• Encyklopedyczny paradygmat ( sposób postrzegania zjawisk ) - zespół form językowych, które zawierają wspólny element.

• Badawczy paradygmat - podejście w badaniach, w planie badawczym, wykorzystującą określoną orientację.

• Paradygmat psychologiczny, psychoanalityczny.

• Paradygmat - zbiór reguł wzajemnie powiązanych.

Pedagogika specjalna - dążenia.

1. Kiedyś - dotyczy braku niepełnosprawności - inność.

2. To co jest wspólne, to co wiąże ludzi we wspólnotę.

3. Możliwość uczestnictwa we wspólnocie społecznej ( prawa człowieka).

Subdyscyplina, która powstała gdy odkryto dzieci, które są długotrwale chore ( po II WŚ. ) okres długotrwałego leczenia był związany z długą hospitalizacją.

• Paradygmat biomedyczny - postrzegano zjawiska przez medycynę.

• Paradygmat systemowo- ekologiczny - uwarunkowanie jednostki zarówno w chorobie jak i procesie zdrowienia.

• Paradygmat salutogenetyczny ( zdrowie ) - co jest przyczyną zdrowia.

Choroba przewlekła - długotrwała, nieuleczalna ( nie można powrócić do stanu przed chorobą ) postępująca, można zahamować, nie jest chorobą śmiertelną, może trwać długo z tendencją do nasilania się, stan naprzemienny ( zaostrzenie, remisja ). Przebieg łagodniejszy w stosunku do chorób ostrych. Przeważnie prowadzą do nieodwracalnych zmian w organiźmie. Występuje konieczność do długotrwałej opieki medycznej i opieki specjalistycznej, rehabilitacji.

• Zdrowie - normalna budowa i prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka - paradygmat normy ( stan ).

• Światowa Organizacja Zdrowia - zdrowie to pełnia dobrostanu, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego, społecznego. Nie jest ono tylko brakiem choroby lub kalectwa ( stan ).

• Zdrowie to potencjał ( możliwość ) - to dyspozycja umożliwiająca adaptacyjne funkcjonowanie w określonym środowisku ( potencjał ).

• Zdrowie to proces - zdrowie to kraniec continuum, którego drugim końcem jest choroba, zdrowie nie jest stanem ani stałym zasobem, jest procesem przemieszczania się po continuum. Odnosi się do poszukiwania i utrzymywania równowagi wobec obciążeń, z którymi nieustannie ma do czynienia organizm ( paradygmat salutogenetyczny + normy ).

Konsekwencje

Paradygmat normy:

- Stymulowanie do segregacji.

- Prowokuje do uprzedmiotowienia osoby.

- Wewnątrz i zewnątrz sterowność, większa zewnątrz.

- Choroba - złe funkcjonowanie organizmu człowieka.

- Zdrowie jako wartość:

* Wartość sama w sobie ( autotyliczna )

* Instrumentalna - zdrowie jest po coś wartością.

Paradygmat salutogenetyczny:

- Stymulowanie do integracji.

- Zewnątrz sterowność.

Poczucie zdrowia subiektywne ( paradygmat salutogenetyczny, poczucie braku zdrowia ) i obiektywne ( paradygmat normy ).