Wydział : Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Olsztyn dnia 8.05.2012

Katedra : Geodezja i Kartografia

Specjalizacja : Kataster Nieruchomości

Sprawozdanie II

Charakterystyka prawych źródeł ewidencyjnych

Wykonał :

Piotr Płókarz

Rok I MSU, Gr I

Dane podmiotowe – są to dane dotyczące osób i jednostek organizacyjnych oraz praw im przysługującym związanych z działkami gruntu, budynków i lokali, ujawnia się w katastrze nieruchomości na podstawie :

• wpisów dokonanych w księgach wieczystych,

• prawomocnych orzeczeń sądowych,

• akty notarialne dotyczących ustanowienia lub przeniesienia praw rzeczowych do nieruchomości z wyłączeniem umów dotyczących użytkowania wieczystego gruntów i własności lokali

• ostatecznych decyzji administracyjnych

• dyspozycji zawartych w aktach normatywnych

• umów dzierżawy zgłoszonych do ewidencji zgodnie z art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zwrócić należy uwagę w jakim trybie dane te są uwidaczniane w rejestrze. Rodzaj wpisu decyduje o charakterze tego rejestru i określa jednocześnie skutki prawne, jakie one wywołują w strefie zewnętrznej. Właściwe organy nie mogą samodzielnie decydować o uprawnieniach wnioskodawcy do nieruchomości. W przeciwieństwie do istniejącego w księgach wieczystych toku wyjaśniającego mającego na celu np. na celu badanie czy przedłożony dokument spełnia wymagania formalnoprawne przewidziane dla poszczególnych rodzajów dokumentów urzędowych, kataster nieruchomości nie rozstrzyga sporów o prawa do nieruchomości ani też nie nadaje tych praw. Zapisuje jedynie stan prawny ustalony w innym trybie lub przez inny organ orzekający.

Podstawą wpisu w katastrze nieruchomości mogą być jedynie dokumenty, które stanowią dowód potwierdzający prawa własności, użytkowania wieczystego lub innych praw rzeczowych ograniczonych, prawa obligacyjne czy też inne tytułu uprawniające do władania nieruchomościami, posiadające cechy dokumentów urzędowych, w szczególności :

• akty notarialne

to dokument sporządzany przez notariusza, którego formę ściśle określają przepisy prawa o notariacie. Akt notarialny zawiera m.in. datę i miejsce sporządzenia, treść oświadczenia strony (stron), podpisy osób biorących udział w jego sporządzaniu (w tym notariusza). W formie aktu notarialnego mogą być dokonywane właściwie wszystkie czynności prawne (np. umowy, pełnomocnictwa, testamenty). W wielu przypadkach przepisy prawa cywilnego zastrzegają, że od formy aktu notarialnego zależy ważność danej czynności. Tak jest na przykład przy umowach :

• sprzedaży,

• zamianie,

• darowiźnie,

• umowie przedwstępnej,

• umowie przeniesienia własności,

• zrzeczeniu się własności,

• umowie o spadku i przeniesieniu spadku,

• umowa o dziale spadku,

• umowie majątkowej małżeńskiej,

• ostateczne decyzje administracyjne

akt administracyjny zewnętrzny, władcze oświadczenie woli organu administracyjnego oparte na przepisach prawa administracyjnego, skierowane do określonego adresata, w indywidualnie oznaczonej sprawie kształtujące zmiany stanu prawnego nieruchomości w zakresie : praw rzeczowych , użytkowania wieczystego, ograniczonych praw rzeczowych, umowy najmu i dzierżawy, praw trwałego zarządu. W szczególności będą to decyzje:

• zwrotu wywłaszczonej nieruchomości,

• oddania nieruchomości w trwały zarząd na rzecz jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,

• wygaśnięcia prawa trwałego zarządu,

• decyzja o ujawnieniu władającego w operacie ewidencji gruntów i budynków

• decyzja w sprawie wydzielenia gruntów pod drogi publiczne z nieruchomości z której podział został dokonany na wniosek jej właściciela ,

• ustalenie linii brzegu dla cieków naturalnych,

• zatwierdzenie projektu scalenia gruntów,

• decyzje dotyczące nabycia z mocy prawa użytkowania wieczystego i własności budynków przez jednostki badawczo-rozwojowe,

• zwrotu działki dożywotniego użytkownika ,

• przekazanie gruntów pokrytych wodami stanowiącymi własność Skarbu Państwa w trwały zarząd na rzecz odpowiednio urzędów morskich, regionalnych zarządów gospodarki wodnej, parków narodowych,

• zwrotu działek siedliskowych na rzecz właściciela budynków znajdujących się na działce gruntu, która wchodziła w skład gospodarstwa rolnego przekazanego Państwu za rentę

• orzeczenie sądowe

prawomocne i natychmiast wykonalne zarówno o charakterze konstytutywnym jak i deklaratoryjnym

• postanowienie o ustanowieniu drogi koniecznej,

• postanowienie o rozgraniczeniu nieruchomości,

• postanowienie o zniesieniu współwłasności nieruchomości,

• orzeczenie sądu o ustanowieniu odrębnej własności lokali w budynku,

• powstanie i przeniesienie w drodze umowy prawa użytkowania wieczystego,

• postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia,

• postanowienie o nabyciu spadku,

• wyrok w sprawie uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

• akty normatywne

to każdy akt państwa zawierający normy prawne, o charakterze powszechnym, pochodzą wyłącznie od organów ustawodawczych. W sposób bezpośredni mogą stanowić podstawę zmiany stanu prawnego uwidocznionego w ewidencji gruntów i budynków w części podmiotowej

• akty prawne w sprawie tworzenia, łączenia, znoszenia i podziału jednostek podziału terytorialnego państwa lub zmiany ich granic,

• uchwały rad gmin o scaleniu i podziale nieruchomości.

• ewidencje publiczne

prowadzone na podstawie innych przepisów przez : sądy, organy administracji publicznej oraz państwowej i samorządowe jednostki organizacyjne, w zakresie zmian danych podmiotowych jak i aktualizacji danych dotyczących osób fizycznych i prawnych oraz jednostek organizacyjnych, którym te praw przysługują.

• elektroniczna księga wieczysta

• powszechny elektroniczny system ewidencji ludności (PESEL)

• krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej (REGON )

• Krajowy Rejestr Sądowy

Dane przedmiotowe dotyczące oznaczenia gruntów, budynków i lokali ujawnia się w operacie ewidencyjnym przede wszystkim na podstawie:

• Ostatecznych decyzji administracyjnych

kształtujących zmiany danych w zakresie oznaczenia nieruchomości. Będą to przeważnie decyzje o:

• wyłączenie gruntów z produkcji rolnej i leśnej,

• zatwierdzeniu projektu scalenia gruntów,

• zatwierdzenie projektu klasyfikacji gruntów,

• zatwierdzające operat opisowo-kartograficzny,

• zatwierdzające podział nieruchomości,

• wprowadzeniu zmiany do rejestru.

• Prawomocnych orzeczeń sądowych

w zakresie zmian danych dotyczących oznaczenia nieruchomości lub oznaczenia praw do nieruchomości np.:

• ustanowieniu odrębnej własności lokali w budynku,

• podziale nieruchomości gruntowej, budynkowej czy lokalowej,

• postanowienie o rozgraniczeniu nieruchomości,

• postanowienie o ustanowieniu drogi koniecznej.

• Aktów normatywnych

Stanowią bezpośrednią podstawę wprowadzenia zmian w rejestrze, w zakresie oznaczenia nieruchomości

• w sprawie tworzenia, łączenia, znoszenia i podziału jednostek podziału terytorialnego państwa lub zmiany ich granic,

• uchwał rad gmin w sprawach nadania lub zmiany nazw ulic i placów,

• określające numery dróg publicznych,

• określające nazwy zespołów urbanistycznych, przysiółków, niw, uroczysk,

• w sprawie ustalenia i zmiany urzędowych nazw miejscowości,

• określające nazwy: cieków , zbiorników wodnych, parków narodowych i krajobrazowych,

• w sprawie ustalenia użytków ekologicznych,

• uchwała rad gmin o scaleniu i podziale nieruchomości w zakresie oznaczenia działek ewidencyjnych,

• określające zasady wyłączenia gruntów z produkcji rolnej,

• zawiadomienia właściwych organów w sprawie nadania lub zmiany numeracji porządkowej nieruchomości lub budynków.

• Opracowań geodezyjnych i kartograficznych

przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych, powstałych w ramach:

• modernizacji ewidencji gruntów i budynków,

• weryfikacji danych ewidencyjnych ,

• opracowań realizowanych na wniosek osób uprawnionych lub z urzędu przez właściwe organy.

• Dokumentacji architektoniczno-budowlanej

gromadzonej i przechowywanej przez organy administracji publicznej, głównie w zakresie oznaczenia budynków i lokali np. :

• przeznaczenia,

• funkcji użytkowych,

• ogólnych danych technicznych,

• roku zakończenia budowy,

• liczby kondygnacji.

• Ewidencji publicznych

Stanowiących podstawę jednorodnego oznaczenia danych ewidencyjnych w katastrze nieruchomości oraz wykazywania innych wymaganych informacji gromadzonych w operacie ewidencyjnym

• państwowy rejestr granic i powierzchni jednostek podziału terytorialnego,

• krajowy rejestr urzędowy podziału terytorialnego kraju ( TERYT ),

• państwowy rejestr nazw geograficznych,

• ewidencję dróg i obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów,

• rejestr zabytków,

• ewidencję porządkową nieruchomości prowadzoną przez gminy.

• Danych zawartych w dokumentach

udostępnianych przez zainteresowanie strony