Wykład I

29.05.2010

Prawo międzynarodowe publiczne jest taką specyficzną dziedziną w której musimy zapomnieć o wielu rzeczach jakie do tej poznaliśmy i nauczyliśmy. Dlatego, że jest to taka gałąź prawa, która działa na trochę innych zasadach poznawczych, czasami zupełnie innych zasadach niż tzw. prawo wewnętrzne lub prawo krajowe. Prawo międzynarodowe publiczne trzeba odróżniać zawsze od prawa międzynarodowego prywatnego.

Prawo międzynarodowe prywatne jest to prawo, które rządzi tzw. elementem obcym. Czyli prawo międzynarodowe prywatne znajduje swoje zastosowanie, gdy np. obywatel polski zawiera umowę z obywatelem amerykańskim. Prawo międzynarodowe prywatne jest prawem cywilnym z tym, że dotyczy takich relacji, które mają tzw. element rozbieżny w obywatelstwie, czyli miejscu pochodzenia stron układu.

Prawo międzynarodowe publiczne jest to prawo, które nazywamy prawem społeczności międzynarodowej.

Co to znaczy społeczność międzynarodowa? Kto tworzy ta społeczność międzynarodową?

W pierwszej kolejności należy wymienić PAŃSTWO. Pierwszym członkiem (kategorią) społeczności międzynarodowej są państwa. Państwo definiowane jest poprzez swoje atrybuty. Do tych atrybutów zaliczamy: terytorium, ludność i władza czy też suwerenność. Państwo może nam się wydawać takim elementem bardzo stałym, niezmiennym.

Musimy sobie zdawać sprawę z tego, że liczba państw a zatem liczba członków społeczności międzynarodowej na dzień dzisiejszy jest ich mniejsza.

Kilka sytuacji historycznych doprowadziło do zwiększenia liczby państw a zatem do zwiększenia podmiotów , które uczestniczą w kreowaniu tego prawa międzynarodowego publicznego były

czasy po pierwszej wojnie światowej kiedy rozpadło się cesarstwo austrowęgierskie.

Kolejnym momentem są lata 60 i początek lat 70 – pojawiło się bardzo dużo nowych państw np. Austrii. I wreszcie lata 90, kiedy rozpadł się Związek radziecki, potem rozpad Jugosławi, który doprowadził do tego, że członków społeczności międzynarodowej pojawiło się stosunkowo dużo.

Musimy pamiętać, że pojawienie się nowego państwa na skali świata, na arenie międzynarodowej to jest zawsze bardzo duży problem do rozstrzygnięcia przez prawo międzynarodowe publiczne. Bo musimy rozstrzygnąć kiedy ta państwowość na arenie międzynarodowej się rodzi.

Mamy dzisiaj chociażby status Kosowa, które zostało uznane za odrębne państwo. Status Kosowa w kontekście prawa międzynarodowego publicznego jest dzisiaj bardzo trudny.

Społeczność międzynarodowa w kategorii państwa liczy dzisiaj 192 członków.

Druga kategoria podmiotów tworzących społeczność międzynarodową to są RZĄDOWE ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE. Są to organizacje będące związkiem państw, oparte na fundamencie traktatowym, wyposażonym w statut, wspólne organy, posiadające osobowość prawną różną od osobowości prawnej państw członkowskich.

A zatem wyodrębnijmy sobie pewne cechy, które definiują organizacje międzynarodowe: po pierwsze są to organizacje, w których podstawą funkcjonowania jest traktat. Traktat to inaczej umowa międzynarodowa. Rządowe organizacje międzynarodowe powstają na podstawie traktatów czyli umów międzynarodowych. Członkami rządowych organizacji międzynarodowych są państwa, a czasami również inne organizacje międzynarodowe, ale przede wszystkim członkowie organizacji międzynarodowych to państwa. Trzecią cechą jaką posiadają rządowe organizacje międzynarodowe to osobowość prawna odrębną od osobowości prawnej swoich członków. Czwarta cechą jest posiadanie organów. Możemy sobie wskazać również, że rządowe organizacje międzynarodowe są finansowane przez swoich członków. Dzisiaj tych organizacji działa ok. 250 na świecie. I szczególnie w dwóch ostatnich dekadach, czyli w latach 90 i w 2000 roku zauważa się dynamiczny rozwój ilościowy tych organizacji.

Rządowe organizacje międzynarodowe mogą mieć charakter uniwersalny czyli inaczej globalny a więc mogą zrzeszać państwa pochodzące z różnych kontynentów; mogą mieć charakter regionalny, z reguły region ten to kontynent lub subkontynent oraz mogą być organizacje subregionalne obejmujące większa lub mniejszą część kontynentu.

Organizacje międzynarodowe postrzegane są z reguły jako pewne środki, mechanizmy dzięki którym państwo prowadzi swoją politykę, ale też jako pewna grupa autonomiczna w stosunku do państw. Nie zawsze jest tak, że rządowa organizacja międzynarodowa działa tylko i wyłącznie w interesie własnych członków. Bardzo często zwłaszcza w tych organizacjach, gdzie uczestnictwo państw jest liczne, interes organizacji i polityka prowadzona przez organizację niekonieczne jest zgodna państwami członkowskimi.

Trzecim elementem są POZARZĄDOWE ORGANIZACJĘ MIĘDZYNARODOWE I KRAJOWE. Są to takie związki, których członkami są zrzeszenia narodowe, stowarzyszenia o charakterze pozarządowym oraz osoby fizyczne lub osoby prawne z różnych państw.

Działalność tych organizacji opiera się na statutach, które nie maja charakteru umów międzynarodowych. Organizacje pozarządowe nie są organami stworzonymi przez państwo. Działają na arenie międzynarodowej, są członkami społeczności międzynarodowej, natomiast nie są tworzone przez państwa. Są tworzone przez osoby fizyczne, osoby prawne albo zrzeszenia, stowarzyszenia tych osób. Międzynarodowe organizacje pozarządowe są zawsze tworzone na podstawie prawa krajowego jakiegoś wybranego państwa.

Wiek 20 jest to intensywny okres rozwoju i przyrostu ilościowego pozarządowych organizacji międzynarodowych. Szacuje się, że dzisiaj tych organizacji jest około 44 tysięcy na świecie. Trzeba tez zwrócić uwagę, że te organizacje są bardzo nierównomiernie rozłożone geograficznie. Najwięcej takich organizacji jest w stanach zjednoczonych i w europie.

Celem działań pozarządowych organizacji międzynarodowych jest dążenie do korygowania zachowań podmiotów prawa międzynarodowego poprzez podejmowanie działań dotyczących wielu państw. Istotą działań pozarządowych organizacji międzynarodowych jest wpływanie na kształt regulacji międzynarodowych.

Np. art. 71 Karty Narodów Zjednoczonych wskazuje, że organizacja społeczna ONZ może zawierać odpowiednie formy porozumienia w sprawie zasięgania opinii organizacji pozarządowych, które zajmują się sprawami wchodzącymi w zakres koordynacji rady.

Artykuł 71.

Rada Gospodarcza i Społeczna władna jest poczynić odpowiednie zarządzenia celem porozumiewania się z organizacjami nie rządowymi, które zajmują się sprawami, wchodzącymi w zakres jej kompetencji. Zarządzenia takie mogą być poczynione w porozumieniu z organizacjami międzynarodowymi, a w razie potrzeby i z organizacjami narodowymi, po uprzednim zasięgnięciu zdania odnośnego członka Narodów Zjednoczonych.

Możemy powiedzieć, że pozarządowe organizacje międzynarodowe realizują bardzo różne działania, są aktywne w bardzo różnych obszarach. Można wskazać np. na organizacje humanitarne np. międzynarodowy komitet czerwonego krzyża, amnesty international. Są to takie organizacje, które działają w dziedzinie pomocy humanitarnej albo ochronie praw człowieka.

Możemy też wskazać na organizacje międzynarodowe o charakterze politycznym, które są aktywne w sferze polityki. Przykładem takich organizacji będą wszystkie międzynarodówki partyjne (międzynarodówka socjalistyczna).

Mamy tez organizacje pozarządową o charakterze naukowym. Jedną z nich jest Liga Prawa Międzynarodowego.

Czwarta kategoria członków społeczności międzynarodowej są tzw. SPÓŁKI WIELONARODOWE. Te spółki wielonarodowe zwane korporacjami wielonarodowymi, są to przedsiębiorstwa, które są właścicielem środków produkcji lub świadczą usługi w wielu krajach i które te środki produkcji i świadczenie usług kontrolują z zewnątrz. Spółki wielonarodowe to bardzo popularne dzisiaj zjawisko, które polega na tym, że funkcjonują firmy, które nie są w zasadzie w jakiś szczególny sposób połączone z żadnym reżimem prawnym.

Mniej więcej na dzień dzisiejszy szacuje się że istnieje około 60-65 tysięcy spółek wielonarodowych.

500 pierwszych, największych spółek kontroluje 2/3 handlu światowego. Bardzo często spółki wielonarodowe są ekonomicznie bardziej potężniejsze niż państwa. Spółki są ważnym elementem społeczności międzynarodowej w zarówno w kontekście ilościowym i jakościowym. Jakość rozumiemy przede wszystkim jako siłę ekonomiczną.

Formalnie umowy zawierane przez spółki wielonarodowe są umowami cywilnymi.

Spółki wielonarodowe jak sama nazwa mówi są wielonarodowe i działają w różnych państwach i w sensie materialnym oraz funkcjonalnym umowy zawierana przez takie spółki wielonarodowe mają charakter umów międzynarodowych. Ten charakter międzynarodowy to charakter materialny, funkcjonalny a nie formalny. Nie można tych umów odrywać od kontekstu prawa międzynarodowego publicznego, dlatego, że bardzo często umowy wpływają na stan, sposób funkcjonowania społeczności międzynarodowej.

Kolejnym już piątym elementem społeczności międzynarodowej są osoby fizyczne. Dość nową koncepcją jest to, że jednostki, osoby fizyczne są ograniczane poprzez członków tej społeczności międzynarodowej dlatego, że prawo międzynarodowe powstało jako tak zwane prawo narodu, a nie dla wolnych jednostek.

Po I-szej a zwłaszcza po II wojnie światowej doszło do pewnego upodmiotowienia osób fizycznych na arenie prawa międzynarodowego publicznego. Dzisiaj z cała pewnością możemy powiedzieć, że jednostki i osoby fizyczne są członkami społeczności międzynarodowej, dlatego, że są podmiotami praw i obowiązków wynikających z umów międzynarodowych.

Osoby fizyczne ponoszą odpowiedzialność za naruszenie prawa międzynarodowego. Takim spektakularnym przykładem może być odpowiedzialność za zbrodnie wojenne. Sądzone są osoby fizyczne, które odpowiedzialne są za naruszenie bądź złamanie prawa międzynarodowego.

Ostatnią kategoria członków społeczności międzynarodowej są OSOBY PRAWNE czy jednostki prawne.

Spółki wielonarodowe maja tez status osób prawnych. Społeczność międzynarodowa ma swoje cechy.

Cechy społeczności międzynarodowej są następujące:

a) społeczność zamknięta – oznacza to, że przestrzeń międzynarodowa jest dzisiaj definitywnie podzielona pomiędzy państwa

b) społeczność jest zdecentralizowana – państwa tworzące społeczność międzynarodową są suwerenne i niezależne wobec inny podmiotów

c) społeczność jest zróżnicowana – zróżnicowana pod względem politycznym, ekonomicznym i społecznym. Ta cecha generuje bardzo istotną rolę prawa międzynarodowego. Rola prawa międzynarodowego publicznego jest rozstrzyganie konfliktów albo jeszcze wcześniej zapobieganie konfliktom.

d) społeczność deliberująca – oznacza to, że jest otwarta na komunikacje i negocjacje

Prawo międzynarodowe publiczne spełnia dwie funkcje: po pierwsze dostarcza nam mechanizmów, które pozwalają członkom społeczności międzynarodowych wchodzić w relacje i interakcje, a po drugie ustala reguły tych relacji.

Z tego powodu prawo międzynarodowe publiczne składa się z dwóch kategorii norm:

a) normy pierwotne – nakazują lub zakazują określonego zachowania w danej dziedzinie obrotu.

Przykładem normy pierwotnej może być Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza (tutaj opisane są normy zakazujący bądź nakazujące określone zachowanie się państw w przestrzeni morskiej). Do norm pierwotnych nalezą również wszystkie Konwencje genewskie, które dotyczą traktowania jeńców oraz traktowania uchodźców. Jednym słowem normami pierwotnymi są wszystkie normy materialne, które mówią w jaki sposób państwa czy inni członkowie społeczności międzynarodowej, ale przede wszystkim są to państwa mają się zachowywać.

b) normy wtórne – są to normy, które pozwalają wprowadzać normy pierwotne do międzynarodowego porządku prawnego i wyprowadzać je z tego porządku, zmieniać je, inwentaryzować i stwierdzać fakt ich naruszenia. Normy wtórne pozwalają na „obsługę”

norm pierwotnych.

Do norm wtórnych najważniejszych należy Konwencja wiedeńska o prawie traktatu z dnia 23V1969 roku. Konwencja ta dotyczy wypracowywania traktatów, wejścia w życie traktatów, skuteczności prawnej traktatów, zmiany traktatów, zawieszenia skuteczności traktatów.

Aby normy mogły zacząć funkcjonować w przestrzeni prawnej, mogły stać się obowiązującymi, to musza być przyjęte. O formie, sposobie przyjęcia normy pierwotnej decyduje właśnie norma wtórna prawa międzynarodowego publicznego.

Prawo międzynarodowe publiczne jest taką dziedziną prawa, w której jej skuteczność wymaga jakby samego przedmiotu prawa, a to z tego powodu, że w normalnych systemach praw zwanych porządkach praw lub porządkach krajowych mamy:

a) władzę ustawodawczą – organ specjalnie powołany do stanowienia prawa,

b) władzę wykonawczą – zajmuje się egzekwowaniem i realizowaniem tego prawa,

c) władzę sądowniczą – zajmuje się przestrzeganiem prawa,

Czy w przypadku prawa międzynarodowego publicznego te trzy elementy występują?

Czy mamy ustawodawcę międzynarodowego?

Czy mamy żandarma międzynarodowego jako odpowiednik władzy wykonawczej?

Czy mamy sędziego międzynarodowego?

Jeżeli chodzi o władzę prawodawczą/ ustawodawczą czy jest ktoś taki jak ustawodawca międzynarodowy, jakiś międzynarodowy parlament albo międzynarodowy kongres

- OCZYWIŚCIE NIE!!!

Prawo międzynarodowe publiczne tworzone jest przez samych członków społeczności międzynarodowej. Ściślej rzecz ujmując, prawo międzynarodowe tworzone jest przez państwa. Trzeba wziąć pod uwagę też to, że w prawie międzynarodowym publicznym państwa są twórcą norm ale tez i ich adresatem, czyli tworzą prawo dla samych siebie.

Sądy międzynarodowe funkcjonują, ale są specyficzne o tyle, że sądownictwo międzynarodowe nie jest obowiązkowe. Oznacza to, że każdy proces, każde postępowanie przed sądem międzynarodowym wymaga zgody zainteresowanych. Jest to całkiem inaczej niż w krajowym porządku prawnym, ponieważ jak naruszymy prawo to jesteśmy pociągani do odpowiedzialności bez względu czy cywilnoprawnej karnoprawnej oraz bez względu na to czy my się godzimy na to, czy tez nie.

W prawie międzynarodowym odpowiedzialność za naruszenie prawa zależy od zgody tego, kto to prawo naruszył. Sąd w prawie międzynarodowym oraz sędziowie są, ale sadownictwo nie jest obowiązkowe i zależy od wyrażenia zgody przez same państwa na to, żeby być sądzonym.

Trzeci element związany jest z tak zwanym żandarmem międzynarodowym, czyli kimś, kto egzekwuje prawo. W porządkach krajowych samopomoc w egzekwowaniu prawa, to jest margines. To jest np. obrona konieczna, która może być zastosowana w super, hiper ekstra nadzwyczajnych sytuacjach, bo od egzekwowania prawa, wymierzania sprawiedliwości jest policja i sądy. Natomiast w prawie międzynarodowym jest odwrotnie, to znaczy odwoływanie się do samopomocy jako mechanizmu egzekwowania prawa jest norma, regułą.

Mamy co najmniej dwa akty samopomocy:

a) Represalia – to reakcja państwa, polegająca na wstrzymaniu stosowania wiążących go norm prawa międzynarodowego w relacjach z państwem, które podjęło wobec niego zachowanie bezprawne.

Taka sytuacja ma miejsce, kiedy dwa państwa łączy umowa międzynarodowa, jedno z tych państw przestaje tej umowy przestrzegać. Wobec tego drugie państwo ma wtedy możliwość zastosowania represaliów. Jednym słowem represalia polegają na tym, że przestajemy przestrzegać reguł.

b) Retorsje – jest to środek przymusu, który podejmuje państwo wobec innego państwa w odpowiedzi na skierowane przeciw niemu kroki. Środek ten jest legalny, aczkolwiek nieprzyjazny.

Środki te są bardzo często stosowane i charakteryzują się np.: utrudnianie obywatelom otrzymanie wiz, utrudnianiem wjazdu na teren kraju, kontrolowanie ciężarówek.

Również środki te potrafią utrudnić relacje międzynarodowe.

Zbiór norm prawa międzynarodowego:

a) normy dyspozytywne – 99,9%, są to normy o których stosowaniu decydują same strony.

b) normy bezwzględnie wiążące (obowiązujące) – 0,1%, są to tzw. normy ius cogens (normy imperatywne prawa międzynarodowego), czyli takie, do których wszyscy musimy się stosować bez względu na to, czy na te normy się zgadzamy czy tez nie.

Do norm ius cogens zaliczamy:

- zakaz niewolnictwa

- zakaz ludobójstwa

- zakaz dyskryminacji rasowej

- zasada wolności mórz

- zakaz piractwa

- zakaz użycia siły

- poszanowanie suwerennej równości państw

- zasada traktowania ofiar wojny

- główne zasady prawa dyplomatycznego i konsularnego

Możemy powiedzieć, że te normy ius cogens mają w prawie międzynarodowym publicznym status takich super norm, w tym sensie, że są to normy najważniejsze.

Art. 53 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r.

Artykuł ten mówi, że jeśli w chwili zawarcia traktatu jest on sprzeczny z imperatywna norma prawa międzynarodowego, traktat taki jest nieważny. Przyjmuje się, że ten traktat jest nieważny od początku.

Artykuł ten daje też nam pewną definicje normy imperatywnej i mówi, ze jest to taka norma powszechnego prawa międzynarodowego, która jest uznana przez międzynarodową społeczność państw jako całość za normę, od której żadne ustępstwo nie jest dozwolone i która może być zmieniona jedynie przez późniejsza normę prawa międzynarodowego o tym samym charakterze.

Art. 64 konwencji wiedeńskiej

Mówi, że jeśli powstanie jakakolwiek nowa imperatywna norma prawa międzynarodowego, traktat sprzeczny z tą normą staje się bezskuteczny i wygasa. Ta bezskuteczność i wygaśnięcie funkcjonuje, liczy się od momentu powstania nowej normy.

Prawo międzynarodowe nie ma swojej konstytucji i w zasadzie w prawem międzynarodowym publicznym nie ma aktu prawnego, który zawierał by katalog źródeł prawa międzynarodowego. Niemniej jednak aby znaleźć te źródła możemy się odwołać do art. 38 statutu międzynarodowego trybunału sprawiedliwości.

Statut międzynarodowego trybunału sprawiedliwości jest to akt regulujący działanie pewnego sądu międzynarodowego. Sąd ten jest sądem nieobowiązkowym.

Prawo międzynarodowe publiczne powstało przede wszystkim jako prawo zwyczajowe.

Źródła prawa międzynarodowego:

1. Konwencje międzynarodowe (przez konwencje rozumiemy również umowy międzynarodowe)

2. Zwyczaj międzynarodowy

3. Ogólne zasady prawa uznane przez narody cywilizowane

4. Akty jednostronne państw

5. Wiążące uchwały organizacji międzynarodowych

Art. 38 wskazuje, że pomocniczym środkiem ustalania norm prawnych są orzeczenia sadowe i poglądy doktryny. To oznacza, że orzecznictwo sądowe nie jest źródłem prawa międzynarodowego publicznego.

To, co charakteryzuje katalog źródeł prawa międzynarodowego to brak hierarchii norm.

Jeśli sięgniemy do polskiego katalogu źródeł prawa, to zobaczymy że najważniejsze normy prawa zawarte są w Konstytucji.

W zasadzie wśród aktów prawa międzynarodowego takiej hierarchii nie ma. Nie możemy powiedzieć, że umowy międzynarodowe są ważniejsze niż zwyczaj międzynarodowy, bo tak nie jest. Niemniej jednak praktyka stosowania prawa wskazuje na to, że są takie normy prawa międzynarodowego które mimo wszystko są hierarchicznie wyższe niż pozostałe normy.

Karta narodów zjednoczonych – jest to umowa międzynarodowa, na mocy której powstało ONZ (organizacja narodów zjednoczonych). Z reguły karta narodów zjednoczonych traktowana jest jako swoista konstytucja prawa międzynarodowego. W sensie formalnym jest to taka sama konwencja (umowa) jak wszystkie inne umowy prawa międzynarodowego, natomiast w sensie funkcjonalnym traktowana jest jako zbiór norm hierarchicznie najwyższych w prawie międzynarodowym publicznym.

Ta hierarchiczność norm, fakt, ze pewnym normom przypisywane jest szczególne znaczenie, większe niż pozostałym normom – to wynik tylko i wyłącznie pewnych praktyk.

Normy zawarte w karcie narodów zjednoczonych przysługuje pierwszeństwo przed innymi normami prawa międzynarodowego publicznego.

Prawo zwyczajowe (Zwyczaj międzynarodowy)

Istotą prawa zwyczajowego jest to, że sposób w jakim zwykło się pozstępować, po pewnym czasie staje się regułą wg której należy, trzeba postępować. Aby mówić o prawie zwyczajowym musimy mieć do czynienia z następującymi elementami:

a) spójna, jednolita praktyka; czyli trzeba wykazać, że znaczna liczna państw w określonej sytuacji zachowywała się tak samo, podejmowała konkretne działania, takie same działania, wydawała podobne akty prawne, powstrzymywała się w określonej sytuacji od jakiś działań.

b) państwa muszą mieć przeświadczenie, że praktyka jest obowiązkiem prawnym. Sposób postępowania nie wynika z zasad kurtuazji międzynarodowej, tylko to jest reguła praw, której należy bezwzględnie przestrzegać.

Ogólne zasady prawa uznawane przez narody cywilizowane

Są to zasady, które można uznać za fundamentalne dla prawa międzynarodowego. Początkowo zasady te były niepisane, dzisiaj w dużej mierze zasady ogóle prawa w porządkach krajowych są zasadami pisanymi.

Np. zasada równości, zasada sprawiedliwości społecznej, zasada domniemania niewinności – są to ogóle zasady prawa, tak zwane fundamentalne wartości, na których oparte jest zarówno prawo stanowione jak i sam proces stanowienia prawa.

Te zasady z porządków krajowych przenosi się na porządek międzynarodowy.

Jednostronne akty państw

Dzielą się na akty zależne i autonomiczne.

a) akty jednostronne autonomiczne – są to akty, które nie są powiązane z sytuacjami międzynarodowymi. Akty te, w pierwszej kolejności postrzegamy jako źródło prawa międzynarodowego. Mamy trzy typy aktów jednostronnie autonomicznych

- przyrzeczenie => akt na podstawie którego państwo zobowiązuje się zachowywać się w określony sposób.

- zrzeczenie się => akt na podstawie którego państwo rezygnuje z przysługujących mu wcześniej praw.

- uznanie => akt, z którego mocą państwo stwierdza istnienie pewnych faktów i godzi się z tym, że wywołują one wiążące skutki wobec niego.

- protest => akt, którym państwo wyraża swój zamiar nieuznawania określonej sytuacji za zgodną z prawem, albo rodzącą dla niego skutki prawne.

b) akty jednostronne zależne – są to akty powiązane z innym aktem prawa międzynarodowego, przykładem takiego aktu jednostronnego zależnego funkcjonującego w innym akcie prawa międzynarodowego jest np. ratyfikacja, czyli ostateczne wyrażenie zgody państwa na związanie się umową międzynarodową. Aktem jednostronnym zależnym jest też również jest akt, którego dokonanie jest wyraźnie przez prawo międzynarodowe. Przykładem takiego aktu jest wypowiedzenie umowy międzynarodowej.

Akt jednostronny rodzi skutki prawne jeżeli spełnione są trzy warunki:

Po pierwsze akt jest dokonany przez kompetentny organ państwowy.

Po drugie oświadczenie woli musi być wolne od wad oświadczenia woli (wady są takie same jak w prawie cywilnym).

Po trzecie akt musi w sposób definitywny i jednoznaczny wskazywać na wolę państwa w zakresie wywołania skutków prawnych.

Nie ma żadnych wymogów co do formy w jakiej akt jednostronny powinien być składany.

Uchwały organizacji międzynarodowych

Uchwały te bardzo często nazywa się rezolucjami. Źródłem prawa międzynarodowego są te rezolucje, które są wiążące w stosunku do państw członkowskich danej organizacji.

Miejsce prawa międzynarodowego w porządku prawnym krajowym

Art. 27 konwencji wiedeńskiej wskazuje nam priorytet norm prawa międzynarodowego wobec prawa krajowego.

Przepis ten jest zasadą o której przestrzeganie państwa same muszą zadbać. Państwa musza w swoich porządkach prawnych krajowych w taki sposób ukształtować mechanizm wprowadzania do krajowego porządku prawnego norm międzynarodowych, żeby tym normom międzynarodowym gwarantować skuteczność.