Raj dla każdego człowieka jest czymś innym. Każdy ma swoje własne wyobrażenie raju. Wizja życia pozagrobowego zależy od epoki, kultury, religii i własnego światopoglądu. Rozważając o raju trzeba sobie zadać pytanie co to jest raj?
Według biblii raj to ogród Eden podarowany przez Stwórcę ?człowiekowi, jako kraina wiecznego szczęścia, dostatku i bezpieczeństwa. To miejsce pobytu pierwszych ludzi Adama i Ewy. Człowiek tam nie musiał pracować żywił się tym, co dawała mu natura.
Natomiast starożytni Grecy swój raj nazwali Arkadią. Było to miejsce gdzie wiodło się szczęśliwe i proste życie. Moim zdaniem Hellenowie tęsknili za wolnością od konfliktów, zagrożeń i za światem godnym z porządkiem natury. Dlatego mieli takie wyobrażenie raju.
Mój obraz raju zupełnie różni się od wcześniej wymienionych. Dla mnie raj to stan emocjonalny kiedy jestem bezpieczny, zadowolony i kochany . Kiedy wszystko mi wychodzi i się udaje. Żyję w nowoczesnym świecie i jestem współczesnym człowiekiem to dla mnie jest raj. To świat bez wojen i ludzi szczęśliwych.
Znając już ogólne wyobrażenie raju, spróbujmy odszukać raj w literaturze polskiej. Najpowszechniejszym i najbardziej znanym wyobrażeniem przejście z życia do raju jest śmierć . Jan Kochanowski u schyłku renesansu ukazał ból cierpiącego ojca po stracie ukochanego dziecka. W trenie XIX ukazuje własne wyobrażenie świata pozaziemskiego . Narratorem w ostatnim trenie jest matka opowiadające o dalszych losach Orszulki. Przedstawia raj jako krainę duchów i aniołów, pełną modlitw, wolną od frasunków i żałości. Ukazuję córkę jako ?wdzięczną jutrzenkę? bezpieczną bo przeszła do lepszego życia. Okazuję się że raj to dużo lepsze miejsce niż życie na ziemi, bo tam ludzie nie chorują. Najgorsza jest tylko rozłąka i pustka po utracie ukochanej osoby.
W późniejszych czasach dopiero w epoce romantyzmu Adam Mickiewicz podejmuję się opisania raju. Tęskniąc za ojczystym krajem wykreował jego obraz w swojej epopei ?Pan Tadeusz? stworzył idealną przestrzeń w której chce się żyć nazwał ją Soplicowo. Tam panuje harmonia, spokój , każdy zna swoje miejsce. Hołdowanie tradycji daje poczucie bezpieczeństwa, a opisy przyrody wzbogacają rajski obraz.
Następnym prekursorem raju był Bolesław Leśmian, który ponownie zainspirował się osobą Orszulki i opisał jej żucie w raju. Tam spotykamy się z zupełnie innym rajem , który jest miejscem oczekiwania. Orszulka będąc w niebie nie martwi się już o siebie, ale tęskni za rodzicami i chce ich pocieszyć w rozpaczy. Leśmian ukazał raj według biblijnej zasady ?jak w niebie tak i na ziemi?.
Współczesna literatura nadal zmaga się z wyjaśnieniem motywu raju. Niezbitym dowodem na to jest Wisława Szymborska w wierszu pt. ?Utopia? Jej zdaniem raj to kraina odpowiedzi. Jest tam drzewo ?Słusznego Domysłu?, ?Zrozumienie?, dolina ?Oczywistości? , jezioro ?Głębokiego Przekonania? i ?Istota Rzeczy?. Wszystko czego nie znajdziemy w normalnym codziennym życiu. Najdziwniejsze jest tylko to, że ten raj to bezludna wyspa.
Mając do wyboru różne raje ja osobiście wybrałbym swój własny tzn. raj na ziemi. Bo nie mam stu procentowej pewności, że po śmierci znajdę się w tej szczęśliwej krainie. Wiele ludzi walczy o swoje życie i byt na ziemi nikt nie chce ?odchodzić? umierać. Całe życie pracujemy na to co mamy, całe życie robimy tak, aby żyło nam się lepiej i mamy to wszystko opuścić? Dla niezbadanego raju. Jak istnieje świat nie przyszedł jeszcze nikt, aby nam powiedzieć jak tam jest. Więc czy mamy podstawę wierzyć w istnienie raju? My chcemy wierzyć w raj i w życie wieczne bo daje nam to szansę bycia lepszym człowiekiem. ?Uważam że życie to raj, do którego klucze są w naszych rękach? a ?gdyby ludzie pragnęli bardziej swego szczęścia niż nieszczęścia innych, moglibyśmy niebawem mieć prawdziwy raj na ziemi?