Ochrona patentów

w Polsce

Humanistyka drugiej generacji rok I

Ochrona patentów w Polsce

W dzisiejszym świecie rozwój techniki jest bardzo szybki. Codziennie wprowadza się nowe sposoby wytwarzania czy też nowatorskie produkty. Jednocześnie stosowanie na rynku nowych przedmiotów wiąże się z ochroną wytworzonego wynalazku¹. Twórcą zapewnię się ochronę przed nielegalnym wykorzystywaniem stworzonego przez nich dobra. Dlatego także gwarantuje się im wyłączność na używanie danego przedmiotu lub receptury, sposobu wytwarzania.

Patent.
To dokument pozwalający na wyłączne użytkowanie wynalazku przez określony czas. Przez słowo patent rozumiemy: innowacyjny produkt, sposób wytwarzania danego przedmiotu,

a także wzory użytkowe, znaki towarowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych oraz oznaczenia geograficzne. Patentem chronimy także: budowę maszyn, aparatur, sposób diagnozowania i wykrywania chorób, itp. Najczęściej jest używany w celu zarobkowym w przemyśle oraz handlu. Patent to prawo. Można go wykorzystywać na obszarze danego państwa. Jest wydawany przez odpowiednie i kompetentne organy międzynarodowe, państwowe oraz regionalne.

Uzyskiwanie ochrony patentu.

Ochronę na patent w Polsce można uzyskać podczas postepowania przed Urzędem Patentowym RP. Również taką ochronę można otrzymać w procedurze przed Europejskim Urzędem Patentowym. Ochronę patentu można także zyskać w każdym dowolnym kraju na podstawie procedury międzynarodowej PCT² lub Konwencji Monachijskiej. Przyznanie patentu nie wiąże się z automatycznym jego otrzymaniem. Wynika to z tego, że obowiązujące w danym kraju, państwie prawa i regulacje, pociągają za sobą pewne naruszenie innych wcześniejszych patentów. Urząd Patentowy w drodze decyzji pod warunkiem uiszczenia opłaty za okres ochrony udziela ochrony na rzecz podmiotu, uprawnionego do uzyskania patentu. Dokument uprawiający do patentu jest ważny jeżeli w terminie uiszczamy za niego opłaty. Wysokość opłat z czasem rośnie. W Polsce patent ma ważność 20 lat. Po tym czasie prawo patentowe ulega wygaśnięciu. Wtedy też opatentowany wynalazek przechodzi do domeny publicznej.

Warunki uzyskania patentu.

Otrzymanie takiego dokumentu wiąże się z spełnieniem kryteriów. Produkt musi służyć w dziedzinie techniki, posiada poziom wynalazcy i znajdzie zastosowanie na rynku przemysłowym. Musi być nowy i nie może być wcześniej prezentowany w żadnej formie. Ma być to produkt innowacyjny, zaskakujący. Czyli czegoś czego wcześniej jeszcze nie było, lub nie zostało opatentowane. Oczywiście nie może być powiązane w żaden sposób z wcześniej opatentowanymi przedmiotami lub procedurami.

Co nie jest wynalazkiem ?

Za wynalazki nie uznaje się pomysłów, które nie posiadają cech technicznych i nie mieszczą się w jakiejkolwiek dziedzinie technicznej. W konsekwencji nie uważa się: żadnych teorii naukowych, metod, wytworów o charakterze estetycznym, planów, programów do maszyn cyfrowych. Wynalazkami nie mogą być również: wynalazki które były by sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrami obyczajowymi, odmiany roślin i zwierząt oraz sposoby ich hodowli, sposoby leczenia ludzi bądź zwierząt różnymi metodami lub sposobami.

Korzystanie z patentu.

Korzystanie z takiego dokumentu obejmuje stosowanie wynalazku oraz czerpanie z jego korzyści oraz dysponowanie nim. Obejmuje to także: wyłączności produkcji, importu produktów. Korzystanie z patentu przez inne osoby jest wyłącznie możliwe za odpłatną zgodą właściciela patentu, który może udzielić takiej licencji. Osoba uprawniona do patentu może też nie zezwalać bez jej zgody na użytkowanie wynalazku w celu zarobkowym lub zawodowym. Pozwolenie na wykorzystywanie prawa do patentu zobowiąże jest do spisania umowy licencyjnej. W takim piśmie muszą być precyzyjnie określone warunki i prawa obydwu stron licencjodawcy i licencjobiorcy.

Twórcą wynalazku może być tylko i wyłącznie jedna osoba fizyczna. Zdarza się również tak, że zespół osób stworzył pewien wynalazek czyli mamy tutaj namyśli współtwórców. Wówczas wszystkie te osoby powinny spisać umowę o wspólności tego wynalazku. Pomaga ona regulować ich współudział we własności, wynagrodzeniu oraz pozostałe prawa

i obowiązku

Kiedy nie narusza się patentu ?

• korzystanie z wynalazku dotyczącego środków komunikacji i ich części lub urządzeń, a także przedmiotów, które znajdują się na tym obszarze w komunikacji tranzytowej, które znajdują się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej;

• korzystanie z wynalazku dla celów państwowych w niezbędnym wymiarze, bez prawa wyłączności, jeżeli jest to konieczne do zapobieżenia stanowi zagrożenia ważnych interesów Państwa lub usunięcia takiego stanu, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego;

• stosowanie wynalazku do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego oceny, analizy albo nauczania;

• korzystanie z wynalazku, w niezbędnym zakresie, dla wykonania czynności, jakie na podstawie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania rejestracji bądź zezwolenia, stanowiących warunek dopuszczenia do obrotu niektórych wytworów ze względu na ich przeznaczenie, w szczególności produktów leczniczych;

• wykonanie specjalnego leku w aptece na podstawie wydanej recepty i zaleceń lekarza

Rzecznik patentowy

Osoba odpowiednio przygotowana zawodowo do reprezentowania twórców wynalazków i jednostek zgłaszających wynalazki do opatentowania jest rzecznik patentowy, będący osobą zaufania publicznego. Rzecznik patentowy jest na równi z radcami prawnymi oraz adwokatami oraz należy do tzw. grupy zawodów prawniczych. Jest upoważniony na mocy pełnomocnictwa do występowania przed wszystkimi urzędami patentowymi oraz przed występowaniem w sądzie w sprawie ochrony praw intelektualnych lub w sprawach w których doszło do naruszenia prawa patentowego.

Jak uzyskać patent na terenie państwa polskiego ?

Całe postępowanie prowadzone jest przez Urząd Patentowy. Osobami uprawnionymi do występowania przed Urzędem Patentowym są to osoby zgłaszające lub zarejestrowani w Polsce rzecznicy patentowi. Zgłoszenie wynalazku związane jest z dostarczeniem do urzędu odpowiedniej dokumentacji. Wszystkie dane muszą podane zgodnie z obowiązującymi wymogami formalnymi i merytorycznymi, które obejmują min:

• podanie to jest osobą zgłaszającą czy jest to osoba fizyczna, zespół współtwórców czy także firma, a także twórcy rozwiązania będącego przedmiotem wynalazku;

• podaje się dokładny opis wynalazku, który ma na celu jego dokładne przedstawienie: stan techniczny, użytkowość, innowacyjność, oczywiście musi być to przedstawione w takiej formie aby wszystkie osoby zainteresowane oraz eksperci mogli dokładnie zrozumieć o co w tym wszystkim chodzi;

• warto w takiej dokumentacji podać jakie mamy zastrzeżenia patentowe, które będą wyznaczały całkowity zakres ochrony danego patentu

• aby można była możliwość opublikowania, należy także stworzyć skrót

• koniecznie trzeba przed całą komisją przedstawić wszystkie potrzebne załączniki min: rysunki, zdjęcia, które posłużą jako przykłady wynalazku;

• aby możliwe było przedstawienie wyżej wymienionych punktów należy dokonać uiszczenia podstawowej opłaty za zgłoszenie naszego wynalazku która wynosi 550 PLN

• warto także skonsultować się z rzecznikiem patentowym w celu sprawdzenia przygodowej dokumentacji, bo to on jest naszym przedstawicielem w Urzędzie Patentowym;

Osoba posiadająca w danym kraju patent może także ubiegać się dodatkową ochronę – SPC³

Decyzja wydana przez Urząd Patentowy.

Po upływnie trzech miesięcy od daty zgłoszenia naszego wniosku, nie krócej Urząd wydaje sprawozdanie. W tym dokumencie zawarte są badania oraz analizy stanu techniki w danej dziedzinie do której wynalazek się kwalifikuje. Zostają tam też zawarte uwagi dotyczące opisów, rysunków, które ewentualnie trzeba będzie przeredagować. Wszystkie poprawki muszą być, mieścić się w zakresie oryginalnego materiału, który był dostarczony w naszej dokumentacji. Osoby trzecie, które dopatrzyły się wszelakich niedociągnięć lub nadużyć itp. rzeczy mogą zgłaszać swoje uwagi do Urzędu Patentowego. Takowe informacja musza trafić do instytucji po opublikowaniu zgłoszenia przez twórcę do momentu wydania decyzji przez odpowiedni organ. Wszystkie informacje oraz uwagi są szczegółowo analizowane oraz badane przez Urząd Patentowy, który może swoja końcową decyzję uzasadnić właśnie na podanych informacjach przez osoby trzecie.

Kolejnym krokiem jest badanie zgłoszonego projektu pod kątem zdolności patentowej. Tym zadaniem zajmuje się pracownik Departamentu Badań Patentowych. Ta czynność jest wykonywana w trzecim lub w czwartym roku od momentu zgłoszenia. Sprawdza się wówczas nowości, poziom wynalazcy, charakter techniczny oraz zastosowanie przemysłowe. Jeżeli komisja nie dopatrzy się niezgodności, otrzymujemy przez Urząd Patentowy decyzję warunkową, w której zawarta jest informacja o przydzieleniu ochrony na zgłoszony przez nas wynalazek. Otrzymujemy ją wtedy kiedy wcześniej wnieśliśmy opłatę za ochronę i publikację patentu. Kiedy jednak urząd dopatrzy się wszelakich niedogodności informuje nas lub reprezentującego nas rzecznika patentowego. Po otrzymaniu takiej informacji mamy miesiąc na odniesienie się do informacji oraz dostarczeniu wszelkich korekt oraz poprawek. Jeżeli wszystko będzie dobrze otrzymamy decyzje warunkową.

Decyzja o przyznaniu patentu jest publikowana po kolejnych sześciu miesiącach. Jednak każdy może wnieść sprzeciw. Taki sprzeciw musi się opierać na obowiązujących przepisać i być dobrze uargumentowany

Wygasanie patentu.

Patent wygasa na skutek:

• upływu okresu, na który został udzielony;

• zrzeczenia się patentu przez uprawnionego przed Urzędem Patentowym, za zgodą osób, którym służą prawa na patencie;

• nieuiszczenia w przewidzianym terminie opłaty okresowej

Nieuiszczenia w przewidzianym terminie opłaty okresowej albo trwałej utraty możliwości korzystania z wynalazku, z powodu braku potrzebnego do tego materiału biologicznego, który stał się niedostępny i nie może być odtworzony na podstawie opisu.

Gdzie mogę sprawdzić spis patentów?

Ogólnodostępny spis patentów można wyszukać na stronie internetowej European Pattent Office⁴

Ciekawostki.

- Do tej pory osobą z największą liczbą patentów jest Shunpei Yamazaki pochodzący z Japonii ma na swoim koncie ok. 12 561 patentów.

- Amerykański urząd patentowy przyznał firmie Apple patent na urządzenia prostokątne z zaokrąglonymi rogami.

Bibliografia:

Jarosław R. Antoniuk, Andrzej Drzewiecki, Piotr Stec Ochrona własności intelektualnych zarys wykładu, Piotr Stec (red.), wydanie pierwsze, Bydgoszcz 2011.

Michał du Vall Prawo patentowe, Warszawa 2008

http://biznes.onet.pl/jak-uzyskac-patent/rz71t

http://www.patentnawlasnosc.pl/page.php?maincat=2&subcat=2004&id=33

http://pl.wikipedia.org/wiki/Uk%C5%82ad_o_Wsp%C3%B3%C5%82pracy_Patentowej

http://www.epo.org/

http://www.uprp.pl/czym-jest-patent-na-wynalazek-i-prawo-ochronne-na-wzor-uzytkowy/Lead05,150,1696,4,index,pl,text/

http://polskietechnologie.pl/index.php?str=1005&art=257

---

1. Twórcze i zupełne rozwiązanie technicne↩

2. Układ o Współpracy Patentowej↩

3. SPC (Suplementary Protection Certificate) – dodatkowe świadectwo orchonne↩

4. Europejskie Biuro Patentowe http://www.epo.org/↩