Płonka.mikolaj@wp.pl
W teorii wartość bogactwa możemy mierzyć jako:
Sumę dochodów gospodarstw domowych
Suma wydatków gospodarstw domowych
Sumowanie wartości wykorzystanych w procesie produkcji globalnej czynników wytwórczych
Wszystkie te strumienie muszą się sobie równać.
PKB – miernik wartości wytworzonej na terenie danego kraju przez czynniki wytwórcze niezależnie od tego kto jest właścicielem tych czynników wytwórczych (nieważne czy właścicielem jest obcokrajowiec czy obywatel owego kraju). Można go wyrażać:
Globalnie – np. w złotych, dolarach, euro (w Polsce ok. 1,5 bln zł)
Per capita - na jednego mieszkańca
Można go liczyć w (różnią się o podatki pośrednie):
cenach rynkowych (zawsze większy)
cenach czynników produkcji
PNB – miara wartości wytworzonej przez czynniki produkcji będące własnością danego narodu niezależnie od miejsca ulokowania tych czynników produkcji.
PKB – PNB – dochody netto z tytułu własności zagranicznej. W Polsce w ostatnich latach PNB jest większe od PKB. Można to liczyć globalnie i per capita.
PNN = PNB – amortyzacja – proces zużywania kapitału trwałego (czyli takiego, który zużywa się w więcej niż jednym cyklu produkcyjnym - podejście ekonomiczne).
Wartość dodana – wartość zużytych czynników produkcji na każdym kolejnym etapie produkcji.
Dobra pośrednie – dobra służące do przetwarzania na każdym kolejnym etapie procesu produkcji.
Dobra finalne – dobra przeznaczone ostatecznie do konsumpcji lub inwestycji.
Mierniki te nie uwzględniają produkcji w szarej strefie oraz nie rejestrują produkcji wytworzonej w gospodarstwach domowych i nie uwzględniają wartości czasu wolnego.
Społeczeństwa same wyceniają wartość czasu wolnego.
Tobin i Nordhaus – stworzyli wskaźnik Dobrobytu Ekonomicznego Netto (DEN) – we wskaźniku tym próbuje się oszacować wszystkie wady mierników i o nie skorygować PKB. PKB – wszystkie wady mierników poprzednich.
HDI – wskaźnik rozwoju społecznego – ujmuje się wartości niemierzalne (np. dostęp do edukacji, kultury etc.)
Determinanty dochodu narodowego:
podejście podażowe (podejście klasyków i neoklasyków)
analiza dotyczy długiego okresu
rynek za pośrednictwem mechanizmu cen dąży do równowagi i pełnego wykorzystania czynników wytwórczych czyli osiągnięcia poziomu produkcji potencjalnej – wszystkie dostępne czynniki produkcji są w pełni efektywnie wykorzystane
ceny i płace są elastyczne
podejście popytowe (J.M.Keynes – umarł w połowie wieku XX, Brytyjczyk, pod koniec życia za zasługi dla funta brytyjskiego uzyskał tytuł lorda. Jego głównym dziełem jest Biblia Keynistów 1936 „Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza”. Był także twórcą teorii interwencji państw w gospodarce)
analiza dotyczy krótkiego okresu
płace i ceny są sztywne
w gospodarce istnieją wolne, niewykorzystane zasoby czynników produkcji
o poziomie dochodu narodowego przesądza popyt globalny
Popyt globalny (zagregowany):
popyt konsumpcyjny zgłaszany przez gospodarstwa domowe – wielkość zależy od
wielkości popytu autonomicznego
Krańcowej Skłonności do Konsumpcji (KSK)
popyt inwestycyjny – w krótkim okresie jest stały