PODATEK OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH – ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych

I PODMIOT

1. Osoby fizyczne

2. Osoby prawne

3. Jonop’y, będące stronami czynności cywilnoprawnych

podatek ten obciąża obrót nieprofesjonalny – jeśli chociaż 1 ze stron czynności podlega opodatkowaniu podatkiem VAT nie powstaje obowiązek podatkowy od czynności cywilnoprawnych

1. Zwalnia się od podatku:

   1. pod warunkiem wzajemności

      1. państwa obce oraz

         1. ich przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne

         2. ich siły zbrojne

      2. międzynarodowe organizacje i instytucje,

      1. …korzystające na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych z przywilejów i immunitetów

         1. a także członków ich personelu i inne osoby zrównane z nimi, jeżeli nie są one obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium RP

   2. JST

   3. organizacje pożytku publicznego – jeżeli dokonują czynności cywilnoprawnych wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego

   4. Skarb Państwa

   5. osoby niepełnosprawne, które nabywają na własne potrzeby

      1. sprzęt rehabilitacyjny

      2. wózki inwalidzkie

      3. motorowery

      4. motocykle

      5. samochody

II PRZEDMIOT

1. Opodatkowaniu podlegają:

   1. ENUMERATYWNIE WYLICZONE W USTAWIE CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNE:

      1. umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych

         1. podstawa opodatkowania

            1. zasada: wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego

            2. wyjątek dot. umów zawieranych przez nierezydentów – równowartość w złotych kwoty zagranicznych środków płatniczych przeznaczonych na zapłacenie ceny

         2. stawki

            1. 2 % - od umowy sprzedaży

               • nieruchomości

               • rzeczy ruchomych

               • prawa użytkowania wieczystego

               • własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym

            2. 1 % - od umowy sprzedaży innych praw majątkowych

      2. umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych

         1. podstawa opodatkowania

            1. zasada: wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego od którego przypada wyższy podatek

            2. wyjątek dotyczący umowy zamiany lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu – różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali

         2. stawki

            1. 2 % - przy przeniesieniu własności

               • nieruchomości

               • rzeczy ruchomych

               • prawa użytkowania wieczystego

               • własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym

            2. 1 % - przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych

      3. umowy pożyczki

         1. podstawa opodatkowania

            1. kwota lub wartość pożyczki

         2. stawki

            1. 2 %

      4. umowy depozytu nieprawidłowego

         1. podstawa opodatkowania

            1. kwota lub wartość depozytu

         2. stawki

            1. 2 %

      5. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy

         1. podstawa opodatkowania

            1. wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego

         2. stawki

            1. tak samo jak przy umowie zamiany

      6. umowy dożywocia

         1. podstawa opodatkowania

            1. wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego

         2. stawki

            1. tak samo jak przy umowie zamiany

      7. umowy o dział spadku lub zniesienie współwłasności- w części dotyczącej spłat lub dopłat

         1. podstawa opodatkowania

            1. wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku

         2. stawki

            1. tak samo jak przy umowie zamiany

      8. ustanowienie hipoteki

         1. podstawa opodatkowania

            1. kwota zabezpieczonej wierzytelności

         2. stawki

            1. od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności istniejących – 0,1 % od kwoty zabezpieczonej wierzytelności

            2. od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej – 19 zł

      9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności

         1. podstawa opodatkowania

            1. wartość świadczeń użytkownika bądź osoby, na rzecz której ustanowiono służebność, za okres na jaki prawa te zostały ustanowione

         2. stawki

            1. 1 %

      10. umowy spółki

          1. podstawa opodatkowania

             1. przy zawarciu umowy – wartość wkładów do spółki osobowej albo wartość kapitału zakładowego

             2. przy wniesieniu lub podwyższeniu wkładów do spółki osobowej albo podwyższeniu kapitału zakładowego – wartość wkładów powiększających majątek spółki osobowej albo wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy

             3. przy dopłatach – kwota dopłat,

             4. przy pożyczce udzielonej spółce przez wspólnika - kwota lub wartość pożyczki,

             5. przy oddaniu spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania – roczna wartość nieodpłatnego używania, którą przyjmuje się w wysokości 4 % wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego oddanego do nieodpłatnego używania,

             6. przy przekształceniu lub łączeniu spółek – wartość wkładów do spółki osobowej powstałej w wyniku przekształcenia albo wartość kapitału zakładowego spółki kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia lub połączenia

             7. przy przeniesieniu na terytorium RP rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej lub jej siedziby – wartość kapitału zakładowego

          2. stawki

             1. 0.5 %

   2. ZMIANY TYCH UMÓW, JEŻELI POWODUJĄ PODWYŻSZENIE PODSTAWY OPODATKOWANIA TYM PODATKIEM

   3. ORZECZENIA SĄDÓW (TAKŻE POLUBOWNYCH) ORAZ UGODY, JEŻELI WYWOŁUJĄ ONE TAKIE SAME SKUTKI PRAWNE, JAK PODLEGAJĄCE OPODATKOWANIU CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNE

2. ZASADA: Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

   1. rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP

   2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP

3. WYJATEK: Umowa spółki oraz jej zmiana podlega podatkowi, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium RP znajduje się:

   1. w przypadku spółki osobowej – siedziba tej spółki

   2. w przypadku spółki kapitałowej

      1. rzeczywisty ośrodek zarządzania albo

      2. siedziba tej spółki – jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego

4. art. 2i 9 ustawy zawiera katalog zwolnień przedmiotowych

III STAWKI – to co wyżej +

1. Podatek pobiera się według stawki najwyższej:

   1. jeżeli podatnik dokonując czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpiło przeniesienie własności, nie wyodrębnił wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki – od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych

   2. jeżeli przedmiotem umowy zamiany są rzeczy lub prawa majątkowe, co do których obowiązują różne stawki

2. Stawka podatku wynosi 20 %, jeżeli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego:

   1. podatnik powołuje się na fakt

      1. zawarcia umowy

         1. pożyczki

         2. depozytu nieprawidłowego

      2. lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego

      3. albo ich zmiany

      1. a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony

   2. biorący pożyczkę (zwolniony od tego podatku) powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki

      1. a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek

         1. bankowy

         2. albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową

         3. lub przekazem pocztowym