Izabela Wyrzykowska gr. 1B
WZiD, IV sem, spec. DOWODZENIE
Zaliczenie nieobecności:
ORGANIZACJA PRACY SZTABU – FAKULTET
Temat: Sztaby wojskowe – zadania, struktury i metody pracy.
Treść pojęć: „sztab”, „dowództwo” i „stanowisko dowodzenia”.
Sztab - w organizacji wojskowej, grupa personelu wojskowego i cywilnego wspomagająca dowódcę w realizacji jego funkcji. Główny organ dowodzenia występujący w oddziałach i związkach wszystkich rodzajów sił zbrojnych oraz na szczeblu centralnym. Na czele sztabu stoi szef sztabu podlegający bezpośrednio dowódcy. W okresie pokoju głównym zadaniem sztabu jest organizowanie szkolenia wojsk i zapewnienie im warunków utrzymania wysokiego stopnia gotowości bojowej. Potocznie - sztab jest także używany w pojęciu - miejsce, gdzie podejmuje się decyzje.
Przeznaczenie
Sztab przeznaczony jest do zapewnienia dowódcy doradztwa i pomocy oraz zapewnienia wsparcia podległym dowódcom. Sztab nie posiada władzy sam z siebie; czerpie władzę od dowódcy i sprawuje ją w jego imieniu.
Zadania
Zadaniem sztabu jest przede wszystkim sprawowanie kontroli poprzez spełnianie jej dwóch głównych funkcji: koordynowania i monitorowania. Zastosowane elementy dowodzenia i koordynacji nie mogą ograniczać swobody działania podległych dowódców. Poprzez koordynowanie rozumieć należy wsparcie dowódcy przez sztab w postaci gromadzenia, przetwarzania i przedstawiania informacji w sposób, który pomaga mu wybrać właściwy wariant działania. W związku z tym sztab odpowiedzialny jest za szczegółowe przygotowanie i doprowadzenie do wykonawców elementów dowodzenia i koordynacji działań, które zwykle zawiera się w rozkazach. W ramach drugiej i pokrywającej się (z koordynowaniem) funkcji monitorowania, sztab stwarza warunki niezbędne do terminowego podejmowania decyzji. Do szczegółowych zadań sztabu należy: gromadzenie informacji, ocenianie sytuacji, przewidywanie, informowanie, rekomendowanie, wydawanie zarządzeń w imieniu dowódcy, monitorowanie, koordynowanie.
Sztab generalny może być sztabem obrony państwa, centralną instytucją planowania strategicznego państwa. Wariant ten występuje w państwach demokratycznych i sprzyja cywilnej kontroli nad wojskiem, a ponadto pozwala wspierać ministra obrony w jego funkcji planowania i koordynowania obrony państwa.
W Polsce Sztab Generalny Wojska Polskiego jest zarówno centralnym organem planowania strategicznego państwa, jak i naczelnym dowództwem wojskowym – minister obrony narodowej kieruje Siłami Zbrojnymi RP przez szefa Sztabu Generalnego WP. Sztab jest więc instytucją planistyczno-analityczną, zdolną do współdziałania ze sztabami sojuszniczymi i zasadniczym organem planowania strategiczno-operacyjnego oraz podstawowym organem ministerstwa w zakresie kierowania rozwoju sił zbrojnych i ich mobilizacyjnego rozwinięcia.
W jego strukturze znajduje się siedem generalnych zarządów oraz jeden samodzielny:
Generalny Zarząd Zasobów Osobowych (P-1) wypracowuje koncepcje uzupełnienia stanów osobowych sił zbrojnych w czasie pokoju. Określa zasady odbywania zasadniczej służby wojskowej oraz przeprowadzania poboru w czasie pokoju i wojny. Dokonuje analizy, oceny i prognozowania sytuacji kadrowej oraz realizacji przedsięwzięć kadrowych, związanych z przebiegiem służby żołnierzy zawodowych.
Generalny Zarząd Rozpoznania Wojskowego (P-2) jest komórką organizacyjną właściwą w zakresie przygotowania oraz prowadzenia rozpoznania wojskowego, walki radioelektronicznej, operacji sił specjalnych oraz zabezpieczenia geograficznego i hydrometeorologicznego. Koordynuje proces powstawania wydawnictw topograficzno-kartograficznych i zaopatrywania w nie wojsk.
Generalny Zarząd Operacyjny (P-3) planuje mobilizacyjne rozwinięcie i operacyjne użycie Sił zbrojnych RP. Koordynuje bieżącą działalność kontrolno-rozliczeniową oraz studyjną w Siłach Zbrojnych RP.
Generalny Zarząd Logistyki (P-4) ustala kierunki rozwoju oraz wypracowuje model organizacyjno-funkcjonalny logistyki sił zbrojnych w czasie pokoju i na czas wojny. Nadzoruje gotowość operacyjną systemu logistycznego sił zbrojnych. Ustala i wytycza główne kierunki oraz sposoby realizacji zadań wsparcia logistycznego w wymiarze narodowym i wielonarodowym.
Generalny Zarząd Planowania Strategicznego (P-5) jest komórką organizacyjną właściwą dla strategicznej oceny sytuacji militarnej i analiz polityczno-wojskowych, strategicznego planowania obronnego, opracowywania perspektywicznych wieloletnich planów i programów rozwoju sił zbrojnych. Przygotowuje projekty planów organizacyjno-dyslokacyjnych w siłach zbrojnych oraz ustala zasady prowadzenia kompleksowych analiz ekonomiczno-wojskowych.
Generalny Zarząd Dowodzenia i Łączności (P-6) jest komórką organizacyjną odpowiedzialną za funkcjonowanie systemów dowodzenia, łączności i informatyki oraz planowanie działalności bieżącej w Sztabie Generalnym WP. Określa zasady wykorzystywania systemów łączności w operacjach, organizuje systemy łączności ruchomej i stacjonarnej, wytycza zasadnicze kierunki prac normalizacyjnych, stosownie do założeń doktrynalnych i koncepcji dowodzenia siłami zbrojnymi.
Generalny Zarząd Wsparcia (P-7) jest komórką powołaną do planowania koordynacji i funkcjonowania elementów systemów obrony terytorialnej, zabezpieczenia inżynieryjnego i obrony przed bronią masowego rażenia.
Dowództwo – zespół ludzi, wraz z dowódcą, zajmujących się kierowaniem formacją wojskową lub zespołem ludzi. Najczęściej stosowane w terminologii wojskowej, rzadziej w terminologii cywilnej.
Dowództwa NATO:
dowództwo strategiczne - organ dowodzenia na najwyższym szczeblu wojskowej struktury dowodzenia NATO. Obejmuje kombinację wszystkich połączonych zdolności (rodzajów sił zbrojnych). Realizuje ogólne funkcje dowodzenia, planowania, kierowania i prowadzenia wszystkich działań wojskowych Sojuszu w swoim rejonie odpowiedzialności i poza nim, według poleceń Rady Północnoatlantyckiej lub Komitetu Wojskowego
dowództwo regionalne (ang. regional command) - organ dowodzenia na drugim szczeblu wojskowej struktury dowodzenia NATO. Obejmuje kombinację określonych połączonych zdolności (rodzajów sił zbrojnych) dla celów planowania i realizacji pełnego spektrum działań wojskowych Sojuszu włączając zadania nakazane zarówno w regionie jak i poza nim zgodnie z poleceniami dowódcy strategicznego NATO.
dowództwo taktyczne (ang. tactical command) - władza przyznana dowódcy do stawiania zadań siłom będącym pod jego dowództwem w celu wykonania zadań postawionych przez wyższe dowództwo.
STANOWISKO DOWODZENIA - powiązane organizacyjnie i funkcjonalne elementy koncepcyjne (organy dowodzenia) i zabezpieczające (oddziały, pododdziały dowodz.) rozmieszczone w określonych miejscach (obiektach) w celu zapewnienia sprawnego dowodzenia jednostkami. Organizacja stanowisk dowodzenia: organy sztabowe i stanowiska dowodzenia, które stanowią centra kierowania działaniami umożliwiają dowódcy dowodzenie we wszystkich rodzajach działań w okresie pokoju, kryzysu i wojny.
Stanowiska dowodzenia organizowane są w oparciu o 3 części:
Operacyjna – z organami dowodzenia wspiera dowódcę w cyklu decyzyjnym procesu dowodzenia
Węzeł łączności (telekomunikacyjny) zapewnia przepływ informacji poprzez techniczne i pocztowe środki łączności wewnątrz stanowiska dowodzenia i pomiędzy stanowiskami dowodzenia.
Zabezpieczenia (logistyczna) – grupa zabezpieczenia organizuje wszechstronne zabezpieczenie bojowe i logistyczne stanowiska dowodzenia.
Typy stanowisk dowodzenia i ich ogólna charakterystyka.
STACJONARNE – rozmieszczane w wybranych i przygotowanych wcześniej obiektach, - stacjonarna infrastruktura zabezpiecza miejsce pracy dla całej obsady operacyjnej, - infrastruktura zaspokaja potrzeby dowodzenia, współdziałania przez powiadamiania (ostrzegania i alarmowania....)
STACJONARNO-MOBILNE – rozmieszczone w wybranych i przygotowanych wcześniej obiektach, które zabezpieczają miejsca pracy obsady operacyjnej w 100%, - mobilne środki dowodzenia uzupełniają tylko potrzeby w zakresie łączności i informatyki
MOBILNO-STACJONARNE – miejsca pracy obsady operacyjnej zabezpieczone są w 40-50% na mobilnych obiektach dowodzenia, - pozostałe mogą być rozmieszczane w obiektach, które nie pokrywają potrzeb w zakresie łączności i informatyki, - mobilne środki łączności oraz informatyki stanowią główną bazę w zakresie zaspokojenia potrzeb dowodzenia, współdziałania i powiadamiania (ostrzegania, alarmowania)
MOBILNE – przygotowane do rozmieszczania w każdych warunkach i w każdym rejonie, z wykorzystaniem i bez wykorzystania obiektów stacjonarnych, praca jest prowadzona na mobilnych autonomicznych środkach dowódczo-sztabowych, które zabezpieczają co najmniej 70-80% miejsc pracy dla zasadniczej obsady operacyjnej.
Zadania realizowane przez główne stanowiska dowodzenia (GSD).
Łączność dowodzenia z elementami ugrupowania taktycznego (operacyjnego) oraz z wysuniętym stanowiskiem dowodzenia (WSD)
Łączność z przełożonym, z jednostkami sąsiednimi
Bieżące przygotowywanie informacji potrzebnych dowódcy
Przygotowywanie planów i rozkazów
Koordynacja prowadzenia rozpoznania i analiza inf. rozpoznawczych ze wszystkich dostępnych źródeł
Koordynacja potrzeb zabezpieczenia logistycznego
Przygotowywanie i przesyłanie meldunków do przełożonego
Nadzór nad realizacją bieżących działań
Planowanie przyszłych zadań taktycznych
Planowanie kolejnych działań operacyjnych
Struktura organizacyjno-funkcjonalna dowództw Wojsk Lądowych SZ RP i stanowisk dowodzenia poziomu taktycznego.
Wojska Lądowe są zasadniczym rodzajem Sił Zbrojnych RP przeznaczonym do obrony przed atakiem lądowo-powietrznym na terytorium państwa w każdym kierunku i w obliczu każdej formy zagrożenia militarnego. Struktura ich oparta jest na związkach taktycznych, oddziałach i pododdziałach, zorganizowanych w korpusy narodowe i wielonarodowe, z utrzymaniem niezbędnej liczby jednostek centralnej dyspozycji. Są one przystosowane do wykonywania zadań operacyjnych i taktycznych na europejskim polu walki. Posiadają też zdolność wydzielenia części sił do wykonywania niektórych zadań poza Europą, np. w ramach misji pokojowych ONZ i NATO, do prowadzenia walki w trudnych warunkach terenowych, meteorologicznych i klimatycznych.
Dysponując dużą siłą ognia, są wysoce manewrowe i odporne na uderzenia przeciwnika. Stanowią trzon Sił Zbrojnych RP, są w całości zmotoryzowane i w znacznej mierze opancerzone, wykorzystują nowoczesne techniki prowadzenia walki oraz współpracują na wielu płaszczyznach z siłami powietrznymi i siłami marynarki wojennej.
Składają się z jednostek operacyjnych i obrony terytorialnej, zorganizowane w dwa okręgi wojskowe (pomorski, śląski) oraz dwa korpusy zmechanizowane (1. w Bydgoszczy i 2. w Krakowie).
Integralną częścią Wojsk Lądowych są siły Obrony Terytorialnej, których zasadniczym zadaniem jest wspieranie działań bojowych prowadzonych przez wojska operacyjne oraz obrona przydzielonych rejonów i obiektów. Do zadań jednostek OT należy także wspomaganie formacji obrony cywilnej i likwidowanie skutków klęsk żywiołowych. Organem dowodzenia sił lądowych jest Dowództwo Wojsk Lądowych.
W strukturze organizacyjnej dowództwa występują trzy piony funkcjonalne:
pion planowania i dowodzenia, czyli sztab, w którego kompetencjach znajdują się m.in. problematyka operacyjna i mobilizacyjna, szkolenie dowództw i sztabów, łączność i informatyka, rozpoznanie i walka radioelektroniczna oraz obrona terytorialna; sztab odpowiada też za przygotowanie jednostek do operacji pokojowych i współpracy sojuszniczej, problematykę społeczno- wychowawczą, kadrową oraz ekonomiczno-finansową;
pion szkolenia, grupujący szkolenie bojowe szkolenie rodzajów wojsk, przygotowanie ogólnowojskowe i fizyczne oraz problematykę rozwoju bazy szkoleniowej;
pion logistyki, obejmujący m.in. logistykę stacjonarną logistyczne zabezpieczenie procesu pokojowego szkolenia i działań bojowych, zaopatrzenie materiałowe i techniczne, służbę zdrowia i standaryzację.