Folklor miejski i ironia we wczesnych wierszach Gałczyńskiego


Folklor miejski i ironia we wczesnych wier­szach

Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

Bardzo trudno jest określić przynależność Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego do któregokolwiek ugrupowania poetyckiego okresu dwudziestolecia międzywojen­nego. Trochę na siłę znajduje się ideowe podobieństwo między nim a drugą awangar­dą, wskazując chociażby na apokaliptyczne przesłanie zawarte w poemacie Koniec świata: wizje świętego Ildefonsa czyli satyra na wszechświat. Gałczyński współpra­cował z czasopismem „Kwadryga”, ale pisał również dla czasopism skrajnej prawi­cy, m.in. dla „Prosto z mostu”. Wiązało się to z jego polityczną biernością, a właści­wie deklarowaną apolitycznością.

Międzywojenna twórczość K.I. Gałczyńskiego to przedziwna mieszanka ironii, groteski, drwiny, katastrofizmu, folkloru miejskiego i ludowości. W jego wierszach widać wpływy tematyki jarmarczno-plebejskiej, jak również kultury brukowej.

Typowym przykładem może być tu Kryzys w branży szarlatanów, wiersz, w któ­rym Gałczyński ukazuje handlarzy sprzedających na targu przeróżne „cudowne” to­wary. Oto jeden z tytułowych „szarlatanów” zachwala sprzedawane artykuły, czyli:

„... lalki od miłości,

maści od samotności

i Polikarpa kość (...)

Ocet siedmiu złodziei

i babiloński kleik,

i poudre de pourlimpimpim...”.

Niestety, reklama nie zdaje się na nic, towar nie znajduje nabywców. Podmiot lirycz­ny zwraca się więc do Najświętszej Panny o pomoc, o łaskę dla „szarlatanów”. Troska poety o jarmarcznych handlarzy wynika z rozmiłowania Gałczyńskiego w folklorze miejskim, w jarmarku, cyrku. Dla niego szarlatani stanowią nieodłączny element podmiejskiej ulicy, bez nich każdy targ byłby śmiertelnie nudny.

W wierszu Ulica Towarowa, ukazuje Gałczyński typową robotniczą ulicę w ty­powej robotniczej dzielnicy. Gdy nadciąga wieczór pojawiają się na ulicy Towarowej „faceci” grający na mandolinach oraz „anioły proletariackie, dziewczyny”, które skończyły pracę w fabryce. Początkowo baśniowa atmosfera sielanki, gdzie nawet „gwiazdy są jak porzeczki”, szybko się zmienia. W oparach alkoholu, w mgłach, ulica przeradza się powoli w coś przerażającego, w coś, co „rośnie i bo­li”. Dla robotników nie ma alternatywy, pozostaje im tylko alkohol i fabryczne dziew­czyny, jedzące pestki i pijące wodę sodową.

Z kolei w wierszu Zima z wypisów szkolnych Gałczyński ośmiesza i wyszydza wkraczającą do szkół powszechnych propagandę polityczną. Naiwny i prosty świat dziecka zostaje tu uporządkowany, okazuje się bowiem, że za padający śnieg, zimo­we sople i lody odpowiedzialni są rząd i administracja państwowa: „pan wojewo­da”, „starosta ze starościną”, „referenci, podkierownicy, nadasystenci” i w końcu sam „pan minister”, którego główną troską jest zapewnienie dzieciom zimowej za­bawy. W tym wierszu jest zawarta jawna kpina z polityków i polityki. Gałczyński stara się ośmieszyć rozbudowany aparat państwowy, który nie robi nic pożyteczne­go, a jedynie rozsiewa propagandę o swoich wspaniałych dokonaniach.

Twórczość Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego często jest determinowana przez dążenie poety do zdobycia sławy, przez chęć przypodobania się publiczności za wszelką cenę. Gałczyński z pełną świadomością nastawił się na zdobycie rozgłosu jako poeta, chciał być czytany i lubiany. Udało mu się to znakomicie. W wielu swo­ich utworach ośmiesza mieszczańskich filistrów, kołtunów, ale jest też w tych wier­szach sporo zachwytu prostymi, czasami wulgarnymi przedstawicielami nizin społecznych. Gałczyński bawi i rozśmiesza, ale również zastanawia, zmusza do refle­ksji nad ludzkim życiem i ludzkim losem.

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Folklor miejski i ironia we wczesnych wierszach Gałczyńskiego (2)
Wyróżnienie najmniejszych kwot we wszystkich wierszach
Obrządek pogrzebowy we wczesnym średniowieczu
Rola rodziców we wczesnej interwencji dziecka niesłyszącego, PEDAGOGIKA, Specjalna, Surdo
Diagnostyka ciąży bliźniaczej we wczesnej ciąży
osadnictwo we wczesnym sredniwieczu
Przebieg laktacji we wczesnym połogu
opieka nad pacjentem po operacji we wczesnym okresie pooperacyjnym, pięlęgniarstwo, mgr
Eschatologia we wczesnej poezji Kazimierza Wierzyńskiego
22 Irlandia i Anglia we wczesnym średniowieczu
postepowanie we wczesnym rzs, reumatologia
Idea więtej wojny we wczesnym chrze c (2)
leczenie we wczesnym okresie UM
WIERSZE, Gałczyński K. I., Wybór poezji (opracowanie BN), K
BLINKI, Ludzi obarczonych ˙lepot˙ nazywamy niewidomymi, je˙eli nie widz˙ od urodzenia lub stracili w
01 Służba wojskowa we wczesnym chrześcijaństwie, Drogi prowadzace do Boga, Zestaw o SJ (www dodane p
kto to byl i jaka odegrali karmaci i asasyni we wczesnym sredniowieczu (2)

więcej podobnych podstron