5. ZYCIE RODZINNE I TOWARZYSKIE

Rozumienie tekstu czytanego

TYP ZADANIA MATURALNEGO: test wielokrotnego wyboru

Dealing with divorce

Nearly half of all marriages in the USA end in divorce. How does divorce affect the children of divorcing parents, and what can young people do to help themselves?

Four times as many marriages end in divorce friends, and often two different sets of siblings,

today than in 1970. This means a lot of young Divorce is also tough to survive because young

people are growing up in divorced families, people don't have much power over what is

When their parents go their separate ways, going on, and they often end up blaming

many teenagers experience dramatic changes, themselves and feeling guilty. Some youngsters

They might have to move house or change run away from home or begin to have problems

school. They might have less money and more at school. It may be easier if they have a brother

responsibilities. The worst is when they have to or a sister or a good and trustworthy friend. If

divide their time between their parents' homes they are only children, it is the hardest,
in two different towns, in which situation they
end up with two houses, two different groups of

RADA

Aby lepiej zrozumieć, jak są tworzone takie testy, zastanów się, dlaczego pozostałe odpowiedzi są błędne:

a. brak informacji w tekście,

b. jest informacja, ale w pytaniu została zmieniona, aby cię zmylić,

c. jest informacja, ale tylko częściowo prawdziwa, bo np. nie dotyczy większości nastolatków.

2. Przeczytaj kolejny fragment tekstu z ćwiczenia 1. i stwierdzenia odnoszące się do niego. Zastanów się, dlaczego wszystkie odpowiedzi są nieprawidłowe. Dopisz prawidłową odpowiedź.

Research shows that surviving the first few same. Lots of pop stars and famous people

years is the hardest thing. After that, many have also had the same problem, about which

parents and children get used to their new they usually talk openly, write songs or stories,

routines and have a more peaceful life. 'You will What could help teenagers cope better would be

always have painful memories,' says Christy less aggression and arguing between their

Buchanan, professor of psychology, 'but if you divorcing parents. Dealing with divorce is easier

learn to deal with them, you can have a happy when their parents aren't unkind and unfriendly

life. One day you can even have a happy toward each other, but teens find it particularly

marriage of your own and have good hard when their parents ask them to take sides

relationships with your divorced parents.' The and to say who you prefer or like more. 'Don't let

other good news is that because divorce is so your parents use you as a messenger', adds

common, you aren't alone. There are plenty of professor Buchanan,
people out there who have been through the

1. After the divorce it is possible that

a. you will forget your painful experiences. X

b. you yourself will divorce later on in your life. X

c. you will never get on with your parents again. X
d

2. The hardest thing during the divorce is

a. that many other people have the same problem. X

b. that your parents don't explain what is going on. X
c

d. that your parents have arguments. X

ZADANIE EGZAMINACYJNE

3. Przeczytaj poniższy tekst. Z podanych odpowiedzi (a, b, c lub d) wybierz właściwą, zgodną z tre­ścią tekstu.

Having hobbies or playing games is a great As in the past, photography, collecting things

way to spend your spare time. More and more and knitting are still some of the more popular

people, however, take up hobbies not because hobbies. There are also unusual and new hobbies

they feel bored, but mainly to help reduce the like dumpster diving - going through rubbish

stress of their daily lives. %ur imagination is the bins (or dumpsters) for useful objects and

only limit to the types of hobbies or games that treasures other people have thrown away,

you choose to take part in. For some, hobbies are Games, the most ancient pastime, range from

something that they do from time to time, while board games to card games and are still among

others have a hobby that they make part of their the most common pastimes,
daily life. The choice is really big.

If you would like to have a hobby, but are not Some take their hobbies to the next level and

sure where to begin, think about starting with turn their hobby into their full-time job. If you are

activities that you enjoy. If you, for example, passionate enough about your hobby and can

enjoy taking photos, you may want to consider make money from it, consider it for a career,

taking your love of photography to the next level. However, most people who are involved in

Buy books about photography, take a class at hobbies are just happy to have a relaxing activity

your local college and, most importantly, take that they can do in their free time,
photos as often as possible. Before you know it
you'll have a hobby that you can enjoy in your
spare time.

1. It is common for people nowadays to start new hobbies because

a. they are bored with their lives.

b. they are more imaginative.

c. they want to feel less stressed.

d. there is a variety of hobbies to take up.

2. The oldest mentioned hobby is

a. knitting.

b. collecting things

c. dumpster-diving

d. games

3. If you want to develop your hobby, it is most important that you

a. buy specialist literature.

b. do it very frequently.

c. study the subject at a university.

d. have a lot of free time.

4. Most people who have hobbies

a. enjoy doing them in their spare time.

b. want to turn them into careers.

c. would like to make extra money from them.

d. are very enthusiastic individuals.

Rozumienie tekstu słuchanego

TYP ZADANIA MATURALNEGO: test wielokrotnego wyboru

Wysłuchaj nagrania i podkreśl poprawną odpowiedź.

1. The main aim of playing card games is enjoyment/developing various skills.

2. Card games are a good activity because they are never boring/suitable for many different people.

3. The best aspect of playing in your local park is that you don't have to spend any money/you can spend time together with your children.

4. Doing sports activities together is a good way of learning how to play different games/making your family relationships stronger.

RADA

Zwróć uwagę, że czasami odpowiedź na pytania znajduje się na końcu akapitu/fragmentu tekstu doty­czącego danego pytania. Nie zaznaczaj odpowiedzi po pierwszym usłyszanym zdaniu, które wydaje się pasować.

Przeczytaj uważnie poniższe zdania. Wszystkie są niezgodne z treścią nagrania. Wysłuchaj nagra­nia dwukrotnie i dopisz poprawną odpowiedź.

1. A good listener

a. has a personal relationship with you.

b. understands what you say.

c. understands how

d. is emotional.

2. Practising emphatic listening

a. will make you more friends.

b. is easy to

c. helps you have good relationships with people.

d. makes you a confident person.

3. In a conversation with your partner

a. keep talking.

b. solve as many problems as possible.

c. criticise if necessary.

d. try to understand how their body

ZADANIE EGZAMINACYJNE

Zapoznaj się ze zdaniami (1-4). Usłyszysz dwukrotnie wypowiedź na temat życia nastolatków. Z podanych odpowiedzi (a, b, c łub d) wybierz właściwą, zgodną z treścią usłyszanych informacji.

PODPOWIEDZI

1. Wysłuchaj uważnie, co osoba mówiąca powiedziała na temat pieniędzy i problemów.

2. Zastanów się, jak został w nagraniu wyrażony punkt 2a.

3. Odpowiedź 3d. jest trochę podchwytliwa. Dlaczego?

4. O jakich aspektach życia młodzież może sama decydować?

1. According to the speaker, adults

a. have a lot of money.

b. have more serious problems.

c. have no one in control of them.

d. have problems with their children

2. According to the speaker, teenagers

a. don't understand why adults treat them in a childish way.

b. have little to do at home.

c. like simple rules.

d. would like to get a job as soon as possible.

3. According to the speaker, most teenagers stay with their parents because

a. they like to be controlled by their parents.

b. they can't decide where to go.

c. they like the situation despite the problems.

d. they don't want to work.

4. According to the speaker, teenagers can

a. make some financial decisions.

b. decide how they behave as people.

c. choose places to have fun.

d. decide when to start a family.

Wypowiedź pisemna

TYP ZADANIA MATURALNEGO: dłuższa forma użytkowa - list prywatny

1. Przeczytaj polecenie do zadania maturalnego i informację o kryteriach oceniania.

Twój znajomy z USA napisał do ciebie list, w którym pyta, co u ciebie słychać i opisuje swoje życie. Odpisz mu.

• Podziękuj za list i napisz, jak bardzo miło było ci go otrzymać.

• Przeproś, że tak długo się nie odzywałeś/-aś i podaj przyczynę.

• Napisz o swoim nowym hobby i jak w związku z nim spędzasz teraz czas.

• Zapytaj znajomego o plany na wakacje i zaproś go do Polski.

Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej formy. Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Długość listu powinna wynosić od 120 do 150 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazania informacji (4 punkty), forma (2 punkty), poprawność językowa (2 punkty) oraz bogactwo językowe (2 punkty).

2.Dopasuj kategorie oceny listu do ich opisów.

1. pełne przekazanie informacji

2. forma

3. poprawność językowa

4. bogactwo językowe

a. użycie różnorodnych struktur gramatycznych i leksykalnych

b. odpowiedni wygląd listu i nieformalny styl

c. jak najmniejsza ilość błędów gramatycznych, leksykalnych
i ortograficznych

d. wszystkie cztery czytelnie przekazane informacje (1 punkt
za każdą lub pół punkta za przekazanie połowy informacji
z każdego punktu)

3.Przeczytaj list w odpowiedzi na zadanie z ćwiczenia 1. i wykonaj poniższe polecenia.

1. Zaznacz wszystkie informacje - w sumie osiem (w każdym punkcie po dwie - każda za 0,5 pkt).

2. Napisz, jak list został rozpoczęty i zakończony.

3. Wypisz zdania, które znaczą:

a. It was nice to hear from you.

b. I've had a lot to do recently.

c. whenever I have some free time.

d. I'm mad about my new hobby.

e. I find it really fascinating.

4.List w ćwiczeniu 3. jest trochę za długi. Wykreśl wyrazy lub fragmenty tak, aby list nie miał wię­cej niż 150 słów. Porównaj z odpowiedzią w kluczu.

5. Przeczytaj zwroty w tabelce. Przetłumacz na język polski te, które nie zostały przetłumaczone.

6. Napisz poniższe informacje tak, aby otrzymać pełną liczbę punktów. Wstaw znak (/)w kratkę, jeżeli uważasz, że wypełniłeś/aś zadanie.

ZADANIE EGZAMINACYJNE

Napisz list.

Napisz list do znajomego/-ej z Anglii, w którym:

• zapytasz, co u niego/niej słychać i jak jemu/jej idzie w szkole,

• poinformujesz, że poznateś/-aś nową dziewczynę/nowego chłopaka i opiszesz okoliczności poznania,

• opiszesz, jak spędzacie wolny czas i o czym rozmawiacie,

• zaprosisz znajomego/znajomą do Polski i pozdrowisz jego dziewczynę/jej chłopaka.

Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej formy. Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Dłu­gość listu powinna wynosić od 120 do 150 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazania informac (4 punkty), forma (2 punkty), poprawność językowa (2 punkty) oraz bogactwo językowe (2 punkty).

Wypowiedź ustna

TYP ZADANIA MATURALNEGO (1): rozmowa sterowana - negocjowanie

1. Przeczytaj polecenie zadania maturalnego i zastanów się, jakich zwrotów należy użyć, aby prze­prowadzić rozmowę.

Podczas letniego kursu wakacyjnego dzielisz pokój z osobą, która słucha bardzo głośnej muzyki przez cały dzień. Tobie to przeszkadza.

• Wyraź swoje niezadowolenie z sytuacji.

• Nie zgódź się z przedstawionymi argumentami. •'Zaproponuj rozwiązanie.

2.Przeczytaj zwroty w tabeli i wpisz cyfrę odpowiadającą odpowiedniej funkcji językowej.

1. Starting a conversation (rozpoczynanie rozmowy)

2. Proposing/Suggesting (proponowanie)

3. Disagreeing (niezgadzanie się)

4. Agreeing (zgadzanie się)

5. Asking for sympathy/understanding (prośba o zrozumienie)

6. Asking for clarification (pytanie o wyjaśnienie)

ZADANIE EGZAMINACYJNE

4.Odegraj rozmowę.

Jesteś na obozie językowym w Anglii i mieszkasz u angielskiej rodziny. Ich syn/córka jest młodszy/-a od cie­bie o kilka lat i pożycza twoje rzeczy bez pytania. Porozmawiaj z nim/nią.

• Powiedz, dlaczego ci się to nie podoba.

• Nie zgódź się z jego/jej argumentami.

• Zaproponuj rozwiązanie, (rozmowę rozpoczyna zdający)

TYP ZADANIA MATURALNEGO (2): opisywanie ilustracji i odpowiadanie na pytania z nią związane

1. Odpowiedz na poniższe pytania, a następnie opisz ilustrację.

1. Who are the people? What is the relationship between them?

2. Where are they?

3. What are they doing?

4. How are they feeling?

2. Przeczytaj zdania, które opisują nasze uczucia do innych ludzi i sposoby spędzania czasu. Wybierz zwroty, które dotyczą twoich relacji z innymi ludźmi. Napisz, jakie osoby masz na myśli.

■ Example: I get on with them really well. / get on well with my school friends .

1. We understand each other well. 6. I can always trust him/her/them.

2. We enjoy spending time together. 7. We see each other as often as possible.

3. We go out every weekend. 8. We play basketball together.

4. We go swimming every Friday. 9. We enjoy each other's company.

5. I really love playing tennis with him.

3.Napisz odpowiedzi na pytania związane z ilustracją. Użyj kilku zwrotów z ćwiczenia 2.

1. Would you like to spend your free time with your family like the people in the photograph? Why/why not?

2. Who is your most favourite member of the family and why?

4. Wysłuchaj nagrania, w którym kilka osób mówi o swoich zainteresowaniach. Wpisz brakujące wy­razy do zdań.

1. I'm really in photography.

2. I'm quite on sports.

3. I'm absolutely crazy snowboarding.

4. I enjoy going with my friends.

5. I don't going to parties.

5.Postaraj się napisać do każdego zdania z ćwiczenia 4. zdanie, używając spójnika because.

■ Example: I'm really interested in photography because I'm a very creative person and it's fascinating to take pictures of the world around us.

ZADANIE EGZAMINACYJNE

1. Do they look like a group of good friends? Why/Why not?

2. What do you like doing in your spare time in winter? Why?

---