KRYTERIA DOBORU NARZĘDZI I STRATEGII POMIAROWEJ:

Na dobór narzędzia pomiarowego ma wpływ szereg czynników do których należą:

- rodzaj mierzonego parametru,

- wartość mierzonego wymiaru,

- ukształtowanie kontrolnego przedmiotu jak: masa, materiał,

- tolerancja kontrolowanego przedmiotu,

- ilość wymiarów przedmiotu, podlegających sprawdzeniu oraz ilość kontrolowanych przedmiotów,

- rodzaj przyjmowania informacji (stykowy, bezstykowy, nacisk pomiarowy, rodzaj końcówki pomiarowej, itp.)

- niepewność pomiaru,

Rodzaj mierzonego wymiaru wpływa na typ narzędzia pomiarowego jego konstrukcję i budowę. Również wybór metody pomiarowej: bezpośrednia lub pośrednia określony jest dostępnością mierzonego wymiaru dla pomiaru bezpośredniego. Powinien on być stosowany w pierwszej kolejności, ponieważ z reguły obarczony jest najmniejszym błędem, niż pomiar pośredni.

Wartość mierzonego wymiaru determinuje zakres pomiarowy narzędzia. Ukształtowanie kontrolowanego przedmiotu, wpływa na konstrukcję narzędzia pomiarowego, zaś rodzaj materiału, z którego jest wykonany przedmiot oraz jego podatność na odkształcenia określa metodę pomiarową - stykową lub bezstykową oraz wielkość nacisku pomiarowego.

Tolerancja sprawdzanego wymiaru jest jednym z najistotniejszych czynników określających wybór narzędzia pomiarowego. Wpływa on na zakres podziałki narzędzia, który powinien być większy od spodziewanych odchyłek wielkości mierzonej od wielkości nastawionej.

Tolerancja pomiaru określa również dopuszczalny błąd pomiaru. Zależy ona od: technologicznej dokładności wykonania wymiaru, zastosowaną technologię oraz błędu pomiaru, zależącego od zastosowanej metody i narzędzia pomiarowego.

Gdzie: T - tolerancja, T_w - technologiczna dokładność wykonania, ΔP - błąd pomiaru

Istotną sprawą jest taki wybór metody i narzędzia pomiarowego aby błąd pomiaru nie przekraczał określonej części tolerancji. Dlatego też przyjmuje się:

ΔP≤kT k=0,1÷0,2 => 0,15

k- współczynnik zależny od klasy dokładności i wartości mierzonego wymiaru

Ilość kontrolowanych przedmiotów ma poważny wpływ na rodzaj stosowanych środków pomiarowych i metod kontroli. Przy produkcji jednostkowej i małoseryjnej stosuje się przeważnie uniwersalne narzędzia pomiarowe. Przy produkcji masowej należy stosować wydajne, zmechanizowane lub zautomatyzowane urządzenia kontrolno-statyczne oraz metody kontroli jakości.

Uniwersalne przyrządy pomiarowe z odczytem cyfrowym i analogowym:

Przyrządy pomiarowe dzieli się na :

- przyrządy suwmiarkowe

- przyrządy mikrometryczne

- czujniki

- maszyny pomiarowe: ( długościomierze, wysokościomierze, mikroskopy i projektory, współrzędnościowe maszyny pomiarowe )

- przyrządy do pomiarów kątów

- interferometry

- przyrządy do pomiarów chropowatości i falistości powierzchni

- przyrządy do pomiarów kształtu i odchyłek

- przyrządy do pomiaru kół zębatych

- inne przyrządy pomiarowe

Analiza niedokładności pomiarów:

Podstawą wyznaczenia kosztów błędnych decyzji są prawdopodobieństwa występowania tych błędów. Do ich wyznaczenia, służy znajomość rozkładu f₁(x) wymiarów produkowanych wyrobów oraz decydującego o niepewności pomiaru rozkładu f₂(x) błędów pomiaru. Wyznacza się f₃(x) wymiarów przedmiotów uznanych za dobre, tzn, przedmiotów których wymiary zaobserwowane znalazły się w przedziale wyznaczonym przez wymiary graficzne A i B.

I prawdopodobieństwo błędnego uznania tych wyrobów za złe

Następnie wyznacza się rozkład f₄(x) wymiarów wyrobów uznanych za złe

I prawdopodobieństwo błędnego uzyskania tych wyborów za złe

Racjonalny dobór narzędzi do operacji metrologicznych

k_c- koszt całkowity

k_od- koszt błędnych decyzji

k_w- koszt wykonania

k_p- koszt pomiaru

P_opt- optymalny błąd

---