06 kwietnia 2011r.

Socjologia religii – dr Królikowska

Pojęcie sekularyzacji

Początkowo oznaczało odejście zakonnika ze stanu duchownego do świeckiego, w okresie reformacji stanowiło określenie przejmowania majątków kościelnych przez państwo.

W socjologii oznacza procesy i zjawiska związane ze zeświecczeniem społeczeństwa. Możemy je odnaleźć min.: na poziomie strukturalnym (rozchodzenie się podstruktur w ramach struktury społecznej – teoria J. Casanovy), np.: racjonalna gospodarka bez podbudowy ideologicznej, polityka, medycyna, nauka → u P. Bergera relacja między religią a życiem społecznym była wyobrażeniem idealnego kosmosu -religia jak baldachim rozciągała się nad wszystkimi dziedzinami życia i stanowiła uniwersum znaczeń (jeden wzór drogi życiowej, jeden zestaw wizji świata i syst. wartości.

W sekularyzacji ten baldachim zostaje zdjęty – Berger twierdził, że to procesy modernizacji SA przyczyna sekularyzacji. Wraz z modernizacja pojawia się pluralizm a zatem możliwość wyboru (dychotomia LOS vs WYBÓR) nawet wybierając religię robimy to świadomie. Fundamentalizm to wybór tradycji ale skonstruowany na potrzeby współczesności.

Sekularyzacja na poziomie świadomości (może zachodzić ale nie musi), na poziomie globalnym następuje wzrost bezwyznaniowości oraz wzrost indyferentyzmu → tzn. osłabienie potrzeb religijnych lub niezdecydowanie w tej kwestii oraz spadek uczestnictwa w praktykach religijnych.

Wiara „że” → wiara w sens, wyższy ład

Wiara jako akt (przeżycie) → nadaje przywiązanie do doktryny

W zamian za „klasyczną” religijność pojawia się tzw. „duchowość”, która nie łączy się koniecznie z emanacją w formie… lub w formie praktyk religijnych inni badacze uważają, że duchowość nie wypełnia całkowicie miejsca po religii.

Objawem sekularyzacji jest też selektywność wiary. Rozproszenie sacrum w profanum co widoczne jest min. W modzie np.: symbole religijne jako elementy ozdobne garderoby czy zmiana funkcji świąt, które stają się co raz bardziej festiwalem zakupów.

Demitologizacja wiary → odrzucanie nieracjonalnych dogmatów wiary np.: desakralizacja niepokalanego poczęcia w wyniku rozpowszechnienia wiedzy (np.: protestantyzm).

Prywatyzacja religii → uznanie, że religia jest kwestią prywatna i nie powinna funkcjonować w sferze publicznej. Religia staje się dziedziną psychologizowaną tzn. pełni ona funkcje w ramach zaspokajania potrzeb jednostki a nie całości rzeczywistości społecznej. Pojawia się również selektywność w wyborze elementów religii oznacza to, że to jednostka staje się autorem własnej religii.

Kolejnym elementem sekularyzacji jest usuwanie autorytetów religijnych z życia publicznego.

Początki sekularyzacji w europie łączą się z epoką oświecenia ale już wcześniej pojawiały się jednostki, które twierdziły