Okres średniowiecza przyniósł ze sobą rozwój kronikarstwa, którego dzieła, traktowane tradycyjnie jako utwory historyczne, przy bliższym badaniu okazują się być, jak pisze J. Krzyżanowski, literackimi opowieściami "na tematy historyczno-baśniowe". Najstarszą znaną kroniką polską jest tekst Galla Anonima. Z późniejszego okresu pochodzi Kronika polska biskupa krakowskiego Wincentego Kadłubka, której barwna treść ujęta została w stylistycznie wyrafinowaną formę. Ukoronowaniem średniowiecznego dziejopisarstwa stanie się monumentalna Historia Polonica Jana Długosza, pochodząca z XV wieku. W przeciwieństwie do poprzednich utworów dzieło Długosza powstało w oparciu o krytycznie zbadane naukowe materiały źródłowe. Kroniki polskie pisane między XII a XV w. stanowią ogniwa powiązane ze sobą, bowiem każdy z kolejnych autorów nawią zywał do swego poprzednika.
Kompozycję utworu cechuje regularność Kronika składa się z trzech części. Każda z nich opatrzona jest listową dedykacją oraz epilogiem w formie wiersza. Dedykacje poświęcone zostały biskupom wspomagającym Galla oraz Michałowi Awdańcowi, a także książęcym kapelanom, którzy mogliby upowszechnić dzieło Anonima. Epilogi (umieszczone po dedykacji) zawierają streszczenia poszczególnych ksiąg (z wyjątkiem epilogu drugiej części, nawiązującego do poprzedniego listu). W Księdze I zawarł Gall wielkopolskie podania oraz ukazał początki państwa polskiego. Księga II obejmuje wydarzenia z lat 1086-1108 i poświęcona została dojrzewaniu i ugruntowaniu władzy przez Bolesława. Ostatnią, nie ukończoną część Krorriki doprowadził autor do 1113 roku. Ukazanie zwycięskich walk księcia z Niemcami (1109) i Pomorzanami (1113) dało możliwość głębszej analizy osoby i rządów Krzywoustego. W każdej księdze umieszczone są po trzy mowy bohaterów. Kronika zawiera polityczny, historyczny i geograficzny opis ziem polskich. Wydarzenia przedstawione zostały w porządku chronologicznym, aczkolwiek autor nie podaje ani jednej daty.
Kronika jako gatunek jest przykładem historiograficznej prozy, ukazującej minione lub współczesne dzieje, przedstawione zazwyczaj w porządku chronologicznym. Gatunek ten, łączący w sobie elementy historycznej wiedzy i fikcji, podporządkowany jest z reguły celom politycznym, dydaktycznym lub panegirycznym. Szczególnie popularne w epoce średniowiecza kroniki, stanowiące dłuższe formy narracyjne, występowały w różnych odmianach. Ukazywały dzieje państwa, świata, regionu bądź jednej dynastii. Utwory te, posiadające walory historyczne, były świadectwem rozwoju narodowego piśmiennictwa i niejednokrotnie stawały się tematycznym źródłem epiki: romansów, sag, powieści historycznych.
Kronika w całości napisana została po łacinie, prozą rytmiczną, chwilami przechodzącą w wiersz. Dłuższe wierszowane wstawki określa Gall mianem: carmen (pieśń) lub cantilena (kantylena). Najczęściej stosowaną przez Anonima miarą wierszową jest piętnastozgłoskowiec: w Epilogu I Księgi wprowadza autor ośmiozgłoskowiec. Dobór tematów oraz sposób ich ujęcia wskazują na duży talent artystyczny kronikarza. Gall wielokrotnie sięga do podań i legend; ukazywane przez niego obrazy mają charakter epicki, postaci wybitnych władców przedstawione zostały w podobny sposób, jak to czynili autorzy rycerskiej epiki (chansons de geste). Wprowadzając motywy cudowne, kronikarz niejednokrotnie osłabia je humorystycznym dystansem do opisywanych wypadków. Obrazy bitew i walk sprawiają wrażenie wiernych wobec rzeczywistości, chociaż niekiedy od naleźć w nich można typowe motywy literackie. W tekst Kroniki wplata Gall liczne anegdoty (często o charakterze wędrownym) oraz fikcyjne listy i mowy bohaterów. Łącząc elementy historii i fikcji, autor ukazuje opisywane wydarzenia w sposób poruszający wyobraźnię czytelnika. Kronika ma charakter panegiryczny, jest pochwałą osoby i rządów Bolesława Krzywoustego.