ŚRODKI PRZYMUSU W PROCESIE KARNYM
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
Środki przymusu ograniczają albo w ogóle wyłączają swobodę określonej osoby. Są reakcją na zachowanie lub służą urzeczywistnieniu określonego stanu faktycznego. Chociaż są do nich podobne, nie są karami kryminalnymi, bo tylko wyjątkowo są zależne od zawinienia np. niestawiennictwa.
Mogą ograniczać wolność i nietykalność osobistą, nietykalność mienia, nienaruszalność mieszkania czy tajemnicę korespondencji, z czego wynikają pewne reguły dotyczące stanowienia środków przymusu i ich stosowania:
Wyłączność ustawowej podstawy w zakresie ich stanowienia i stosowania
Wymóg precyzji w stanowieniu środków przymusu, jasnego określenia praw i obowiązków organu i obywatela
Niedopuszczalność analogii
Nie mają znaczenia przepisy rangi podustawowej i zwyczaj
Reguła umiaru
Stosowanie właściwego środka do osiągnięcia zamierzonego celu
Zastosowanie łagodniejszego spośród właściwych środków
Środek nie może spowodować szkód niewspółmiernych w stosunku do zamierzonego skutku
Wyłączność decyzji sądowej - tylko wyjątkowo inny organ może podjąć decyzję, ale powinna być niezwłocznie poddana następczej kontroli sądu. Pod tym względem kpk nie odpowiada w pełni prawu międzynarodowemu.
Stosowanie środków przymusu jest najczęściej dwufazowe. Najpierw jest wydawana decyzja, później następuje wykonanie. W sytuacjach niecierpiących zwłoki możliwe jest odwrócenie tej kolejności. Dwufazowość ma istotne znaczenie, ponieważ:
Z reguły inny organ postanawia o zastosowaniu środka przymusu, a inny go wykonuje
Zażaleniem można zaskarżyć samo postanowienie, samo wykonanie albo obie fazy
*orzeczenie środków przymusu często następuje w sposób zaskakujący, tylko czasami wysłuchuje się osobę, wobec której mają być zastosowane
Do środków przymusu nie można zaliczyć listu żelaznego, bo stwarza on uprawnienie dla oskarżonego; środków służących poszukiwaniu oskarżonego ani listu gończego, bo nie oddziałują bezpośrednio na wolę oskarżonego.
ZATRZYMANIE
Polega na chwilowym pozbawieniu wolności, może trwać do 48 h. Zatrzymanego należy zwolnić:
Po upływie 48h, jeżeli nie zostanie przekazany do dyspozycji sądu
Po ustaniu przyczyny zatrzymania
Na polecenie sądu lub prokuratora
Jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania
Zatrzymanie pozaprocesowe - jest uregulowane w ustawie o Policji (podobne uprawnienia przysługują np. ABW, SG). Policjanci wykonując czynności, mają prawo zatrzymywania:
Osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia
Osób pozbawionych wolności, które na podstawie zezwolenia właściwego organu opuściły areszt śledczy albo zakład karny i w wyznaczonym terminie nie powróciły do niego.
Zatrzymanie procesowe
Ujęcie na gorącym uczynku -Każdy ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, jeżeli zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej tożsamości. Należy niezwłocznie oddać ją w ręce Policji.
Ujęcia na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, zatrzymania i doprowadzenia do sądu w ciągu 48h może dokonać Policja w ramach postępowania przyspieszonego.
Zatrzymanie właściwe - do jego dokonania jest uprawniona Policja, zatrzymana może być osoba podejrzana, co do której istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, jeżeli zachodzi obawa ukrycia się lub ucieczki albo nie można ustalić tożsamości tej osoby.
Zatrzymanego należy natychmiast poinformować o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach, oraz wysłuchać go.
*protokół z zatrzymania obejmuje:
Imię, nazwisko i funkcję dokonującego zatrzymania
Imię i nazwisko osoby zatrzymanej, a w razie niemożności ustalenia tożsamości - jej rysopis
Dzień, godzinę, miejsce i przyczynę zatrzymania z podaniem, o jakie przestępstwo się ją podejrzewa
Złożone przez zatrzymanego oświadczenia
Wzmiankę o udzieleniu informacji o przysługujących zatrzymanemu prawach.
Odpis protokołu doręcza się zatrzymanemu.
Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie - zarządza sąd lub prokurator, wykonuje Policja, jeśli zachodzi uzasadniona obawa, że określona osoba stawi się na wezwanie w celu przeprowadzenia czynności procesowej albo jeżeli zachodzi potrzeba niezwłocznego zastosowania środka zapobiegawczego. W celu zatrzymania i przymusowego doprowadzenia można zarządzić przeszukanie. W odniesieniu do żołnierza, zarządzenia wykonują właściwe organy wojskowe.
Zatrzymanemu na jego żądanie należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem (nie można adw. w tej sytuacji przesłuchiwać jako świadka), a także bezpośrednią z nim rozmowę; zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy niej obecny.
Niezwłocznie po zatrzymaniu osoby podejrzanej należy:
Przystąpić do zebrania niezbędnych danych,
O zatrzymaniu zawiadomić prokuratora
Wystąpić do prokuratora w sprawie skierowania do sądu wniosku o tymczasowe aresztowanie W razie istnienia ku temu podstaw
*MPPOiP: każda osoba zatrzymana pod zarzutem dokonania przestępstwa:
Powinna być jak najszybciej postawiona przed sędzią
Ma prawo odwołania się do sądu, w celu zarządzenia zwolnienia, jeżeli zatrzymanie jest nielegalne
Ma prawo do odszkodowania, jeżeli padła ofiarą nielegalnego zatrzymania
Zatrzymanemu przysługuje zażalenie do sądu. W zażaleniu zatrzymany może się domagać zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jego zatrzymania. (Tak samo Konst. art. 41 ust. 2 Każdy pozbawiony wolności nie na podstawie wyroku sądowego ma prawo odwołania się do sądu w celu niezwłocznego ustalenia legalności tego pozbawienia)
Zażalenie przekazuje się niezwłocznie sądowi rejonowemu miejsca zatrzymania lub prowadzenia postępowania, który również niezwłocznie je rozpoznaje.
W razie uznania bezzasadności lub nielegalności zatrzymania sąd zarządza natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
W wypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości zatrzymania (jest to możliwe także, gdy zatrzymany przebywa już na wolności) sąd zawiadamia o tym prokuratora i organ przełożony nad organem, który dokonał zatrzymania.
W razie zbiegu zażaleń na zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie można rozpoznać je łącznie.
Sąd lub prokurator sprawują nadzór nad prawidłowością zatrzymania.
Zatrzymanie podlega zaliczeniu na poczet orzeczonej kary.
W wypadku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania przysługuje zadośćuczynienie i odszkodowanie od Skarbu Państwa.
Ponowne zatrzymanie osoby podejrzanej na podstawie tych samych faktów i dowodów jest niedopuszczalne!!!
ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE
Mają na celu zapewnienie prawidłowego przebiegu procesu przez zapobieżenie uchylaniu się oskarżonego od wymiaru sprawiedliwości i dokonywania bezprawnych zmian w dowodach. Można je stosować tylko wobec osoby, przeciwko której toczy się postępowanie karne (w postępowaniu przygotowawczym tylko wobec osoby, której przedstawiono zarzuty). Mogą spełniać role pozaprocesowe np. zapobiegać popełnieniu nowego przestępstwa przez oskarżonego. Mają charakter izolacyjny albo nieizolacyjny. Zasadniczym środkiem zapobiegawczym jest tymczasowe aresztowanie, pozostałe są subsydiarne (mogą być stosowane, gdy są podstawy do zastosowania tymczasowego aresztowania; tymczasowe aresztowanie nie może być stosowane, kiedy wystarczający jest inny środek).
*wobec nieletniego można zastosować nadzór organizacji, zakładu pracy, kuratora, osoby godnej zaufania, a jeśli jest to niewystarczające umieszczenie w placówce oświatowo-wychowawczej (najdolegliwsze jest schronisko dla nieletnich)
Warunki stosowania środków zapobiegawczych:
Materialne
Istnienie odpowiedniej podstawy dowodowej - uprawdopodobnienie zbliżone do pewności, że oskarżony popełnił przestępstwo; konieczne jest wskazanie dowodów
Istnienie podstawy środka zapobiegawczego - dla wszystkich takie same - podstawy tymczasowego aresztowania
Formalne
Legitymacja organu procesowego - tymczasowe aresztowanie stosuje sąd, przed którym sprawa się toczy, a w postępowaniu przygotowawczym sąd rejonowy, w którego okręgu prowadzi się postępowanie, a w wypadkach niecierpiących zwłoki także inny sąd rejonowy, na wniosek prokuratora, a pozostałe środki sąd lub w postępowaniu przygotowawczym prokurator.
*prokurator w postępowaniu przygotowawczym może zamienić zastosowany przez sąd środek na łagodniejszy
Przesłuchanie przed zastosowaniem środka przez organ, który go stosuje, chyba, że jest to niemożliwe (oskarżony ukrywa się lub nie ma go w kraju). Należy dopuścić do udziału w przesłuchaniu ustanowionego obrońcę, jeżeli się stawi, bo jak nie to nie można zastosować tymczasowego aresztowania; zawiadomienie obrońcy o terminie przesłuchania nie jest obowiązkowe, chyba, że oskarżony o to wnosi, a nie utrudni to przeprowadzenia czynności. O terminie przesłuchania sąd zawiadamia prokuratora.
*Prokurator i obrońca mają prawo wziąć udział w posiedzeniu sądu dotyczącym przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie tego środka zapobiegawczego. Niestawiennictwo obrońcy lub prokuratora należycie zawiadomionych o terminie nie tamuje rozpoznania sprawy.
Wydanie decyzji w formie postanowienia - powinno zawierać osobę, zarzucany jej czyn, jego kwalifikację prawną oraz podstawę prawną zastosowania środka +czas tymczasowego aresztowania i termin, do którego ma ono trwać
*Obowiązek każdorazowego oznaczenia terminu stosowania tymczasowego aresztowania trwa do uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie. W przedmiocie tymczasowego aresztowania po wydaniu orzeczenia kończącego postępowanie orzeka sąd, który wydał to orzeczenie, a w razie przekazania sprawy do drugiej instancji - sąd odwoławczy.
*oskarżony i jego obrońca powinni mieć możliwość zapoznania się z dowodami, na których prokurator opiera wniosek o zastosowanie lub przedłużenie tymczasowego aresztowania
Uzasadnienie postanowienia powinno zawierać przedstawienie dowodów na popełnienie przez oskarżonego przestępstwa oraz przytoczenie okoliczności wskazujących na istnienie podstawy i konieczność zastosowania środka zapobiegawczego. W wypadku tymczasowego aresztowania + wyjaśnienie, dlaczego nie był wystarczający inny środek
Kontrola stosowania środków zapobiegawczych
Zażaleniowa - zażalenie na zasadach ogólnych (na postanowienie prokuratora do sądu rejonowego, w którego okręgu prowadzi się postępowanie)
W trybie złożenia wniosku - o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego, w każdym czasie; rozstrzyga go w ciągu 3 dni prokurator, a o wniesieniu aktu oskarżenia sąd (3 sędziów), przed którym sprawa się toczy.
*Na postanowienie w przedmiocie wniosku oskarżonemu zażalenie przysługuje tylko wtedy, gdy wniosek został złożony po upływie co najmniej 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia w przedmiocie tymczasowego aresztowania dotyczącego tego samego oskarżonego.
Z urzędu - organ jest zobowiązany do badania w każdym czasie czy zachodzi potrzeba kontynuowania środka. Środek zapobiegawczy należy niezwłocznie uchylić lub zmienić, jeżeli ustaną przyczyny, wskutek których został on zastosowany, lub powstaną przyczyny uzasadniające jego uchylenie albo zmianę.
Nadzór nad prawidłowością zatrzymania i wykonania środków zapobiegawczych sprawuje sąd, a w postępowaniu przygotowawczym - także prokurator.
Zawieszenie postępowania nie stoi na przeszkodzie orzekaniu co do środków zapobiegawczych.
Środki zapobiegawcze mogą być stosowane aż do chwili rozpoczęcia wykonania kary. Tymczasowego aresztowania dotyczy to tylko w razie orzeczenia kary pozbawienia wolności.
TYMCZASOWE ARESZTOWANIE (będzie w skrócie TA, tak samo tymczasowo aresztowany, trzeba się domyślić z kontekstu ;) )
*faktyczne pozbawienie wolności w procesie, na mocy postanowienia sądu, w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania.
*Funkcje: zapobiegawcza, ogólnoprewencyjna, zapobiega popełnieniu przez oskarżonego nowych przestępstw, ułatwia wykonanie kary (areszt międzyinstancyjny, albo gdy wymierzono karę >3 lat pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne)
Od TA należy odstąpić, jeżeli:
Pozbawienie wolności spowodowałoby zagrożenie dla życia/zdrowia oskarżonego (może być wykonywane w zakładzie leczniczym, jeśli stan zdrowia oskarżonego tego wymaga)
Pozbawienie wolności spowodowałoby wyjątkowo ciężkie skutki da oskarżonego/jego najbliższych
I (nie stosuje się, jeżeli oskarżony ukrywa się, uporczywie nie stawia się na wezwania lub w inny bezprawny sposób utrudnia postępowanie albo nie można ustalić jego tożsamości):
Na podst. okoliczności sprawy można przewidywać, że sąd orzeknie karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem lub łagodniejszą albo, że okres TA > przewidywany wymiar kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia
Przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności < 1 rok, chyba, że sprawca został ujęty na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem
Podstawy TA (to są też podstawy pozostałych środków zapobiegawczych):
Zachodzi uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się oskarżonego, zwłaszcza, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma w kraju stałego miejsca pobytu
Zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne
Ze względu na grożącą oskarżonemu surową karę - jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica > 8 lat, albo gdy sąd I instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata
Wyjątkowo, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, a zwłaszcza, gdy tym groził
Chuligański charakter czynu w postępowaniu przyspieszonym
*obawa musi być uzasadniona, oparta na faktach, które przytacza się w postanowieniu o zastosowaniu środka
Ograniczenia TA:
Terminy
*w postępowaniu przygotowawczym max 3 miesiące, możliwe jest przedłużanie w ramach tych 3 miesięcy (postanowienie wydaje sąd rejonowy miejsca postępowania a w wypadku niecierpiącym zwłoki inny sąd rejonowy)
*ze względu na szczególne okoliczności, gdy nie można było ukończyć post. przygotowawczego, sąd właściwy do rozpoznania sprawy w I instancji, na wniosek prokuratora, może przedłużyć do 12 miesięcy
*łączny okres do czasu wydania pierwszego wyroku w I instancji nie może przekroczyć 2 lat
*Dalszego przedłużenia na okres oznaczony, przekraczający ww. terminy może dokonać sąd apelacyjny, w którego okręgu prowadzi się postępowanie na wniosek sądu, przed którym sprawa się toczy, a w postępowaniu przygotowawczym na wniosek właściwego prokuratora bezpośrednio przełożonego wobec prokuratora prowadzącego lub nadzorującego śledztwo - jeżeli konieczność taka powstaje w związku z zawieszeniem postępowania karnego, czynnościami zmierzającymi do ustalenia lub potwierdzenia tożsamości oskarżonego, wykonywaniem czynności dowodowych w sprawie o szczególnej zawiłości lub poza granicami kraju, a także celowym przewlekaniem postępowania przez oskarżonego
*jeżeli zachodzi potrzeba stosowania tymczasowego aresztowania po wydaniu pierwszego wyroku przez sąd I instancji, każdorazowe jego przedłużenie może następować na okres max 6 miesięcy
*wniosek o przedłużenie TA składa się nie później niż 14 dni przed upływem dotychczasowego terminu
*jeżeli postępowanie umorzono z powodu niepoczytalności oskarżonego, TA można utrzymać do czasu do czasu rozpoczęcia wykonywania środka zabezpieczającego
*okres TA liczy się od dnia zatrzymania!
**o zastosowaniu i przedłużeniu decyduje sąd w składzie 1 os., zażalenie w składzie 3 os.
Zagrożenie łagodną karą
Spodziewany łagodny wymiar kary
*b i c to są te dwie ostatnie ujemne przesłanki
Obowiązki organu w związku z TA:
Zawiadomienie:
Osoby najbliższej dla oskarżonego; może to być osoba wskazana przez oskarżonego, a na wniosek oskarżonego - inną osobę zamiast lub obok ww. osoby
Pracodawcy, szkoły lub uczelni, dowódcy żołnierza, a gdy oskarżonym jest przedsiębiorca lub niebędący pracownikiem członek organu zarządzającego przedsiębiorcy, na jego wniosek - zarządzającego przedsiębiorstwem
Sądu opiekuńczego, jeżeli zachodzi potrzeba zapewnienia opieki nad dziećmi aresztowanego
Organu opieki społecznej, jeżeli zachodzi potrzeba roztoczenia opieki nad osobą niedołężną lub chorą, którą aresztowany się opiekował
Oraz: TA o poczynionych wystąpieniach i wydanych zarządzeniach
Przedsięwzięcie czynności niezbędnych do ochrony mienia i mieszkania aresztowanego
Zwolnienie TA następuje, jeżeli nie jest TA w innej sprawie, gdy:
Został uniewinniony
Postępowanie zostało umorzone
Warunkowo zawieszono wykonanie kary
Wymierzono karę pozbawienia wolności odp. co najwyżej okresowi aresztowania
Skazano na karę łagodniejszą niż pozbawienie wolności
Odstąpiono od wymierzenia kary
Zaliczenie TA:
Art. 63 KK. § 1. Na poczet orzeczonej kary zalicza się okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, zaokrąglając do pełnego dnia, przy czym jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności, dwóm dniom kary ograniczenia wolności lub dwóm dziennym stawkom grzywny. (Analogicznie środki z 276 kpk)
Art. 417 KPK. Zaliczeniu na poczet orzeczonej kary podlega również okres tymczasowego aresztowania odbytego przez oskarżonego w innej sprawie, w której postępowanie toczyło się równocześnie, a zapadł w niej prawomocny wyrok uniewinniający, umorzono postępowanie albo odstąpiono od wymierzenia kary.
PORĘCZENIA
Są łagodniejsze od tymczasowego aresztowania, mają charakter nieizolacyjny. Mają zapewnić stawiennictwo oskarżonego na każde wezwanie i powstrzymywać go od utrudniania postępowania. Jeśli poręczenie okaże się niewystarczające, można zastosować tymczasowy areszt.
MAJĄTKOWE
Polega na złożeniu rękojmi (przez oskarżonego lub inną osobę) w wartościach majątkowych, którymi mogą być pieniądze, papiery wartościowe, zastaw lub hipoteka. Ich wysokość, rodzaj i warunki poręczenia majątkowego, a w szczególności termin złożenia przedmiotu poręczenia, należy określić w postanowieniu (sądu lub prokuratora w postępowaniu przygotowawczym), mając na względzie sytuację materialną oskarżonego i składającego poręczenie majątkowe, wysokość wyrządzonej szkody oraz charakter popełnionego czynu.
Wartości majątkowe są składane w depozycie sądowym, poręczający nie traci prawa własności, ale nie może nimi rozporządzać. Sąd włada nimi za składającego poręczenie i w jego interesie.
Poręczający jest zawiadamiany o wezwaniu oskarżonego, by mógł wpłynąć na jego zachowanie. Stosuje się do niego przepisy dot. adresu do doręczeń i zmiany miejsca zamieszkania.
Wartości będące przedmiotem poręczenia Ulegają przepadkowi lub ściągnięciu:
Obligatoryjnie razie ucieczki lub ukrycia się oskarżonego
Fakultatywnie w wypadku utrudniania w inny sposób postępowania karnego
Orzeka o tym sąd, przed którym toczy się postępowanie, a w przygotowawczym sąd właściwy do rozpoznania sprawy na wniosek prokuratora.
Poręczyciel i oskarżony mają prawo udziału w posiedzeniu lub złożenia na piśmie wyjaśnień. Oskarżonego pozbawionego wolności sprowadza się, jeżeli prezes sądu uzna to za potrzebne. Na postanowienie o przepadku przysługuje zażalenie.
Przedmiot poręczenia przekazuje się lub przelewa na rzecz Skarbu Państwa; pokrzywdzony ma wówczas pierwszeństwo zaspokojenia na nim swoich roszczeń wynikających z przestępstwa, jeżeli w inny sposób nie można uzyskać naprawienia szkody.
Z chwilą ustania poręczenia majątkowego przedmiot poręczenia zwraca się, a sumę poręczenia zwalnia się, pod tym jednak warunkiem, że w razie prawomocnego skazania oskarżonego na karę pozbawienia wolności następuje to z chwilą rozpoczęcia odbywania przez niego kary.
Cofnięcie poręczenia majątkowego staje się skuteczne dopiero z chwilą przyjęcia nowego poręczenia majątkowego, zastosowania innego środka zapobiegawczego lub odstąpienia od stosowania tego środka.
Przepisy dotyczące ustania lub cofnięcia poręczenia i zwrotu przedmiotów nie mają zastosowania, jeżeli już zapadło postanowienie o jego przepadku lub o ściągnięciu sumy poręczenia.
SPOŁECZNE
Istotą poręczenia społecznego jest zapewnienie organizacji społecznej lub grupy osób. Obecnie jest stosowane jako środek zapobiegawczy i jako poręczenie o walorach probacyjnych np. w związku z warunkowym umorzeniem postępowania albo warunkowym zawieszeniem wykonywania kary.
Poręczenie jako środek zapobiegawczy może być przyjęte od:
Pracodawcy, szkoły lub uczelni, w której oskarżony jest pracownikiem, uczniem lub studentem
Organizacji społecznej, której jest członkiem
Zespołu żołnierskiego, zgłoszonego za pośrednictwem dowódcy, jeżeli oskarżony jest żołnierzem
Do wniosku o przyjęcie poręczenia zespół lub organizacja społeczna dołącza wyciąg z protokołu zawierającego uchwałę o podjęciu się poręczenia.
We wniosku o przyjęcie poręczenia należy wskazać osobę, która ma wykonywać obowiązki poręczającego; osoba ta składa oświadczenie o przyjęciu tych obowiązków.
OSOBY GODNEJ ZAUFANIA - musi to być osoba, która może oddziaływać na
Oskarżonego swoim autorytetem. Poręczenie stosuje się z inicjatywy tej osoby. Organ procesowy bada, czy jest to rzeczywiście osoba godna zaufania i jest w stanie sprostać przyjętym na siebie obowiązkom.
DOZÓR POLICJI
Tytułem środka zapobiegawczego można oddać oskarżonego pod dozór Policji, a oskarżonego żołnierza - pod dozór przełożonego wojskowego. Powoduje ograniczenie swobody oskarżonego stosownie do postanowienia sądu lub prokuratora, które może nakładać na niego obowiązek polegający na:
Zgłaszaniu się do organu dozorującego w określonych odstępach czasu,
Zawiadamianiu go o zamierzonym wyjeździe oraz o terminie powrotu,
Zakazie opuszczania określonego miejsca pobytu,
Innych ograniczeniach jego swobody, niezbędnych do wykonywania dozoru
ZAKAZ OPUSZCZANIA KRAJU
Może zastosować sąd lub w postępowaniu przygotowawczym prokurator w wypadku obawy ucieczki, do obywatela polskiego i cudzoziemca. Może być połączony z zatrzymaniem paszportu lub innego dokumentu uprawniającego do przekraczania granicy albo zakazem wydania takiego dokumentu.
Organ prowadzący postępowanie może zatrzymać dokument na max. 7 dni, do czasu wydania postanowienia. Stosuje się odpowiednio przepisy dot. zatrzymania rzeczy i przeszukania.
ART. 276 KPK
Zawieszenie oskarżonego w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu albo nakaz powstrzymania się od określonej działalności lub od prowadzenia określonego rodzaju pojazdów - środek o charakterze nietypowym, bo celem są względy pozaprocesowe.
Nie można wykluczyć łącznego stosowania wszystkich powyższych zakazów razem, a także łącznie z innymi środkami.
Środek może być stosowany przez sad, a w postępowaniu przygotowawczym także przez prokuratora.
Niezastosowanie się do niego może spowodować orzeczenie surowszego środka np. tymczasowego aresztowania.
*wniosek de lege ferenda - należałoby dopuścić stosowanie tego środka łącznie z tymczasowym aresztowaniem - vide funkcjonariusze samorządowi ;)
KARY PORZĄDKOWE
SENSU STRICTO - mają charakter zbliżony do kary za wykroczenie, represyjny, są reakcją na
Niespełnienie obowiązku procesowego.
KARY NAKŁADANE Z POWODU NIESTAWIENNICTWA
Mogą być nałożone na świadka, biegłego, tłumacza lub specjalistę, który bez należytego usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie organu prowadzącego postępowanie (jeżeli wiedział, że ma się stawić w tym charakterze) albo bez zezwolenia tego organu wydalił się z miejsca czynności przed jej zakończeniem. W takich wypadkach można ponadto zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie świadka. Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie biegłego, tłumacza i specjalisty stosuje się tylko wyjątkowo. W stosunku do żołnierza Zarządzenia dotyczące zatrzymania i przymusowego doprowadzenia wykonują właściwe organy wojskowe.
Maksymalna wysokość kary to 10000 zł. -> odpowiednio stosuje się do pełnomocnika i obrońcy, w szczególnych przypadkach ze względu na ich wpływ na przebieg czynności; w postępowaniu przygotowawczym karę pieniężną, na wniosek prokuratora, nakłada sąd rejonowy, w którego okręgu prowadzi się postępowanie.
Kara podlega uchyleniu, jeśli ukarany w ciągu 7 dni od doręczenia postanowienia o wymierzeniu kary pieniężnej usprawiedliwi swoje niestawiennictwo lub samowolne oddalenie się.
Taki sam charakter ma kara nałożona na podst. przepisów o sygnalizacji uchybień (W razie nieudzielenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie można nałożyć na kierownika organu zobowiązanego do wyjaśnień karę pieniężną w wysokości do 10.000 złotych).
KARY STOSOWANE W PRZYPADKU NARUSZENIA POWAGI SĄDU
Przewiduje je prawo o ustroju sądów powszechnych w przypadku ciężkiego naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżania sądowi, innej władzy czy osobom biorącym udział w rozprawie. Możliwe jest wymierzenie kary grzywny w oznaczonej wysokości, kary pozbawienia wolności do 7 dni, a sobie pozbawionej wolności - kar przewidzianych w regulaminie więziennym. Kara ta jest natychmiast wykonywana. Nie wyklucza odpowiedzialności karnej lub dyscyplinarnej.
Jeśli czynu takiego dopuści się żołnierz, sąd zwraca się do przełożonej władzy wojskowej o zastosowanie środków przewidzianych w przepisach wojskowych.
SANKCJE WYMUSZAJĄCE
Także są sankcją za niedokonanie obowiązku procesowego, ale mają na celu skłonienie ukaranego do spełnienia tego obowiązku. Sankcja stanowi karę pieniężną w wysokości do 10000 zł. Może być nałożona ww. stosunku do osoby, która bezpodstawnie uchyla się od:
Złożenia zeznania,
Wykonania czynności biegłego, tłumacza lub specjalisty,
Złożenia przyrzeczenia,
Wydania przedmiotu,
Dopełnienia obowiązków poręczyciela
Spełnienia innego ciążącego na niej obowiązku w toku postępowania,
Udzielenia pomocy organowi w wyznaczonym terminie - dot. przedstawiciela lub kierownika instytucji, osoby prawnej lub ułomnej os. prawnej
W razie uporczywego uchylania się od złożenia zeznania, wykonania czynności biegłego, tłumacza lub specjalisty oraz wydania przedmiotu można zastosować, niezależnie od kary pieniężnej, aresztowanie na czas nieprzekraczający 30 dni. Aresztowanie powinno być uchylone, jeżeli osoba aresztowana spełni obowiązek albo postępowanie przygotowawcze albo w danej instancji zostanie zakończone.
Przepisów tych nie stosuje się do stron, ich obrońców i pełnomocników, a w zakresie kary za niedopełnienie obowiązku wydania rzeczy - także do osób, które mogą się uchylić od złożenia zeznań.
Postanowienia dot. kar porządkowych wydaje sąd, a w postępowaniu przygotowawczym także prokurator. Aresztowanie W razie uporczywego uchylania się od czynności procesowej, w postępowaniu przygotowawczym stosuje na wniosek prokuratora sąd rejonowy, w którego okręgu prowadzi się postępowanie. Złożenie zażalenia wstrzymuje wykonanie postanowienia o aresztowaniu.
Na postanowienia i zarządzenia przysługuje zażalenie; na zarządzenie prokuratora o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu zażalenie przysługuje do sądu rejonowego, w którego okręgu prowadzi się postępowanie.
*jeśli żołnierz uchyla się od stawiennictwa albo czynności procesowych, nie stosuje się kar porządkowych, ale zwraca się do dowódcy jednostki o pociągnięcie do odp. dyscyplinarnej
*osobę ukaraną za niezrealizowanie obowiązków procesowych można obciążyć dodatkowymi kosztami postępowania, które spowodowała (nie dotyczy żołnierza). Można obciążyć kilka osób solidarnie. W razie uchylenia kary porządkowej ustaje również obowiązek pokrycia kosztów postępowania.
PRZYMUSOWE WYKONANIE CZYNNOŚCI PROCESOWYCH
Polega na urzeczywistnieniu pewnego stanu faktycznego, niezależnie od woli i zachowania się oznaczonej osoby oraz przy ewentualnym użyciu niezbędnej siły dla udaremnienia oporu lub przeciwakcji tej osoby. Środki przymusu z tej grupy bezpośrednio oddziałują na wolę określonej osoby, wykluczając swobodę. Ich zastosowanie jest z reguły poprzedzone wezwaniem do dobrowolnego wykonania czynności. Jeżeli cel może być osiągnięty w inny sposób np. uzyskano oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się, należy zaprzestać stosowania środka.
*przepisy nie przewidują wprost możliwości użycia siły
Przymusowe wykonanie czynności procesowych dotyczy sytuacji, w których jest:
Następstwem niepodporządkowania się obowiązkowi procesowemu - zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie
Następstwem braku reakcji na upomnienie - wydalenie z sali rozpraw oskarżonego
Przymusową reakcją, gdy oskarżony lub inna osoba nie chce wyrazić zgody na znoszenie uciążliwości koniecznych do realizacji pewnego stanu faktycznego - przymusowe badania
ZATRZYMANIE I PRZYMUSOWE DOPROWADZENIE
PRZYMUSOWE POSZUKIWANIE I WYDOBYCIE DOWODÓW
Jeżeli nastąpi dobrowolne wydanie dowodów, stosowanie środków przymusu nie jest konieczne, a nawet niedopuszczalne.
OGLĘDZINY CIAŁA - powinien się im poddać oskarżony, a pokrzywdzony, jeżeli
karalność czynu zależy od jego stanu zdrowia. Protokół z oględzin powinien wskazywać czy były przeprowadzone z zastosowaniem przymusu i na czym on polegał.
WYDANIE RZECZY, PRZESZUKANIE OSÓB, RZECZY, POMIESZCZEŃ
Dotyczy rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie, albo podlegające zajęciu na zabezpieczeni kar i roszczeń. Powinny być wydane na żądanie sądu, prokuratora, a w przypadkach niecierpiących zwłoki - Policji i innych uprawnionych podmiotów. Odebranie rzeczy poprzedza wezwanie do dobrowolnego jej wydania.
Jeśli wydania żąda Policja albo inny podmiot, osoba, która wyda rzecz ma prawo zwrócić się niezwłocznie o sporządzenie i doręczenie w ciągu 14 dni od zatrzymania postanowienia sądu lub prokuratora, zatwierdzającego czynność. O tym uprawnieniu należy tę osobę pouczyć.
*protokołu można nie sporządzać, jeśli rzecz dołącza się do akt sprawy
Przeszukania pomieszczeń lub osoby (w miarę możliwości przez osobę tej samej płci) można dokonać w celu:
Wykrycia lub zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej,
Znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym
Przymusowego odebrania dokumentów, w tym uprawniających do przekroczenia granicy
…jeżeli istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że osoba podejrzana lub wymienione rzeczy tam się znajdują.
Może dotyczyć oskarżonego i innych osób. Powinno być dokonane zgodnie z celem, z zachowaniem umiaru, poszanowaniem godności i bez niepotrzebnych szkód i dolegliwości.
Przeszukania może dokonać:
Prokurator
Na polecenie sądu lub prokuratora Policja
W wypadkach wskazanych w ustawie - także inny organ
Postanowienie sądu lub prokuratora należy okazać osobie, u której przeszukanie ma być przeprowadzone.
W wypadkach niecierpiących zwłoki, jeżeli postanowienie sądu lub prokuratora nie mogło zostać wydane, organ dokonujący przeszukania okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymację służbową, a następnie zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania (mogą nie zatwierdzić, wtedy czynność jest nielegalna). Postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia należy doręczyć osobie, u której dokonano przeszukania, w terminie 7 dni od daty czynności na zgłoszone do protokołu żądanie tej osoby. O prawie zgłoszenia żądania należy ją pouczyć.
Przeszukania zamieszkałych pomieszczeń można dokonać w porze nocnej (22-6) tylko w wypadkach niecierpiących zwłoki, ale przeszukanie rozpoczęte za dnia można prowadzić nadal. W porze nocnej można przeszukać lokale dostępne w tym czasie dla nieokreślonej liczby osób albo służące przechowywaniu przedmiotów.
Osobę, u której ma być przeprowadzone przeszukanie, należy przed jego rozpoczęciem zawiadomić o jego celu i wezwać do wydania poszukiwanych przedmiotów.
Podczas przeszukania ma prawo być obecna:
Osoba, u której ma nastąpić przeszukanie
Osoba przybrana przez prowadzącego czynność
Osoba wskazana przez tego, u kogo dokonuje się przeszukania, jeżeli nie uniemożliwia to przeszukania albo nie utrudnia go w istotny sposób
Jeśli przy przeszukaniu nie ma na miejscu gospodarza lokalu, należy do przeszukania przywołać przynajmniej jednego dorosłego domownika lub sąsiada.
Przy rozpoczęciu przeszukania pomieszczenia lub miejsca zamkniętego, należącego do instytucji państwowej lub samorządowej, należy o zamierzonym przeszukaniu zawiadomić kierownika tej instytucji lub jego zastępcę albo organ nadrzędny i dopuścić ich do udziału w czynności.
Przeszukanie pomieszczenia zajętego przez wojsko może nastąpić jedynie w obecności dowódcy lub osoby przez niego wyznaczonej.
Jeżeli kierownik instytucji państwowej lub samorządowej albo osoba, u której dokonano zatrzymania rzeczy przeprowadza się przeszukanie, oświadczy, że wydany lub znaleziony dokument zawiera wiadomości objęte tajemnicą albo ma charakter osobisty, organ przekazuje go niezwłocznie bez odczytania prokuratorowi lub sądowi w opieczętowanym opakowaniu. Nie dot. przypadku, gdy posiadaczem jest osoba podejrzana.
Jeżeli obrońca lub inna osoba, oświadczy, że wydane lub znalezione dokumenty obejmują okoliczności związane z wykonywaniem funkcji obrońcy, organ pozostawia je bez zapoznawania się z nimi. Jeżeli oświadczenie osoby niebędącej obrońcą budzi wątpliwości, organ przekazuje dokumenty sądowi, który po zapoznaniu się z dokumentami zwraca je w całości lub w części osobie, od której je zabrano, albo wydaje postanowienie o ich zatrzymaniu dla celów postępowania. Dokumenty krążą w opieczętowanym opakowaniu.
Przedmioty wydane lub znalezione należy po dokonaniu oględzin, sporządzeniu spisu i opisu zabrać albo oddać na przechowanie osobie godnej zaufania z zaznaczeniem obowiązku przedstawienia na każde żądanie organu prowadzącego postępowanie. Tak samo należy postąpić ze znalezionymi w czasie przeszukania przedmiotami mogącymi stanowić dowód innego przestępstwa, podlegającymi przepadkowi lub których posiadanie jest zabronione. Osobom zainteresowanym należy natychmiast wręczyć pokwitowanie stwierdzające, jakie przedmioty i przez kogo zostały zatrzymane.
Jeżeli zatrzymanie rzeczy lub przeszukanie nastąpiło bez uprzedniego polecenia sądu lub prokuratora, a w ciągu 7 dni od dnia czynności nie nastąpiło jej zatwierdzenie, należy niezwłocznie zwrócić zatrzymane rzeczy osobie uprawnionej, chyba, że nastąpiło dobrowolne wydanie, a osoba ta nie złożyła wniosku, o sporządzenie i doręczenie postanowienia. Zwrotowi podlegają też rzeczy zbędne dla postępowania. Rzeczy, których posiadanie jest zabronione, przekazuje się właściwemu urzędowi lub instytucji. Jeżeli są wątpliwości, komu należy oddać rzecz, sąd lub prokurator składa ją do depozytu sądowego albo oddaje osobie godnej zaufania aż do wyjaśnienia uprawnienia do odbioru
Na postanowienie dotyczące przeszukania i zatrzymania rzeczy oraz na inne czynności przysługuje zażalenie osobom, których prawa zostały naruszone.
ZATRZYMANIE KORESPONDENCJI I PRZESYŁEK
Art. 218. § 1. Urzędy, instytucje i podmioty prowadzące działalność w dziedzinie poczty lub działalność telekomunikacyjną, urzędy celne oraz instytucje i przedsiębiorstwa transportowe obowiązane są wydać sądowi lub prokuratorowi, na żądanie zawarte w postanowieniu, korespondencję i przesyłki oraz wykaz połączeń telekomunikacyjnych lub innych przekazów informacji, w tym korespondencji przesyłanej pocztą elektroniczną, z uwzględnieniem czasu ich dokonania i innych danych związanych z połączeniem lub przekazem, niestanowiących treści rozmowy telefonicznej lub innego przekazu informacji, jeżeli mają znaczenie dla toczącego się postępowania. Tylko sąd lub prokurator mają prawo je otwierać lub zarządzić ich otwarcie.
§ 2. Postanowienie, o którym mowa w § 1, doręcza się adresatom korespondencji oraz abonentowi telefonu lub nadawcy, którego wykaz połączeń lub innych przekazów informacji został wydany. Doręczenie postanowienia może być odroczone na czas oznaczony, niezbędny ze względu na dobro sprawy, lecz nie później niż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
§ 3. Pozbawioną znaczenia dla postępowania karnego korespondencję i przesyłki należy niezwłocznie zwrócić właściwym urzędom, instytucjom lub przedsiębiorstwom wymienionym w § 1.
KONTROLA I UTRWALANIE ROZMÓW
*ograniczenie konstytucyjnej wolności i ochrony tajemnicy komunikowania się
Formy podsłuchu:
Telekomunikacyjny - polega na tajemnym podłączeniu się do przewodów telekomunikacyjnych lub odpowiednich częstotliwości i rejestrowaniu przekazywanych przez nie informacji za pomocą specjalnej aparatury +sensu stricto - telefoniczny
Inwigilacyjny - tajemne rejestrowanie za pomocą specjalnej aparatury rozmów odbywających się w pomieszczeniu lub poza nim
Podsłuch procesowy
Kpk dopuszcza stosowanie podsłuchu elektronicznego, od momentu wszczęcia postępowania:
W celu wykrycia i uzyskania dowodów dla toczącego się postępowania lub zapobieżenia popełnieniu nowego przestępstwa
Stosunku do osoby podejrzanej, oskarżonego oraz w stosunku do pokrzywdzonego lub innej osoby, z którą może się kontaktować oskarżony albo która może mieć związek ze sprawcą lub z grożącym przestępstwem
Gdy toczące się postępowanie lub uzasadniona obawa popełnienia nowego przestępstwa dotyczy ciężkich przestępstw np.: zabójstwa, handlu ludźmi, rozboju, zamachu na niepodległość lub integralność państwa
Kontrola i utrwalanie rozmów są przeprowadzane na podstawie postanowienia sądu wydanego na wniosek prokuratora, a W wypadkach niecierpiących zwłoki - prokuratora, który obowiązany jest zwrócić się w terminie 3 dni do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie postanowienia. Sąd wydaje postanowienie w przedmiocie wniosku w terminie 5 dni na posiedzeniu bez udziału stron.
Kontrola i utrwalanie rozmów telefonicznych mogą być wprowadzone najwyżej na okres 3 miesięcy, z możliwością przedłużenia, w szczególnie uzasadnionym wypadku, na okres najwyżej dalszych 3 miesięcy. Powinna być zakończona niezwłocznie po ustaniu przyczyn, najpóźniej jednak z upływem okresu, na który została wprowadzona. Po zakończeniu kontroli sąd zarządza zniszczenie utrwalonych zapisów, jeżeli nie mają znaczenia dla postępowania karnego; zniszczenie utrwalonych zapisów następuje także wówczas, gdy sąd nie zatwierdził postanowienia prokuratora o przeprowadzeniu kontroli i utrwalania rozmów. Dowody uzyskane w ten sposób podlegają włączeniu do toczącego się postępowania.
Ogłoszenie postanowienia o kontroli i utrwalaniu rozmów telefonicznych osobie, której ono dotyczy, może być odroczone na czas niezbędny ze względu na dobro sprawy, lecz nie później niż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Na postanowienie dotyczące kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych przysługuje zażalenie. Osoba, której dotyczy postanowienie, może w zażaleniu domagać się zbadania zasadności oraz legalności kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych. Zażalenie na postanowienie prokuratora rozpoznaje sąd.
Urzędy, instytucje oraz podmioty prowadzące działalność w dziedzinie poczty lub działalność telekomunikacyjną, obowiązane są umożliwić wykonanie postanowienia sądu lub prokuratora w zakresie przeprowadzenia kontroli rozmów telefonicznych oraz zapewnić rejestrowanie faktu przeprowadzenia takiej kontroli.
Prawo odtwarzania zapisów ma sąd lub prokurator, a w wypadkach niecierpiących zwłoki, za zgodą sądu lub prokuratora, także Policja.
Prawo zapoznawania się z rejestrem przeprowadzonych kontroli rozmów telefonicznych ma sąd, a w postępowaniu przygotowawczym - prokurator.
Podsłuch pozaprocesowy - w ramach kontroli operacyjnej UCZESTNICY PROCESU STR. 3
*istnieją wątpliwości, czy w ramach kontroli operacyjnej można stosować podsłuch inwigilacyjny
PRZYMUSOWE PRZEPROWADZENIE BADAŃ LEKARSKICH LUB PSYCHOLOGICZNYCH
BADANIA SKARŻONEGO
UMIESZCZENIE OSKARŻONEGO W ZAKŁADZIE LECZNICZYM W CELU ZBADANIA JEGO POCZYTALNOŚCI
POBRANIE PŁYNÓW, BADANIE ŚWIADKA
BADANIE POKRZYWDZONEGO
PRZYMUSOWE WYKONANIE CZYNNOŚCI W CELACH EWIDENCYJNYCH
FOTOGRAFOWANIE
POBRANIE ODCISKÓW PALCÓW, PŁYNÓW ORGANICZNYCH, WŁOSÓW
PRZYMUSOWE ZAPEWNIENIE PORZĄDKU NA SALI ROZPRAW
WYDALENIE OSKARŻONEGO
WYDALENIE POSZCZEGÓLNYCH OSÓB Z PUBLICZNOŚCI
ZABEZPIECZENIA MAJĄTKOWE
Pozbawiają określoną osobę swobody dysponowania oznaczonymi wartościami majątkowymi. Mogą być stosowane z urzędu…:
Zabezpieczenie kar majątkowych
Zabezpieczenie roszczeń o naprawienie szkody
Zajęcie mienia ruchomego
Zabezpieczenie kar majątkowych następuje, gdy popełniono przestępstwo, za które można orzec grzywnę, przepadek, nawiązkę lub świadczenie pieniężne albo nałożyć obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Jest to możliwe do czasu uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie.
Zabezpieczenie roszczeń o naprawienie szkody następuje w razie popełnienia przestępstwa na mieniu lub z wyrządzeniem szkody na mieniu. Następuje wg przepisów kpc.
Zabezpieczenie grożącego przepadku następuje przez zajęcie ruchomości, wierzytelności i innych praw majątkowych oraz przez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości. Zakaz ten podlega ujawnieniu w księdze wieczystej, a w jej braku, w zbiorze złożonych dokumentów. W miarę potrzeby może być ustanowiony zarząd nieruchomości lub przedsiębiorstwa oskarżonego.
Podstawą zabezpieczenia jest postanowienie sądu ( w postępowaniu przygotowawczym prokurator), które określa zakres i sposób zabezpieczenia. Na jego podstawie następuje zajęcie określonego mienia lub praw. Zażalenie na postanowienie prokuratora (także o nieuwzględnieniu wniosku o zmianę postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym) rozpatruje właściwy sąd rejonowy.
Art. 294. § 1. Zabezpieczenie upada, gdy nie zostaną prawomocnie orzeczone: grzywna, przepadek, nawiązka, świadczenie pieniężne lub nie zostanie nałożony obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ani nie zostaną zasądzone roszczenia o naprawienie szkody, a powództwo o te roszczenia nie zostanie wytoczone przed upływem 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia.
§ 2. W razie wytoczenia powództwa w terminie wskazanym w § 1 zabezpieczenie pozostaje w mocy, jeżeli w postępowaniu cywilnym sąd nie orzeknie inaczej.
W razie popełnienia przestępstwa, za które można orzec karę majątkową, Policja może dokonać tymczasowego zajęcia mienia ruchomego (przez faktyczne zajęcie, możliwe jest w tym celu przeszukanie), oprócz przedmiotów niepodlegających egzekucji, osoby podejrzanej, jeżeli zachodzi obawa usunięcia tego mienia. Tymczasowe zajęcie upada, jeżeli w ciągu 7 dni nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym.
…lub na wniosek - może być orzeczone już w postępowaniu przygotowawczym, jeżeli zostało zgłoszone z powództwem cywilnym o roszczenia majątkowe, bezpośrednio wynikające z przestępstwa. Na postanowienie co do zabezpieczenia przysługuje zażalenie. O zabezpieczeniu sąd orzeka stosując odpowiednio przepisy kpc.
©Missi - 10 -