FARMAKOLOGIA KOŁO 7.01.2013

1. Wymień grupy leków stosowanych w leczeniu choroby wrzodowej.

• Neutralizujące

• Osłaniające

• Cholinolityczne

• Inhibitory pompy protonowej

1. Jak produkowany jest kw. solny w żołądku i przez jakie czynniki jest regulowany?

• Faza głodowa

• Impulsacja z nerwów błędnych

• Pod wpływem odruchów

• Faza żołądkowa

• Mechaniczne drażnienie ściany

• Faza jelitowa

• Droga nerwowa i hormonalna (hamowanie,pobudzanie)

Produkcja kwasu solnego w żołądku

Sok żołądkowy trawi białka a duże stężenie kwasu solnego działa uszkadzająco na tkanki. Błona sluzowa żołądka nie ulega uszkodzeniu dzięki barierze tworzonej przez śluz, który utrudnia kontakt nabłonka z kwasem solnym a wstrzykiwane do śluzu jony wodorowęglanowe zobojętniają dyfundujący wstecznie jon wodorowy.

Prostaglandyny hamują wydzielanie kwasu solnego, pobudzają wydzielanie śluzu i wodorowęglanów oraz nasilają przepływ w naczyniach zaopatrujących blone śluzową.

Faza hormonalna:gastryna i histamina

Faza nerwowa: układ przywspółczulny Ach

1. Jaką barierę ochronną przed szkodliwym działanie kw. wytwarza błona śluzowa żołądka?

Błona sluzowa żołądka nie ulega uszkodzeniu dzięki barierze tworzonej przez śluz, który utrudnia kontakt nabłonka z kwasem solnym a wstrzykiwane do śluzu jony wodorowęglanowe zobojętniają dyfundujący wstecznie jon wodorowy

1. Jaka jest rola prostaglandyn w tworzeniu bariery ochronnej błony śluzowej żołądka?

Prostaglandyny

-hamują wydzielanie kwasu solnego,

-pobudzają wydzielanie śluzu i wodorowęglanów oraz

-nasilają przepływ w naczyniach zaopatrujących blone śluzową.

1. Wymień choroby zależne od kw. solnego z jakimi zaburzeniami są związane?

-ch.wrzodowa

-Refluksowa

-niestrawność

1. Opisz mechanizm działania oraz podaj przykłady preparatów dla wymienionych grup leków stosowanych w chorobach zależnych od kw. solnego:

   1. Inhibitory pompy protonowej

Hamują ATP-azę zależna od jonów K+ i H+ wchłaniane w postaci nieczynnej są pobierane przez komórki okładzinowe żołądka-> gromadzą się w kanalikach wypr kwas solny z komórki -> unaczynienie

Omeprazol, pirazol, pantoprazol, rabeprazol, esomeprazol

1. Antagoniści receptora H2

cymetydyna, ranitydyna, famotydyna, nizatydyna

hamują stymulowane przez histaminę wydzielanie kwasu solnego

-zmniejszają wydzielanie stymulowane przez gastrynę i częściowo acetylocholinę

-zwiekszają wydzielanie gastryny wskutek alkalizacji treści pokarmowej

1. Leki cholinolityczne

(pirenzepina, telenzepina)

-pobudzenie receptora muskarynowego zwiększa wydzielanie kwasu solnego w fazie nerwowej i nasila czynność skurczową żołądka. Antagoniści hamują wydzielanie kw. Solnego i powodują zwiotczenie mm. Gładkich.

1. Leki neutralizujące

Związki glinu, magnezu, węglan wapnia, kompleksy glinowo-magnezowe

-zwiększają pH soku żołądkowego poprzez chemiczne wiązanie kwasu solnego- słabo zasadowe sole, tlenki lub wodorotlenki wiążące kwas solny w odpowiedni chlorek z wydzielanej cząsteczki słabego kwasu lub wody

1. Leki osłaniające nieselektywne

Kaolin, agar, żelatyna

Zadaniem osłaniać błone śluzową żołądka przed działaniem soku żołądkowego

1. Leki osłaniające selektywne

Sukralfat, cytrynian potasowo- bizmutawy

1. Podaj przykłady oraz opisz mechanizm działania następujących leków przeczyszczających:

   1. Środki zwiększające objętość mas kałowych

metyloceluloza, pszenica, agar, pektyny, warzywa zawierające błonnik, płatki owsiane

1. Osmotyczne leki przeczyszczające

siarczan magnezu, sodu, laktuloza, bisakodyl;

zwiększają ciśnienie osmotyczne treści

jelitowej, przyśpieszają wydalanie toksyn, powodują zatrzymanie wody w jelicie

1. Środki zmiękczające kał

Parafina ciekła, dokusat

1. Olej rycynowy

W przewodzie pokarmowym rozkladany do glicerolu i kwasu rycynowego. Powstające mydła działają drażniąco na jelita, osłabiają wchłanianie wody i elektrolitów

1. Środki kontaktowe

Zwiększają przepuszczalność dla wody w nabłonku jelit i zmniejszenie wchłaniania wody i elektrolitów oraz stymulacja zwojów śródściennych do pobudzania skurczy podłużnych okrężnicy

Aloes suszzony, nalewka, kora kruszyny pospolitej, owoce i kora szakłaku , bisakodyl

1. Wymień najczęstsze przyczyny zaparć przewlekłych.

-nieprawidłowa dieta

-otyłość

-Brak wysiłku fiz.

-Uboczny efekt stosowania leków

1. jakie są rzeczywiste wskazania do stosowania leków przeczyszczających i w jakich przypadkach nie wolno ich stosować?

-Koniecznośc unikania przez chorego wysiłku fiz np. po zawale

-diagnostyka np. kolonoskopia

-przygotowanie do zabiegu w jamie brzusznej

-Zatrucia doustne

Przeciwwskazania:

-z nierozpoznanymi zaburzeniami ze strony układu pokarmowego

- z dolegliwościami bolowymi

-Z podejrzeniem o podrażnienie perystaltyki

-niedroznosc, stany zapalne w obrębie miednicy mniejszej

1. Opisz mechanizm działania środków ściągających i adsorpcyjnych stosowanych w biegunkach

Zwalniają pasaż jelitowy

SRODKI ŚCIĄGAJĄCE

-nieznacznego stopnia denaturacja śluzu i białek na powierzchni błony śluzowej

-utrudnienie i zwolnienie wymiany płynów przez denaturowaną warstwe

-zmniejszenie przesięku i wysięku

ŚRODKI ADSORPCYJNE

- pochłania toksyny, bakterie; hamuje procesy fermentacyjne w jelitach; Smecta- powleka błonę

śluzową żołądka i jelit, zmniejsza działanie drażniące toksyn

1. W jakich przypadkach w leczeniu biegunek stosujemy środki wpływające na mięśnie gładkie, a w jakich leki przeciwbakteryjne?

Przeciwbakteryjne przy biegunkach zapalnych i podróżnych

Wpływające na mm gładkie: objawowe leczenie ostrej i przewlekłej biegunki, u osób z przetoką jelita krętego.

1. Opisz struktury i wymień receptory biorące udział w powstawaniu odruchu wymiotnego

Wymioty:

-pochodzenia ośrodkowego

-pochodzenia błędnikowego

Receptory:

-dopamergiczny

- histaminowy H1

- serotoninowy 5-HT3

- NK1

1. Podaj przykłady oraz opisz mechanizm działania następujących leków przeciwwymiotnych:

   1. Antagoniści receptora dopamergicznego

Metaklopramid,

– bloker receptorów dopaminergicznych w sferze receptorowej pnia mózgu, zamyka m. zwieracz wpustu, rozkurcza odźwiernik

1. Antagoniści receptora histaminowego H1

Olimenhydrinat, chloropyramina, prometazyna

Silnie hamują wymioty pochodzenia błędnikowego np. w chorobie lokomocyjnej

1. Leki cholinolityczne

Hioscyna, hisocyjamina

1. Antagoniści receptora 5-HT3

(granisetron, tropisetron, ondansetron

1. Kanabinoidy

Anandamid( z konopii indyjskich, również syntetyczne

Kannabinoidy po przyłączeniu się do receptorów kannabinoidowych komórki, blokują wpływ jonów wapnia z płynu zewnątrzkomórkowego do cytoplazmy oraz hamują wytwarzanie cAMP. Wskutek tego zmienia się metabolizm komórek i dochodzi do zmian w uwalnianiu hormonów oraz neuroprzekaźników.

1. Antagoniści receptora NK1

Aprepitant jest wybiórczym antagonistą o wysokim powinowactwie, działającym na ludzkie receptory neurokininowe 1 (NK₁)substancji P.

1. Definicja i patofizjologia zastoinowej niewydolności krążenia.

Zastoinowa niewydolność krążenia oznacza niezdolność serca do utrzymania rzutu na poziomie odpowiadającemu metabolicznemu

Patofizjologia:

• Utrata kom. Mięśnia serca, spowodowana odcinkowym niedokrwieniem lub miopatią prowadzi do upośledzenia wydolności skurczowej i rozkurczowej

• Normalna częśc m. przerasta- przerost mięsnia prowadzi do obniżenia wskaźnika objętości wyrzutowej i do wzrostu ciśnienia napełniania LK

• Wzrasta opór tkanek obwodowych

1. Opisz budowę chemiczną glikozydów nasercowych oraz podaj rośliny, które są ich głównym źródłem.

Połączenie aglikonu, geniny z 1-4 cz. Cukru

• Aglikon- struktura podobna do kwasów żołciowych

• Cukry modyfikują rozpuszczalność cząst. Glikozydu w H2O i tłuszczach

Glikozydy otrzymuje się z suszonych liści:

-naparstnicy purpurowej, wełniastej, nasion roslin z gatunku Strophantus

1. Wpływ glikozydów na pracę serca.

- zwiększają kurczliwość serca ( zwiększenie szybkości i max siły serca)

U chorych na znk glikozydy poprawiaja czynność komór co wyraża się:

-Zwiększeniem obj, wyrzutowej

-zmniejszeniem ciśnienia napełniania komory

-zmniejszeniem wymiarów serca

-zmniejszeniem cisnienia żylnego i kapilarnego

1. Podaj zastosowanie terapeutyczne glikozydów nasercowych i przeciwwskazania

-największa wartośc w leczeniu niewydolności serca z małą objętościa wyrzutową

-leczenie migotania i trzepotania przedsionków

-Napadowy częstoskurcz przedsionkowy

Przeciwwskazania:

-tamponada serca

-u chorych na ZNK z dużą objętościa wyrzutową

-w zaciskającym zapaleniu osierdzia

-w zwężeniu odzastawkowym aorty ze zwężeniem drogi odpływu

1. Opisz mechanizm działania następujących diuretyków: tiazydy, furosemid, kwas etakrynowy [Uregyt] i bumetanid, Spironolakton [Spironol], triamteren i amiloryd

• Tiazydy- najczęściej stosowane. Działanie we wczesnej fazie jest związane ze zmniejszeniem objętości krwi; ich skuteczność zaś w leczeniu przewlekłym jest następstwem zmniejszenia oporu tętnic obwodowych

• Furosemid, kwas etakrynowy i bumetanid powodują silniejszą diurezę niż tiazydy, mają jednak słabsze działanie hipotensyjne i mogą wywołać ostre zaburzenia elektrolitowe. Zachowują skuteczność nawet w razie uszkodzonej funkcji nerek

• Spironolakton, triamterem i amiloryd mają slabe dzialanie hipotensyjne i diuretyczne, korzystne więc jest ich łączenie z diuretykiem tiazydowym, potęguje to bowiem ich działanie diuretyczne, a jednocześnie zapobiega utracie K wywoływanej przez tiazydy.

1. Podaj mechanizm działania, zastosowania terapeutyczne oraz przykłady preparatów następujacych leków stosowanych w nadciśnieniu:

   1. β –adrenolityki

• Propanolol, timolol, nadolol,pidolol iin, są nieselektywnymi inhibitorami receptorów beta a metoprolol, acebutolol i atenolol SA kardioselektywne

• Pidolol,acebutolol, penbutolol i karteolol w spoczynku obniżaja ciśnienie krwi słabo wpływając na objętość minutową

• Labetalol jest nieselektywnym B-adrenolitykiem ale ma wewnętrzną aktywność sympatomimetyczną i blokuje w naczyniach receptory alfa-adrenergiczne postsynaptyczne

  1. Leki blokujące kanał Ca2+

Właściwości hipotensyjne dzięki ich działaniu rozszerzającemu naczynia

• Diltiazem, werapamil i nikardypina powodują rozszerzenie naczyń i obniżają opór obwodowy

• Diltiazem i werapamil powodują zwolnienie przewodzenia w węzle zatokowo-komorowym

• Diuretyki mogą wzmagać skuteczność leków blokujących kanał Ca2+

  1. Wazodylatatory bezpośrednie

Powinny być stosowane w skojarzeniu z diuretynami i z lekami blokującymi receptor β-adrenergiczny

• Hudralazyna. Pochodne fial azynowe mają silniejszy wpływ na tetniczki niż na żyły. Mogą obniżać bardziej ciśnienie rozkurczowe niż skurczowe

Zastosowanie terapeutyczne:

-nadciśnienie umiarkowane i ciężkie

-ostre i przewlekłe ZNK

• Miniksydyl

Działanie farmakologiczne:

-bezpośrednio rozszerza mięsni gładkie tetniczek i obniża opór naczyń obwodowych silniej niż hydralazyna

-zmniejsza opór tętnic nerkowych, utrzymując przepływ krwi przez nerki i przesączanie kłębkowe

Zastosowanie terapeutyczne:

-ciężkie nadciśnienie oporne na inne leki hipotensyjne i z towarzyszącą niewydolnościa nerek

-stosowany w kombinacji z lekiem blokującym receptor β-adrenergiczny oraz z diuretykiem

• Diazoksyd jest chemicznie zbliżony do diuretyków tiazydowych lecz w przeciwieństwie do nich powoduje raczej retencję wody i sody niż diurezę

Działanie farmak:

-wywiera dzialanie glownie na tetniczki z małym wpływem na pojemnościowe naczynia żylne

- powoduje obniżenie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego z jednoczesnym przyspieszeniem czynności serca i zwiększeniem rzutu minutowego

Zastosowanie terapeutyczne:

-dozylnie stosowany w stanach naglących w nadcisnieniu

1. Leki rozszerzające naczynia tętnicze i żylne

Zmniejszają zarówno opór tętniczy jak i napięcie żył, znacznie obniżając ciśnienie tętnicze.

• Nitroprusydek sodu

Działanie farma:

-bezposrednio na miesnie gładkie tętnic iżył

-zwiększenie pojemności naczyń żylnych prowadzi do zmniejszenia obciążenia wstępnego serca, obniżając w ten sposób zapotrzebowanie na tlen

Zastosowanie terapeutyczne:

-przeznaczony do krótkotrwałego leczenia w celu obniżenia cisnienia tętniczego w stanach zagrożenia życia

1. Antagoniści postsynaptycznych receptorów adrenergicznych α1

• Prazosyna- blokuje postsynaptyczne receptory adrenergicznych α1, co prowadzi do rozszerzenia zarówno tętnic jak i żyl.

Działanie farma:

-zmniejsza opór tetnic obwodowych i obniża cisnienie tetnicze w pozycji chorego zarówno lezacej jak i pionowej

-powoduje nieznaczne zmiany obj. Minutowej serca, przepływu nerkowego i filtracji kłębkowej.

Zastosowanie terapeutyczne:

-w nadciśnieniu łagodnym i umiarkowanym

-w ostrej zastoinowej niewydolności serca

1. Ośrodkowo działające leki sympatolityczne

• Klonidyna jest pochodną imizadolową, pobudza receptory α1presynaptyczne w ośrodkach naczynioruchowych mózgu w wyniku czego zmniejsza się transmisja pobudzeń sympatycznych do naczyń obwodowych

• Metylodopa- jest metabolizowana przez dekarboksylację i β-hydroksylację w neuronach adrenergicznych OUN, powstały metabolit α-metylo-noradrenalina pobudza receptory α

  1. Leki blokujące pozazwojowy neuron adrenergiczny

Ta grupa blokuje selektywnie funkcję neuronu sympatycznego

• Rezepina- alkaloid rauwolfii- opróznia magazyny katecholamin i serotoniny w obwodowym i ośrodkowym UN co zaburza transmisję pobudzeń w układzie sympatycznym; zmniejsza synteze noradrenaliny i zwiększa jej metabolizm

• Guanetydyna- działa presynaptycznie, hamuje uwalnianie neuroprzekaźnika z obwodowych neuronów i zmniejszając w ten sposób reakcje na pobudzenia neuronów sympatycznych. Nie przekracza bariery krew-mózg, nie działa na OUN. Obniża aktywność reniny w osoczu.

  1. Leki hamujące układ renina-angiotensyna

Działają hipotensyjnie przez zakłócenie tworzenia bądź blokowanie działania angiotensyny II

• Kaptopril, lizynopril, enalapril- swoiste konkurencyjne inhibitory dwupeptydazy peptydowej. Angiotensyna II silnie kurczy naczynia krwionośne natomiast kaptopril… hamują to działanie.

Angiotensyna II pobudza sekrecję aldosteronu co prowadzi do retencji sody i wody. Kaptopril… hamują retencje sody i wody i lekko podwyższają stezenie K w surowicy krwi

Powoduja korzystny efekt hemodynamiczny przez zahamowanie konwersji angiotensyny I w II. Zwiekszaja tez rzut minutowy serca

1. Podaj mechanizm działania, zastosowania terapeutyczne oraz przykłady leków stosowanych w leczeniu zakrzepu tętnic wieńcowych

Streptokinaza, urokinaza, aktywator tkankowy plazminogenu (t-PA)

Mechanizm dz:

-streptokinaza, urokinaza i t-PA ulatwiają przekształcenie plazminogenu w plazminę. Plazmina powoduje fibrynolizę

-t-PA jest bardziej selektywny od kinaz, ma wysokie powinowactwo do fibryny i powoduje degradacje plazminogenu do plazminy. Teoretycznie t-PA powinien mieć mniejszy wpływ na krzepniecie.

Zastosowanie terapeutyczne:

t-PA i streptokinazy mają podobną skuteczność w zmniejszaniu umieralności w poprawianiu czynności lewej komory serca

-streptokinaza jest najskuteczniejsza, jeśli zostanie podana przed upływem 3 godzin od początku objawów.