Pedagogika terapeutyczna 16.11.2013

Pedagogika terapeutyczna jako nauka

• Zajmuje się problemami ludzi przewlekle chorych

• Jest zwana także ped. leczniczą

• Jest jedną z subdyscyplin ped. Specjalnej

• Podstawy teoretyczne……………………………………………………………. Nie zdążyłam

Choroba przewlekła ( wg W.Pileckiej)

• Trwałe zaburzenie

• Pozostawia po sobie inwalidztwo

• Nieodwracalne zmiany patologiczne

• Specyficzna rehabilitacja dla tych osób

• Długotrwałe unieruchomienie

• Izolacja od społeczeństwa

• Uzależnienie od innych

Czynniki warunkujące rodzaj i siłę reakcji człowieka na chorobę przewlekłą

• Indywidualne cechy pacjenta

• Obiektywny stan zdrowia

• Sytuacja życiowa pacjenta

Co powoduje choroba przewlekła?

• Zaburzenia organizmu

• Może powodować zmiany w psychice

• W funkcjonowaniu

• Stres związany z chorobą społeczną

Jak reagujemy na chorobę przewlekłą? => mechanizmy obronne ( żal, wściekłość lub akceptacja)

• Negatywne

• Regresja

• Agresja

• Ucieczka

• Projekcja

• Rezygnacja

• Represja – tłumienie

• Upozorowanie

• Fantazjowanie

• Pozytywne

• Racjonalizacja

• Kompensacja

• Transformacja – samorealizowanie

ZAGROŻENIA ROZWOJU DZIECI PRZEWLEKLE CHORYCH 30.11.2013

Przewlekła choroba stwarza zagrożenia rozwoju dziecka, które tkwią w:

1. Samej chorobie

2. W procesie leczenia

3. W niewłaściwych postawach wobec dziecka chorego, jego rodziców i nauczycieli

Obraz kliniczny przewlekłych chorób charakteryzuje się:

• Zmianami stanu psychicznego dzieci ( mogą mieć charakter okresowy lub trwały)

• Obniżeniem sprawności intelektualnej i percepcyjnej dzieci

• Zaburzeniami koordynacji ruchowej

• Pogorszeniem samopoczucia

• Obniżeniem poczucia własnej wartości

• Zaburzeniami sfery emocjonalnej i motywacyjnej

Uszkodzenie narządu ruchu to ograniczenie i zmniejszenie sprawności fizycznej, na skutek zmian wrodzonych lub nabytych układów:

• kostno- stawowego

• mięśniowo – nerwowego

Przypadki zaburzeń sprawności ruchowej cechuje duże zróżnicowanie

U jednych osób obserwuje się niewielkie uszkodzenia narządów ruchu, na drugim końcu…

-

-

-

Najczęściej spotykaną klasyfikacją uszkodzeń aparatu ruchowego jest podział na 4 grupy:

1. dysfunkcja pochodzenia mózgowego – porażenie mózgowe, wylew krwi do mózgu

2. dysfunkcja pochodzenia rdzeniowego – rozszczep kręgosłupa, ….

3. Kostno- stawowego – zwichnięcie stawu biodrowego, stopa końsko- szpotawa, schorzenia reumatyczne

4. Braki kończyn wrodzone lub po amputacji

Osoby niepełnosprawne ruchowo nie stanowią jednolitej grupy.

Klasyfikacja upośledzenia narządów ruchu na podstawie podobieństwa przebiegu chorób i ich etiologia.

• Choroby i zniekształcenia narządu ruch na tle procesów zapalnych

• Nowotwory i nowotworo -podobne zmiany kości i tkanek miękkich narządu ruchu

• Porażenia i niedowład w przebiegu chorób kręgosłupa i rdzenia kręgowego oraz uszkodzenia mózgu

• Choroby reumatoidalne

Trudności w funkcjonowaniu dzieci z niepełnosprawnością ruchową

• Trudności w samodzielnym poruszaniu się w przestrzeni

• Trudności ze zmianą pozycji – może nastąpić utrata stabilności, co sprawia, że uczeń szybciej się męczy i trudniej koncentruje

• Niedostateczny poziom rozwoju umiejętności manipulacyjnych i precyzyjnych ruchów docelowych

• Kłopoty z komunikowaniem się – wynikające z zaburzeń motorycznych mowy – porażenie mięśni twarzy

• Ograniczenie w samodzielnym funkcjonowaniu w szkole – indywidualna potrzeba dobrania pozycji ciała

Reakcje dziecka na frustrację wynikającą z choroby przewlekłej

Warunki życiowe dziecka chorego sprawiają, że mogą u niego wystąpić pod wpływem czynników frustracyjnych pewne zmiany osobowościowe (motywacja, potrzeby cele życiowe).

Szczególnie ważne są reakcje dziecka na frustracje

Typy reakcji frustracyjnych :

1. O charakterze czysto emocjonalnym np. płacz

2. Zachowania agresywne np. szukanie winnego przeciwności losu

Przejawiają się w takich formach:

• Agresja słowna fizyczna

• Wrogość, niechęć

• Zazdrość

• niecierpliwość

Autoagresja:

• Zewnętrzna ……………………

• Wewnętrzna…………………..

1. Zachowania uchylające – niechęć do kontaktów z otoczeniem (ucieczki od wzroku)

Znajomość reakcji frustracyjnych jest bardzo ważna dla rodziców i pedagoga, specjalnie podczas stopniowania różnych form i metod terapii wychowawczych.

Jak eliminować te zagrożenia?

1. Odpowiednie oddziaływania

2. Zwiększanie poczucia bezpieczeństwa dziecka

3. Zapewnienie warunków do samorealizacji – dawać nadzieję

4. Oddziaływanie psychoterapeutyczne prowadzące do złagodzenia stanów i nastawień lękowych z zastosowaniem psychoterapii

Utrudnienia w eliminowaniu zagrożeń:

• Nie tylko choroba ale i leczenie ogranicza zaspakajanie potrzeb, form aktywności

• Przyjęcie przez rodziców choroby jako zdarzenie losowe wobec których mobilizuję swoje możliwości fizyczne i psychiczne

• Koncentracja na biologicznych aspektach choroby dziecka, powoduje nadopiekuńczość rodziców wraz ze wszystkimi konsekwencjami.

10 rad jak pracować z uczniem

1. Diagnoza => wsparcie ważne jest zmniejszenie psychicznych skutków choroby u dziecka poprzez odpowiednie działania

2. Dostosowanie środowiska

3. Stanowiska

4. Przyborów

5. Pomoce dydaktyczne

6. Posługiwanie zeszytem elektronicznym

7. Wydłużenie czasu

8. działania zwiększające poczucie bezpieczeństwa

9. zapewniać dziecku warunki samorealizacji

10. psychoterapeutyczne prowadzące do złagodzenia u dziecka stanów i nastawień lękowych z zastosowaniem różnych metod psychoterapii

Wybrane formy terapii

1. Terapia odciążeniowa ( spoczynkowa)

• Gromadzenie sił do walki

• Zapewnienie warunków do spokojnego snu

• Obecność pielęgniarki przy chorym po zabiegu

• Chęć wysłuchania kogoś

• Zapewnienie warunków zewnętrznych: ciszy i spokoju

• Kontakt z rodziną

1. Terapia czynnościowa

• Usprawnienie ruchowe, rehabilitacja

• Zabawowa

• Zajęciowa

• Terapia przez pracę

1. Rehabilitacja psychiczna ( oddziaływanie zarówno na psychikę, jak i na ruchowość)

• Adaptacja do nowych warunków, sytuacji

• Ułatwianie rozwiązania problemów życiowych

• Rodzina

• Psycholog

• Psychiatra

Cele rehabilitacji psychicznej i terapii wychowawczej

• Konieczność akceptacji

• Zaufanie do samego siebie

• Podtrzymywanie na duchu

• Uświadomienie o prawach

• Pouczenie o tym, co można uczynić aby zmniejszyć skutki inwalidztwa

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ RUCHOWA I JEJ KONSEKWENCJE