Okres prenatalny - od momentu zapłodnienia do przecięcia pępowiny.
Dawniej wyobrażano sobie, że dawcą życia był mężczyzna, plemnik zawierał całego człowieka, a komórka jajowa stanowiła środowisko życia (teoria homunkulusa). Teoria ta została zakwestionowana od czasu badań Mendla. Obecnie wiadomo, że mężczyzna ma jedynie przewagę jednego chromosomu.
W całym okresie 9 miesięcy życia w łonie matki, wyróżnia się 3 podokresy:
Faza zygoty - od momentu zapłodnienia do 2 tygodnia, dokonuje się osadzenie nowego organizmu w macicy kobiety, może się tutaj jeszcze wszystko zdarzyć (np. monozygota, ciąża mnoga). W ciągu tych kilku dni trwa wędrówka do macicy, powstaje łożysko, pępowina. Po utworzeniu owej struktury rozpoczyna się transportowanie środków odżywczych. Tworzy się zapora immunologiczna, która zabezpiecza dziecko przed różnymi toksynami.
Okres embrionalny - od 3 do 8 tygodnia. Dziecko w worku owodniowym jest karmione przez krew matki, rozwija się i w ciągu dwóch pierwszych miesięcy kształtują się wszystkie istotne części organizmu (kończyny, palce, linie papilarne itd.), serce zaczyna bić pod koniec 5 tygodnia. W wielu kodeksach granica dwóch miesięcy stanowiła o aborcji.
Od 9 tygodnia zaczyna się specjalizacja poszczególnych części organizmu, dziecko osiąga wagę ok. 6 gram, zmieniają się proporcje głowy do ciała, zmienia się zabarwienie skóry, pojawiają się oczy, które nie są jeszcze zasłonięte powiekami, zaczyna kształtować się mózg. W piątym miesiącu dziecko jest tak aktywne, że matka zaczyna je odczuwać. W szóstym miesiącu wzmacnia się układ mięśniowo-szkieletowy. W siódmym miesiącu pojawia się odruch ssania. Siódmy miesiąc jest też granicą możliwości ratowania wcześniaków. Ósmy miesiąc to przede wszystkim gromadzenie rezerw tłuszczowych, dziecko przybiera na wadze.
Faza porodu.
Następuje także szereg ważnych przemian psychicznych, dziecko doświadcza bodźców emocjonalnych od strony matki (brak akceptacji, akceptacja, syndrom ocaleńca - autoagresja, poczucie niskiej wartości, brak wiary w otoczenie). Rozwój mogą zaburzać także czynniki genetyczne.
Czynniki teratogenne - sprawiają one, że dziecko nabywa wad rozwojowych. Czynniki te mogą mieć różny charakter (wirusy działające na etapie rozwoju dziecka, złe odżywianie, wiek matki, stres, używki, środowisko chemiczne). Wpływ teratogenów zależy od: struktury organizmu, momentu wpływu. Anomalie mogą być różnego rodzaju: śmierć, deformacja, opóźnienie w rozwoju, zaburzenia w funkcjonowaniu i zachowaniu. Teratogeny różnią się sposobem dostawania się do organizmu. Prawdopodobieństwo oddziaływania teratogenów działa w zależności od dawki.
W łonie matki dziecko żyje w szczególnym klimacie - struktura wody, ciasnota, ciemność, ciepłota, regularne dźwięki (bicie serca, przemieszczanie się pokarmu).
Ułożenie główkowe - poród naturalny, spontaniczny. Sam poród przechodzi przez 3 fazy:
Rozwarcie szyjki macicy, odejście wód płodowych.
Wyjście dziecka na świat, odcięcie pępowiny.
Odklejenie i wydalenie łożyska.
W przypadku zagrożenia życia stosuje się cesarskie cięcie.
Dr Fiałkowski - wprowadzenie szkół rodzenia (matki i ojcowie).