Wolfganga Welsch, Narodziny filozofii postmodernistycznej
z ducha sztuki modernistycznej

s. 431

a) odejście od zachodniego antropocentryzmu, od przyznawania człowiekowi miejsca wyjątkowego; pozytywna „dehumanizacja”;

b) odejście od prymatu rozumu i logiki. IDEI NAPRAWDĘ NAS PORUSZAJĄCYCH NIE DA SIĘ UCHWYCIĆ ZA POMOCĄ ŚRODKÓW RACJONALNYCH – one mogą co najwyżej je zdusić.
„zrelatywizowanie racjonalizmu” – ‘momenty nieracjonalne’, ‘procesy pararacjonalne’ są ważniejsze od treści racjonalnych = koniec z logocentryzmem;

c) sztuka nie powinna tworzyć dzieł jednoznacznych, a wieloznaczne – POLISEMIA jako świadomy zabieg (a nie jakiś efekt uboczny) = odwrót od monokultury sensu = odejście od monosemii;

d) ważniejsze w tworzonej sztuce od piękna barw i form artystycznych ( - to tylko uciechy dla oka) jest uczucie głębokiej, bogatej fascynacji (nie dla oczu, lecz dla ducha!) = odejście od prymatu widzenia.

Sytuacja postmodernizmu względem modernizmu:

Welsch pisze, że spogląda na sztukę modernistyczną przez pewną soczewkę, Z PERSPEKTYWY POSTMODERNISTYCZNEJ, oczami Lyotarda.

Lyotard: Postmodernizm formułuje dyskursywnie to, co zaistniało już w sztuce modernizmu!

Inspiracje postmodernizmu modernizmem wg Welscha!

Obraz sztuki współczesnej. 5 aspektów:

Dekompozycja. (wg Lyotarda jest to) dekompozycja tradycyjnej istoty sztuki, nieintegralność.
Lyotard w „Esejach o estetyce afirmowanej” pisał tak o współczesnym malarstwie: „rozkład obiektów, stanów, konfiguracji, przestrzeni, gatunków…” ~ czyli poniekąd jest to rozkład sztuki, rozkład samego dzieła! z drugiej strony jest to „analityka” dzieła!

Refleksywność (**tj. zwrotność, odwzorowanie: czego? Właśnie świata, rzeczywistości, nie wyizolowanie!) teraz sztuka już nie odtwarza, nie przewyższa, nie upiększa => now: nihilizm. Ponieważ rzeczywistość nie istnieje, sztuka musi odnosić się sama do siebie, być autotematyczna, punktem wyjścia nie rzeczywistość, ale ona sama. Sztuka refleksyjna względem siebie. Poszukuje reguł własnej aktywności, przeprowadza eksperymenty z tymi regułami. Lecz to nie sztuka dla sztuki, nie jest to samowystarczalność, lecz wyraz DRAMATYCZNEGO DOŚWIADCZENIA „ROZPADU RZECZYWISTOŚCI”, pęknięcie rzeczywistości… lekcje Nietzschego: fikcyjny charakter rzeczywistości i wszystkiego, co rzeczywiste.

Estetyka wzniosłości Związek sztuki ze zmysłami, myśleniem, duchem. Chodzi o coś więcej niż doznania zmysłowe, widzenie (oko < duch). „sztuka wzniosłości” = „uczucie duchowe” wg Kanta. Ponieważ artyści w modernizmie zdali sobie sprawę, że przedstawiać muszą coś, czego przedstawić się nie da. Przedstawiają coś, czego przedstawić się nie da, więc jak? Wychodząc od artystycznego „przedstawienia” ( = antyprzedstawienie) ~ stąd ikonoklastyczne cechy sztuki! ~ starotestamentowy zakaz tworzenia wizerunków.
Myśl i refleksje prześcignęły sztukę piękną.~ G.W.F. Hegel w „Wykładach o estetyce”.
awangarda to sztuka WZNIOSŁOŚCI i MYŚLENIA
(Lyotard nie widzi tu wzniosłości)

--------------------------
(Lyotard podpisuje:)
Eksperyment – konsekwencja wzniosłości (1)
Żadne przedstawienie nie jest wystarczające, ostateczne, co nie oznacza „nieprzedstawialności” (do niej nawiązuje się tylko, daje się tę niemożność do zrozumienia) ~ funkcja krytyczna. Nihilizm, potencjalność sztuki. Owa potencjalność nie jest wsteczna, lecz KRYTYCZNA i EKSPERYMENTALNA.
(eksperyment jako wyraz nieskończoności prób ku przedstawieniu utraconego absolutu)
= sprzeciw wobec pozytywizmu realnego, ostatecznego.

Pluralizm – konsekwencja wzniosłości (2)
rozwija (pozytywne) możliwości; znajdziemy go w „konstruktywnej dekompozycji”

Kto zna obecną sytuację i wie, na czym polega pluralizm, co odzwierciedla – nie boi się go, umie w nim działać. to ułatwia działanie w rzeczywistości, pluralistycznej rzeczywistości! Więc to nie moda, a wyraz rzeczywistości 

Modernizm i postmodernizm – tęsknota za jednością vs. opcja pluralistyczna

P l u r a I i z m: Lyotard propsuje // Adorno – krytykuje.

Sztuka współczesna jest pluralistyczna, bowiem zrodziła się z rozpadu całości, upadku metafizyki
Adorno: dobro leżeć może tylko w całości, w pojednaniu, a nie w obecności obcych sobie części (konglomerat?). czyli marzenie o jedności i całości.
Lyotard: obrońca wielości, stworzył nawet mowę obrony wielości z myślenia: modernizm/postmodernizm zmieniły nasze postrzeganie, ocenianie, to nie nowe treści, ale nowa postawa wobec nich! Mamy sztukę „polimorficzno-perwersyjną” <3

„Eksperymenty z możliwościami medialnymi””Postmodernistyczne rozkoszowanie się wielością.”

s. 446
Lyotard:

- Dekompozycji sztuki odpowiada koniec metaopowieści !!!!!!!!111111

- Refleksywność sztuki ma swą paralelę
w konstrukcji umysłu
(wciąż poszukującego reguł
własnego działania!)

- Otwartość na paradoksy i niepojmowalne

Sztuka jest dysocjatywna
(*dysocjacja – rozpad związków na cząsteczki pod wpływem rozpuszczalnika)

Sztuka już nie jest piękna, nie jest ideałem, nie ma reguł.

Rozsadzenie zamiast syntezy, tworzenie niespójności.

Jedność to już przeżytek, staroświeckość! ;)

s. 448

Dubuffet:

- Pożegnanie z monosemią i jej horyzontem myślowym ( = skierowanie na reprezentację i obecność, FE) wyrażone w dekonstrukcji!

- Pożegnanie z logocentryzmem . racjonalizm jest, ale jest pluralistyczny, więc tradycyjne rozumienie logosu nie jest w stanie sprostać pluralizmowi ;)

- Pożegnanie z antropocentryzmem

-------
s. 449
Moderna usiłowała przekroczyć to, co ludzkie – w sferę kosmiczną ;) ~ „EH”

Tak też w postmodernizmie, przekraczamy humanizm koncepcji człowieka, zwątpienie w postęp; dezidentyfikacja człowiekainhumanizm…

Nowe widzenie rzeczywistości ->> nowa sztuka (;

s. 454
z Nietzschego:

- przekraczanie racjonalizmu!

Sztuka współczesna nie jest skierowana na piękno i spokój.

ESTETYKA POSTMODERNISTYCZNA

s. 456
- klonowanie

- identyczność

- reprodukcja

- rozprzestrzenianie się standardów ->> uniformizacja

„Wizje najwyższego dobra przemieniają się w wizje koszmaru”

s. 458

aisthesis (gr. wyczuwając?) = zwrot ku doznaniom rozumienie rzeczywistości wychodząc od doznań!

Myślenie aistetyczne po prostu dąży do dzisiejszej rzeczywistości!

Aby zrozumieć obecną rzeczywistość (albo właśnie same ), musimy skupić się na wrażeniach, jakie w nas wywołuje. Uruchomienie potencjałów duchów i zdolności poznawczych
to nie tylko doznania zmysłowe, należy uchwycić źródłowe stany rzeczy. To nie indukcja / dedukcja!

Uświadamianie, zapamiętywanie i odczuwanie.

==== D O Z N A N I A =====

(Wchodzimy na trop znaczeń pierwotnych!!! Poprzez odczuwanie)

Estetykę zastępuje aistetyka.

MYŚLENIE AISTETYCZNIE: MYŚLENIE REALISTYCZNE NA DZIEŃ DZISIEJSZY

Myślenie doznające jest dziś na czasie! Jest pojemne i kompetentne wobec rzeczywistości.

Dzisiejsza rzeczywistość konstytuuje się w znacznej mierze przez procesy doznaniowe, przede wszystkim doznania medialne.