Plan wypowiedzi:

1. Wstęp

Charakterystyka dzieciństwa, jako szczególnego okresu w życiu człowieka wraz z zarysem rozwoju nauk pedagogicznych. Ukazanie przemian w świadomości społeczeństw w postrzeganiu i funkcjonowaniu w nich dziecka. Związane z tym późne pojawianie się motywu powrotu do lat dzieciństwa i motywu dziecka w literaturze.

1. Rozwinięcie

1. Autobiografia – chęć utrwalenia obrazów z dzieciństwa dla potomnych (materiał twórczy) oraz próba weryfikacji własnych przeżyć

1. Dąbrowska M., Drzewa na wiosnę, Babcia – jako obrazki z dzieciństwa

1. Dzieciństwo jako utracony czas radości, beztroski i bezpieczeństwa

1. Staff L., Dzieciństwo

2. Leśmian B., Wspomnienie (Te ścieżyny, których stopą dziecięcą…)

1. Dzieciństwo jako Arkadia, czas bliskości międzyludzkiej pełnej zaufania i rodzinnej atmosfery

1. Mickiewicz, Epilog – kraj lat dziecinnych dla emigranta

1. Dzieciństwo jako okres inicjacji, kształtowania własnej postawy i obierania formy

1. Gombrowicz W., Ferdydurke

1. Pożegnanie z mitami dzieciństwa – konfrontacja z okresem dorosłego życia

1. Bursa A., Fiński nóż

1. Zakończenie

Podsumowanie różnych realizacji powrotów do lat dziecinnych w literaturze polskiej i sposobów ich realizacji.

Autorzy powracając w swych dziełach do okresu dzieciństwa chcieli utrwalić obrazy z przeszłości, aby przekazać je potomnym, często też napełniało ich to optymizmem bądź koiło tęsknotę za krajem (np. na emigracji). Okres dzieciństwa i jego analiza z perspektywy wieku to również próba rozrachunku ze swoim życiem, a także weryfikacji okresu inicjacji i kształtowania się własnej postawy (obieranie „formy”). Powrót do dzieciństwa stanowi w literaturze nowszych epok przede wszystkim jedną z ważnych form samopoznania, pisarskiej introspekcji, czyli spojrzenia we własne wnętrze.