Analfabetyzm i alfabetyzm zdrowotny 31.05.2011

1. Analfabetyzmy współczesne

1. digianalfabetyzm (digitalgape) – osoby które nie umieją korzystać z dorobku technicznego i technologicznego

2. analfabetyzm informacyjny – nieumiejętność posługiwania się informacją (tworzenie, przetwarzanie, prezentowanie, i archiwizowanie informacji)

3. analfabetyzm matematyczny – polega na przywiązywaniu uwagi do powierzchownych podobieństw, ignorowaniu danych statystycznych i wierze w pseudonaukę

4. analfabetyzm kulturowy – brak szacunku dla własnej kultury, ignorowanie wartości kulturowych, amerykanizacja kultury

5. analfabetyzm realny – brak umiejętności czytania i pisania u osób dorosłych (powyżej 15r.ż). stopnie analfabetyzmu:

I stopień – analfabetyzm zupełny – nie czyta, nie pisze

II stopień – półanalfabetyzm – umie czytać, nie umie pisać

III stopień – analfabetyzm wtórny – utrata nabytej wcześniej zdolności

1. analfabetyzm funkcjonalny – nie umiejętność radzenia sobie w sytuacjach wymagających porozumiewania się za pomocą słowa pisanego mino opanowanego czytania i pisania. Analfabetyzm funkcjonalny – nie rozumie komunikatów (werbalnych i graficznych), nie potrafi wykorzystać jej w praktyce i nie radzi sobie z budowaniem wypowiedzi pisemnej

1. Analfabetyzm zdrowotne = wiedza o zdrowiu = odczytywanie zdrowotne = odczytywanie znaczenia zdrowia – uznaje się go za kluczowy element edukacji zdrowotnej i wiąże się z pozyskiwaniem zdrowia

2. Alfabetyzm zdrowotny obejmuje

- wiedze i informacje na temat zdrowia

- rozumienie społecznych składowych zdrowia

- umiejętności społeczne

- umiejętności radzenia sobie z w trudnych sytuacjach

- umiejętności rozumienia i ryzyka zachowań indywidualnych

- dostarczanie opieki

- korzystanie z usług medycznych

- przyjęcie aktywnej postawy wobec zdrowia

1. Poziomy alfabetyzmu zdrowotnego

- podstawowa wiedza o zagrożeniach dla zdrowia i o korzystaniu ze świadczeń ochrony zdrowia

- większa zdolność do ocieniania informacji o zdrowiu i nabywanie umiejętności osobistych i społecznych na temat zdrowia

- krytyczna alfabetyzacja zdrowotna; polega na krytycznej ocenie informacji

1. Czynniki wpływające na poziom alfabetyzmu zdrowotnego

- wykształcenie

- rozwój we wczesnym dzieciństwie ( duża rola socjalizacji pierwotnej)

- starzenie się

- warunki życia i pracy

- kultura i język (mniejszości narodowe)

- płeć

- indywidualne zdolności

1. Bariery w alfabetyźmie zdrowotnym

- zaburzenia procesu uczenia się – 1/3 populacji uczącej się ma problemy zaburzające proces uczenia się, np. ADHD, wady słuchu, wzroku, dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia

- nie rozumienie kodu językowego

- nie znajomość kultury

- niski poziom wykształcenia

1. Na podstawie badań amerykańskich okazało się, ze nikły poziom alfabetyzmu zdrowotnego wpływa na :

- leczenie nowotworów ( pac jęci zgłaszający się na badania i do leczenia w ostatnim stadium choroby, pacjent nie współpracuje z lekarzem)

- leczenia cukrzycy (u osób z niższym poziomem alfabetyzmu zdrowotnego występują częstsze skoki glukozy i wyższy poziom retinopatii)

- astma ( częściej zgłaszają się do szpitala, nie używają inhalatorów)

1. Ponad to zdarza się że osoby z niskim poziomem alfabetyzmu zdrowotnego dłużej przebywają w szpitalu, niżej oceniają swój stan zdrowia