Źródła prawa administracyjnego
Źródłem prawa jest sam akt, w którym zawarte są normy prawne.
System źródeł prawa jest to odnoszony do danego miejsca i czasu, usankcjonowany wolą państwa zbiór źródeł prawa, pozostających we wzajemnych uporządkowanych relacjach.
Cechy systemu źródeł prawa to:
Jedność
Spójność
Zupełność
Hierarchiczność
System źródeł prawa administracyjnego charakteryzuje się ponadto dodatkowymi właściwościami odróżniającymi go od systemów innych gałęzi prawa.
Na ten system składa się najliczniejsza i najbardziej zróżnicowana grupa źródeł prawa. Źródła te w znacznej mierze pochodzą od samej administracji (władzy wykonawczej).
W tym systemie mamy stosunkowo dużą liczbę źródeł prawa wewnętrznego.
Istotne znaczenie pełnią akty prawa miejscowego stanowione przez organy samorządu terytorialnego, oraz terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej).
Istotną rolę w tym systemie pełnią takie akty prawne, które nie zostały włączone wprost do konstytucyjnej kategorii źródeł prawa.
Statuty
Regulaminy
Akty planowania
Normy techniczne
Członkostwo Polski w UE spowodowało istnienie pewnego rodzaju dualistycznego modelu źródeł prawa, na który składają się 2 podsystemy:
Podsystem prawa polskiego
Podsystem prawa wspólnotowego
Podział źródeł prawa ze względu na ich zakres obowiązywania:
Źródła prawa powszechnie obowiązującego – do tych źródeł odnosi się art. 87, art. 234.2
Źródła prawa wewnętrznego – uregulowane są w art.93
Wyrok TK z 1.12.1998r. K21/98
Wyrok TK z 28.06.1999r. K25/99
Podział źródeł prawa wspólnotowego
Prawo pierwotne – prawo, które stoi najwyżej w hierarchii źródeł prawa europejskiego. Jest to prawo, które nie podlega kontroli legalności. Zalicza się do niego:
Traktaty – przepisy tych traktatów są powszechnie obowiązujące w całości i bezpośrednio skuteczne. Stosuje się do wszystkich państw członkowskich, organów wspólnot i jednostek występujących w państwach członkowskich
Prawo niepisane (zasady ogólne)
Proporcjonalność
Subsydiarność
Prawo zwyczajowe
Prawo wtórne (pochodne) – musi być zgodne z prawem pierwotnym, podlega kontroli legalności.
Prawo wiążące
Rozporządzenia – mają charakter generalny i abstrakcyjny, obowiązują w całości, są bezpośrednio skuteczne. Wiążą państwa członkowskie oraz jednostki w tych państwach.
Dyrektywy – wiążą państwa członkowskie, wiążą co do rezultatu, natomiast nie jest wiążąca jeśli chodzi o dochodzenie do tego rezultatu. Celem dyrektywy jest ujednolicenie prawa.
Decyzje – ma charakter indywidualny (polega on na tym, że decyzja nie jest adresowana do wszystkich państw członkowskich, ale tylko do pewnej grupy lub określonej kategorii osób fizycznych lub prawnych.)
Prawo niewiążące – prawo miękkie. Ma charakter opiniodawczy. Zawiera wskazówki co do dokonywania wykładni prawa wspólnotowego.
Opinie
Zalecenia
Rezolucje
Wytyczne
Noty informacyjne
Komunikaty
Prawo wspólnotowe stanowi również w części międzynarodowe prawo publiczne, kiedy organy wspólnoty są stronami umów międzynarodowych.
Konstytucja
Jest naczelnym aktem prawa w Polsce.
Jako akt najwyższej rangi określa podstawowe zasady ustrojowe.
Wprowadza też zasadę kontroli administracji publicznej.
Określa podstawowe prawa i wolności obywateli.
Odnosi się do każdego organu władzy publicznej w państwie, ponieważ działalność każdego z organów można bezpośrednio lub pośrednio wyprowadzić z przepisów konstytucji.
Określa kompetencje:
Prezydenta RP
Rady Ministrów
Prezesa Rady Ministrów
Odnosi się do pozycji prawnej ministrów i członków rządu
Określa wojewodę jako przedstawiciela RM w województwie
Odnosi siÄ™ do samorzÄ…du terytorialnego
Stanowi, że podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina, a potencjalnie wypowiada się również o innych jednostkach tego samorządu, odsyłając w tym zakresie do ustawy.
Warunkiem wejścia w życie konstytucji jest jej opublikowanie w Dzienniku Ustaw RP
Dz.U. 2007 nr.68 poz.449 z późniejszymi zmianami.