Helleńskie koncepcje ciała i miłości- korzenie antropologii chrześcijańskiej

Z RELIGII DIONIZYJSKIEJ wyodrębniły się dwa przeciwstawne nurty antropologiczne: afirmujący oraz negujący własności ciała.

Nurt apolliński (orficki)

• negacja wartości ciała, sprawności fizycznej, zmysłowości erotycznej

• pogłębianie życia duchowego, religijnego,

• czystość sumienia

• ascetyczne formy kultu skierowane przeciw cielesności

Nurt dionizyjski

• afirmacja życia i wartości ciała

• wartości doczesne cielesne i zmysłowe

• potrzeba rozwoju sprawności fizycznej, artystycznej i intelektualnej,

FILOZOFIA PLATONA

(ścieranie się obu nurtów)

• ciało stanowi więzienie dla duszy

• sprzeczności:

marność ciała i materii - pochwała ludzkiej cielesności

ciało źródłem zła i nieszczęść - afirmacja miłości erotycznej

Antropologia wczesnochrześcijańska - afirmacja i negacja ciała

I kierunek

• podważanie jakichkolwiek pozytywnych wartości ciała w procesie zbliżania się do Boga,

• ciało jest źródłem zła i nieszczęść, przekleństwem człowieka

• idealny, boski charakter duszy ludzkiej, która umożliwia osiągniecie szczęścia i zbawienia

• potępienie płci i miłości erotycznej jako przejawów grzeszności i zła zawartych w ciele człowieka.

II kierunek (biblijny)

• dopełnianie się właściwości ciała i duszy, dwóch najistotniejszych elementów jednostki ludzkiej

• ciało i dusza niezbędne do zbawienia.

Eros platoński

3 sposoby pojmowania miłości:

• miłość platoniczna - przeżycia emocjonalne, uczucia, bez kontaktu cielesnego.

• Miłość platońska - pierwszym przedmiotem miłości są dobra realne, dopiero później rodzi się świadomość, że piękno dusz jest większe od piękna ciał.

• Apoteoza ( uwielbienie) miłości seksualnej

Jan Paweł II wobec Erosa

• Wszystko co łączy się z erosem jest erotyczne i płynie z pożądania

• „Eros winien być skierowany na miłość, która prowadzi do prokreacji w obrębie instytucji uświęconej sakramentem małżeństwa. Każda inna forma realizacji erosa jest niezgodna z założeniami moralnymi teorii zbawienia i etosu - etosu katolickiego. (…) Jeżeli w efekcie zespolenia małżeńskiego dojdzie do połączenia namiętności seksualnych z głęboka miłością, nastąpi poniekąd zbliżenia do koncepcji Platona, ponieważ nastąpi pogodzenia zmysłowości z wielkim przeżyciem emocjonalnym” (s.113)

• „<Eros > łączy się z odkryciem nowego rzędu wartości. W tym co >erotyczne> zachodzi potrzeba stałego odnajdywania oblubieńczego sensu ciała.”

• JPII odrzuca `średniowieczną' negację ciała,

• Aprobuje zmysłowość i płciowość, gdy służy ona realizacji celów soterologicznych /zbawienie jako efekt działania bóstwa/,

• Gdy wykraczają poza cele ściśle religijne, neguje je, zaleca surową wstrzemięźliwość zmysłową i płciową, rygoryzm moralny.

Wizja miłości erotycznej JPII i Platona - sprzeczności:

• Platon wyróżnia homoseksualizm w wydaniu męskim, natomiast JPII wskazuje wyłącznie na partnerstwo mężczyzny i kobiety.

• Platon przyjmuje pierwszeństwo- wpierw konsumpcja cielesna, a następnie jej wzbogacenie o odczucia silnej więzi emocjonalnej; a Jan Paweł II odwrotnie

• Platon w ogóle nie kładzie nacisku na instytucje małżeństwa; JPII wyklucza erotyczne doświadczenia pozamałżeńskie.

• JPII - związki małżeńskie podporządkowane Bogu.

Platon kojarzy seksualizm z bogiem Erosem, natomiast JPII wywodzi erotykę (oblubieńczość, pożądliwość) do Boga chrześcijańskiego

---