój sprawności oraz nawyków ruchowych i umiejętności,
- stosowanie ćwiczeń specjalistycznych => kształtowanie sprawności specjalnej, przestrajanie nawyków ruchowych oraz nauczanie umiejętności technicznych
- zasadą jest zwiększenie objętości i intensywności ćwiczeń przy wcześniejszym wzroście objętości. Jest to związane ze stopniowym kształtowaniem mechanizmów adaptacyjnych.

OKRES STARTOWY – (trwa ok. 4-5 miesięcy) określany jest jako okres startów zasadniczych. Można wyodrębnić w nim dwa podokresy: stabilizacji formy i zawodów.

Najważniejszym zadaniem jest stworzenie warunków dla uzyskania najlepszych wyników.

Dąży się do stabilizacji poziomu przygotowania specjalnego oraz podtrzymywania przygotowania wszechstronnego.

testy dla których mamy normy.

* utrwalenie wcześniej opanowanych nawyków i umiejętności wykorzystywanych w różnych warunkach osiąga się poprzez doskonalenie koordynacji ruchu w ćwiczeniach kompleksowych.
* częstotliwość i ogólna liczba startów zależy przede wszystkim od zaawansowania zawodnika.

większość startów młodzieży winna mieć charakter szkoleniowy, bez specjalnych przygotowań, przy względnie wyrównanym poziomie uczestników.

OKRES PRZEJŚCIOWY – trwa ok. 1-2 m-cy – jest koniecznym następstwem okresu startów. Stwarza warunki do aktywnego wypoczynku, odnowy biologicznej, zapobiegając negatywnym skutkom stosowanych obciążeń treningowych i startowych. Nie powinno się jednak stosować całkowitej przerwy, lecz podtrzymać poziom wytrenowania tak, by następny cykl można było rozpocząć z pułapu wyższego niż na … skutku.

Zasadnicza treść pracy stanowi przygotowanie wszechstronne, realizowane w różno

WYKŁAD X 13.01.2015r. Temat: Organizacje i instytucje propagujące „sport dla wszystkich”
27.01.15r. – zaliczenie, Test, godz. 8.00

1.Towarzystwo krzewienia kultury fizycznej:
- 3 maja 1957 rok – data powstania TKKF
- nazwa Towarzystwa nawiązywała do przedwojennego Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej Kobiet

Główne zadania:
- umożliwienie coraz większej grupie ludzi uprawiania sportów rekreacyjnych dla własnego zdrowia fizycznego i psychicznego
- zacieśnienie więzi rodzinnych
- utrzymanie dobrej sprawności zawodowej
- „służenie społeczeństwu” – cel podstawowy
W działalności TKKF występują 3 podstawowe człony:
a) programowy
b) organizacyjny
c) szkoleniowy – kurs instruktora w Toruniu oddział największy

2.Ludowe zespoły sportowe:
- to organizacja masowa prowadząca działalność na terenie wsi i małych miasteczek o charakterze rolnym, powstała w 1947 r.
- rada główna zrzeszenia LZS wystąpiła z „Programem na rzecz rozwoju kultury fizycznej w środowisku wiejskim w latach 1997-2004” zawierającym trzy główne zadania:
* sport dzieci i młodzieży
* upowszechnianie róznych form rekreacji i turystyki
* opieka nad młodzieżą

OFERTA ruchowa LZS obejmuje:
- festyny rekreacyjne, turnieje gmin, biegi przełajowe wiosenne i jesienne, ligi gminne w róznych dyscyplinach, zloty turystyczne, splywy kajakowe, olimpiady wiedzy turystycznej
- od 97r. wznowiono także Igrzyska LZS i mieszkańców Wsi w konkurencjach rekreacyjnych i sportowych

3.Szkolny związek sportowy:
- data powstania październik 1957 rok z połączenia dwóch nurtów sportu szkolnego – Zrzeszenia ZRYW oraz szkolnych i międzyszkolnych klubów sportowych
GŁÓWNE cele programowe:
- zwiększenie aktywności ruchowej dzieci i mlodzieży
- promocja zdrowia środkami kultury fizycznej
- służba dzieciom i ich dobru
- ciągłe doskonalenie zawodowe i społeczne kadr, poprzez rozwijanie idei wolontariatu, systemu warsztatów promocji zdrowia, udostępnianie podstawowej literatury przedmiotowej

4. Polskie towarzystwo turystyczno – krajoznawcze:
- powstało z połaczenia stowarzyszenia tatrzańskiego…
Główne zadania: tur. Aktywna

5.Akademicki związek sportowy: skrót: ASZ
- rok powstania – 1908r. jako wyraz środowiska akademickiego do upowszechniania nowego modelu człowieka – sprawnego nie tylko intelektualnie, ale również fizycznie.
Działalność organizacyjna:
- kluby uczelniane
- system imprez centralnych (np. Mistrzostwa Szkół Wyższych)
- szkolenie działaczy i organizatorów sportu dla wszystkich
- sport wyczynowy
- sport i rekreacja dzieci i młodzieży
- działalność międzynarodowa

6.Stowarzyszenie Parafiada:
- utworzone 1992r. Przez Zakon OO. Pijarów
- szeroko pojeta opieka i pomoc w procesie wzrastania dzieci i mlodzieży, szczególnie ze środowisk zagrożonych społecznie
- budowanie i wzmacnianie więzi prowadzących do wzrostu odpowiedzialności za własna parafię i środowisko
- coroczne organizowanie Międzynarodowej Parafiady Dzieci i Młodzieży, największej imprezy europejskiej o charakterze sportowo-kulturalno-religijnym (ok. 3500dzieci wraz z opiekunami) zgodnie z triadą…

7. Towarzystwo Salezjańskie:
- poczatek pracy na ziemiach polskich – VII 1898r.
- działalność wychowawcza wśród młodzieży zwłaszcza ubogiej, zaniedbanej moralnie
- doraźna pomoc i opieka nad dziećmi i młodzieżą sierocą i bezdomną
- tworzenie zakładów wychowawczych, sierocińców, domów dziecka oraz pomoc w uzyskaniu wykształcenia zawodowego
- działalność sportowo-rekreacyjna (np. organizacje „Splot- Sport”, „Salos”

WYKŁAD 20.01.15r. Temat: Wspomaganie procesu treningu rekreacyjnego.
1.Proces treningowy:
a) wysiłek – wspomaganie organizmu w fazie działania bodźców treningowych
b) wypoczynek – wspomaganie procesów restytucyjnych
te dwa to wspomaganie procesu treningowego.

2. Cele wspomagania:
- zabezpieczenie optymalnych składników odżywczych
- zwiększenie siły bodźca treningowego
- wywołanie zmian adaptacyjnych w tkankach zbieżnych z celami treningu

3.Rodzaje wspomagania:
- wspomaganie farmakologiczne
- wspomaganie dietą
- wspomaganie przez zabiegi fizykalne (dział odnowy biol.)
- wspomaganie klimatyczne (wyjazdy)

4. Wspomaganie treningu:

Cel wspomagania	Metody i środki pozwalające na uzyskanie założonych celów
Wspomaganie za pomocą bodźców fizykalnych
Wzmacnianie procesów adaptacyjnych na poziomie komórkowym	Magnetoterapia, laseroterapia
Modyfikowanie procesów neurohormonalnych	Krioterapia, terapia manualna
Wspomaganie dietetyczne
Wysycenie org. substratami energetycznymi	Superkompensacja glikogenowa
Stymulacja procesów neurohormonalnych	Specjalne postępowanie dietetyczne
Wspomaganie farmokologiczne
Stymulacja procesów metabolicznych warunkujących adaptację wysiłkową Utrzymywanie zdolności do pracy w różnych warunkach zawodów czy treningu	Stosowanie tzw. adaptogenów Suplementacja substancji energetycznych, płynów mineralno-
Wspomaganie klimatyczne
Usprawnianie procesów tlenowej resyntezy
Wspomaganie za pomocą bodźców fizykalnych
Poprawianie transportu produktów przemiany materii ze zmęczonych tkanek	Hydroterapia, terapia zimnem , ciepłem, terapia manualna
Zapobieganie urazom przeciążeniowym	Terapia manualna, terapia zimnem i ciepłem
Zapobieganie zabudzeniom uk
Wspomaganie dietetyczne
Zapewnienie wszystkich niezbędnych składników odżywczych zgodnie z przebiegiem procesu treningowego	Postępowanie dietetyczne zmodyfikowane pod kątem realizowania obciążeń treningowych
Wspomaganie farmokologiczne
Stymulacja wybranych procesow wypoczynkowych	Suplementacja substancji biologicznie czynnych: aktywatorów komorkowych witamin, koenzymów itp.
Uzupełnienie…	Suplementacja preparatów energetycznych, budulcowych, witaminowo-mineralnych

5. wspomaganie farmakologicyjne:
- podawanie ćwiczącemu preparatów farmaceutycznych, którego celem jest uzupełnienie związków chemicznych, niezbędnych do prawidłowego przebiegu rekreacji chemicznych zachodzących w organizmie pod wpływem treningu. Warunkiem zakwalifikowania danego środka do wspomagania jest jego działanie zapobiegające procesom patologicznym, mogącym mieć miejsce w wyniku treningu, oraz brak skutków ubocznych.

6. Kierunki wspomagania farmakologicznego:
- zapewnienie substancji niezbędnych do syntezy bialka
- zapewnienie optymalnego poziomu substratów energetycznych
- zapewnienie homeostazy spoczynkowej
- zapewnienie niezbędnej ilości substancji bioracyh udział w metabolizmie …

7. Wspomaganie farmakologiczne: popularne , dostępne, dozwolone
- żeń- szeń
- kreatyna, fosfokreatyna
- L-karnityna
- hydrolizaty białkowe
- HMB
- koenzym Q10
- kofeina
- produkty pszczele

8. System błyskawiczny
system regulacyjny
szybki
wolny

9. Kształtowany treningiem rekreacyjnym wiodący system resyntezy ATP:
system mitochondrialny, glikoli tyczny, miokinaza