RANA – VULNUS:

• jest przerwaniem anatomicznej ciągłości tkanek

• naruszenie ciągłości:
  - może dotyczyć powłoki ciała – skóry/bł. śluzowej (rana prosta) lub narządów wewnętrznych, rozciągać się w głąb tkanek (rana głęboka), penetrować do jam ciała (rana przenikająca)
  - może być widoczne (rana otwarta – vulnus apertum) lub ukryte (rana wewnętrzna – v. occultum)

Czynniki prowadzące do powstania ran:

• zewnętrzne:
  - mechaniczne
  - chemiczne
  - termiczne
  - elektryczne
  - promienie X
  - energia jądrowa

• wewnętrzne:
  - ostre odłamy kostne uszkadzające tkanki miękkie

Budowa rany:

• brzegi - stanowi skóra lub błona śluzowa; mogą tworzyć linię prostą, wyginać się łukowato lub załamywać się pod różnym kątem

• ściany – mogą tworzyć mięśnie, powięzie, tkanka łączna

• dno – stanowią różne tkanki w zależności od lokalizacji rany

• jama – przestrzeń ograniczona przez ściany i dno

Wymienioną budowę posiadają rany głębokie, sięgające poza tkankę podskórną.
W ranach powierzchniowych, które dotyczą tylko skóry i tkanki podskórnej występują tylko brzegi i dno, nie wyróżnia się jamy i ścian.

Rana z ubytkiem obrażenie, w którym dochodzi do całkowitego oddzielenia pewnej części tkanki od ciała

Zadrapanie – vulnusculum wąskie, podłużne uszkodzenie skóry zadane przez ostre przedmioty lub pazury

Otarcie – excoriatio uszkodzenie powierzchownych warstw skóry (naskórka) powstałe przez kontakt z szorstką powierzchnią

Objawy (cechy) rany:

1. przerwanie ciągłości anatomicznej tkanek:

• następuje w wyniku działania siły, która przekracza granice elastyczności tkanki

• powoduje upośledzenie czynności danych tkanek/narządów w zależności od miejsca zranienia, rodzaju uszkodzonej tkanki i głębokości rany – np.:
  - przecięcie nerwu powoduje brak czucia w danej okolicy (n. czuciowy) lub porażenie (n. ruchowy); - - - uszkodzenie przewodu wyprowadzającego jest przyczyną powstania przetoki (fistula)

• siła urazu i przerwanie dopływu krwi jest przyczyną powstania we wnętrzu jamy obszarów martwych; granica między tkanką żywą a martwą ustala się po ok. 24h

1. rozziew (dehiscentio):

• jest to rozchylenie brzegów rany

• bierny – zależny od przebiegu włókien sprężystych w tkance łącznej (tzw. linie Langera)

• czynny – wynikający ze ściągnięcia mięśni kurczącej się powierzchni rany

• małe rozziewy sprzyjają gojeniu się ran, większe – opóźniają i są przyczyną powikłań

1. ból:

• powstaje przez drażnienie zakończeń nerwów czuciowych przez czynnik powodujący zranienie, a w późniejszym okresie przez produkty rozpadu tkanek w ranie

• intensywność zależy od:
  - siły działania czynnika uszkadzającego
  - czasu trwania urazu (im szybciej następuje tym mniejsza bolesność)
  - stopnia unerwienia tkanek (najbardziej wrażliwe: okolice nosa, warg, bł. śluz. jamy ustnej, skóra zewn. narządów płciowych i odbytu, tworzywo kopytowe i pazurowe, opuszki palcowe, okostna, opłucna, otrzewna)
  - rodzaju bodźców działających w obrębie rany na zakończenia nerwów czuciowych (bodźce termiczne, np. wysuszenie; mechaniczne – drapanie, lizanie; chemiczne – leki, drażniące środki odkażające)

1. krwotok (haemorrhagia):

• powstaje przez uszkodzenie naczyń krwionośnych (u don’t say?)

• nasilenie zależy od: stopnia ukrwienia danej okolicy, rodzaju przeciętego naczynia, sposobu zadania rany

• miąższowy przy uszkodzeniu narządów miąższowych, zagrożenie życia, duży ubytek krwi

• kapilarny z naczyń włosowatych

• tętniczy jasnoczerwona krew wypływająca rytmicznie pulsującym strumieniem

• żylny krew ciemniejsza, wypływ równomierny, bez pulsowania; po przecięciu naczynia żylnego, ale także przez uszkodzenie splotów żylnych (jama nosowa, ciała jamiste prącia)

Sposoby gojenia się ran:

1. przez rychłozrost /gojenie pierwotne, doraźne/ (sanatio per primam intentionem):

Jest to bezpośrednie zespolenie brzegów rany bez powstawania młodocianej tkanki ziarninowej i bez ropienia. Dotyczy ran:
- nie zanieczyszczonych
- z przylegającymi do siebie brzegami
- bez ciał obcych w jamie
- przy minimalnym uszkodzeniu tkanek
Np. rany chirurgiczne.

1. przez ziarninowanie /gojenie opóźnione/ (sanatio per secundam intentionem/granulationem):

Jest to połączenie brzegów rany za pomocą ziarniny, która przekształca się w dojrzałą tkankę łączną. Gojenie trwa dłużej niż przez rychłozrost, często towarzyszy mu ropienie i wytwarza się duża blizna. Dotyczy ran:
- rozległych, z dużym rozziewem i jamą, wypełnionych skrzepami/obumarłymi tkankami
- zanieczyszczonych (v. contaminatum)
- zakażonych (v. septicum) – na powierzchni bytują i namnażają się bakterie

1. gojenie pod strupem (sanatio sub crustam):

Powstały skrzep przekształca się w strup (crusta), ziarninowanie i naskórkowanie odbywa się pod strupem

Podział ran:

1. Wg sposobu ich zadania:

• operacyjne

• przypadkowe

1. W zależności od umiejscowienia:

• warg

• policzka

• szyi

• kończyn itd.

1. W zależności od uszkodzonej tkanki/narządu:

• skórne

• mięśniowe

• stawowe

• języka

• gardła

• płuc itd.

1. W zależności od liczby uszkodzonych tkanek:

• proste – 1 tkanka

• złożone – kilka tkanek

1. W zależności od naruszenia jam ciała:

• przenikające (rana drażniąca, v. perforans/penetrans)

• nie przenikające

1. W zależności od sposobu gojenia:

• krwawiące

• ziarninujące

• ropiejące

1. W zależności od czasu trwania

• świeże (v. recens)

• zakażone (v. infectum)

W zależności od sposobu powstania i działającej siły wyróżniamy:

• rana cięta (v. incisum s. sectum)

• rana kłuta (v. ictum)

• rana miażdżona (v. conquassatum)

• rana darta (v. laceratum)

• rana rąbana (v. caesum s. scissum)

• rana tłuczona (v. contusum)

• rana postrzałowa (v. sclopetarium)

• rana kąsana (v. morsum)

• rana zatruta (v. venenatum)

Rana cięta:

• Zadana ostrym narzędziem (np. nóż, kosa, ew. maczeta w Krakowie).

• objawy:
  - równe brzegi
  - gładkie ściany
  - może być silne krwawienie
  -ból niewielki

• leczenie:
  - zatamować krwawienie
  - jeśli świeża – zszyć warunki do gojenia przez rychłozrost
  - jeśli stara – opatrunek z antybiotykiem (polzomycyna) i gojenie przez ziarninowanie, ewentualnie po wygojeniu wyciąć powstałą bliznę i zespolić ponownie brzegi rany

Rana kłuta:

• Zadana ostro zakończonym, długim narzędziem wbitym w tkanki najczęściej prostopadle do ich powierzchni (gwóźdź, widły, igła).

• objawy:
  - mały otwór
  - długi kanał (kształt zal. od kształtu przedmiotu)
  - brzegi rany mogą być zgniecione (np. po nadzianiu się na kij – pozdro)
  - tkanki wewn. kanału mogą być poszarpane
  - większość jest zakażona
  - często z pozostałością ciała obcego, które utrudnia gojenie (przetoka ropna)
  - może przenikać do jam ciała, uszkadzać narządy wewnętrzne
  - mogą przechodzić przez jakąś część ciała na wylot (rana przeszywająca – v. transfigens)

• leczenie:
  - nie zakażone wypełniają się skrzepem i goją przez ziarninowanie
  - zakażone należy rozciąć (dostęp tlenu) i leczyć sposobem otwartym (żeby nie wlazły beztlenowce!!!)

Rana tłuczona:

• Spowodowana tępym urazem (uderzenie młotkiem, prętem, ew. bejsbolem na meczu) lub upadkiem z wysokości na twarde podłoże.

• objawy:
  - brzegi nierówne, postrzępione
  - tkanki tworzące ściany i dno są zgiecione i zanieczyszczone
  - ból stosunkowo niewielki (tępy uraz znosi/upośledza przewodnictwo nerwów – szok miejscowy/wstrząśnienie nerwów)
  - krwotok niewielki, dochodzi zwykle do rozległych wynaczynień do tkanek (powstają krwiaki i podbiegnięcia krwawe)

• leczenie:
  - sposobem otwartym z uwagi na dużą ilość zgniecionych tkanek i dogodne warunki do rozwoju zakażenia

Rana miażdżona:

• Powstaje na skutek bardzo dużej siły działającej płasko i tępo np. kopnięcie kopytem, uderzenie przez samochód, przygniecenie dużym ciężarem.

• objawy – podobne jak przy tłuczonej:
  - brzegi nierówne, zasinione, postrzępione
  - duże ubytki tkankowe, otarcia skóry
  - tkanki w obrębie rany porozrywane, martwe
  - obrzęk (związany ze zgnieceniem naczyń)
  - krwotok zwykle niewielki
  - ból stosunkowo niewielki (miejscowy szok)

• w wyniku zmiażdżenia mięśni dochodzi do rozwoju stanu klinicznego określanego jako ZESPÓŁ ZMIAŻDŻENIA (CRUSH SYNDROME) = traumatic rhabdomyolosis = Zespół Bywatersa (Bywater’s Syndrome)
  - uszkodzenie tk. mięśniowej poprzecznie prążkowanej powoduje uwolnienie do krwi wolnej mioglobiny, której metabolity są nefrotoksyczne i doprowadzają do rozwoju ostrej niewydolności nerek
  - w początkowym okresie po urazie dochodzi do miejscowych zaburzeń w krążeniu (ischemia) i następnie do rozwoju martwicy i zgorzeli
  - wypływ osocza z łożyska naczyniowego do tkanek prowadzi do zmniejszenia objętości krwi krążącej i spadku ciśnienia (wstrząs hipowolemiczny)
  - po reperfuzji krew, przepływając przez zmiażdżone mięśnie, zabiera ze sobą produkty ich rozpadu – gł. mioglobinę (+ fosforany, kreatynę, potas)
  - produkty są częściowo filtrowane i wydalane przez nerki => czerwonawe zabarwienie moczu
  - z czasem dochodzi do odkładania się tych substancji w kanalikach nerkowych, czemu sprzyja skurcz naczyń nerkowych
  - następuje upośledzenie filtracji w kłębuszkach => zmniejszenie wydalania moczu aż do całkowitego zatrzymania (anuria traumatica)
  - w 2/3 przypadków następuje śmierć z zatrucia pod koniec 1 tygodnia!
  Syndrom ten został opisany po raz 1 przez brytyjskiego lekarza Erica Bywaters’a u żołnierzy rannych podczas II WŚ

• leczenie:
  - wyrównanie krwi krążącej i zwiększenie diurezy!!!
  - dostarczanie dużych ilości płynów (najlepiej alkalicznych) np. dwuwęglan sodu, mannitol
  - odciążenie ustroju od trującego wpływu produktów rozpadu tkanek przez rozległe nacięcia wszystkich przegród łącznotkankowych otaczających obrzękłe mięśnie, drenaż rany – by umożliwić ewakuację wysięku

Rana darta:

• Wywołana przez urazy powodujące rozciąganie tkanek ponad ich fizjologiczną granicę elastyczności.

• objawy:
  - brzegi poszarpane, z krwawymi podbiegnięciami
  - wygląd dna i ścian jest zróżnicowany, stąd krwawienie może mieć różne nasilenie

• leczenie:
  - świeże można zszyć po odpowiednim opracowaniu chirurgicznym
  - powikłane, z rozległym uszkodzeniem otaczających tkanek i zakażeniem, leczy się sposobem otwartym

Rana rąbana:

• Powstaje na skutek działania przedmiotów, które jednocześnie powodują cięcie i zgniatanie tkanek, np. siekiera, topór ( <3 ).

• objawy:
  - podobne do obj. ran ciętych, lecz większa liczba uszkodzonych tkanek
  - rozziew jest duży
  - krwawienie zwykle małe ze względu na zgniecenie tkanek i naczyń

• leczenie:
  - świeże można zszyć

Rana kąsana:

• Jest wynikiem pogryzienia. Psy i koty zadają rany kłuto-miażdżone, konie – miażdżone. Są to rany zakażone! Mogą doprowadzić do ropowicy (phlegmona), ropni (abscessus), odmy podskórnej.

• objawy:
  - rozmiary, kształt i charakter brzegów rany jest różny
  - zwykle towarzyszy im oderwanie skóry od ciała na dużej powierzchni

• leczenie:
  - odnaleźć wszystkie rany!!!
  - zbadać zgłębnikiem głębokość rany, ew. wykonać przeciwotwór
  - drenaż
  - nie dopuścić do zamknięcia rany – płukanie, sączki
  - antybiotyki ogólnie i miejscowo
  - świeże – czasem wystarczy sam antybiotyk

Rana postrzałowa:

• Jest zadana pociskiem z broni palnej (Rly?), odłamkiem granatu, bomby itd. Tkanki ulegają tu zmiażdżeniu, zakażeniu i oparzeniu.

postrzał pocisk pozostaje w tkankach, wyróżnia się wlot i kanał, na końcu którego znajduje się pocisk
przestrzał pocisk przebija ciało na wylot, jest wlot, kanał i wylot

• objawy:
  - zwykle rany wlotowe małe, czasem trudne do odszukania
  - krwawienie zwykle silne, w zależności od tego, przez jakie tkanki/narządy przechodzi kanał pocisku
  - rana wlotowa zawsze mniejsza niż wylotowa i często sierść dookoła ulega spaleniu

• leczenie:
  - podobnie jak rany kłute
  - przy braku uszkodzenia ważniejszych narządów rana ma tendencję do gojenia się przez ziarninowanie
  - tkwiący pocisk z czasem obrasta tkanką łączną – ulega otorbieniu, co może być w przyszłości przyczyną powikłań : kulawizny, bolesności, nawracających ropni
  - w miarę możliwości dążyć do odszukania i usunięcia pocisku
  - leczyć sposobem otwartym
  - usunąć tkanki martwicze
  - nie dopuścić do zamknięcia się otworów – wlot rany zwykle będzie zabliźniał się szybko, wylot – ze względu na większe uszkodzenie – goi się dłuższy czas, czemu towarzyszy ropienie i martwica
  - antybiotyk ogólnie i miejscowo

Rana zatruta:

• Jest to kąsana rana zadana przez zwierzęta jadowite np. żmije, skorpiony, pszczoły, szerszenie, pająki itd.

• objawy: ze względu na zawartość w jadzie różnych białek i enzymów ( np.: cytolizyny – rozpad tkanek; kardiotoksyny – zaburzają pracę serca; hemolizyny, hemoraginy – uszkadzają ściany naczyń, białka zwiększające krzepliwość krwi, neurotoksyny – działają na ośrodek oddechowy) występują:
  objawy ogólne, takie jak:
  - obniżenie wrażliwości ośrodka oddechowego
  - duszność
  - zaburzenia świadomości
  - niepokój
  - świąd
  - wzrost temperatury
  - tachykardia
  - ślinienie
  - tachypnoe
  
  objawy miejscowe:
  - bolesny obrzęk
  - zasinienie skóry
  - martwica skóry w późniejszym okresie
  - obrzęk głowy
  - krwawe wylewy podskórne
  - czerwone smugi
  - ślady zębów żmij trudne do odnalezienia!!!
  
  objawy narządowe:
  - obrzęk mózgu
  - niedokrwistość
  - leukocytoza
  - trombocytopenia
  - uszkodzenie serca
  - uszkodzenie wątroby

• najwrażliwsze na jad żmij są:
  - owce – giną zwykle w ciągu 2-8 h po ukąszeniu
  - konie i psy – mogą zginąć w ciągu 12h/po kilku dniach
  - świnie i bydło – mało wrażliwe

leczenie:
- surowica i.m./i.v.; np. Biomed W-wa, Antivenin, Ipser europe; małe zwierzęta 10-30 ml/ duże 50-100 ml
- opaska uciskowa na kończynę powyżej m-ca ukąszenia na ok. 2h – zapobiega wchłanianiu i rozprzestrzenianiu jadu, koncentruje go na małym obszarze
- zimny okład (15°C)
- możliwie szybkie usunięcie trucizny – wypalenie, wyssanie, wycięcie rany
- przy dużym obrzęku wykonać nacięcia
- przy obrzęku górnych dróg oddechowych wykonać tracheotomię
- wlewy dożylne płynów (glukoza, PWE)
- leki sterydowe
- leki nasercowe (katecholaminy, kardiamid)
- leki moczopędne
- leki antyhistaminowe

• jad owadów:
  Wywołuje przejściowy piekący obrzęk skóry i tkanki podskórnej.
  Bardzo wrażliwe są konie – przy ataku roju pszczół na skutek silnego podniecenia nerwowego, upośledzenia krążenia (zapaść), zaburzeń oddychania – śmierć może nastąpić w ciągu kilku godzin.
  Przy mniejszej liczbie ukąszeń:
  - zaburzenia ruchowe
  - objawy morzyskowe
  - podwyższenie temp. do 40°C
  - arytmia
  - miejscowe, ciastowate, gorące i bolesne obrzęki w sąsiedztwie rany, które po kilku dniach zanikają i pozostają po nich w skórze twarde guzki wielkości ziarna grochu/orzecha laskowego, które też po kilku dniach zanikają
  - u koni i psów w miejscu ukąszenia czasem martwica tkanek, którą leczy się jak rany zakażone
  leczenie:
  - usunięcie żądła
  - oziębienie miejsca ukąszenia
  - przy objawach ogólnych – leczenie objawowe
  - leki przeciwhistaminowe
  - leki sterydowe
  - adrenalina s.c.

KRWIAK – HAEMATOMA:

Rozwija się miejscowe zapalenie, którego celem jest rozpuszczanie, resorpcja i organizacja wynaczynionej ktwi i okolicznych uszkodzonych tkanek

• w miarę resorpcji krwi ciśnienie wewnątrz krwiaka ulega zmiejszaniu, a skóra nad nim jest mniej napięta

• po kilku dniach wokół powstałej krwi pojawia się tkanka ziarninowa (zapalenie wytwórcze), tworząca gruby wał tkanki łącznej

• z błony łącznotkankowej narasta tkanka ziarninowa, która stopniowo wypełnia jamę krwiaka

• zakończenie procesu to przemiana ziarniny w tkankę bliznowatą, czemu zwykle towarzyszą znaczne zniekształcenia z powodu odkładania się soli Ca lub powstawania tkanki chrzestnej/kostnej na drodze metaplazji

Diagnozowanie: przy omacywaniu chełboczący, należy wykonać punkcję i paczeć, czy wypływa krew

Leczenie:

• nakłucie i usunięcie krwi, następnie wprowadza się steryd (najlepiej o długim działaniu) – dzięki temu następuje szybsze wchłanianie i antybiotyk – osłonowo; robimy to ok. 3-4 razy (raz na kilka dni; 3/4/5)

• leczenie chirurgiczne (nie na świeżym – najwcześniej po ok. tygodniu) rozcięcie na całej powierzchni, po usunięciu zawartości założenie szwu odpowierzchniowego

• zbyr wczesne nacięcie krwiaka może spowodować trudne do opanowania krwawienie

• zakażony należy leczyć tak jak ropień

LIMFIAK – SEROMA:

Powstaje w wyniku stłuczenia, w którym dochodzi do pęknięcia bardziej kruchych naczyń chłonnych i tylko niewielkich naczyń krwionośnych. Stąd zawartość limfiaka stanowi chłonka z niewielką domieszką krwi.

• powstaje powoli, przez kilka dni; ponieważ otwarte naczynie chłonne nie ulega zamknięciu przez skrzepy, chłonka wydostaje się tak długo, aż ciśnienie w jamie wyrówna się z ciśnieniem śródnaczyniowym

• ciśnienie w naczyniach chłonnych jest niskie, stąd obrzęk jest chełboczący w omacywaniu

• brak bolesności

• limfiaki tworzą się także po operacjach chirurgicznych, szczególnie w miejscach narażonych na dużą ruchomość i z dużą ilością tkanki tłuszczowej

Leczenie:

• można upuszczać limfę i leczyć jak krwiaka, ale limfa nie krzepnie, więc nie ma jak zaczopować naczynia => można go przeciąć, nałożyć szwy odpowierzchniowe i paczać co się będzie działo

• można pobrać krew od zwierzęcia i sztucznie zrobić z limfiaka krwiaka – jak krew trafi na pęknięte naczynie, to je zamknie; dalej leczymy jak krwiaka

ROPIEŃ – ABSCESSUS:

Jest to nagromadzenie ropy w obrębie tkanek spowodowane ich stopniowym rozpadem i tworzeniem jam. W stadium końcowym ropień oddziela się od zdrowych tkanek wałem ochronnym (demarkacyjnym) tkanki ziarninowej. Składa się ona z fibroblastów, limfocytów i komórek plazmatycznych, które tworzą tzw. błonę ropnia i wytwarzają ropę.
Błona zapobiega dalszemu rozprzestrzenianiu się zakażenia oraz wydziela do jamy składniki humoralne i komórkowe.
Warstwę wewn. błony nazywa się błoną ropotwórczą.

Przyczyny powstawania:

• następstwo ran zakażonych przy braku odpływu wysięku na skutek zaklejania się brzegów rany

• na skutek migracji bakterii drogą hematogenną

• na skutek dostania się ciał obcych do tkanek

Objawy:

• uwypuklenie skóry zaczerwienionej, napiętej i błyszczącej

• włos nastroszony, mogący łatwo wypadać

• temperatura miejscowo podwyższona, okolica bolesna

• w miejscu rozmiękania skóra staje się cieńsza, przybiera kolor żółty z niebiesko – czerwoną obwódką, a następnie ciemnofioletowy – objaw tworzenia się przetoki

• chełbotanie ropnia

• wzrasta temp. ciała i pojawiają się objawy ogólne, które szybko ustępują po opróżnieniu ropnia

Leczenie:

• nacięcie ropnia i założenie drenażu

• jeżeli zachodzi taka potrzeba – usunięcie w całości wraz z torebką (usunięcie bez torebki nic nie da!)

• po nacięciu należy zrewidować jamę ropnia na obecność kieszeni, przetok, jam wtórnych (ropień wielokomorowy) i ciał obcych

• po zabiegu wskazane kilkudniowe przepłukiwanie jamy środkami antyseptycznymi (woda utleniona, KMnO4, rivanol – płuczemy raz dziennie, przez tyle czasu aż środek przestanie zmieniać kolor)

• osłonowo podajemy ogólnie antybiotyki

• przy takim postępowaniu jama ropnia szybko wypełnia się ziarniną

• sączek należy usunąć 3. – 5. dnia

Rodzaje:

ropień zimny bez wyraźnych objawów zapalnych, jego gruba torebka nie ulega rozpadowi

ropień aseptyczny rozpad tkanek spowodowany drażniącym działaniem leków

ropień swoisty powstaje w przebiegu zakażeń swoistych, np. gruźlica, promienica, nosacizna

ROPOWICA – PHLEGMONA:

Jest to zapalenie tkanki łącznej i naczyń chłonnych wywołane przez bakterie ropotwórcze lub gnilne => stąd ropowica może być:
- surowicza
- ropna
- gnilna
w zależności od rodzaju wywołujących ją bakterii, postać martwicza i gnilna wywoływane są przez florę mieszaną.
Ropowica jest następstwem zakażenia rany = zakażeniem przyrannym (często na skutek ran kąsanych!). Miejscem pierwotnego zakażenia są niewielkie rany, często niewidoczne, a przez to nieleczone.

• w zależności od umiejscowienia rozróżnia się postać:
  - podskórną
  - podpowięziową
  - międzymięśniową

• w zależności od rozprzestrzeniania się:
  - ograniczoną
  - rozlaną
  - postępującą i obejmującą większe obszary ciała

• bardzo szybko przebiegająca ropowica prowadzi do rozległego obrzęki (szczególnie kończyn!) i nazywana jest zastrzałem – panaritium

• warunkiem powstania ropowicy jest zakażenie tkanki podskórnej; skóra, powięzie i głębsze tkanki ulegają zakażeniu przez kontakt, jako tkanki przylegające

Objawy:

• zmiany w obszarze zapalnym charakteryzuje galaretowaty, żółtoczerwony obrzęk tkanki łącznej, której przestrzenie (międzymięśniowe, międzypowięziowe) wypełnia znajdujący się pod ciśnieniem wysięk

• regionalne węzły chłonne powiększone i bolesne

• przy szybkim rozprzestrzenianiu się procesu w ciągu 1-2 dni może dojść do martwicy skóry, tkanki podskórnej, okolicznych ścięgien i mięśni

• wysięk, początkowo surowiczy, zaczyna przechodzić w ropny, cuchnący; może zaw. pęcherzyki gazu – ropowica gazowa (nie należy jej utożsamiać ze zgorzelą gazową!)

• oprócz zmian miejscowych: wzrost temp., podwyższenie liczby tętna i oddechów, osowiałość, brak apetytu

• wskutek miejscowego rozpadu tkanek dochodzi do nadżerek naczyń krwionośnych, a przez to do resorpcji toksyn i przedostaniu się mikroorganizmów do ogólnego krwiobiegu

• w miarę rozwoju zakażenia zmieniona ropowiczo okolica ciała staje się bolesna, cieplejsza od okolicznych tkanek i wrażliwa na ucisk; w późniejszym okresie konsystencja obrzęku staje się miękka , ciastowata (utrzymuje łatwo i przez dłuższy czas odciski palców)

• gdy ropowica dotyczy kończyn, towarzyszy temu różnego stopnia kulawizna

Leczenie:

• ropowica jako schorzenie przyranne wymaga leczenia miejscowego i ogólnego

• konieczne jest podawanie antybiotyku oraz zabiegi służące podtrzymaniu i poprawie stanu układu sercowo-naczyniowego

ROPNIAK – EPMPYEMA:

Jest to nagromadzenie ropy w naturalnych jamach ciała – zatokach, stawach, jamie opłucnowej, osierdziowej i otrzewnowej, worku powietrznym konia. Powstaje w przebiegu ropnego zapalenia błon surowiczych/śluzowych wyściełających naturalne jamy ciała.
Samoistne odprowadzenie ropy na zewnątrz jest niemożliwe, ulega ona częściowej resorpcji. Czasami na skutek rozpadu tkanek może dojść do otwarcia ropniaka za zewnątrz – wtedy należy do udrożnić/operacyjnie odprowadzić wysięk (punkcja, trepanacja, otwarcie, sączkowanie)

CZYRACZYCA – FURUNCULOSIS:

Czyrak – furunculus – to ostre zapalenie mieszka włosowego, gruczołu łojowego i tkanek otaczających. W następstwie nacieku zapalnego z przekrwieniem i wysiękiem rozwija się w skórze twardy, bolesny guz

Czyraczyca to występowanie wielu czyraków w różnych okolicach ciała lub rozlane rozprzestrzenianie się jednego czyraka na większe obszary skóry. Cechują ją nawroty, długotrwały przebieg oraz oporność na leczenie. Najczęściej chorują psy, a miejsca predylekcyjne to: grzbiet nosa, fałdy międzypalcowe, okolica odbytu.