PROFILAKTYKA I PROMOCJA ZDROWIA

1. Filozofia zdrowia w XXI wieku.

ZDROWIE TO NIE WSZYSTKO, ALE WSZYSTKO JEST NICZYM BEZ ZDROWIA.

Zdrowie wartością rynkową

ZYSK DLA SIEBIE(RODZINY) STRATA

M POZA ŚRODOWISKO CHOROBY

PRACĄ DOMOWE WYPADKI

ZDROWIE

W ŚRODOWISKO CHOROBY

PRACY PRACY WYPADKI

ZYSK DLA ZUS/KRUS ZYSK DLA PRACODAWCY

Najczęstsze przyczyny zgonów:

• Choroby układu krążenia – 168674 (46,4%);

• Choroby nowotworowe – 89813 (24,7%);

• Wypadki, urazy – 24966 (6,9%);

• Pozostałe przyczyny – 80069 (22,0%).

Miejsce zdrowia publicznego w systemie ochrony zdrowia.

KOSZTY

OPIEKI OPIEKA TERMINALNA MOŻE BYĆ NA

ZDROWOTNEJ KAŻDYM POZIOMIE W KAŻDYM WIEKU

ZYSK DLA PRACODAWCY

BRAK CHOROBY CHOROBA

BRAK ABSENCJA

ABSENCJI

ZYSK ZWIĄZANY BRAK ZYSKU

Z WYTWARZANYM ZWIĄZANEGO Z

TOWAREM WYTWARZANIEM

PRACA DLA WYPŁATA

PŁACY ZASIŁKU ZUS/KRUS

ZMINIEJSZENIE PŁACA

KOSZTÓW NIE ZA

POŚREDNICH PRACE

ZWIĘKSZENIE

KOSZTÓW

POŚREDNICH

ZASTĘPSTWO

ZDROWIE

ZDROWIE POZYTYWNE ZDROWIE NEGATYWNE

DOBROSTAN: CHOROBY:

• Szczęście - wady

• Równowaga - zaburzenia

• Radość - kalectwo

• Radość

• Optymalna równowaga

• Optymalna sprawność, wydolność, odporność

• Dbałość o zdrowie

Zdrowie według WHO dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie tylko nieobecność choroby, zaburzeń czy kalectwa.

ZDROWIE:

• Wartość dzięki której jednostka lub grupa może realizować aspiracje i potrzeby osiągania satysfakcji oraz zmieniać środowisko i radzić sobie w nim;

• Zasób dla społeczeństwa gwarantujący jego rozwój społeczny i ekonomiczny; tylko zdrowe społeczeństwo może tworzyć dobra materialne i kulturowe, rozwijać się i osiągać odpowiednią jakość życia;

• Środek do osiągnięcia lepszej jakości życia.

UWARUNKOWANIA ZDROWIA ( utrzymania zdrowia):

1. Styl życia (55%);

2. Czynniki środowiskowe (25%);

3. Czynniki genetyczne i prenatalne (15%);

4. Służba zdrowia (10%).

PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA ZDROWIA ZE STRONY PAŃSTWA TO:

1. Kondycja psychofizyczna stosowna do wieku;

2. Możliwość korzystania z praw i swobód obywatelskich;

3. Odpowiednie wykształcenie;

4. Zatrudnienie;

5. Warunki pracy;

6. Warunki mieszkaniowe;

7. Żywność i odżywianie;

8. Poczucie bezpieczeństwa;

9. Możliwość oszczędzania;

10. Komunikacja i łączność z innymi ludźmi;

11. Regeneracja sił, wypoczynek i rozrywka;

12. Odpowiednia odzież.

Na następne zajęcia:

Zdrowy styl życia, profilaktyka chorób cywilizacyjnych:

1. Najczęściej występujące choroby cywilizacyjne;

• Choroby metaboliczne np. miażdżyca, nadciśnienie, zawał, udar, cukrzyca (jak zapobiegać);

• Choroby spowodowane zanieczyszczeniem środowiska( np. alergie, nowotwory – fazy rozwoju nowotworu);

• Ochrona zdrowia psychicznego (np. schizofrenia, padaczka – pierwsza pomoc, depresja, nerwica);

• Choroby i niepełnosprawności wynikające z nieszczęśliwych zdarzeń.

1. Styl życia – co składa się na styl życia:

• Zachowania prozdrowotne;

• Zdrowe żywienie;

• Aktywność ruchowa;

• Zachowanie bezpieczeństwa;

• Radzenie sobie ze stresem;

• Samokontrola.

Zachowania anty zdrowotne :

• Palenie tytoniu;

• Narkomania;

• Sterydy.

PROFILAKTYKA I PROMOCJA ZDROWIA wykład 2

ZADANIA I PROBLEM ŚRODOWISKOWEJ FORMY POMOCY

FAZY PROFILAKTYKI:

• Pierwszorzędowa – wczesna, uprzedzająca szeroka( skierowana do dużych populacji)niespecyficzna forma. Promocja zdrowego stylu życia, programy informacyjne (dostarczanie wiedzy), programy edukacyjne (pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności życiowych), programy działań alternatywnych (stworzenie możliwości zaangażowania);

• Drugorzędowa – skierowana na grupy podwyższonego ryzyka osoby po inicjacji, eksperymentująca. Programy interwencyjne (pomoc w identyfikowaniu, rozwiązywaniu własnych problemów, wspieranie w sytuacjach kryzysowych). Grupy socjoterapeutyczne, poradnictwo indywidualne, rodzinne, organizacje pozarządowe, resort edukacji, resort zdrowia. Skuteczna.

• Trzeciorzędowa – skierowana do małych grup najwyższego ryzyka (osoby, w których widoczne są już zdrowotne i społeczne konsekwencje ich ryzykownych zachowań. Kosztowna, długotrwała, wymagająca zaangażowania wyspecjalizowanej kadry fachowców. Przeciwdziałanie pogłębianiu się choroby. Leczenie, psychoterapia, resocjalizacja. Specyficzne programy edukacyjne, służba zdrowia. Niska skuteczność;

• Czwartorzędowa – skierowana do małych grup najwyższego ryzyka wobec których zawiodły wszelkie działania profilaktyczne i leczenie. Służba zdrowia, policja, opieka społeczna. Bardzo niska skuteczność.

NARODOWY PROGRAM ZDROWIA 2002 – 2015

CEL GŁÓWNY

Poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia ludności oraz zmniejszenie nierówności w zdrowiu osiągany przez:

• Kształtowanie prozdrowotnego stylu życia społeczeństwa;

• Tworzenie środowiska życia, pracy, nauki sprzyjającej zdrowiu;

• Aktywizowanie jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych do działań na rzecz zdrowia.

STRATEGICZNE CELE ZDROWOTNE:

1. Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej śmierci z powodu chorób naczyniowo – sercowych w tym udarów mózgu;

2. Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej śmierci z powodu nowotworów złośliwych;

3. Zmniejszenie częstotliwości urazów powstałych w wyniku wypadków i ograniczenia ich skutków;

4. Zapobieganie zaburzeniom psychicznym przez działania prewencyjno – promocyjne;

5. Zmniejszenie zachorowalności i ograniczenie negatywnych skutków przewlekłych schorzeń układu kostno – stawowego;

6. Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej śmierci z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego;

7. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom;

8. Zmniejszenie różnic społecznych i terytorialnych w stanie zdrowia populacji;

9. Zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu;

10. Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu, oraz zmniejszenie szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem;

11. Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej żywności, oraz zmniejszenie występowania otyłości;

12. Zwiększenie aktywności fizycznej ludności;

13. Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z tym szkód zdrowotnych;

14. Zmniejszeni narażenia na czynniki szkodliwe w środowisku życia i pracy oraz ich skutków zdrowotnych i poprawa stanu sanitarnego kraju;

15. Poprawa opieki zdrowotnej nad matką, noworodkiem, małym dzieckiem;

16. Wspieranie rozwoju zdrowia fizycznego i psychospołecznego oraz zapobieganie najczęstszym problemom zdrowotnym i społecznym dzieci i młodzieży;

17. Tworzenie warunków do zdrowego i aktywnego życia osób starszych;

18. Tworzenie warunków do aktywnego życia osób niepełnosprawnych;

19. Intensyfikacja zapobiegania próchnicy zębów u dzieci i młodzieży;

20. Aktywizacja jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych do działań na rzecz zdrowia społeczeństwa;

21. Poprawa jakości świadczeń zdrowotnych w zakresie skuteczności bezpieczeństwa i akceptacji społecznej w tym przestrzeganiu praw pacjenta;

22. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad osobami zagrożonymi chorobami układu krążenia, udarami mózgowymi, nowotworami, powikłaniami cukrzycy, chorobami układu oddechowego oraz chorobami reumatycznymi szczególnie przez działania podstawowej opieki zdrowotnej;

23. Zwiększenie i optymalne wykorzystanie systemu ochrony zdrowia oraz infrastruktury samorządowej dla potrzeb ochrony zdrowia i edukacji zdrowotnej.