grupa a

Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski

Poniższy test składa się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano ……...............................................

liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Imię i nazwisko

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 36 punktów. ...............................

Klasa

1. Na podstawie podanych współrzędnych geograficznych skrajnych punktów Polski oblicz jej rozciągłość południkową. Podaj konsekwencję takiej rozciągłości.

(0-2 p.)

• Jastrzębia Góra (54^°50'N, 18^°18'E)

• szczyt Opołonek (49^°N, 22^°51'E)

• zakole Bugu koło Hrubieszowa (50^°52'N, 24^°09'E)

• zakole Odry koło Cedyni (52^°51'N, 14^°07'E)

Obliczenia:

- Jastrzębia Góra (54*50'N, 18*18'E)
- Szczyt Opołonek (49*N, 22*51'E)

 

54*50'N - 49 N = 5*50'N 

 

……………………………………………

……………………………………………………………………

Konsekwencja rozciągłości południkowej Polski:

……………………………………………………………………

………… Dzień na wybrzeżach trwa latem ponad godzinę dłużej niż w górach.…………………………………………………………

……………………………………………………………………

2. Połącz nazwy krain geograficznych z nazwami jednostkami tektonicznych, na których krainy te
są położone. (0-3 p.)

Polesie Lubelskie .	platforma wschodnioeuropejska
Góry Świętokrzyskie	platforma zachodnioeuropejska
Nizina Wielkopolska	obszar fałdowań kaledońskich
Tatry	zapadlisko przedkarpackie obszar fałdowań kenozoicznych

3. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego - literę F. (0-3 p.)

a) Trylobity to skamieniałości przewodnie paleozoiku. …..

b) Złoża węgla brunatnego powstały w karbonie. …..

c) Glacjał to okres, w którym klimat się ocieplał ,
a zasięg zlodowacenia zmniejszał się. …..

4. Napisz, jaki proces wywarł największy wpływ na współczesną rzeźbę pasa pojezierzy. (0-1 p.)

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

5. Uzupełnij schemat, wpisując we właściwe miejsca nazwy form rzeźby polodowcowej wybrane spośród podanych niżej. (0-2 p.)

oz, wzgórza moren czołowej, sandr,
pradolina, eratyk, rynna

6. Uzupełnij tabelę odpowiednimi informacjami. (0-3 p.)

Pas rzeźby terenu	Kraina geograficzna	Charakterystyczna cecha pasa rzeźby terenu
pobrzeża
	Polesie Lubelskie
		występowanie płaskowyżów porozcinanych licznymi dolinami rzecznymi dopływów Wisły

7. Do nazw surowców mineralnych dopisz nazwy miast, w których okolicach występują te surowce. (0-2 p.)

Wieliczka, Katowice, Bełchatów,
Gorzów Wielkopolski, Tarnobrzeg, Suwałki

a) Siarka - ……………………………………….……….……

……………………………………………………………………

b) Ropa naftowa - ……………………………....………..…

……………………………………………………………………

c) Węgiel kamienny - ………………………….…………..

……………………………………………………………………

8. Zaznacz na schemacie kierunek napływu powietrza polarnego morskiego nad Polskę. Następnie wyjaśnij wpływ tego powietrza na klimat naszego kraju latem oraz zimą. (0-3 p.)

Lato - …………………………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Zima - …….………….…………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

9. Podaj nazwy dorzeczy, które łączy Kanał Bydgoski.

(0-2p.)

…………………………………….…………………………………

……………………………………………….………………….......

10. Podkreśl nazwy rzek Przymorza. (0-2p.)

Soła, Nysa Kłodzka, Łeba, Strwiąż, Słupia

11. Korzystając z danych klimatycznych zamieszczonych w poniższej tabeli, uzupełnij zdania. Następnie podkreśl nazwę miejscowości, której dotyczą te dane.

(0-5 p.)

Suwałki, Wrocław

a) Najcieplejszym miesiącem jest ………………..……, którego średnia temperatura powietrza wynosi ……............…^°C.

b) Najchłodniejszym miesiącem jest ………….………

……………….……... Jego średnia temperatura powietrza wynosi ………...…^°C.

c) Średnia roczna amplituda temperatury powietrza wynosi …………………………………………...

d) Największe opady obserwuje się w miesiącu …………………………...……. . Wynoszą one średnio ………….…. mm.

12. Podkreśl poprawne informacje w poniższych zdaniach. (0-3 p.)

a) Bałtyk to morze wewnątrzkontynentalne / otwarte.

b) Obecny przebieg linii brzegowej Bałtyku ukształtował się 2 tys. / 2 mln lat temu.

c) Średnie zasolenie Morza Bałtyckiego jest niewielkie i wynosi 17‰ / 7‰.

13. Na podstawie poniższych opisów rozpoznaj rodzaje gleb. Podaj ich nazwy. (0-2 p.)

a) Powstała na piaszczysto-żwirowym podłożu. Odznacza się małą zawartością próchnicy, dlatego należy do gleb mało żyznych.

……………………………………….………………………

b) Wykształciła się bezpośrednio na skałach wapiennych i gipsowych. Odznacza się bogatym poziomem próchnicznym i dużą żyznością.

………………………………………….…………………..

14. Na poniższej mapie konturowej przedstawiono rozmieszczenie dwóch typów gleb występujących
w Polsce. Wpisz ich nazwy obok liter. (0-2 p.)

A. ........................................................................................

B. ........................................................................................

15. Wyjaśnij znaczenie terminu „grąd”. (0-1 p.)

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Miesiące	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Średnia temperatura powietrza (w °C)	-4,9	-5,1	-1,0	5,8	12,0	15,5	16,8	16,1	12,0	7,3	1,4	-2.5
Suma opadów (w mm)	36	26	30	36	54	70	71	72	55	45	50	39

grupa b

Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski

Poniższy test składa się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano ……...............................................

liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Imię i nazwisko

Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 36 punktów. ...............................

Klasa

1. Na podstawie podanych współrzędnych geograficznych skrajnych punktów Polski oblicz jej rozciągłość południkową. Podaj konsekwencję takiej rozciągłości. (0-2 p.)

• Jastrzębia Góra (54^°50'N, 18^°18'E)

• szczyt Opołonek (49^°N, 22^°51'E)

• zakole Bugu koło Hrubieszowa (50^°52'N, 24^°09'E)

• zakole Odry koło Cedyni (52^°51'N, 14^°07'E)

Obliczenia:

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Konsekwencja rozciągłości równoleżnikowej Polski:

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

2. Połącz nazwy krain geograficznych z nazwami jednostkami tektonicznych, na których krainy te
są położone. (0-3 p.)

Bieszczady	platforma wschodnioeuropejska
Pojezierze Mazurskie	platforma zachodnioeuropejska zapadlisko przedkarpackie
Sudety	obszar fałdowań hercyńskich
Nizina Śląska	obszar fałdowań kenozoicznych

3. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok fałszywego - literę F. (0-3 p.)

a) Trylobity to skamieniałości przewodnie mezozoiku. .....

b) Złoża węgla kamiennego powstały w karbonie. .....

c) Interglacjał to okres, w którym klimat się ocieplał,
a zasięg zlodowacenia zmniejszał się. .....

4. Opisz proces, które przyczynił się do powstania pasa kotlin. (0-1 p.)

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

5. Uzupełnij schemat, wpisując we właściwe miejsca nazwy form rzeźby polodowcowej wybrane spośród podanych niżej. (0-2 p.)

oz, wzgórza moreny czołowej, sandr,
pradolina, eratyk, rynna

6. Uzupełnij tabelę odpowiednimi informacjami. (0-3 p.)

Pas rzeźby terenu	Kraina geograficzna	Charakterystyczna cecha pasa rzeźby terenu
pojezierza
	Sudety
		występowanie m.in. form rzeźby krasowej i lessowej

7. Do nazw surowców mineralnych dopisz nazwy miast, w których okolicach występują te surowce. (0-2 p.)

Wieliczka, Katowice, Bełchatów,
Kamień Pomorski, Tarnobrzeg, Suwałki

a) Rudy żelaza - ……………..……………….…………

………………………………………………..…………………

b) Sól kamienna - …………………………….…………

……………………………………………………………………

c) Węgiel brunatny - ……………………………………

……………………………………………………………………

8. Zaznacz na schemacie kierunek napływu nad Polskę powietrza polarnego kontynentalnego. Następnie wyjaśnij wpływ tego powietrza na klimat naszego kraju latem oraz zimą. (0-3 p.)

Lato - …………………………………………………………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Zima - ……………….……………………………..…………

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

9. Podaj nazwy dorzeczy, które łączy Kanał Augustowski. (0-2 p.)

…………………………………………..………….……………

……………….............................................................................…

10. Podkreśl nazwy rzek Przymorza. (0-2 p.)

Reda, Nysa Łużycka, Pilica, Łyna, Parsęta

11. Korzystając z danych klimatycznych zamieszczonych w poniższej tabeli, uzupełnij zdania. Następnie podkreśl nazwę miejscowości, której dotyczą te dane. (0-5 p.)

Suwałki, Wrocław

a) Najcieplejszym miesiącem jest ………………..……, którego średnia temperatura powietrza wynosi ……..…^°C.

b) Najchłodniejszym miesiącem jest ………….………

……………….…….…... Jego średnia temperatura powietrza to …………^°C.

c) Średnia roczna amplituda temperatury powietrza wynosi …………………………………………...

d) Największe opady obserwuje się w miesiącu …………………………...…….. Wynoszą one średnio ………….…. mm.

12. Podkreśl poprawne informacje w poniższych zdaniach.

(0-3 p.)

a) Najgłębszym miejscem Bałtyku jest Głębia Landsort, która liczy 954 m / 459 m głębokości.

b) Pływy morskie na Morzu Bałtyckim są niewielkie / bardzo duże.

c) Bałtyk powstał w mezozoiku / czwartorzędzie.

13. Na podstawie poniższych opisów rozpoznaj rodzaje gleb. Podaj ich nazwy. (0-2 p.)

a) Powstała w wyniku akumulacji osadów rzecznych bogatych w składniki mineralne i organiczne.

…………………..……….…………………………….…………

b) Powstała na podłożu lessowym. Ma bardzo dobrze wykształcony poziom próchniczny.

…………………………….………………..…………………...

14. Na poniższej mapie konturowej przedstawiono rozmieszczenie dwóch typów gleb występujących w Polsce. Wpisz ich nazwy obok liter.

(0-2 p.)

A. ........................................................................................

B. .......................................................................................

15. Wyjaśnij znaczenie terminu „łęg”. (0-1 p.)

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

Miesiące	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
Średnia temperatura powietrza (°C)	-2,1	-0,8	2,5	7,9	13,2	16,6	18,2	17,6	13,8	8,8	3,4	-0,2
Suma opadów (mm)	31	28	33	40	61	69	82	74	48	42	38	35

---