Jak udostępniać pliki i foldery?

♦ Jaką rolę odgrywają uprawnienia?

♦ Jak nadawać i zmieniać uprawnienia do zasobów?

♦ Jak udostępniać pliki i foldery?

♦ Na czym polega mapowanie?

Czemu służy ograniczanie uprawnień?

Ograniczanie uprawnień powoduje, że nie każdy użytkownik komputera może zrobić wszystko z dowolnym zasobem.

Administrator, który włożył wiele pracy w skonfigurowanie komputera, nie chce, aby jego wysiłek został zniweczony przez użytkownika, który będzie klikał dostępne opcje i sprawdzał, jaki mają wpływ na działanie komputera. Najprostszym sposobem zapobieżenia takim działaniom jest ograniczenie uprawnień użytkownika.

Tego samego komputera może używać kilka osób. Niezależnie, czy ma to miejsce w domu, czy w firmie, mogą one chcieć, aby ich dokumenty nie były przeglądane i edy­towane przez innych użytkowników. Prywatność można zapewnić przez przydzie­lenie każdemu użytkownikowi folderu i nadanie tylko jemu prawa do przeglądania jego zawartości. Prawo to działa jak czapka niewidka. W folderze znajdują się zasoby, ale są niewidoczne dla wszystkich użytkowników, którzy nie mają prawa ich oglądać.

Ograniczanie uprawnień powoduje zmniejszenie funkcjonalności komputera. Dowolny użytkownik nie może np. zainstalować sobie dema gry czy programu edukacyjnego z płyty dołączonej do pisma. Z drugiej strony może to zrobić administrator, który stwierdzi, czy działanie takie nie naruszy polityki licencyjnej firmy (np. wykorzy-stywanie do wykonywania prac programu darmowego, do użytku niezarobkowego) oraz czy nie spowoduje istotnej zmiany konfiguracji komputera (np. zainstalowanie jednej z popularnych gier powodowało uszkodzenie generatora liczb losowych arkusza kalkulacyjnego).

Jakie można mieć uprawnienia?

Uprawnienia są zbiorem reguł przypisanych obiektom. Obiekty (pliki, foldery) mogą znajdować się zarówno w komputerze lokalnym, jak i w komputerze, do którego mamy dostęp za pośrednictwem sieci.

Praktyczne znaczenie uprawnień wyjaśniłem w tabeli 10.1.

Jeżeli uważasz, że program X instalowany wraz z systemem jest podatny na ataki, i chcesz używać jako jego zamiennika programu Y, możesz nadać plikowi, z którego uruchamiany jest program X, jedynie prawo do odczytu. Plik będzie widoczny, ale nie będzie można go uruchomić.

Tabela 10.1. Uprawnienia do plików i folderów

Jak nadać uprawnienia do zasobu?

Nadanie uprawnień do zasobu odbywa się dwuetapowo. Najpierw należy dodać użyt­kownika lub grupę do zbioru użytkowników mających zdefiniowane prawa do obiektu. Następnie trzeba określić uprawnienia.

Aby nadać użytkownikowi uprawnienia do zasobu:

1. Kliknij zasób prawym przyciskiem myszy.

2. Z podręcznego menu wybierz polecenie Właściwości.

3. W oknie Właściwości kliknij Ł Zabezpieczenia.

4. Kliknij przycisk Edytuj.

5. W oknie Uprawnienia kliknij przycisk Dodaj.

6. W oknie Wybieranie wpisz nazwę użytkownika lub grupy.

7. Kliknij przycisk Sprawdź nazwy.

8. Wpisana nazwa uzupełniona zostanie o nazwę komputera. Dostęp do zasobu będzie miał Jacek, użytkownik komputera PIOTR-PC.

9. Kliknij przycisk OK.

10. Zaznacz nazwę użytkownika lub grupy, których uprawnienia chcesz zmienić.

11. Zaznacz uprawnienia, które mają zostać nadane do obiektu. Upraw­nienia wynikowe są sumą logiczną poszczególnych uprawnień.

12. Kliknij przycisk OK.

Jeżeli wpisałeś nazwę użytkownika, który nie ma konta w komputerze, wyświetlony zo­stanie komunikat Nie znaleziono nazwy. Najczęściej powodem jego są literówki w na­zwach użytkowników.

Jak zmienić uprawnienia do zasobu?

Uprawnienia do zasobu można zmieniać.

Poszerzanie uprawnień jest praktykowane, gdy aktualne uprawnienia nie pozwał na pracę, np. uruchomienie programu. Nie zawsze poszerzenie uprawnień do pliku programu powoduje, że można go uruchomić. Program może zakładać pliki w folderze tymczasowym. Jeżeli użytkownik nie będzie miał prawa tworzenia (przy urucha- mianiu programu) i usuwania plików (przy zamykaniu programu) — program nie będzie działał.

Redukcja uprawnień jest stosowana wówczas, gdy z konta użytkownika zostały uruchomione programy, zmienione ustawienia domyślne i chcemy zachować aktualny stan.

Aby zmienić użytkownikowi uprawnienia do zasobu:

1. Kliknij zasób prawym przyciskiem myszy.

2. Z podręcznego menu wybierz Właściwości.

3. W oknie Właściwości kliknij kartę Zabezpieczenia.

4. Kliknij przycisk Edytuj.

Zaznaczona nazwa grupy lub użytkownika nie ma wpływu na to, czyje uprawnienia zo­staną zmienione.

5. Kliknij nazwę użytkownika. Zmiana uprawnień będzie doty­czyła użytkownika o zaznaczonej nazwie.

6. Ustaw uprawnienia.

7. Kliknij przycisk OK.

Uprawnienia dla grupy nadaje się i zmienia w analogiczny sposób jak uprawnienia dla użytkownika. Różnica polega jedynie na tym, że zamiast zaznaczać użytkownika, na­leży zaznaczyć grupę.

Jak można udostępniać pliki i foldery?

Pliki i foldery można udostępniać z:

• folderu Publiczny oraz

• dowolnego folderu w komputerze.

Wybór metody zależy od tego:

• gdzie chcesz przechowywać udostępnione pliki,

• z kim chcesz dzielić się plikami,

• jak dalece chcesz kontrolować udostępnianie plików.

Obie metody pozwalają na udostępnianie plików lub folderów osobom korzystając z komputera lub innego komputera przyłączonego do sieci.

Jak udostępniać folder Publiczny?

W celu skorzystania z tej metody, skopiuj lub przenieś pliki przeznaczone do udostęp­niania do folderu Publiczny. Następnie udostępnij je z tej lokalizacji.

Jeżeli włączysz udostępnianie plików z folderu Publiczny, każdy użytkownik, który ma założone konto na komputerze i zna hasło do niego, będzie widział wszystkie pliki znajdujące się w folderze Publiczny i jego podfolderach. Dotyczy to nie tylko użytkow­ników mających bezpośredni dostęp do komputera, ale również wszystkich pracują­cych w sieci, do której jest on przyłączony.

Nie możesz wprowadzić ograniczenia polegającego na tym, że zalogowani do kompu­tera użytkownicy będą widzieli tylko wybrane pliki z folderu Publiczny. Możesz usta­wić uprawnienia, które spowodują całkowitą utratę możliwości przeglądania folderu Publiczny lub uniemożliwią wprowadzanie zmian w plikach i tworzenie nowych.

Jeżeli komputer, na którym udostępniasz pliki, nie należy do domeny, możesz za­stosować udostępnianie chronione hasłem. Ogranicza ono dostęp z sieci do folderu Publiczny. Będą go miały tylko osoby posiadające na komputerze konto i znające hasło do niego. Domyślnie dostęp z sieci do folderu Publiczny jest wyłączony.

Gdzie jest folder Publiczny?

W systemie Windows jest jeden folder o nazwie Publiczny. Każdy użytkownik mający konto w systemie może korzystać z tego folderu.

Aby otworzyć folder Publiczny:

1. Kliknij przycisk Start.

2. Kliknij odsyłacz Dokumenty.

3. W panelu nawigacyjnym, w sekcji Ulubione łącza kliknij Publiczny.

4. Po prawej stronie okna wyświetlona została zawartość folderu Publiczny.

Co znajduje się w folderze Publiczny?

Folder Publiczny nie zawiera plików, dopóki użytkownicy komputera nie zapiszą ich w nim. Folder Publiczny zawiera kilka podfolderów, które są pomocne przy porządko­waniu plików przeznaczonych do udostępnienia:

. Dokumenty publiczne,

• Muzyka publiczna, . Obrazy publiczne,

• Pobierane pliki publiczne,

• Recorded TV,

• Roaming,

• Wideo publiczne.

Co umieszczać w folderze Publiczny?

W folderze Publiczny należy umieszczać pliki lub foldery przeznaczone do udostępniania:

• utwory muzyczne, które chcesz udostępnić, umieść w folderze Muzyka publiczna)

• zdjęcia, które chcesz udostępnić, umieść w folderze Obrazy publiczne itd.

Nazwy folderów nie muszą ograniczać Twojej inwencji. Mają one tylko ułatwiać za­prowadzenie porządku w zasobach. W folderze Publiczny możesz np. umieścić folder Ulubione i wyeksportować do niego Ulubione programu Internet Explorer. Dzięki temu inni użytkownicy będą mogli korzystać z kolekcji Twoich ulubionych stron WWW.

Aby sterować dostępem do folderu Publiczny:

1. Kliknij przycisk Start.

2. Po rozwinięciu menu kliknij odsyłacz Panel sterowania.

3. Kliknij odsyłacz Sieć i Internet.

4. Kliknij odsyłacz Centrum sieci i udostępniania.

5. Kliknij przycisk ze strzałką zna dujący się obok napisu Udostępnianie folderu publicznego.

6. Wyświetlone zostały dostępne opcje udostępniania. Wybierz jedną z nich.

7. Kliknij przycisk Zastosuj.

Po wyświetleniu okna Kontrola konta użytkownika kliknij przycisk Kontynuuj.

Czy udostępnianie folderu Publiczny to jedyny sposób na współdzielenie plików w systemie Windows?

Nie. Pliki i foldery możesz udostępniać bezpośrednio z dowolnego folderu komputera. Nie wymaga to kopiowania lub przenoszenia ich do folderu Publiczny.

Udostępnianie plików z dowolnego folderu daje większą kontrolę nad tym, kto ma do­stęp do plików za pośrednictwem sieci. Pozwala to na indywidualne nadawanie upraw­nień każdemu użytkownikowi.

Jak udostępniać pliki znajdujące się w dowolnym folderze?

Jeżeli wybierzesz tę metodę, możesz decydować, kto będzie mógł wprowadzać zmiany w udostępnionych plikach oraz jakie zmiany może wprowadzać. Możesz to zrobić, ustawiając uprawnienia do udostępnianych plików.

Uprawnienia mogą być przydzielane poszczególnym użytkownikom lub grupom, do których oni należą.

Pliki udostępnione są widoczne z innego komputera przyłączonego do sieci. Dzięki temu możesz mieć dostęp do własnych plików, gdy będziesz korzystał z innego komputera.

Jeżeli komputer należy do grupy roboczej, możesz włączyć lub wyłączyć ochronę ha­słem. Gdy ochrona hasłem jest włączona, osoba, której udostępniasz pliki, musi mieć na Twoim komputerze konto użytkownika i hasło. Zabezpieczenie hasłem możesz włą­czyć lub wyłączyć w Centrum sieci i udostępniania.

Aby udostępnić pliki znajdujące się w dowolnym folderze komputera:

1. Odszukaj folder zawierający pliki, które chcesz udostępnić. Kliknij go prawym przyciskiem myszy.

2. Z podręcznego menu wybierz polecenie Udostępnianie.

3. W polu dialogowym okna Udostępnianie plików wybierz z listy nazwę użytkownika, któremu chcesz udostępnić pliki.

4. Kliknij przycisk Dodaj.

Sposób postępowania zależy od tego, czy komputer należy do grupy roboczej, czy do domeny:

• Jeżeli komputer należy do domeny i chcesz udostępnić pliki wybranemu użyt­kownikowi, kliknij strzałkę znajdującą się na prawo od pola tekstowego, a następ­nie kliknij przycisk Znajdź. Wpisz nazwę użytkownika, któremu chcesz udostęp­nić pliki. Kliknij Sprawdź nazwę. Kliknij OK. Powtarzaj dodawanie użytkowników tak długo, aż wszyscy, którzy mają mieć dostęp do zasobu, zostaną uwzględnieni.

• Jeżeli komputer należy do domeny i chcesz udostępnić pliki wszystkim użytkow­nikom sieci, kliknij strzałkę znajdującą się na prawo od pola tekstowego, następ­nie kliknij pozycję Wszyscy, a potem kliknij przycisk Dodaj.

• Jeżeli komputer należy do grupy roboczej, kliknij strzałkę znajdującą się na prawo od pola tekstowego. Zaznacz znajdującą się na liście nazwę użytkownika, a potem kliknij przycisk Dodaj.

• Jeżeli komputer należy do grupy roboczej, ale nie widzisz na liście nazwy osoby, której chcesz udostępnić plik, kliknij strzałkę znajdującą się na prawo od pola tekstowego. Z listy wybierz Utwórz nowego użytkownika. Załóż konto użytkowni­kowi, któremu chcesz udostępniać pliki.

5. Sprawdź, czy nazwy osób lub grup, które wybrałeś, pojawiły się na liście użytkowników, którym chcesz udostępnić pliki. Jeżeli brakuje użytkownika wróć do punktu 3.

6. W kolumnie Poziom uprawnień kliknij strzałkę znajdującą się obok każdej osoby lub grupy i wybierz uprawnienie:

• Czytelnik — może przeglądać pliki, ale nie może ich dodawać, zmieniać s usuwać.

• Współautor — może przeglądać lub dodawać współdzielone pliki, ale edytować i usuwać może tylko te pliki, których jest właścicielem. Jeżeli udo­stępniasz plik zamiast folderu, nie ma możliwości ustawienia uprawnień dla użytkownika Współautor.

7. Po określeniu uprawnień użytkowników kliknij przycisk Udostępnij. Jeżeli wyświetlona zostanie prośba o hasło administrator lub potwierdzenie, wpisz je lub potwierdź operację.

8 Zaczekaj, aż uprawnienia do udostępnianych zasobów zostaną zmienione. ' W tym czasie wyświetlane jest okno z przesuwającym się paskiem.

9. Po wyświetleniu informacji o współdzieleniu folderu wyślij odsyłacz do udo­stępnionych plików osobom, którym dałeś ten przywilej. Jeżeli zmienisz nazwę pliku lub folderu, odsyłacz przestanie działać. Aby użytkownicy nadal mogli korzystać z udostępnionych zasobów, prześlij im zaktualizowaną informację-

10. Kliknij przycisk Gotowe.

Dopóki nie podasz lokalizacji udostępnionych plików, użytkownicy nie będą wstanie

ich znaleźć.

Jeżeli komputer, na którym udostępniasz zasoby, zostanie odłączony od sieci, wyłączony przejdzie w stan uśpienia itp. - udostępnione zasoby będą niedostępne.

Udostępniaj pliki z folderu macierzystego, jeżeli:

• wolisz udostępniać pliki z lokalizacji, w której są zapisane, i chcesz uniknąć prze­chowywania ich w folderze Publiczny,

• chcesz określić uprawnienia dla każdego użytkownika indywidualnie;

• nie chcesz, aby udostępniane pliki zajmowały podwójne miejsce na dysku kompu­tera;

• często tworzysz nowe pliki lub aktualizujesz pliki, które chcesz udostępniać, a nie chcesz ich ciągle kopiować do folderu Publiczny.

Używaj folderu Publiczny, jeżeli:

• preferujesz prostotę rozwiązań i korzystanie z jednej lokalizacji w komputerze;

• chcesz szybko widzieć, co udostępniasz innym, np. przez spojrzenie do folderu Publiczny;

• chcesz udostępniać kopie plików, a oryginały przechowywać w innej lokalizacji;

• chcesz zezwolić wszystkim na dostęp do plików bez zarządzania uprawnieniami.

Aby wyłączyć udostępnianie plików znajdujących się w dowolnym folderze komputera:

1. Odszukaj udostępniony folder. Kliknij go prawym przyciskiem myszy.

2. Z podręcznego menu wybierz polecenie Udostępnianie.

1. W oknie Udostępnianie plików kliknij odsyłacz Zatrzymaj udostępnianie. Jeżeli wyświetlona zostanie prośba o hasło administratora lub potwierdzenie, wpisz je lub potwierdź operację.

4. Zaczekaj na wyświetlenie informacji o zatrzymaniu udostępniania folderu.

5. Kliknij przycisk Gotowe.

Aby zmienić ustawienia udostępniania plików znajdujących się yi dowolnym folderze komputera:

1. Odszukaj udostępniony folder. Kliknij go prawym przyciskiem myszy.

2. Z podręcznego menu wybierz polecenie Udostępnianie.

3. W oknie Udostępnianie plików kliknij odsyłacz Zmień uprawnienia udostępniania.

4. W kolumnie Poziom uprawnień kliknij strzałkę znajdującą się obok każdej osoby lub grupy i wybierz uprawnienie:

• Czytelnik — może przeglądać pliki, ale nie może ich dodawać, zmieniać ani usuwać.

• Współautor — może przeglądać lub do­dawać współdzielone pliki, ale edytować i usuwać może tylko te pliki, których jest właścicielem. Jeżeli udostępniasz plik zamiast folderu, nie ma możliwości usta­wienia uprawnień dla użytkownika Współ­autor.

• Współwłaściciel — może przeglądać, do­dawać, edytować lub usuwać udostępnione pliki.

5. Po określeniu uprawnień użytkowników kliknij przycisk Udostępnij. Jeżeli wyświetlona zostanie prośba o hasło administratora lub potwierdzenie, wpisz je lub potwierdź operację.

6. Zaczekaj, aż uprawnienia do udostępnianych zasobów zostaną zmienione. W tym czasie wyświetlane jest okno z przesuwającym się paskiem.

7. Po wyświetleniu informacji o współdzieleniu folderu wyślij odsyłacz do udo­stępnionych plików osobom, którym zmieniłeś uprawnienia. Jeżeli zmienisz nazwę pliku lub folderu, odsyłacz przestanie działać. Aby użytkownicy nadal mogli korzystać z udostępnionych zasobów, prześlij im zaktualizowaną infor­mację.

8. Kliknij przycisk Gotowe. Dopóki nie podasz lokalizacji udostępnionych plików, użytkownicy nie będą w stanie ich znaleźć.

Aby wyświetlić wszystkie udostępnione foldery sieciowe:

1. Kliknij przycisk Start.

2. W rozwiniętym menu odszukaj i kliknij prawym klawiszem myszy przycisk Sieć.

3. Z podręcznego menu wybierz polecenie Właściwości.

4. Przewiń do dołu okno Centrum sieci i udostępniania. Kliknij odsyłacz Pokaż wszystkie foldery sieciowe udostępnione na tym komputerze.

1. Zapoznaj się z listą udostępnionych obiektów.

Aby zamapować dysk sieciowy:

1. Kliknij przycisk Start.

2. W rozwiniętym menu odszukaj i kliknij prawym klawiszem myszy przycisk Sieć.

3. Z podręcznego menu wybierz polecenie Mapuj dysk sieciowy.

4. W oknie Mapuj dysk sieciowy rozwiń listę Dysk. Wybierz z niej literowe ozna­czenie mapowanego dysku.

5. Kliknij przycisk Przeglądaj.

6. W oknie Przeglądanie w poszuki­waniu folderu wskaż folder, który ma zostać zamapowany.

7. Kliknij przycisk OK.

8. W oknie Mapuj dysk sieciowy kliknij przycisk Zakończ.

Podsumowanie

• Uprawnienia określają rodzaj operacji, które użytkownik lub grupa użytkowni­ków może wykonywać.

• Uprawnienie Pełna kontrola umożliwia przeglądanie zawartości plików lub folderów, zmienianie plików i folderów, tworzenie nowych plików i folderów, uruchamianie programów w folderach, przejmowanie zasobów na własność.

• Uprawnienie Modyfikacja pozwala zmieniać istniejące pliki i foldery, ale nie daje prawa do zakładania nowych.

• Uprawnienie Odczyt i wykonanie daje prawo do przeglądania zawartości plików i folderów oraz uruchamiania programów w folderach.

• Uprawnienie Odczyt umożliwia przeglądanie zawartości plików i folderów oraz otwieranie plików i folderów.

• Uprawnienie Zapis pozwala na zakładanie nowych plików i folderów oraz zmie­nianie istniejących plików i folderów.

• Nadawanie uprawnień do zasobu odbywa się dwuetapowo. Najpierw należy dodać użytkownika lub grupę do zbioru użytkowników mających zdefiniowane prawa do obiektu. Następnie trzeba określić uprawnienia.

• Pliki i foldery można udostępniać z folderu Publiczny oraz dowolnego folderu w komputerze.

• Pliki udostępnione są widoczne z innego komputera przyłączonego do sieci. Dzięki temu możesz mieć dostęp do własnych plików, gdy będziesz korzystał z innego komputera.

• Jeżeli komputer, na którym udostępniasz zasoby, zostanie odłączony od sieci, wyłączony, przejdzie w stan uśpienia itp. — udostępnione zasoby będą niedo­stępne.

• Po zamapowaniu dysku sieciowego zostanie mu przypisana litera, tak jak par­tycji dysku lokalnego. Mapowanie może być wykonywane automatyczne przy każdym logowaniu.

Pytania kontrolne

Pytanie 1

Do przeglądania zawartości folderów i plików wystarcza uprawienie:

A. Odczyt.

B. Pełna kontrola.

C. Odczyt i wykonanie.

Pytanie 2

Po wyłączeniu komputera udostępnione na nim pliki:

A. Są dostępne.

B. Komputera nie można wyłączyć, dopóki zawiera on udostępniony zasób.

C. Nie są dostępne.

Pytanie 3

Zamapowany zasób:

A. ma przypisane oznaczenie literowe i skróconą ścieżkę dostępu.

B. można łatwiej odnaleźć dzięki generowanej mapie w formacie HTML.

C. jest chroniony przed usunięciem.

Zadania do samodzielnego wykonania

I. Wyświetl wszystkie udziały sieciowe na komputerze, z którego korzystasz.