SZTUKA INDII, 27.11.12
Cele ludzkiego życia wg. Hinduizmu:
- kama, miłowanie, uprawianie miłości
- artha, dobrobyt, dbanie o ziemskie potrzeby
- dharma, zacność
- spełnienie wszystkich czyniło człowieka pełnym i pozwalało wyzwolić się z cyklu wcieleń
- potem dodano czwarty cel, wytnik tamtych trzech lub integralny cel – moksza, wyzwolenie
- sutry – część literatury naukowej, traktaty dotyczące różnych dziedzień, literatura praktyczna, nie religijna czy piękna
Mitologia kamy
- bóg miłości – opisywany najpierw w epice
- figlarny bóg z łukiem, strzelający ochoczo strzałami, które podaje mu Wioska (a la amor/eros)
- lubi zabawy, które denerwują innych bogów
- Ananda – bezcielesny
- żona Rati (namiętność), najlepszą przyjaciółką Wiosna, otoczony nimfami kuszącymi boga oraz ascetów
- przedstawiany z łukiem, jeździ na zielonej papudze z czerwonym dziobie, czasami ma skrzydełka; operuje we wszystkich trzech światach (bogów, ludzi, podziemnym – wszyscy musza kochać); czasem kama ma zieloną skórę
- łuk zrobiony z cukrowej trzciny, cięciwa z linii brzęczących, czarnych pszczół (jeden z najsłodszych dźwięków, symbol napięcia erotyczno-miłosnego)
- pięć strzał w kołczanie, wszystkie zrobione z kwiatów
- kobieta czuje tak samo jak męźczyzna
Stadia zakochania
1. przyjemność patrzenia na tą osobę
2. melancholia, nieustanne myślenie o drugiej osobie
3. pragnienie nieustannego przebywania z ukochaną osobą
4. bezsenność
5. utrata apetytu prowadząca do osłabienia ciała
6. wzrastająca obojętność wobec świata i wszelkich jego spraw
7. zupełna obojętność wobec opinii innych i stopniowa utrata poczucia wstydu
8. desperacki stan zauroczenia, kiedy nic więcej nie ma znaczenia, graniczący z utratą poczytalności
9. przejściowe okresy obłędu
10. śmierć
- Pradźapati -pan Stworzeń – Sto tysięcy pouczeń związanych z kamą; podyktował je bykowi-wierzchowcowi Świty, Nandinowi, który też patrzył na seks Śiwy i Parwati
- kamasutra dzieli się na 7 części, a każda z nich na lekcje; cechy traktatu naukowego
04.12.12
Delhi – wpływy muzułmańskie w tradycji indyjskiej
- Kutub Minar, tylko jeden minaret, głowny kompleks powstawał od XI do XIII wieku
- Ali Darwaza, brama Alego, 1311 r.: podstawa hinduska u góry, coraz bardziej muzułmański styl na górze; łuki, kopuła jako sklepienie; ażurowe konstrukcje kamienne osłaniające okna
- kolumna z żelaza, specyficzne kuriozum: nie udało się określić, z jakich metali została zrobiona, a nie ulega korozji
- Purana Kila, Stary Fort; początki osadnictwa na tym terenie nawet do 5000 p.n.e.
- Uranakila, meczet z XVI wieku; piaskowiec, najczęściej czerwony; architektura połączeniem rozwiązań indyjskich z muzułmańskimi; otwarcie ściany wpuszcza światło
- prywatna biblioteka cesarza Humajuna na planie ośmiokąta, XVI wiek; duże werandy, pomieszczenia-podwórza
- po wszystkich muzułmańskich władcach subkontynentu pozostały ogrody, także Brytyjczycy je pozostawiali
- mauzoleum Humajuna, XVI wiek; przykład typowego indomuzułmańskiego mauzoleum władcy z dynastii wielkich Mongołów
- bezpodstawnie tłumaczony jako „Meczet piątkowy” – Dżama Masdżit (Meczet odwzorowujący cały świat); zbudowany przez cesarza Szahdżahana w XVII w; obecnie mnóstwo brudu i śmieci wokół; świetność meczetu jest widoczna mimo bałaganu, są resztki sadzawki (wykorzystywane przez handlarzy)
Fatehpur Sikri – miasto w całości zbudowane przez mongolskiego cesarza, sympatycznego cesarza Akbara Wielkiego; miał kilka żon z różnych religii; lubił dyskutować z posłannictwami z całego świata, o Biblii, dialogu międzyreligijnym etc.
- lokacja miasta: Akbar nie mógł mieć dzieci, więc udał się do mędrca, który doradził mu modlitwę; to zadziałało, więc w podzięce cesarz zbudował miasto na miejscu pustelni tamtego mędrca; miasto zbudowane w 1571, opuszczone w 1585 z powodu braku wody pitnej
- architektura zachowała się w doskonałym kształcie, głównie czerwony piaskowiec
- ok. 40 km od Agry, stolicy państwa Akbara
- miasto znajduje się na górze, która może być pozostałością po zmianach górotwórczych warst piaskowych, dlatego dokopanie się do studni było niemożliwe; próbowano przywozić wodę, ale nie wyszło
- po całym mieście chodzi się boso
18.12.12 MALARSTWO
- pierwsze zachowane freski: II w pne, małe fragmenty
- VIII, IX wiek to już piękne rzeczy
- rozwój później malarstwa związany z kolonizatorami: Mongołowie, muzułmanie, Brytyjczycy
- dwie ikony współczesnej sztuki azjatyckiej
- szkoła mongolska – styl indo-muzułmański XVI-XVIII w
- malarstwo dworskie, rozwijające się dzięki patronatowi władców muzułmańskich w Indiach
- sceny realistyczne, ilustracje do dzieł literackich, portrety cesarzy, urzędników i dam dworu
- dzieło posiada integralną z nim ramę
- obraz jest płaski
- szkoła radźpucka – radźputana (od XVIII do dzisiaj)
- podpisy w dewanagari, nie w perskim
- szkoła tandżurska – Tandżur, Indie Płd. (od ok. IX do dzisiaj)
- dzieła przygotowywane etapami: najpierw podkład, zwykle nakładany na deskę (pasta cynkowa i guma arabska z dodatkami i wodą); na tą bazę nakłada się dekoracja: najpierw biżuteria/ozdoby z metali, szkiełek i kamieni, sznureczki, paciorki etc.; potem tło i figury
- szkoła majsurska - kmarsur, indie Płd (od ok. XV do dzisiaj)
- różnica od tandżurskiej: bazę na drewnie czasem się rzeźbi, żeby uzyskać jakąś perspektywę
- styl madhubani
- styl ludowy, kultywowany w rodzinach
- tematy mitologiczne i scenki rodzajowe
- pokrywanie rysunkiem całej płaszczyzny malowidła
- głowa rodziny wykonuje szkic, a reszta wykonawców do wypełnia
- często w ręcznie (krzywo) wykonanej ramie