Rodzaje RNA:
-mRNA – matrycowy (informacyjny) zawiera informację genetyczną przepisaną z DNA
-tRNA – transportujący, transportuje aminokwasy
-rRNA – rybosomalny, wchodzi w skład rybosomów organelli w których zachodzi synteza białka.
Transkrypcja – proces przepisywania informacji genetycznej z DNA na mRNA według zasady komplementarności. Przepisaniu ulega tylko jedna nić, zwana nicią kodującą
Cechy:
- trójkowy – każdy z aminokwasów jest kodowany przez 3 kolejne nukleoyudy
- jednoznaczny – każdy kodon koduje jeden określony aminokwas
- zdegenerowany – aminokwasy mogą być kodowane przez jeden lub kilka różnych kodonów
- niezachodzący – pojedynczy nukleotyt wchodzi w skład wyłącznie jednego określonego kodonu
- bezprzecinkowy – między kodonami nie ma żadnych przerw i wstawek
- uniwersalny – w całym świecie ożywionym obowiązuje ten sam sposób zapisu informacji genetycznej
- kolinearny – rodzaj kodonów oraz ich liczba i kolejność ułożenia determinuje jakość, liczbę i kolejność ułożenia w łańcuchu polipeptydowym
Translacja – to proces syntezy białka odbywający się na rybosomach, przebiegający w kilku etapach:
- mRNA wnika miedzy podjednostki rybosomu
- synteza białka rozpoczyna się od kodonu START
- następnie tRNA rozpoznaje kodony na mRNA i transportowane są odpowiednie aminokwasy kodowane przez te kodony
- trRNA posiada tzw. Pętlę antykodonową która jest komplementarna do kodonu znajdującego się aktualnie na rybosomie
- odczytywane są kolejno kodony miedzy aminokwasami tworzą się wiązania peptydowe
- proces ten trwa do momentu gdy pojawi się kodon STOP
Genon – cały DNA danego organizmu
Chromosomy homologiczne – są to chromosomy tej samej pary w organizmie diploidalnym z których jeden pochodzi od ojca, drugi od matki.
Mutacje – to dowolne odstępstwo od normalnej sekwencji DNA. Może polegać na zmianie jednego nukleotydu przez utratę fragmentu lub podwojenie genu, aż do liczby całych chromosomów.
Mutacje genowe – zmiany w obrębie jednego genu.
Mutacje chromosomowe – miany struktury lub liczby chromosomów
Czynniki : chemiczne (kwas azotowy (III), kolhicyna), fizyczne (promieniowanie jonizujące, promienie UV), biologiczne (wirusy np. HPV)
Skutki: Korzystne – zwiększona żywotność organizmu w danych warunkach, Obojętne – brak widocznego efektu, niekorzystne – choroba, śmierć organizmu.