Założenia modelu monopolistycznej konkurencji

1. Na rynku działa wielu producentów i wielu nabywców. W grupie produktowej występuje duża liczba firm - każda z nich może prowadzić swoją politykę bez obawy przed jakimkolwiek działaniem odwetowym ze strony pozostałych rywali

2. Istnieje nieograniczona swoboda wejścia i wyjścia z danej grupy produktowej

3. Produkty wytwarzane przez różne firmy nie są jednorodne, są zróżnicowane pod względem cech użytkowych oraz mają bliskie, ale niedoskonałymi substytuty.

4. Krzywe popytu i kosztów są takie same dla wszystkich firm grupy.

5. Założenie doskonałej informacji o rynku

W warunkach konkurencji monopolistycznej:

• każdy producent ma wydzielony segment rynku, o którego utrzymanie musi się starać, ponieważ wejście na rynek, gdzie istnieją bliskie substytuty towarów, jest wolne,

• popyt na jego produkty jest wysoce elastyczny,

• przedsiębiorstwo spotyka się z dwiema różnymi krzywymi popytu

• przedsiębiorstwo może wpływać na położenie krzywej popytu

Rys. Konkurencja monopolistyczna - krzywe popytu

W krótkim okresie firma wyznacza ilość produkcji i cenę zgodnie z punktem Cournota, stosując warunek MC = MR

Rys. Zysk firmy w warunkach konkurencji monopolistycznej

Równowaga krótko i długookresowa w konkurencji monopolistycznej

Rys. Krzywe popytu przedsiębiorstwa w modelu konkurencji monopolistycznej Chamberlina

Rys. Równowaga przedsiębiorstwa w modelu konkurencji monopolistycznej Chamberlina

Krótkookresowa równowaga ustali się w punkcie E_k, któremu odpowiada wielkość produkcji Q_k oraz cena c_rk wyznaczona przez punkt F, czyli punkt przecięcia postrzeganej krzywej popytu P_pfk z obiektywną krzywą popytu P_pok. Punkt E_k jest równocześnie punktem, w którym krzywa krótkookresowego kosztu krańcowego przecina krzywą krótkookresowego utargu krańcowego (K_k = U_k).

Długookresowa równowaga ustali się w punkcie E_d, czyli w punkcie przecięcia krzywych długookresowego kosztu krańcowego i długookresowego utargu krańcowego (DK_k = DU_k), któremu odpowiada wielkość produkcji Q_d oraz cena c_rd wyznaczona przez punkt G, czyli punkt przecięcia postrzeganej przez firmę krzywej długookresowego popytu P_pfd z obiektywną krzywą długookresowego popytu P_pod, który to punkt jest równocześnie punktem styczności postrzeganej krzywej popytu P_pfd z krzywą długookresowego kosztu przeciętnego DK_p.

Rys. Równowaga długookresowa firmy w warunkach konkurencji monopolistycznej

Źródło: Klimczak B. Mikroekonomia. WAE, Wrocław

Wnioski modelu Chamberlina

• łączna produkcja (tzn. produkcja wszystkich firm) będzie nieco mniejsza niż w warunkach konkurencji doskonałej , a ceny będą nieco wyższe

• stopień niewykorzystania mocy wytwórczych będzie większy niż w konkurencji doskonałej.

Konkurencja cenowa jest uznawana za nieopłacalną.

Bardziej korzystnym i skutecznym sposobem konkurencji jest różnicowanie produktów.

Zmiany cen powodują przesuwanie się wzdłuż aktualnej krzywej popytu, natomiast różnicowanie produktów oraz wydatki na promocję zmierzają do przesu­nięcia krzywych popytu w prawo, czyli zwiększenia popytu przy danych cenach.

Zwiększenie nakładów na poprawę jakości produkcji i promocję jest racjonalne jedynie wówczas, gdy koszty marginalne są mniejsze aniżeli przychody marginalne osiągane w wyniku realizacji tego przedsięwzięcia.

Jeżeli w wyniku poprawy jakości produktów lub przedsięwzięć promocyjnych krzywa popytu przesunie się w prawo, to przedsiębiorstwo może osiągnąć większe zyski, nie zmieniając ceny sprzedaży

---