Egzamin pisemny: zaliczenie – pytania testowe, test jednokrotnego wyboru, 3 odpowiedzi, poprawna odp. + 2 punkty, błędna - 1 punkt, brak odpowiedzi 0 punktów

20 pytań – max. 40 punktów, 60% zaliczony egzamin

Plan wykładów:

1. Kontrola zarządcza w jsfp a audyt wewnętrzny.

2. Pojęcie, cel i zadania audytu wewnętrznego.

3. Sylwetka, prawa i obowiązki audytora wewnętrznego.

4. Organizacja audytu wewnętrznego.

5. Metodyka audytu wewnętrznego.

6. Analiza ryzyka w audycie wewnętrznym.

7. Planowanie i programowanie prac związanych z przeprowadzeniem audytu.

8. Tryb przeprowadzenia audytu wewnętrznego i jego dokumentowanie.

9. Zakończenie zadania audytowego, sprawozdanie z wyników audytu.

10. Rola i znaczenie audytu wewnętrznego w zarządzaniu finansowym jednostką.

Literatura:

1. Metody i procedury audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych – praca zbiorowa pod red. A.Kostur, AE Katowice, 2007

2. A.Piaszczyk – Audyt wewnętrzny – SKwP, Warszawa 2004

3. K.Czerwiński - Audyt wewnętrzny – Infoaudit Sp. z o.o., Warszawa 2004

4. Podręcznik audytu wewnętrznego w administracji publicznej, MF. Warszawa 2003

5. Ustawa o finansach publicznych z 27.08.2009 Dz.U. nr. 157 poz. 1240

6. Rpozporządzenie MF z 01.02.2010 ws. Przeprowadzania i dokumentowania audytu wewnętrznego (Dz.U. nr. 21 z 2010, poz. 108)

7. Komunikat nr 23 MF z 16.12.2009 ws. Standardow kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych )Dz.U. MF nr 15 z 2009, poz. 84)

Miejsce badania sprawozdań finansowych w systemie rewizji.

Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych

Kontrola w znaczeniu funkcjonalnym oznacza badanie lub przegląd polegający na ustaleniu stanu faktycznego, porównaniu go ze stanem wymaganym/pożądanym oraz dokonanie jego oceny.

Kontrola w znaczeniu zarządczym jest to przyjęty system zarządzania (procedury, instrukcje, zasady, mechanizmy) służący do uzyskania racjonalnej pewności, że cele zarządzania zostaną osiągnięte.

I Rodzaje kontroli:

1. Podmiotu przeprowadzającego

   1. Wewnętrzna (przez własne wewnętrzne komórki organizacyjne)

   2. Zewnętrzna (organ zewnętrzny NIK, Urząd Kontroli Skarbowej, biegły rewident, rewizja finansowa)

2. Czasu przeprowadzenia

   1. Kontrola ex ante (przed, wstępna, planowa) opracowanie kalkulacji wstępnej dla planowania produktu

   2. Kontrola ex post (po, sprawozdawcza, wynikowa, następna) czegoś co się skończyło np. poprawności rozliczeń podatkowych, sprawozdania finansowego za ubiegły rok – najczęściej stosowana

   3. Kontrola bieżąca (w trakcie) najbardziej efektywna, np. wykonania planu kosztów, można coś zmienić, skorygować

3. Badanego obszaru

   1. Kontrola finansowa – wszystkie sprawozdania finansowe: przychody, koszty, wyniki

   2. Kontrola rzeczowa – wykonania zadań rzeczowych

II Rodzaje kontroli wewnętrznej

1. Ze względu na organizację systemu kontroli

   1. Kontrola instytucjonalna – w dużych przedsiębiorstwach, kiedy w jednostce, w jej strukturze organizacyjnej zostały wyodrębnione komórki kontrolne

   2. Kontrola funkcjonalna – w małych przedsiębiorstwach funkcje kontroli wewnętrznej zostały przydzielone poszczególnym pracownikom np. księgowej czy faktury są dobrze wypisane

2. Ze względu na charakter (istotę) kontroli

   1. Kontrola detekcyjna - wykrywanie nieprawidłowości – nieplanowana inwentaryzacja towaru, gotówki w kasie

   2. Kontrola prewencyjna – zapobieganie niekorzystnym działaniem: obowiązek zatwierdzania wszystkich dowodów do wypłaty przez kierownika jednostki

   3. Kontrola korekcyjna – poprawa, korekta niepożądanych działań na bieżąco np. budżetowanie kosztów

   4. Kontrola kierownicza (dyrekcyjna, zarządcza) – wykonywana przez osoby kierujące w powiązaniu z pierwszymi trzema – system nagród, kar pieniężnych, nieprzestrzegania przepisów finansowych

III Kontrolę zarządczą w jednostkach sektora finansów publicznych stanowi ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.

Celem kontroli zarządczej jest zapewnienie w szczególności:

1. Zgodności działalności z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi

2. Skuteczności i efektywności działania

3. Wiarygodności sprawozdań

4. Ochrony zasobów

5. Przestrzegania i promowania zasad etycznego postępowania

6. Efektywności i skuteczności przepływu informacji

7. Zarządzania ryzykiem

Zapewnienie funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej należy do obowiązków:

1. Ministra w kierowanych przez niego działach administracji rządowej

2. Wójta, burmistrza, prezydenta miasta, przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego

3. Kierownika jednostki

Do zadań Ministra Finansów w zakresie koordynacji kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych należy w szczególności:

1. Upowszechnianie standardów kontroli zarządczej

2. Wydawanie wytycznych

3. Współpraca z krajowymi i zagranicznymi organizacjami kontroli wewnętrznej

4. Współpraca z komitetami audytu (TEGO NIE BYŁO!!!)

IV Standardy kontroli zarządczej

Standardy kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych określają podstawowe wymagania odnoszące się do kontroli zarządczej w sektorze finansów publicznych.

Celem standardów jest promowanie wdrażania w sektorze finansów publicznych spójnego
i jednolitego modeli kontroli zarządczej zgodnego z międzynarodowymi standardami w tym zakresie, z uwzględnieniem specyficznych zadań jednostki, która ją wdraża i warunków w których jednostka działa.

Standardy stanowią uporządkowany zbiór wskazówek, który osoby odpowiedzialne za funkcjonowanie kontroli zarządczej powinny wykorzystać do tworzenia, oceny i doskonalenia systemów kontroli zarządczej.

Standardy zostały przedstawione w 5 grupach odpowiadających poszczególnym elementom kontroli zarządczej:

1. Środowisko wewnętrzne

2. Cele i zarządzanie ryzykiem komunikat MF ws. standardów

3. Mechanizmy kontroli kontroli finansów (4-5 stron)

4. Informacja i komunikacja

5. Monitorowanie i ocena (audyt wewnętrzny)

Poziomy funkcjonowania kontroli zarządczej w sektorze finansów publicznych

Kontrola zarządcza w sektorze finansów publicznych powinna funkcjonować na dwóch poziomach:

Podstawowym poziomem funkcjonowania kontroli zarządczej w całym sektorze finansów publicznych jest jednostka sektora finansów publicznych (I poziom kontroli zarządczej).
Za funkcjonowanie kontroli zarządczej w jednostce odpowiedzialny jest jej kierownik. Ponadto w ramach administracji rządowej i samorządowej powinna funkcjonować kontrola zarządcza odpowiednia na poziomie działań administracji rządowej, a także jednostki samorządu terytorialnego (II poziom kontroli zarządczej). Za funkcjonowanie kontroli zarządczej na tym poziomie odpowiada odpowiednio minister kierujący danym działem administracji rządowej oraz wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta albo marszałek województwa w przypadku samorządu terytorialnego.(TEGO NIE BYŁO!!!)

V Realizacja kontroli zarządczej w jsfp

Kierownik jsfp jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej. Kierownik jednostki może powierzyć określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej pracownikom jednostki. Przyjecie obowiązków przez te osoby powinno być potwierdzone dokumentem w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo wskazania w regulaminie organizacyjnym jednostki.

Głównym księgowym jsfp jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza obowiązki i odpowiedzialność w zakresie:

1. Prowadzenia rachunkowości jednostki

2. Wykonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi

3. Dokonywanie wstępnej kontroli

   1. Zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym

   2. Kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych
      i finansowych

Głównym księgowym może być osoba, która (jako ciekawostka):

1. Ma obywatelstwo państwa członkowskiego UE

2. Ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych

3. Nie była prawomocnie skazana za przestępstwa:

   1. przeciwko mieniu,

   2. obrotowi gospodarczemu,

   3. działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego,

   4. przeciwko wiarygodności dokumentów

   5. za przestępstwa karno-skarbowe

4. Posiada znajomość jęz. Polskiego w mowie i piśmie (ustawa o finansach publicznych) w zakresie koniecznym do wykonywania obowiązków głównego księgowego

5. Spełnia jeden z poniższych warunków:

   1. Ukończyła ekonomiczne jednolite studia magisterskie, ekonomiczne wyższe studia zawodowe, uzupełniające ekonomiczne studia magisterskie lub ekonomiczne studia podyplomowe i posiada co najmniej 3-letnią praktykę
      w księgowości

   2. Ukończyła średnia, policealną lub pomaturalną szkołę ekonomiczną i ma co najmniej 6-letnią praktykę w księgowości

   3. Jest wpisana do rejestru biegłych rewidentów na podstawie odrębnych przepisów

   4. Posiada certyfikat księgowy uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych lub świadectwo kwalifikacji uprawniających do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych wydanego na podstawie odrębnych przepisów