Slaid 1
Zróżnicowanie człowieka współczesnego pod względem budowy ciała
Slaid 2
Każdy z nas żyje w innym środowisku. Czynniki środowiska wpływają w pewnym stopniu na nasz rozwój zmieniając nasze cechy biologiczne i psychiczne. Wszystko to określa się mianem biotopu człowieka. W ciągu naszego życia cały czas występują oddziaływania fenotypu z genotypem, w wyniku, czego tworzy się konstytucja ciała człowieka.
Slaid 3
Fenotyp zespół dostrzegalnych cech organizmu (wygląd i właściwości), powstałych jako wynik oddziaływania warunków środowiska na właściwości dziedziczne (genotyp) organizmu.
Genotyp, zespół wszystkich genów, warunkujący właściwości dziedziczne danego organizmu. Każdy żywy organizm ma swój indywidualny zestaw genów, różny od genotypów innych osobników tego samego gatunku.
Slaid 4
Przez pojęcie typologii budowy ciała rozumiemy podzielenie rozmaitych rodzajów i typów budowy ciała ludzkiego pod względem podobieństwa i różnic poszczególnych cech. W rożnych systemach typologicznych ujmowano najczęściej takie właściwości jak:
Slaid 5
budowa morfologiczna decydująca o wyglądzie i kształcie ciała,
cechy mówiące o aktualnym stanie tkanek (kośćca, mięśni, tkanki tłuszczowej,
cechy fizjologiczne i biochemiczne, przemiany materii, czynności hormonalnej, typ układu krążenia,
typ układu nerwowego decydujący o cechach osobowości psychicznej,
właściwości odpornościowe ustroju, cechy patologiczne i anomalie.
Slaid 6
Pierwsza typologia – Hipokratesa (IV w.p.n.e.) wyróżniła dwa typy:
suchotniczy – o szczupłej budowie,
apoplektyczny – o budowie silnej, masywnej.
Slaid7
Typologia Hipokratesa z ostała uzupełniona przez Galena. Wyróżnione zostały cztery typy temperamentów – humory:
Slaid 8
sangwinik– człowiek o żywym i zmiennym usposobieniu (łac. sanguis- krew)
melancholik – mało uczuciowy i mało aktywny (gr. melas- czarna, chole- żółć)
choleryk – pobudliwy i mało wytrwały w działaniu (gr. chole- żółć)
choleryk – pobudliwy i mało wytrwały w działaniu (gr. chole- żółć)
flegmatyk – mało pobudliwy, lecz wytrwały i konsekwentny w działaniu (gr. phlegma, śluz)
Slaid 9
Opisuje zdrowie jako stan zależny od czterech soków organizmu: krwi, flegmy, żółci czarnej i żółtej.
Uważał że poszczególne soki biorą się z następujących organów ciała:
krew z serca (Sangwinik)
flegma z głowy (Flegmatyk)
żółć z wątroby (Choleryk)
czarna żółć ze śledzion (Melancholik)
Slaid 10
Środowisko jest mozaiką bodźców. Każdy bodziec wpływa na wywołanie reakcję, które staja się podłożem naszych reakcji. Kształtowanie się postawy już w okresie wzrostu wykazuje cały szereg różnic uwarunkowanych czynnikami genetycznymi. W tym okresie zarysowuje się już przyszły konstytucjonalny typ człowieka.
Slaid 11
Ludzie na całym świecie mają określone typy morfologiczne. Ernst Kretschmer, niemiecki profesor neurologii i psychiatrii.
W latach 1888-1964 pracował w Marburgu. Podzielił on wszystkich ludzi na cztery typy konstytucjonalne według cech morfologicznych.
Slaid 12
Wyróżnić możemy następujące typy:
-leptosomatyczny
- atletyczny
- pykniczny
Slaid13
Leptosomiczny – o smukłej budowie, małej masie ciała, przewadze wymiarów długościowych nad szerokościowymi, długiej szyi, wąskiej twarzy, płaskiej klatce piersiowej i ostrym kącie podżebrowym (poniżej 90º). Krańcowa postać tego typu określona została jako typ asteniczny,
Slaid 14
Zdaniem E. Kretschmera przedstawiciele typu leptosomicznego to osoby zamknięte w sobie, mało towarzyskie, drażliwe i egocentryczne, mające trudności w dostosowaniu się do otoczenia, zdolne do myślenia abstrakcyjnego. W wieku dorosłym wykazują tendencję do schizofrenii.
Slaid 15
Atletyczny – o silnej budowie, silnym rozwoju kośćca i mięśni, szerokiej twarzy i szyi, silnie wysklepionej klatce piersiowej z kątem podżebrowym ok.90º, o szerokich barkach, wąskiej miednicy, długich kończynach o szerokich dłoniach i stopach,
Slaid 16
Typ atletyczny cechuje mała wrażliwość, mała plastyczność umysłu i mało abstrakcyjne myślenie, duża sumienność i drobiazgowość, trudność w porozumiewaniu się z otoczeniem, reakcje powolne i ociężałe – rzadko wybuchowe i gwałtowne; skłonność do epilepsji.
Slaid 17
Pykniczny – o przewadze wymiarów poprzecznych nad długościowymi, przysadzistej budowie, drobnym szkielecie i słabo rozwiniętych mięśniach, tendencji do odkładania się tkanki tłuszczowej, krótkiej szyi i szerokiej twarzy, zaokrąglonych konturach ciała i kącie podżebrowym powyżej 90º.
Slaid 18
Przedstawiciele typu pyknicznego są towarzyscy, wykazują łatwość w nawiązywaniu kontaktów z otoczeniem, cechuje ich myślenie konkretne ze stylem działania skłonnym do improwizacji. W późniejszym wieku wykazują tendencje do depresji maniakalnej.
Slaid 19
Obrazek
Slaid 20
W koncepcji W.H. Sheldona, amerykańskiego psychologa i psychiatry, konstytucja jest kombinacją trzech komponentów: endomorfii, mezomorfii i ektomorfii.
Endomorfia wyraża się silnym rozwojem narządów trawiennych oraz ogólną miękkością i okrągłością ciał wynikającą także z dużego otłuszczenia.
Mezomorfia charakteryzuje się silnym rozwojem mięśni i dobrym wykształceniem szkieletu, co daje ciału charakter kanciasty i równocześnie masywny.
Ektomorfia uwidacznia się silnym rozwojem skóry i układu nerwowego, ciało osobnika jest więc wydłużone, wysmukłe, o dużym stosunku powierzchni do masy.
Slaid 21
obrazek
Slaid 22
W klasyfikacji Sheldona każdy z wyróżnionych typów posiada określone zainteresowania, skłonności czy sposoby reagowania.
Endomorf jest pogodny, tolerancyjny, towarzyski i uprzejmy, pragnie sympatii i uczuć, lubi spać i ma głęboki sen, uprawia ćwiczenia fizyczne i spotyka się z innymi ludźmi, aby jeść.
Mezomorf jest pewny siebie, lubi aktywne życie i wysiłek fizyczny, dominację i ryzyko, jest mało wrażliwy. Je i spotyka się z innymi ludźmi, aby ćwiczyć.
Ektomorf charakteryzuje się nadwrażliwością, powściągliwością i chęcią ukrycia się, wyostrzoną uwagą i nadmierną szybkością reakcji. Ma lekki sen, nie lubi kłaść się do łóżka, ale nie lubi także wcześnie wstawać. Je i ćwiczy po to, aby spotykać się z ludźmi.